DISOLO YA KULONGOKA 45
NZIMBU 138 Kitoko ya bansuki ya mpembe
Bileso na bamambu ya nsuka yina zonzaka babakala mosi ya kukwikama
‘Mayela ke vandaka kwandi ve na binunu, mpe mayela ya kubakula bamambu ke kwizaka kwandi ve na luzingu ya yinda?’—YOBI 12:12.
YINA BETO KE LONGOKA
Kutumama na Yehova ke natina beto bambote bubu yayi mpe ke pesa beto luzingu ya ntangu nyonso.
1. Samu na yinki beto me lunga kuwa bantu ya kukula?
BETO nyonso ke vandaka na nsatu ya malongi ya mbote samu na kubaka mikanu ya mfunu. Bakuluntu mpe bakristo ya kukula na kimpeve lenda pesa beto malongi yango. Bantangu ya nkaka, beto lenda tala ti malongi ya bawu lenda simba ve samu ba me nuna to samu beto lenda kanisa ti ba me zaba ve bamambu ya bubu yayi. Kasi Yehova zola ti beto kuwa bantu ya kukula samu ba me kutana bamambu mingi, ba me zaba bamambu mingi mpe ba ke na ndwenga.—Yobi 12:12.
2. Yinki beto ke tala na disolo yayi?
2 Na ntama, Yehova sadilaka bisadi ya yandi ya biboba samu na kukindisa dikanda ya yandi mpe kutwadisa bawu. Na kifwani, yandi sadilaka Moyize, Davidi, mpe ntumwa Yoane. Ba zingaka ve na ntangu mosi mpe baluzingu ya bawu vandaka ve mutindu mosi. Na nsuka ya luzingu ya bawu, ba pesaka malongi ya ndwenga na bampangi ya ntwenya. Malongi ya bawu lakisaka mfunu ya kutumama na Nzambi. Yehova salaka ti beto lenda kuzwa malongi yango na kati ya Biblia bubu yayi. Beto vanda ntwenya to kuluntu, malongi ya bawu lenda sadisa beto. (Rom. 15:4; 2 Tim. 3:16) Na disolo yayi, beto ke tala bamambu ya nsuka yina bantu ya kununa yayi zonzaka mpe bileso yina beto lenda benda na yawu.
“NGE KE ZINGA MINGI”
3. Wapi yina ke bamambu Moyize salaka na luzingu ya yandi?
3 Moyize sadilaka Yehova na kukwikama nyonso luzingu ya yandi nyonso. Yandi vandaka mbikudi, zuzi, ntwadisi, mpe sonikaka mikanda ya Biblia. Yandi longokaka bamambu mingi na luzingu. Yehova sadilaka yandi samu na kubasisa dikanda ya Izraele na bungaamba na Ezipte. Yandi talaka bimangu mingi yina Yehova salaka. Yehova sadilaka yandi na kusonika babuku 5 ya ntete ya Biblia mpe Nkunga 90. Ya lenda vanda mpe ti ni yandi sonikaka Nkunga 91 na buku ya Yobi.
4. Ba nani Moyize kindisaka, mpe samu na yinki?
4 Na bamvula 120, ntangu fioti tekila Moyize kufwa, yandi bokilaka dikanda ya Izraele nyonso, mpe bambulaka bawu bamambu yina Yehova salaka mpe yina ba talaka. Ba ya nkaka na kati ya bawu talaka mutindu Yehova sambisaka bantu ya Ezipte mpe bimangu yina yandi salaka. (Bas. 7:3, 4) Ba tambulaka na kati-kati ya nzadi ya mungwa ya mbwaki, mpe ba talaka mutindu Yehova manisaka kufwa basoda ya Faraoni. (Bas. 14:29-31) Ba talaka mutindu na ntoto ya kuyuma, Yehova kipeke bawu mpe bumbaka bawu. (Kul. 8:3, 4) Awa ba me kuma pene-pene na kukota na ntoto ya nsilulu, Moyize me sosa kukindisa bawu tekila yandi kufwa. a
5. Na Kulonga Misiku 30:19, 20, wapi nsilulu ya kitoko Moyize bambulaka na bana ya Izraele?
5 Yinki Moyize zonzaka? Kulonga Misiku 30:19, 20 (NWT) ke zonzaka: “Mu me baka zulu na ntoto mutindu bambangi na mantwala ya beno bubu yayi ti mu me tula luzingu mpe lufwa na mantwala ya nge, lusakumunu mpe ndoko. Nge fwana kusoola luzingu samu nge zinga, nge na bana ya nge, mpe kuzola Yehova Nzambi ya nge, kuwa ndinga ya yandi, mpe kukangama na yandi, samu yandi ke luzingu ya nge mpe na nzila ya yandi, nge ke zinga mingi na yinsi yina Yehova zengaka ndefi ti ya tsyeleka yandi ke pesa na bankooko ya nge Abrahami, Izaki mpe Yakobi.” Moyize bambulaka dikanda ya Izraele bamambu ya kitoko yina vanda vingila bawu. Na lusakumunu ya Yehova, ba zola zinga ntangu mingi na ntoto yina yandi pesaka bawu nsilulu. Ntoto yango vandaka kitoko mingi mpe vanda pesaka bambuma ya mbote. Ni yawu Moyize zonzaka na bawu: “Bambanza ya nene mpe ya kitoko yina nge tungaka ve, bayinzo ya kufuluka na bima ya mbote ya mutindu na mutindu yina nge salaka ve kisalu samu na kubaka yawu, mabulu ya maza yina nge timunaka ve mpe bilanga ya vinu ya bayinti ya olive yina nge kundaka ve.”—Kul. 6:10, 11.
6. Samu na yinki Nzambi bikaka makanda ya nkaka katula dikanda ya Izraele na bwala ya bawu ya kitoko?
6 Moyize kebisaka mpe dikanda ya Izraele ti, samu ba bikana na ntoto ya kitoko yango, ba me fwana kutumama na misiku ya Yehova. Yandi zonzaka na bawu na “kusoola luzingu” na kuwa Yehova mpe na “kukangama na yandi.” Kasi, dikanda ya Izraele bikaka kutumama na Yehova. Ya salaka ti, na manima, Yehova sadilaka bantu ya Asiria mpe ya Babilone samu na kukatula bawu na bwala ya kitoko yayi.—2 Mf. 17:6-8, 13, 14; 2 Ns. 36:15-17, 20.
7. Yinki bamambu yina Moyize zonzaka ke na longaka beto? (Tala mpe kizizi.)
7 Wapi yina ke kileso samu na beto? Samu na kuzinga, beto me fwana kutumama na Yehova. Kaka mutindu dikanda ya Izraele kumaka pene-pene na kukota na ntoto ya nsilulu, beto mpe me kuma pene-pene na yinza ya malu-malu. Na mwa ntangu, yinza ke kuma paradiso. (Iza. 35:1; Luke 23:43) Satana na bambazi ya yimbi ke vanda dyaka ve. (Luz. 20:2, 3) Mabuundu ya luvunu ke vanda dyaka ve, mpe ata muntu ke longa mambu ya luvunu na yina me tadila Yehova. (Luz. 17:16) Luyalu ya bantu ke suka mpe ke talisa dyaka ve bantu mpasi. (Luz. 19:19, 20) Yehova ke bika ata muntu sala yimbi na paradiso. (Nku. 37:10, 11) Kizunu na bumosi ke vanda samu bantu nyonso ke tumama na misiku ya Yehova. Na yawu, bantu ke zolasana mpe ke tudila bampangi ntima. (Iza. 11:9) Ya ke vanda kitoko mingi! Mpe kana beto tumama na Yehova, beto ke zinga ve na paradiso kaka samu na bamvula 1 000, kasi samu na ntangu nyonso.—Nku. 37:29; Yoa. 3:16.
Kana beto tumama na Yehova, beto ke zinga ve na paradiso kaka samu na bamvula 1000, kasi samu na ntangu nyonso (Tala paragrafe 7)
8. Wa’ faso nsilulu ya luzingu ya ntangu nyonso sadisaka mpangi mosi yina vandaka missionnaire na kati ya bamvula mingi? (Yude 20, 21)
8 Kana beto kuzwa ntangu ya kukanisa na luzingu ya kitoko mpe ya ntangu nyonso yina beto ke kuzwa, ya ke sadisa beto na kukangama na Yehova ata na ntangu ya mpasi. Yude 20, 21 ke zonzaka: “Kasi beno, bampangi ya munu ya ntima, beno tatamana na kukula na kiminu ya beno ya [santu]. Beno sambila na mpeve ya [santu]. Beno tatamana na kuvwanda na kati ya luzolo ya Nzambi, mpe beno vingila ti Mfumu ya beto Yesu-Klisto tala beno kyadi samu na kuzwa luzingu ya seko.” Kukanisa na nsilulu yayi, lenda pesa beto ngolo ya kunwana na bansatu ya beto ya yimbi. Mpangi mosi yina lutisaka bamvula mingi na Afrique mutindu missionnaire, vanda nwana na nsatu ya kusala mambu yina ke sepelisaka ve Yehova. Yandi me zonza: “Kukanisa ti mambu yayi lenda kanga munu nzila ya kuzwa luzingu ya ntangu nyonso, sadisaka munu na kunwanisa yawu mpe na kubondila Yehova samu mu nunga yawu. Mu kwizaka tala ti Yehova sadisaka munu.”
“NGE KE NUNGA”
9. Wapi bamambu Davidi kutanaka na yawu na luzingu ya yandi?
9 Davidi vandaka mfumu mosi ya mbote yina vandaka ya kukwikama. Yandi vanda bulaka miziki, vanda sonikaka banzimbu, vandaka soda mpe mbikudi. Yandi kutanaka bamambu mingi ya mpasi. Na kati ya bamvula mingi, yandi lutisaka ntangu na kukima Saule yina vanda sosa kufwa yandi. Na manima ya kukuma mfumu, Davidi kwizaka kima dyaka samu mwana ya yandi Absalomi vanda sosa kubaka kimfumu ya yandi. Ata ti Davidi kutanaka na bankwamusu mpe salaka masumu ya nene, yandi bikanaka ya kukwikama na Yehova luzingu ya yandi nyonso. Yehova zonzaka ti Davidi vandaka “muntu yina ke na sepelisaka ntima ya [yandi].” Na yawu, beto me bonga kuwa malongi yina yandi pesaka.—Bis. 13:22, NWT; 1 Mf. 15:5.
10. Samu na yinki Davidi pesaka malongi na mwana ya yandi Salomo?
10 Beto tala malongi yina Davidi pesaka na mwana ya yandi Salomo. Yehova soolaka Salomo na kuvanda mfumu samu na kutunga tempelo samu bantu sambila yandi. (1 Ns. 22:5) Salomo zola kutana na bamambu ya mpasi. Beto tala yinki Davidi zonzaka na yandi.
11. Na 1 Bamfumu 2:2, 3, yinki Davidi zonzaka na Salomo, mpe wa’ faso bamambu yina yandi zonzaka lunganaka? (Tala mpe kizizi.)
11 Yinki Davidi zonzoka? Na 1 Bamfumu 2:2, 3, yandi zonzaka: “Mu ke kufwa. Yawu yina, vanda ngolo mpe lakisa ti nge ke bakala. Nge fwana kutumama na Yehova Nzambi ya nge mpe kutambula na banzila ya yandi, mpe kuzitisa misiku ya yandi, bamambu yina yandi ke zonzaka na kusala, balusambusu ya yandi, mpe bamambu yina yandi ke bambulaka beto mutindu ya kele ya kusonama na Musiku ya Moyize. Na yawu, nge ke nunga na bamambu nyonso yina nge ke sala mpe na bisika nyonso yina nge ke kwenda.” Davidi zonzaka na mwana ya yandi ti samu na kununga, yandi me fwana kutumama na Yehova. Na kati ya bamvula mingi, Yehova sadisaka Salomo na kulungisa bamambu mingi ya mbote. (1 Ns. 29:23-25) Yandi tungaka tempelo ya nene mpe ya kitoko mpe sonikaka babuku ya nkaka ya Biblia. Yandi kumaka ya kuzabana samu na bimvwama mpe ndwenga ya yandi. (1 Mf. 4:34) Kasi mutindu Davidi zonzaka yawu, bamambu zola luta mbote samu na Salomo, kaka kana yandi tatamana na kutumama na Yehova. Mambu ya kyadi kele, ntangu yandi nunaka, Salomo bandaka kusambila banzambi ya nkaka. Ya sepelisaka ve Yehova mpe yandi bikaka Salomo. Na yawu, Salomo vandaka dyaka ve na ndwenga samu na kuyala na faso ya mbote.—1 Mf. 11:9, 10; 12:4.
Bamambu ya nsuka yina Davidi zonzaka na mwana ya yandi Salomo ke lakisaka beto ti, kana beto tumama na Yehova, yandi ke pesa beto ndwenga yina ke sadisa beto na kubaka mikanu ya mbote (Tala baparagrafe 11-12) b
12. Yinki beto lenda longoka na bamambu yina Davidi zonzaka?
12 Wapi yina ke kileso samu na beto? Samu na kuvanda na luzingu ya mbote, beto me lunga kutumama na Yehova. (Nku. 1:1-3) Yehova me pesa ve beto nsilulu ti Yandi ke pesa beto bimvwama mutindu Salomo. Kasi, kana beto tumama na yandi, yandi ke pesa beto ndwenga ya kubaka mikanu ya mbote. (Bin. 2:6, 7; Zaki 1:5) Malongi yayi, lenda sadisa na ntangu beto ke bakaka mikanu na yina me tadila: kisalu, lukolo, bansaka mpe mbongo. Kusadila ndwenga ya Yehova na luzingu ya beto ke bumbaka beto na bamambu yina lenda bebisa kindiku ya beto na yandi. (Bin. 2:10, 11) Beto ke kulisa kindiku ya mbote na bampangi, mpe beto ke kuzwa malongi yina ke sadisa dikanda ya beto na kuvanda na kilengi.
13. Wa’ faso Carmen kuzwaka luzingu ya kilengi?
13 Carmen, yina ke vandaka na Mozambique, vanda kanisa ti lukolo ya yinda ke sala ti yandi vanda na luzingu ya mbote. Yandi kwendaka na université. Yandi me zonza: “Mu vanda zolaka bamambu yina mu vanda longokaka. Kasi, ya vanda bakaka munu ntangu mpe ngolo mingi. Mu vanda kwendaka na lukolo na 7h30 tii na 18h00. Ya vandaka mpasi na munu na kukwenda na balukutakanu mpe kindiku ya munu na Yehova bebaka. Mu talaka ti mu vanda sosa kusadila bamfumu zole.” (Mat. 6:24) Yandi sambilaka samu na yawu mpe sosaka kuzaba dyaka mingi na mikanda ya beto. Yandi me bwela: “Mu kuzwaka malongi ya bakuluntu mpe ya mama ya munu. Na manima mu bakaka mukanu ya kubika université mpe ya kusadila Yehova na kisalu ya ntangu nyonso. Mu me kwiza tala ti ya vandaka mukanu ya kulutila mbote ya luzingu ya munu mpe mu ke na nyongaka ata fioti ve.”
14. Na bunkufi, wapi malongi Moyize na Davidi pesaka?
14 Moyize na Davidi vanda zolaka Yehova mpe ba zabaka mfunu ya kutumama na yandi. Na bamambu ya nsuka yina ba zonzaka, ba kindisaka bampangi na kulanda kifwani ya bawu na kubikana ya kukwikama na Yehova. Ba kebisaka mpe bawu ti ba yina ke bika kutumama na Yehova ke bebisa kindiku ya bawu na yandi mpe ke kuzwa dyaka ve bambote yina yandi ke pesaka. Malongi ya bawu ke mpe mfunu samu na beto bubu yayi. Bamvula mingi na manima, kisadi ya nkaka ya Yehova zonzilaka mfunu ya kuvanda ya kukwikama na Nzambi.
“KILENGI YA MUNU YA KULUTILA”
15. Wapi bamambu ntumwa Yoane talaka na luzingu ya yandi?
15 Yoane vandaka ntumwa yina Yesu vanda zolaka. (Mat. 10:2; Yoa. 19:26) Yandi vandaka na Yesu na kisalu ya yandi ya kusamuna, ntangu yandi salaka bimangu, mpe bikanaka ya kukangama na yandi na bantangu ya mpasi. Yandi talaka mutindu ba kufwaka Yesu mpe yandi talaka yandi ntangu ba vumbulaka yandi na lufwa. Yandi talaka mutindu na siècle ya ntete ‘ba longaka nsangu ya mbote na yinza ya muvimba.’—Kol. 1:23, NWT.
16. Ba nani mikanda ya Yoane ke kindisaka?
16 Na nsuka ya luzingu ya yandi, Yoane kuzwaka bweso ya kusonika babuku ya nkaka ya Biblia, mutindu Luzabusu yina ke zonzilaka bamambu mingi ya ngitukulu. (Luz. 1:1) Yoane sonikaka mpe nsangu ya mbote ya yandi mpe mikanda tatu. Yandi sonikaka mukanda ya tatu na Gayuse, mukristo mosi ya kukwikama yina yandi vanda zolaka mutindu mwana ya yandi ya kimpeve. (3 Yoa. 1) Na buboba ya yandi, yandi vandaka na bantu mingi yina yandi vanda talaka mutindu bana ya yandi ya kimpeve. Mambu yina kiboba yayi ya kukwikama sonikaka ke kindisaka bilandi ya Yesu tii bubu yayi.
17. Mutindu 3 Yoane 4 ke zonzaka, yinki ke pesaka kilengi ya kulutila?
17 Yinki Yoane sonikaka? Na 3 Yoane 4, yandi sonikaka: “Kilengi ya munu ya kulutila ni kuwa ti bana ya munu ke na kuzinga na butsyelika.” Na ntangu yina, bantu vanda kotisa malongi ya luvunu na kimvuka, mpe ya vanda sala ti bumosi vanda ve. Kasi, ba ya nkaka vanda tatamana “kuzinga na butsyelika.” Ba vanda tumama na Yehova mpe “kuzinga mutindu misiku ya Nzambi ke zabisaka.” (2 Yoa. 4, 6) Kukwikama ya bawu vanda sepelisa ve kaka Yoane, kasi mpe Yehova.—Bin. 27:11.
18. Yinki beto lenda longoka na bamambu yina Yoane sonikaka?
18 Wapi yina ke kileso? Kukwikama ya beto ke pesaka kilengi. (1 Yoa. 5:3) Na kifwani, ya ke salaka beto kilengi na kuzaba ti beto ke na sepelisaka Yehova. Ya ke sepelisaka yandi na kutala mutindu beto ke kimaka bamambu ya yimbi mpe ke landaka misiku ya yandi. (Bin. 23:15) Ya ke sepelisaka mpe bambazi. (Luke 15:10) Beto mpe ke sepelaka na kutala mutindu bampangi ke bikanaka ya kukwikama mingi-mingi na mantwala ya bankwamusu mpe bantontolo. (2 Tes. 1:4) Kilengi ya beto ke vanda ya kulutila ntangu yinza ya Satana yayi ke kufwa, samu beto ke tala ti beto me lenda kubikana ya kukwikama na Yehova na kati ya yinza ya yimbi yayi.
19. Yinki mpangi Rachel me zonza na yina me tadila kulonga Biblia na bantu ya nkaka? (Tala mpe kizizi.)
19 Beto ke vandaka mpe na kilengi ntangu beto ke longaka bantu ya nkaka matsyeleka. Samu na Rachel, yina ke vandaka na République Dominicaine, kusadisa muntu na kuzaba Nzambi ya beto Yehova ke bweso ya kulutila kitoko. Yandi sadisaka bantu mingi na kuzaba Yehova, mpe yandi me zonza: “Mu zaba ve faso ya kuzonzila kilengi yina ya ke salaka na kutala ti muntu yina beto me longa Biblia me kwiza zola Yehova, me kwiza tudila yandi ntima mpe me kwiza soba luzingu ya yandi samu na kusepelisa Yehova. Kulongoka na muntu lenda vanda mpasi, kasi kilengi yina ya ke pesaka na manima, me lutila.”
Beto ke kuzwaka kilengi ntangu beto ke sadisaka bantu ya nkaka na kuzola Yehova mpe na kutumama na yandi (Tala paragrafe 19)
KUWA BAMAMBU YA NSUKA YINA BA ZONZAKA
20. Na yinki beto ke faso mosi na Moyize, Davidi na Yoane?
20 Beto ke ve na zingaka na ntangu mosi na Moyize, Davidi to Yoane, mpe baluzingu ya bawu na ya beto ke ve faso mosi. Kasi, mutindu bawu, beto mpe ke bisadi ya Yehova. Beto ke sambilaka Yehova, ke tudilaka yandi ntima, mpe ke bikaka yandi twadisa beto. Mpe mutindu biboba yayi, beto ke na kundima ti Yehova ke sakumunaka ba yina ke tumamaka na yandi.
21. Wapi bambote ke kuzwa ba yina ke kuwaka bamambu ya nsuka yina zonzaka Moyize, Davidi na Yoane?
21 Na yawu, beto kuwa bamambu ya nsuka yina biboba yayi zonzaka na kutumamaka na misiku ya Yehova. Kana beto tumama na Yehova, yandi ke sakumuna beto, mpe beto ke nunga na bamambu nyonso. Beto ke ‘zinga ntangu mingi,’ ee, samu na ntangu nyonso. (Kul. 30:20) Mpe beto ke vanda na kilengi ya kusepelisa Tata ya beto ya luzolo Yehova, yina ke lungisa bansilulu ya kitoko nyonso yina yandi me sala beto kulutila mutindu beto lenda kanisa.—Ef. 3:20.
NZIMBU 129 Beto kanga ntima tii na nsuka
a Mingi ya bantu ya Izraele yina talaka bimangu ya Yehova na Nzadi ya mungwa ya mbwaki kotaka ve na ntoto ya nsilulu. (Kut. 14:22, 23) Yehova zonzaka ti ba yina vandaka na bamvula 20 tii na zulu zola kufwa na ntoto ya kuyuma. (Kut. 14:29) Kasi, Yozue, Kalebi na mingi ya ba yina vandaka ntete ve na bamvula 20 mpe bantu mingi ya dikanda ya Levi vuukaka. Ba talaka kulungana ya bansilulu nyonso ya Yehova, ntangu ba lutaka maza ya Yordani mpe kotaka na ntoto ya nsilulu.—Kul. 1:24-40.
b YINA BIZIZI KE NA LAKISAKA: Na diboko ya kento: Tekila yandi kufwa, Davidi ke na pesaka malongi na mwana ya yandi Salomo. Na diboko ya bakala: Na lukolo ya mipasuli-nzila, bampangi ya kento na ya bakala ke na kuzwaka malongi yina ke katukaka na Yehova.
