1. Wapi yina ke mwa makabu yina Yesu ke na pesaka bantu?

 YA KE ve na muntu yina ke na ntima ya mbote mutindu Yesu. Ntangu Yesu vandaka awa na ntoto, yandi kangaka ve maboko na kusalaka bimangu samu na kusadisa bantu ya nkaka. (Luke 9:12-17) Yandi kwizaka pesa luzingu ya yandi mutindu munkayulu samu na bantu nyonso. (Yoa. 15:13) Mpe yandi ke na bikaka ve kulakisa beto ntima ya mbote. Ni na yawu yandi lombaka na Yehova na kupesa beto mpeve ya santu yina ke longa mpe ke kindisa beto. (Yoa. 14:16, 17, nyp, NWT.; 16:13) Mpe na nzila ya balukutakanu ya kimvuka yandi ke na bikaka ve na kulonga beto samu na kusala bilandi na ntoto nyonso.​—Mat. 28:18-20.

2. Banani ke na kati ya “babakala mutindu lusakumunu” yina ke zonzilaka Baefeze 4:7, 8?

² Beto tala dikabu ya nkaka yina Yesu pesaka beto. Ntumwa Polo sonikaka ti, ntangu Yesu kwendaka na zulu, “yandi pesaka [babakala] mutindu lusakumunu.” (Tanga Baefeze 4:7, 8, NWT.) Babakala yayi ke mutindu lusakamunu to makabu samu na kimvuka. Ntumwa Polo zonzaka ti Yesu tulaka bawu samu na kusadisa kimvuka na bafaso mingi. (Ef. 1:22, 23; 4:11-13) Bubu yayi na kati ya “[babakala mutindu lusakumunu” ke na basadisi, bakuluntu ya kimvuka mpe mikengi ya circonscription. a Ya tsyeleka, babakala yayi ke bantu ya masumu. Ba lenda sala bafoti. (Zaki. 3:2) Ata faso yina, Mfumu ya beto Yesu kristo ke sadilaka bawu samu na kusadisa beto mpe ba ke makabu samu na beto.

3. Wa’ faso beto nyonso lenda sadisa babakala yina ke “mutindu lusakumunu” na kisalu ya bawu? Pesa kifwani.

³ Yesu pesaka “[babakala] mutindu lusakumunu,” kisalu ya kukumisa  dyaka ngolo kimvuka. (Ef. 4:12) Kasi beto nyonso lenda sadisa bawu na kusala kisalu ya bawu na faso ya mbote. Na kifwani, ntangu ba ke tungaka bayinzo ya Kimfumu, bantu nyonso ve ke tungaka. Ba ya nkaka ke sadisaka ba yina ke na tungaka, ba ya nkaka ke natinaka bawu madya to ke sadisaka na bafaso ya nkaka. Mutindu mosi mpe, beto nyonso lenda sadisa basadisi, bakuluntu mpe bantwadisi ya circonscription na kukumisa dyaka ngolo kimvuka na yina beto ke salaka mpe ke zonzaka. Beto tala bambote yina beto ke kuzwaka na kisalu ya bawu ya ngolo, mpe faso beto lenda vutula Yesu matondo samu na “[babakala] mutindu lusakumunu.”

BASADISI “KE SADISAKA BANTU YA NKAKA”

4. Wa’ faso basadisi ya siècle ya ntete vanda “sadisaka bantu ya nkaka”?

⁴ Ya vandaka na babakala na siècle ya ntete yina kumaka basadisi. (1 Tim. 3:8) Ya lenda vanda ti ni bawu ntumwa Polo zonzaka ti ba “ke sadisaka bantu ya nkaka.” (1 Ko. 12:28, NWT) Samu bakuluntu tula dikebi na kisalu ya kulonga mpe ya kukipe mameme, basadisi vanda salaka bisalu ya nkaka ya mfunu. Na kifwani, ba vanda sadisaka na kusonika masonoko ya Biblia mpe kusumba bima yina ba vandaka na yawu nsatu samu na kusala yawu.

5. Wapi bisalu basadisi ke na yawu bubu yayi na kati ya kimvuka?

⁵ Beto tala mwa bamambu yina basadisi ke salaka na kimvuka. (1 Pi. 4:10) Ya lenda vanda ti ba ke kipeke mbongo ya kimvuka, ba territoires, mikanda yina beto ke sadilaka samu na kulongoka ya beto mosi, na balukutakanu ya kimvuka mpe na kisalu ya kusamuna. Ba ke kipeke mpe bisalu ya sono, kuyamba bantu ntangu ba ke kwizaka na balukutakanu to kukipe Yinzo ya Kimfumu. Bisalu nyonso yayi ke mfunu samu kimvuka tambula na faso ya mbote. (1 Ko. 14:40) Dyaka, ya ba nkaka ke twadisaka lukutakanu luzingu mpe kisalu ya beto ya bukristo mpe ke salaka ba discours samu na bantu nyonso. Ba lenda sadisa mpe mukengi ya kimvuka ya kusamuna. Bantangu ya nkaka, ba lenda kwenda kindisa bampangi ya kimvuka na bakuluntu.

6. Samu na yinki kuvutula matondo na basadisi?

⁶ Wa’ faso kisalu yina basadisi ke salaka na kati ya kimvuka ke sadisaka beto? Beberly b mpangi mosi ya kento yina ke vandaka na Bolivie me zonza: “Mu ke vutulaka matondo na basadisi yina ke na beto. Mu ke vandaka na kilengi mingi na balukutakanu. Samu na kisalu ya bawu, mu lenda yimba, kuwa ba discours, mpe kulongoka na nzila ya bizizi mpe bavideo. Ba ke salaka bangolo ya bawu nyonso samu bantu landa balukutakanu na faso ya mbote. Mpe samu na ba yina kele ve, ba lenda landa yawu na visioconférence. Na manima ya lukutakanu ba ke kipeke Yinzo ya Kimfumu samu ya bikana na bunkete, ba ke sadisaka na mambu ya mbongo ya kimvuka mpe ba ke salaka nyonso samu beto kuzwa mikanda yina beto ke na yawu nsatu. Mu ke vutulaka matondo mingi samu na bawu.” Leslie, yina ke vandaka na Colombie yina bakala ya yandi ke kuluntu me zonza: “Basadisi ke sadisaka bakala ya munu samu na kulungisa bisalu mingi. Kana ba vandaka ve, yandi zola vanda na bisalu ya kulutila. Na yawu, mu ke vutulaka matondo samu na tiya mpe lubakusu ya bawu.” Yinki nge me kanisa samu na kisalu ya ngolo yina basadisi ke salaka samu na kimvuka ya beno?​—1 Tim. 3:13.

7. Wa’ faso beto lenda vutula matondo na basadisi? (Tala mpe kizizi.)

⁷ Na ntima ya beto, beto lenda sepela na nyonso yina basadisi ke salaka, kasi Biblia ke kindisaka mpe beto na ‘kuvutula matondo.’ (Kol. 3:15, NWT) Ni yawu salaka Kristofer, kuluntu mosi na Finlande. Yandi me zonza: “Ntangu mu ke filisaka message na sadisi, mu ke sonikaka verse ya Biblia, faso yandi kindisaka munu mpe faso mu ke sepelaka na kisalu ya yandi.” Pascal na Jael,  yina ke vandaka na Nouvelle-Calédonie, ke sambilaka mingi samu na basadisi ya kimvuka. Pascal me zonza: “Na balusambu yina beto me sala ntama mingi ve, beto tondaka Yehova samu na basadisi ya beto. Beto lombaka na yandi na kuvanda na bawu mpe na kusadisa bawu.” Yehova ke kuwaka balusambu ya mutindu yayi mpe ya ke natinaka bambote na kimvuka.​—2 Ko. 1:11.

BAKULUNTU “KE SALAKA KISALU YA NGOLO NA KATI YA BENO”

8. Samu na yinki ntumwa Polo sonikaka ti bakuluntu ya siècle ya ntete vanda salaka “kisalu ya ngolo”? (1 Batesalonika 5:12, 13, NWT)

⁸ Na siècle ya ntete, bakuluntu vanda salaka kisalu ya ngolo na kati ya kimvuka. (Tanga 1 Batesalonika 5:12, 13, NWT; 1 Tim. 5:17) Ba vanda “twadisaka” kimvuka, balukutakanu mpe kubaka mikanu mutindu kimvuka ya bakuluntu. Ba vanda “kebisaka” bampangi ya kento na ya bakala. Ba vanda pesaka mpe malongi na luzolo nyonso na bampangi ya kento na ya bakala samu ba vanda ngolo na kiminu. (1 Tes. 2:11, 12; 2 Tim. 4:2) Na zulu ya nyonso yayi, bampangi yayi ke salaka dyaka mingi samu na kukipe makanda ya bawu mpe kusadisa bawu na kuvanda kaka ngolo na kimpeve.​—1 Tim. 3:2, 4; Tite 1:6-9.

9. Wapi yina ke mwa mikumba yina bakuluntu ke na yawu bubu yayi?

⁹ Bubu yayi mpe bakuluntu ke na mingi ya kusala. Ba ke basamuni. (2 Tim. 4:5, NWT) Ba ke pesaka kifwani ya mbote na kusamunaka na tiya nyonso, ba ke bongisaka bamambu samu kisalu ya kusamunu luta na faso ya mbote kisika yina ba kele mpe ba ke sadisaka beto na kusamuna mpe kulonga na faso ya mbote. Ba ke sambisaka na ntima ya kyadi mpe luzolo samu na bampangi nyonso. Ntangu mpangi ke salaka disumu ya nene, bakuluntu ke sadisaka yandi na kuvutula kindiku ya yandi na Yehova. Kasi ba ke salaka mpe nyonso samu na kubumba bunkete ya kimvuka. (1 Ko. 5:12, 13, NWT; Gal. 6:1) Ntete-ntete bakuluntu ke ya kuzabana mutindu mivungi. (1 Pi. 5:1-3) Ba ke bongisaka ba discours ya kitoko, ke salaka nyonso na kuzaba bampangi nyonso ya kimvuka mpe ke kwendaka talaka bawu samu na kukindisa bawu. Bakuluntu ya nkaka ke tulaka diboko na kisalu ya kutunga, mpe ya kubongisa ba Yinzo ya Kimfumu, ba ya nkaka ke bongisaka bamambu samu na balukutakanu ya nene mpe ya ba nkaka ke salaka na commité de liaison hospitalier to na groupe de visite aux malades. Ba ke mpe na mikumba ya nkaka. Bakuluntu ke salaka kisalu ya ngolo samu na beto.

10. Samu na yinki beto ke sepeleka na bakuluntu ya beto?

¹⁰ Yehova bikulaka ti mivungi ke kipe beto mbote-mbote. Na yawu, beto ke ‘vanda dyaka ve na boma mpe beto ke tekita ve.’ (Yer. 23:4) Johanna, mpangi mosi yina ke vandaka na Finlande, kwizaka tala ti mambu yayi ke ya tsyeleka ntangu mama ya yandi kuzwaka maladi mosi ya ngolo. Yandi me zonza: “Ya vandaka mpasi na munu na kuzonza na bantu ya nkaka yinki ya vanda sala munu na ntima, kasi kuluntu yina mu zabaka ve mbote-mbote lakisaka munu ntima ya yinda, sambilaka na munu mpe zonzaka na munu ti Yehova ke zolaka munu. Mu ke na zabaka dyaka ve mbote-mbote yinki yandi zonzaka na munu, kasi mu ke na zabaka ntete ti ya zunisaka munu. Mu me kanisa ti ni Yehova filisaka yandi samu na kusadisa munu, kaka na ntangu yina mu vandaka na yawu nsatu.” Wa’ faso bakuluntu ya kimvuka ya nge sadisaka nge?

11. Wa’ faso beto lenda vutula matondo na bakuluntu? (Tala mpe kizizi.)

¹¹ Yehova zola ti beto vutula matondo na bakuluntu “samu na kisalu ya bawu” (1 Tes. 5:12, 13, NWT) Henrietta, yina ke vandaka na Finlande me zonza: “Bakuluntu ke sadisaka bampangi na luzolo nyonso, kasi ya zola zonza ve ti ba ke na ntangu mingi mpe ngolo kulutila bampangi, to ti ba ke ve na bamambu na luzingu ya bawu. Bantangu ya nkaka, mu ke zonzaka na mosi na mosi ya bawu, ‘nge zaba? Nge ke kuluntu  mosi ya mbote! Nge ke zabaka kwandi yawu?’” Sera, mpangi mosi ya kento yina ke vandaka na Turquie me zonza: “Bakuluntu mpe ke na nsatu ba kindisa bawu samu na kutatamana na kusala kisalu ya bawu. Na yawu, beto lenda sonikila bawu, kubokila bawu samu na kudya mwa kima to kusamuna na bawu kintwadi.” Ya ke kwandi na kisalu yina kuluntu ke salaka ke sepelisaka nge? Sosa bafaso ya kuvutula yandi matondo.—1 Ko. 16:18.

MIKENGI YA CIRCONSCRIPTION KE KINDISAKA BETO

12. Ba nani dyaka Yesu tulaka samu na kukindisa bimvuka? (1 Batesalonika 2:7, 8)

¹² Yesu pesaka mpe na kimvuka “[babakala] mutindu lusakumu” yina ke sadisaka mpe na mutindu ya nkaka. Ni yandi twadisaka bakuluntu ya Yeruzalemi na kufidisa Polo, Barnabasi na ya ba nkaka samu na kusadisa mutindu mikengi. (Bis. 11:22) Samu na yinki Yesu salaka yawu? Yandi filisaka bawu samu na kukindisa bimvuka kaka mutindu ke salaka yawu basadisi na bakuluntu. (Bis. 15:40, 41) Ba vanda bikaka bima mingi yina ba ke zolaka mpe vanda tulaka luzingu ya bawu na mpasi samu na kulonga mpe kukindisa bampangi.​—Tanga 1 Batesalonika 2:7, 8.

13. Yinki mikengi ya circonscription ke salaka?

¹³ Mikengi ya circonscription ke vandaka ve kisika mosi. Ntangu nyonso ba ke salaka banzyetolo ya yinda samu na kukwenda na bimvuka. Konso lumingu ba ke salaka ba discours, ke kwendaka kindisaka bampangi, ke twadisaka balukutakanu ya mipasuli-nzila, ya bakuluntu, mpe ya kisalu ya kusamuna. Ba ke bongisaka ba discours mpe ke twadisaka balukutakanu ya circonscription mpe ya nene. Ba ke longaka na balukolo ya mipasuli-nzila, ke bongisaka balukutakanu ya spéciale samu na mipasuli-nzila yina ke salamaka na lukutakanu ya circonscription mpe na zulu ya nyonso yina, ba ke mpe na bisalu ya nkaka yina Betele ke pesaka bawu na kusala.

14. Wa’ faso beto lenda vutula matondo na kisalu ya mikengi ya circonscription?

 ¹⁴ Wa’ faso bimvuka ke kuzwaka bambote na yina me tadila mikengi ya circonscription? Na yina me tadila mikengi ya circonscription, mpangi mosi yina ke vandaka na Turquie me zonza: “Bambala nyonso yina ba ke kwizaka na kimvuka ya beto, ba ke pesaka dyaka munu nsatu ya kupesa dyaka ntangu ya munu ya kulutila na bampangi ya munu. Mu me zaba mikengi mingi ya circonscription, kasi ata mosi ya bawu me nataka munu na kutala ti ba ke ve na ntangu samu na bampangi samu ti ba ke na bisalu mingi.” Johanna yina beto zonzilaka ntete kwendaka samuna na mukengi ya circonscription, kasi ba kutanaka ve bantu na bayinzo. Yandi me zonza: “Mu lenda zimbana ve kilumbu yina. Samu ti bayaya ya munu zole ya mampasa kwendaka vanda kisika ya nkaka, mu vanda kanisa mingi na bawu. Mukengi ya circonscription sadisaka munu na kutala ti na yinza ya malu-malu beto ke vanda na bweso ya kuvanda kintwadi na bampangi ya beto ntangu nyonso.” Mingi ya beto ke na kilengi mpe ke zolaka mikengi ya circonscription na mutindu yina ba ke sadisaka beto.​—Bis. 20:37–21:1.

15. a) Mutindu 3 Yoane 5-8 ke lakisaka yawu, wa’ faso beto lenda vutula matondo na mikengi ya circonscription? (Tala mpe kizizi.) b) Samu na yinki beto me fwana kuvutula matondo na bampangi ya kento mpe ya bakala yina ke salaka kisalu ya ngolo na kati ya kimvuka? (Tala mpe encadré “Kuzimbana ve bakento ya bawu.”)

¹⁵ Ntumwa Yoane kindisaka Gayuse na kuyamba bampangi ya bakala mpe kusadisa bawu na mutindu yina me fwanana na Nzambi. 3 Yoane 5-8 ke zonzaka: “Mpangi ya munu ya luzolo, nge ke sadilaka kiminu ntangu nge ke sadisaka bampangi mpe banzenza. Na ntwala ya bampangi ya dibuundu, bawu me tuba kimbangi ya mbote na nzutu ya nge samu na luzolo ya nge. Sadisa bawu na mutindu me fwanana na meso ya Nzambi, samu na kulanda nzyetolo ya bawu. Bawu ke na kuzyeta samu na kuzabisa Nsangu ya Mbote ya Klisto ata kubaka  kima na maboko ya ba yina kele bandimi ve. Na yina, beto fwana kuyamba bantu ya mutindu yina, samu ti beto sala kintwadi na bawu na kisalu ya kuzabisa butsyelika.” Mosi ya bafaso samu na beto na kusala yawu, ni kubokila mukengi ya circonscription na kudya na beto. Faso ya nkaka, ni kutula diboko na balukutakanu ya kusamuna ntangu yandi ke kwizaka talaka beto. Leslie yina beto me zonzila ke vutulaka matondo na bafaso mingi. Yandi me zonza: “Mu ke sambilaka Yehova samu yandi kipe bansatu ya bawu. Munu na bakala ya munu ke sonikilaka bawu mikanda, samu na kuzonzila bawu mutindu ba ke sadisaka beto ntangu ba ke kwizaka talaka beto.” Beto zimbana ve ti bawu mpe ke bantu ya masumu. Bantangu ya nkaka ba lenda kuzwa maladi ya ngolo, ba lenda vanda na manyongo mpe ya kulemba. Kasi bamambu ya mbote to makabu ya fioti yina beto ke pesaka bawu, lenda vanda mvutu na balusambu ya bawu.​—Bin. 12:25.

BETO KE NA NSATU YA BANTU YINA KE “MUTINDU LUSAKUMUNU”

16. Mutindu ke zonzilaka yawu Bingana 3:27, wapi byuvu bampangi ya bakala lenda yufula?

¹⁶ Kana nge ke mpangi ya bakala mpe nge kuzwaka mbotokolo, nge ke kwandi na “makoki ya kusadisa”? Na yinza nyonso, beto ke na nsatu mingi ya “[babakala] mutindu lusakumunu.” Bingana 3:27 (NWT) ke zonzaka: “Kumanga ve kusala mambu ya mbote na bantu yina nge fwana kusala yawu kana nge ke na makoki ya kusadisa.” Nge ke kwandi na kanisaka kuvanda sadisi? Kana nge ke sadisi, nge ke kwandi na nsatu ya kuvanda kuluntu? c Nge ke kwandi ya kubongama samu na kusala bansobolo na luzingu ya nge mpe kukwenda sala lukolo ya E.E.R? Lukolo yayi ke sadisa nge na kubongama samu ti Yesu sadila nge na bafaso ya kulutila. Kana nge me tala ti nge ke ve ntete ya kubongama, sambila Yehova, lomba na yandi na kusadisa nge na nzila ya mpeve ya santu ya yandi samu nge lungisa bisalu nyonso yina ba ke na pesaka nge.​—Luke 11:13; Bis. 20:28.

17. Yinki bampangi yina Yesu tulaka “mutindu lusakumunu” ke na lakisaka?

¹⁷ Bampangi ya babakala yina Yesu tulaka “mutindu lusakumunu” ke na lakisaka ti Yesu ke na twadisaka beto na ntangu ya nsuka yayi. (Mat. 28:20) Nge ke ve na kilengi na yina beto ke na Mfumu yina ke na luzolo, ntima ya mbote, ke tekaka dikebi mpe yina ke pesaka beto bampangi ya babakala yina ke kipeke bansatu ya beto? Sosa bafaso ya kuvutula bawu matondo na kisalu ya bawu ya ngolo. Mpe kuzimbana ve kuvutula matondo na Yehova muntu yina ke pesaka “makabu nyonso ya kulutila mbote.”​—Zaki. 1:17.