Nge zabaka yawu?
Wapi yina vandaka mfunu ya miziki na Izraele ya ntama?
MIZIKI vandaka mfunu mingi na bantu ya Izraele. Biblia ke na bifwani mingi ya banzimbu yina bantu yimbaka, mpe ya bima yina ba vanda sadilaka samu na kubula miziki. Bitini mingi ya Biblia ke banzimbu. Na kifwani, Bankunga, Nzimbu ya Salomo mpe Bidilu. Buku mosi yina ke zonzilaka luzingu na ntangu ya Biblia ke zonzaka ti Biblia ke lakisaka pwelele ti bantu ya Izraele vanda sadilaka mingi banzimbu na bamambu mingi ya luzingu ya bawu.
Miziki na luzingu ya bilumbu nyonso. Bana ya Izraele vanda yimbaka banzimbu samu na kubasisa yina ba vandaka na yawu na ntima. (Iza. 30:29) Bakento vanda bulaka tambour mpe vanda yimbaka na kilengi nyonso na kubina ntangu ba vanda tulaka mfumu ya malu-malu, na ntangu ya bafeti mpe ntangu basoda vanda nungaka bambeni ya bawu. (Baz. 11:34; 1 Sa. 18:6, 7; 1 Mf. 1:39, 40) Ba vanda yimbaka mpe samu na kubasisa manyongi ya bawu. (2 Ns. 35:25) Encyclopedie mosi ke zonzaka: “Bana ya Izraele vanda zolaka mingi miziki.”
Bamfumu ya Izraele vanda zolaka miziki. Bamfumu ya Izraele vanda sepelaka na kuwa banzimbu. Mfumu Saule bokilaka Davidi na kuyimba samu na yandi. (1 Sa. 16:18, 23) Ntangu Davidi yandi mosi kumaka mfumu, yandi salaka banzimbu ya kitoko, yidikaka bima samu na kubula banzimbu mpe, bongisaka bantu samu na kuyimba na tempelo ya Yehova. (2 Ns. 7:6; Amo. 6:5) Mfumu Salomo mpe vandaka na bakento na babakala yina vanda yimbilaka yandi.—Lon. 2:8.
Ba vanda sadilaka miziki samu na kukembila Yehova. Ya kulutila mfunu, bantu ya Izraele vanda sadilaka miziki samu na kukembila Yehova. Bantu 4 000 vanda yimbaka banzimbu samu na kukembila Yehova. (1 Ns. 23:5) Ba vanda sadilaka basembale, bima ya kubudila miziki na basinga, bisanzi (harpes) mpe bampungi. (2 Ns. 5:12) Kasi kaka bawu ve vanda kembilaka Yehova na banzimbu. Ntangu ba vanda kwendaka na Yeruzalemi samu na bafeti ya bawu ya konso mvula, bantu mingi ya Izraele vanda yimbaka mpe banzimbu. (Nku. 120-134) Mutindu ke zonzilaka yawu masonoko ya bazwife, ya ke na banzimbu ya bankunga a yina ba vanda yimbaka na ntangu ya Pake.
Tii bubu yayi, banzimbu ke mfunu mingi samu na dikanda ya Nzambi. (Zaki. 5:13) Beto ke yimbaka samu na kukembila Yehova. (Ef. 5:19) Banzimbu ke salaka ti beto vanda na bumosi na bampangi ya beto. (Kol. 3:16) Mpe ya ke pesaka beto ngolo ntangu beto ke vandaka na mawa. (Bis. 16:25) Banzimbu ke faso mosi ya kitoko ya kulakisa luzolo mpe kiminu ya beto samu na Yehova.
a Bazwife vanda yimbaka Bankunga 113 na 118 samu na kukembila Yehova.