1-2. Wapi bambote beto ke kuzwaka na manima ya mbotokolo?

 YA KE kilengi mingi na kuzwa mbotokolo mpe kukuma mbangi ya Yehova. Ya ke bweso ya nene na kuvanda na kindiku ya ngolo na Yehova. Beto ke na kabulaka dikanisi ya Davidi yina zonzaka: ‘Kyese na muntu yina nge me soola mpe yina nge me nata pene-pene samu yandi zinga na bangaanda ya nge.’​—Nku. 65:4.

² Faso beto me tala yawu na disolo yina me luta, Yehova ke soolaka kubenda kaka ba yina me lakisa ti ba ke na nsatu ya kuvanda na kindiku ya ngolo na yandi. (Zaki 4:8) Kukipesa na Yehova mpe kuzwa mbotokolo, ke nataka beto dyaka pene-pene na Yehova na faso ya kulutila. Nge lenda vanda na kundima ti na manima ya mbotokolo ya nge, Yehova ke ‘nokisila nge lusakumunu mutindu mvula tii ntangu nge ke kondwa ata kima mosi ve.’​—Mal. 3:10; Yer. 17:7, 8.

3. Yinki beto me lunga kusala kana beto me kukipesa na Yehova mpe beto me kuzwa mbotokolo? (Longi 5:4, 5)

³ Mbotokolo ke kaka kubanda. Na manima ya yawu, nge ke vanda na nsatu ya kusala bangolo na kuzitisa nsilulu ya nge, ata na mantwala ya bamambu to bantontolo. Longi 5:4, 5 (NWT) ke zonzaka: “Kana nge sala nsilulu na Nzambi, kuvingila ve na kulungisa yawu samu yandi ke sepelaka ve na bazoba. Nsilulu yina nge me sala, lungisa yawu. Ya me lutila mbote na kusala ve nsilulu, na kisika ya kusala nsilulu mpe kulungisa ve yawu.” Samu nge ke kilandi ya Yesu, nge ke sala bangolo samu na kulanda kifwani mpe misiku ya yandi. (Mat. 28:19, 20; 1 Pi. 2:21) Disolo yayi ke sadisa nge na kusala yawu.

 “TATAMANA NA KULANDA” YESU ATA NGE KE NA KUTANAKA NA BAMAMBU TO BANTONTOLO

4. Na wapi mutindu konso kilandi ya Yesu ke nataka “yinti ya yandi ya mpasi”? (Matayi 16:24)

⁴ Kukanisa ve ti na manima ya mbotokolo nge ke vanda dyaka ve na bamambu. Matayi 16:24 (NWT) ke zonzaka: “Mpe Yesu zonzaka na bilandi ya yandi: ‘Kana muntu zola kulanda munu, bika yandi kukimanga, yandi baka yinti ya yandi ya mpasi mpe tatamana na kulanda munu.’” Yesu zonzaka pwelele ti bilandi ya yandi zola nata yinti ya bawu ya mpasi “konso kilumbu.” (Luke 9:23) Yandi vanda sosa kwandi kuzonza na bilandi ti ba ke vanda kaka na mpasi? Ve. Yandi vanda sosa kaka kuzonza na bawu ti ba zola kuzwa bambote mingi, kasi bampasi mpe zola vanda, mpe bantangu ya nkaka ya lenda lutila.​—2 Tim. 3:12.

5. Wapi nsilulu Yesu pesaka na ba yina bikaka mambu mosi samu na kulanda yandi?

⁵ Ntangu ya nkaka, bantu ya dikanda ya nge zolaka ve nge sadila Yehova, to nge me manga kusosa bimvwama samu na kutula Kimfumu ya Nzambi na kisika ya ntete na luzingu ya nge. (Mat. 6:33) Kana ni yawu, Yehova me zimbana ve nyonso nge me sala samu na yandi. (Ebr. 6:10) Ya lenda vanda ti nge me tala matsyeleka ya mambu yina Yesu zonzaka: “Konso muntu yina me bika yinzo, bayaya to baleki ya kento na ya bakala, mama to tata, bana to bilanga, samu na munu mpe samu na nsangu ya mbote, ke kuzwa na ntangu yayi, bambala 100 ya kulutila, bayinzo, bayaya to baleki ya kento to ya bakala, bamama, bana, mpe bilanga, na bankwamusu, mpe na yinza yina ke kwiza, luzingu ya ntangu nyonso.” (Mrk. 10:29, 30) Bambote nyonso yina nge me kuzwa me lutila nyonso yina nge me bika.​—Nku. 37:4.

6. Na manima ya mbotokolo ya nge, samu na yinki nge me fwana kunwana na “bansatu ya yimbi ya kimuntu”?

⁶ Na manima ya mbotokolo ya nge, nge ke vanda na nsatu na kunwana na “bansatu ya yimbi ya kimuntu” samu ti nge ke kaka muntu ya masumu. (1 Yoa. 2:16) Bantangu ya nkaka, nge lenda vanda mutindu ntumwa Polo. Yandi sonikaka: “Na ntima ya munu, mu ke kuzwaka kilengi na musiku ya Nzambi, kasi mu ke talaka na nzutu ya munu musiku ya nkaka yina ke nwanisaka musiku ya makanisi ya munu, mpe ya ke nataka munu mutindu ngaamba ya musiku ya disumu yina ke na nzutu ya munu.” (Rom. 7:22, 23) Nge lenda vanda ya kulemba samu ti nge ke na kunwanaka na bansatu ya nge ya yimbi. Kasi kukanisa na nsilulu yina nge salaka na Yehova ntangu nge kukipesaka na yandi, ke kumisa ngolo nsatu ya nge ya kunwana na bantontolo. Wa’ faso ya lenda sadisa nge na kubikana ya kukangama na mantwala ya bantontolo?

7. Wa’ faso mukanu ya nge ya kukipesa na Yehova lenda sadisa nge na kubikana ya kukangama na yandi?

⁷ Ntangu nge kukipesaka na Yehova, nge kukimangaka. Ya zola zonza ti nge salaka nsilulu ya kulanda dyaka ve bansatu ya nge yina ke na kwelanaka ve na luzolo ya Yehova. (Mat. 16:24) Mpe ntangu nge ke kutana na bamambu yina ke meka kiminu ya nge to bantontolo, nge zaba yinki ya kusala, samu ti nge salaka nsilulu ya kubikana ya kukangama na Yehova. Mpe kana nge sosa kusala nyonso samu na kusepelisa Yehova, nge ke vanda mutindu Yobi. Ata ti yandi kutanaka na bamambu mingi ya mpasi, yandi zonzaka: ‘Mu ke bika ve kukwikama ya munu.’​—Yobi 27:5.

8. Wa’ faso kukanisa na lusambu ya nge ya kukipesa na Yehova lenda sadisa nge na kukutika nzutu na mantwala ya bansatu ya yimbi?

⁸ Nge ke vanda na ngolo ya kukanga ntima na mantwala ya bantontolo, kana nge kanisa na lusambu ya nge ya kukipesa na Yehova. Na kifwani, nge lenda sosa kwandi kusakana na ntima ya kento to bakala ya ngana? Ve. Nge lenda sala ve yawu, samu ti nge salaka nsilulu na Yehova ti na luzingu ya nge nyonso, nge ke sala ve bamambu ya mutindu yayi. Kana, nge kulisa ve bansatu ya yimbi na ntima ya nge, nge ke vanda ve na nsatu ya kusala bangolo mingi samu na kukatula yawu  na mantwala. Nge ke ‘tambula ve na nzila ya bantu ya yimbi.’​—Bin. 4:14, 15.

9. Wa’ faso kukanisa na lusambu ya nge ya kukipesa na Yehova lenda sadisa nge na kutula bima ya kimpeve na kisika ya ntete?

⁹ Yinki nge ke sala, kana ba pesa nge kisalu yina ke sala ti nge vanda dyaka ve na balukutakanu nyonso? Nge zaba yinki ya kusala. Samu ti tekila ya talana, nge zabaka ti nge lenda ndima ve kisalu ya mutindu yayi. Kukanisa ve ti, kana nge ndima kisalu ya mutindu yayi, nge ke lenda kutula Yehova na kisika ya ntete na luzingu ya nge. Kifwani ya Yesu lenda sadisa nge. Yandi vandaka na nsatu ya kusala mambu yina Tata ya yandi ke zolaka. Na yawu, yandi mangaka na ngolo mpe na mbangu nyonso mambu yina ke sepelisaka ve Yehova. Nge mpe me fwana kusala mutindu yandi samu ti nge pesaka luzingu ya nge na Yehova.​—Mat. 4:10; Yoa. 8:29.

10. Na manima ya mbotokolo ya nge, wapi mutindu Yehova ke sadisa nge na ‘kutatamana na kulanda Yesu’?

¹⁰ Ya tsyeleka, bamambu na bantontolo ke pesa nge bweso ya kulakisa ti nge ke na nsatu ya ‘kutatamana na kulanda Yesu.’ Mpe nge lenda vanda na kundima ti Yehova ke sadisa nge. Biblia ke zonzaka: “Nzambi ke ya kukwikama, yandi ke bika ve ti beno kutana na bantontolo kuluta yina beno lenda kanga ntima. Kasi ntangu ntontolo ke kwiza, yandi ke yidikila beno nzila ya kubasika na ntontolo yina samu beno lenda kukanga ntima na yawu.”​—1Ko. 10:13, NWT.

WAPI MUTINDU NGE LENDA TATAMANA NA KULANDA YESU?

11. Wapi yina ke mosi ya bafaso ya kulanda Yesu? (Tala mpe kizizi.)

¹¹ Yesu vanda sadilaka Yehova na ntima mosi. Mpe lusambu sadisaka yandi na kubumba kindiku ya ngolo na Yehova. (Luke 6:12) Ya tsyeleka, mosi ya bamambu yina ke sadisa nge na kulanda Yesu na manima ya mbotokolo ya nge, ni na kutatamana na kusala bamambu yina ke kumisa kindiku ya nge na Yehova ngolo ya kulutila. Biblia ke zonzaka: “Ata nyonso yina beto me lenda kusala,  beto tatamana na kudyatila kaka na nzila yina beto me dyatila tii ntangu yayi.” (Flp. 3:16) Bantangu ya nkaka, nge ke kuwa bifwani ya bampangi yina bakaka mukanu ya kusala mingi na kisalu ya Yehova. Ya lenda vanda ti ba salaka lukolo ya EER to ba tulaka diboko kisika nsatu kele. Kana nge ke na makoki ya kulungisa mosi ya bamambu yango, sala yawu. Bisadi ya Yehova ke sosaka kusala mingi samu na yandi. (Bis. 16:9) Kana nge ke ve na makoki ya kusala yawu, kukanisa ve ti bampangi yina me lenda kusala yawu me lutila nge mfunu. Kima ya mfunu ni kubika ve kukanga ntima. (Mat. 10:22) Kuzimbana ve ti ya ke pesaka Yehova kilengi ntangu nge ke sadilaka yandi na bangolo ya nge nyonso. Ni mutindu yina, nge ke tatamana na kulanda Yesu na manima ya mbotokolo ya nge.​—Nku. 26:1.

12-13. Yinki nge lenda sala, kana mwa madidi me kotila nge? (1 Bakorinto 9:16, 17) (Tala mpe encadré “ Tatamana na kukima.”)

¹² Samu ti nge ke muntu ya masumu, ya lenda kuma ti balusambu ya nge katuka dyaka ve na ntima, mpe nge ke dyaka ve na kilengi ya kutanga Biblia mpe ya kusamuna. Kana bamambu yayi me kumina nge na manima ya mbotokolo, kukanisa ve ti nge ke dyaka ve na mpeve ya santu. Kifwani ya ntumwa Polo lenda sadisa nge kana mwa madidi me kotila nge. Ata ti yandi vandaka na nsatu ya kulanda Yesu, bantangu ya nkaka ya vandaka mpasi na yandi na kusala yawu. 1 Bakorinto 9:16, 17 (NWT) ke zonzaka: “Kana mu ke na samunaka nsangu ya mbote, mu ke ve na mambu yina ke nata munu na kuvanda na lulendo. Ya ke mambu yina mu me fwana kusala. Kyadi mingi na munu kana mu samuna ve nsangu ya mbote. Kana mu sala yawu na ntima ya munu nyonso, mu ke kuzwa matabisi. Kasi ata mu sala ve yawu na ntima ya munu nyonso, ba me pesaka munu kisalu mosi ya mfunu.” Na verse yayi, Polo me zonza: “Ata mu sala ve yawu na ntima ya munu nyonso, ba me pesaka munu kisalu mosi ya mfunu.” Ya zola zonza ti Polo bakaka mukanu ya kusamuna ata  mambu ni mambu yina zola vanda na yandi na ntima.

¹³ Kubika ve nzutu ya nge ya masumu twadisa luzingu ya nge. Sala mambu ya mbote ata ti nzutu ya nge ke ve na nsatu ya kusala yawu. Kana nge baka kifu ya kusala bamambu ya mbote, ni yawu ke twadisa luzingu ya nge kasi ve nzutu ya nge. Na manima ya mbotokolo, kubika ve kulongoka ya nge mosi, lusambu, balukutakanu mpe kusamuna, samu ti ya ke sadisa nge na kutatamana na kulanda Yesu. Kifwani ya nge ke kindisa bampangi ya nkaka.​—1 Tes. 5:11.

“NTANGU NYONSO BENO TADILA MBOTE-MBOTE . . . BENO SOSA KUTALA”

14. Yinki nge me bonga kutadila mbote-mbote, mpe samu na yinki? (2 Bakorinto 13:5)

¹⁴ Ya ke mfunu na manima ya mbotokolo ya nge na kubakaka ntangu ya kutadila mbote-mbote kimuntu ya nge. 2 Bakorinto 13:5 ke zonzaka: “Ntangu nyonso beno tadila mbote-mbote kimuntu ya beno mosi samu na kutala kana beno ke na kati ya kiminu. Beno sosa kutala ntangu nyonso wapi mutindu ya bantu beno kele. Beno zaba ve ti Yesu Kristo ke na bumosi na beno? Ya ke vanda ve mutindu yina kaka kana Nzambi ke ve ya kundima beno.” Ya ke sadisa nge na kutala kana nge ke na bikaka ve kusambila bilumbu nyonso, kutanga mpe kulongoka Biblia, kukwenda na balukutakanu mpe na kusamuna. Na yawu nge lenda yufula: ‘Ya ke kwandi pete na munu na kulonga bandongosolo ya ntete ya Biblia na bantu ya nkaka? Yinki mu lenda sala dyaka samu na kuzwa kilengi ya kulutila na kisalu ya kusamuna? Balusambu ya munu ke katukaka kwandi na ntima? Mpe ya ke lakisaka kwandi ti mu ke sikidilaka na Yehova? Mu ke kwendaka kwandi ntangu nyonso na balukutakanu? Yinki mu lenda sala samu na kulanda mbote-mbote balukutakanu mpe kupesa bamvutu?’ Byuvu ya mutindu yayi ke sadisa nge na kutatamana na kusala bamambu yayi mpe na kuzwa bambote.

15-16. Yinki nge lenda longoka na mambu yina kuminaka mpangi Robert?

¹⁵ Ya ke mbote na kuzaba yinki na kimuntu ya nge lenda nata nge na kubwa. Ni yawu salaka mpangi Robert. Yandi me zonza: “Ntangu mu vandaka na bamvula pene-pene na 20, mu kuzwaka kisalu. Mpe kilumbu mosi na manima ya kisalu, mpangi mosi ya kisalu ya kento bokilaka munu, mu kwenda na yinzo ya yandi. Yandi zonzaka na munu ti beto ke vanda kaka beto zole, mpe beto ke lutisa ‘ntangu ya kitoko.’ Na kubanda, mu zonzaka na yandi kaka na zulu-zulu ti mu ke kwiza ve. Na manima, mu mangaka mpe mu zabisaka yandi samu na yinki.” Ya ke mambu ya kitoko yina Robert salaka na kubwa ve na ntontolo. Na mantwala, ntangu yandi kwizaka kanisa na mambu yango, yandi kwizaka tala ti faso ya yandi ya kumanga, vandaka ve ya kulunga. Yandi  zonzaka: “Mu mangaka ve na mbangu nyonso mutindu Yozefi salaka yawu na mantwala ya kento ya Potifare. (Kub. 39:7-9) Ya tsyeleka, ya pamusaka munu na kutala ti ya vandaka mpasi na munu na kumanga. Mambu yayi sadisaka munu na kuzaba ti mu vandaka dyaka na nsatu ya kukumisa ngolo kindiku ya munu na Yehova.”

¹⁶ Nge lenda kuzwa bambote kana nge landa kifwani ya Robert. Ata ti nge me nunga ntontolo, nge lenda kukiyufula: ‘Ya me baka munu bantangu yikwa na kuzonza ve?’ Kana nge me tala ti ya ke na bamambu nge me fwana kubongisa, kulemba ve. Sala yawu. Vanda na kilengi ti nge me zaba bamambu yina nge me lunga kubongisa. Sambila Yehova samu na yawu, mpe sala bamambu yina ke pesa nge ngolo ya kuvanda na nsatu ya kutumama na yandi.​—Nku. 139:23, 24.

17. Wa’ faso mambu yina kuminaka Robert pesaka nkembo na Yehova?

¹⁷ Beto lenda benda kileso ya nkaka na yina kuminaka Robert. Yandi bwelaka: “Na manima ya kumanga invitation ya kento yango, yandi zabisaka munu, ‘Nge me kubwa ve na mutambu!’ Mu yufulaka yandi yinki yandi vanda sosa kuzonza. Yandi zabisaka munu ti, ndiku ya yandi mosi yina ke dyaka ve mbangi ya Yehova zonzilaka yandi ti kana ba ke na bweso ya kusala yawu, bantwenya nyonso ya Bambangi ya Yehova ke salaka mambu ya yimbi mpe ba ke bumbaka yawu. Yandi zonzaka na mpangi ya yandi ti yandi zola meka munu na kutala kana bamambu yina yandi zonzaka ke ya tsyekeka. Mu vandaka na kilengi na yina mu pesaka nkembo na nkumbu ya Yehova.”

18. Yinki nge ke bika ve kusala na manima ya mbotokolo ya nge? (Tala mpe encadré “ Masolo zole yina lenda sadisa nge.”)

¹⁸ Mukanu ya nge ya kukipesa na Yehova mpe ya kuzwa mbotokolo, ke lakisaka ti nge ke na nsatu ya kukumisa santu nkumbu ya yandi, ata mambu ni mambu yina lenda kumina nge. Nge lenda vanda na kundima ti Yehova zaba bantontolo mpe bankwamusu yina nge ke na kutanaka. Yandi ke sakumuna bangolo ya nge samu na kubikana ya kukangama na yandi. Mpe na nzila ya mpeve ya yandi ya santu, yandi ke pesa nge ngolo samu nge bikana ya kukangama na yandi. (Luke 11:11-13) Na lubakusu ya Yehova, nge lenda tatamana na kulanda Yesu na manima ya mbotokolo ya nge.