1. Yinki ya ke salá ntangu ba ke basisá muntu ya famiye na kimvuka?

 YA KE kwandi na muntu ya famiye ya nge yina ba me basisa na kimvuka? Ya ke salá mpasi mingi! Mpangi mosi na nkumbu ya Hilda me zonza: “Ntangu bakala ya munu kufwá na manima ya bamvula 41 ya makwela ya beto, mu kanisá ti ya vandá kima ya kulutila mpasi yina kuminá munu *. Kasi, ntangu mwana ya munu ya bakala biká Yehova, kento ya yandi mpe bana ya bawu zole, mpasi yina ya salá munu, lutilá bampasi nyonso.”

2-3. Faso ke zonzak’ yawu Nkunga 78:40, 41, yinki ya ke salá Yehova na ntima ntangu bisadi ya yandi ke mangak’ yandi?

² Kanisa na mpasi yina ya salá Yehova na ntima ntangu bana ya yandi, ba-ange ya nkaka, mangak’ yandi. (Yude 6) Kanisa mpe na faso ntima ya yandi vandá lwala bambala nyonso yina bana ya Izraele, dikanda ya yandi, vandá sala yandi yintu ngolo. (Tanga Nkunga 78:40, 41.) Zaba ti ya ke salá mpe Yehova mpasi ntangu muntu yina nge ke zolá ke biká kusadila yandi. Yandi zaba faso ntima ya nge ke ya kulwala. Yandi ke na kyadi ya nge mpe yandi ke pesa nge diboko samu nge vanda kaka ngolo.

³ Na artikle yayi, beto ke tala yinki beto lenda sala samu Yehova sadisa beto ntangu muntu yina beto ke zolá ke biká kusadila yandi. Beto ke tala mpe yinki bampangi ya kimvuka lenda sala samu na kusadisa mpangi yina muntu ya famiye me bika kusadila Yehova. Beto zonzila ntete makanisi ya yimbi yina beto zolá katula.

4. Yinki ya ke salá bapapa na bamama mingi ntangu mwana ya bawu ke biká kusadila Yehova?

⁴ Ntangu mwana ya bawu ke biká kusadila Yehova, bibuti mingi ke kanisá ti ba salá ve nyonso samu kulonga na faso ya mbote mambu ya Yehova na mwana ya bawu. Ntangu ba basisá mwana ya yandi na kimvuka, mpangi mosi na nkumbu ya Luke zonzá: “Mu vandá  tala ti ya vandá foti ya munu. Na yawu, mu vandá salá bareve ya yimbi. Samu ntima ya munu lwalá mingi, mu vandá dilá bantangu ya nkaka.” Elizabeth, mpangi mosi ya kento yina ba basisá mpe mwana na kimvuka, vandá kanisa ntangu nyonso: “Mu me vanda kwandi mama ya mbote samu na mwana ya munu? Mu vandá tala ti mu salá ve nyonso samu yandi zola Yehova.”

5. Ntangu muntu ke biká kusadila Yehova, ya ke vandá foti ya nani?

⁵ Beto zimbana ve ti Yehova pesá mosi na mosi ya beto liberté ya kusala yina beto zola. Ya zola zonza ti beto lenda sola kusadila yandi to ve. Ya ke na bana yina bibuti ya bawu ke sadilá ve Yehova to ke ve bifwani ya mbote samu na bawu. Kasi, ata faso yina, ba ke ya kukangama na Yehova. Bana ya nkaka, bapapa to bamama salá nyonso samu ba zola Yehova. Kasi, ntangu ba kulá, ba biká kusadila Yehova. Ya ke na lakisá ti kusadila Yehova ke desizion yina muntu yandi mosi ke baká. (Yos. 24:15) Na yawu, beno bibuti, beno nwana na dikanisi yina ke na natá beno na kutala ti ya ke foti ya beno.

6. Yinki ya lenda sala bana ntangu bibuti ya bawu ke biká kusadila Yehova?

⁶ Bantangu ya nkaka, ya ke na bapapa to bamama yina ke biká kusadila Yehova mpe ke kwendá ntama na famiye ya bawu. (Nku. 27:10) Ya lenda vanda mpasi na bana yina vandá tadila bibuti ya bawu faso bifwani ya mbote. Estere, yina ba basisá papa na kimvuka me zonza: “Mu vandá dilá mingi samu mu kwizá zaba ti ya vandá ve ni bamambu ya luzingu vandá nata yandi fioti-fioti ntama na Yehova. Kasi, ni yandi mosi zolá dyaka ve kusadila Yehova. Mu ke zolá papa ya munu. Na yawu, ntangu ba basisak’ yandi na kimvuka, mu vandá ntangu nyonso na basusi samu na yandi. Bantangu ya nkaka, ntima ya munu vandá kwendá bulá yawu mosi.”

7. Yinki ya ke salá Yehova na ntima ntangu yandi ke talá bana yina ba me basisa papa to mama na kimvuka?

⁷ Bana, beno zaba ti beto ke kabulá mpasi ya beno ntangu ba me basisa papa to mama ya beno na kimvuka. Yehova mpe ke kabulá mpasi ya beno. Yandi ke zolá beno mpe yandi ke na kilengi ya kutala ti beno ke kaka ya kukangama na yandi. Beto mpe, bampangi ya beno ya kimvuka ke sepelá na beno. Beno zimbana ve ti ni beno ve me sala ti papa to mama ya beno bika kusadila Yehova. Faso beto zonzak’ yawu, Yehova pesá na muntu nyonso liberté ya kusala yina yandi zolá. Mpe muntu nyonso yina pesá luzingu ya yandi na Yehova mpe kuzwá bateme me lunga ‘kunata kilo ya yandi mosi’—Gal. 6:5.

8. Yinki bantu ya famiye lenda sala na kati ya bantangu ba ke na vingilá ti muntu ya bawu vutuka na Yehova? (Tala enkadre “ Vutuka na Yehova.”)

⁸ Ntangu muntu yina nge ke zolá ke biká kusadila Yehova, ya ke mbote na kuvanda na kivuvu ti yandi ke vutuka. Kasi, na kati ya bantangu yina nabunu ntete yandi vutuka, yinki nge lenda sala? Nge lenda kipe kimpeve ya nge. Si nge sala yawu, nge ke vanda kifwani ya mbote samu na bantu ya famiye ya nge, ata mpe samu na muntu yina ba me basisa. Nge ke kuzwa mpe ngolo samu mambu yango lwalisa ve ntangu nyonso ntima ya nge. Beto zonzila mwa bima yina nge lenda sala samu kiminu ya nge vanda kaka ngolo.

9. Yinki nge lenda sala samu na kubumba kiminu ya ngolo? (Tala mpe enkadre “ Baverse yina lendá pesa nge ngolo ntangu muntu ya famiye ke biká Yehova.”)

⁹ Sala nyonso samu na kubumba kiminu ya nge. Ya ke mfunu nge vanda ngolo mpe nge pesa  bantu ya famiye ya nge ngolo. Wa’ faso nge lenda sala yawu? Nge lenda zwa ngolo yina ke katuká na Yehova si nge bika ve kutanga Biblia ntangu nyonso, nge kanisa na yina nge ke tangá, mpe nge vanda na balukutakanu. Joanna, yina papa na yaya ya yandi ya kento biká kusadila Yehova me zonza: “Ntangu mu ke tangá masolo ya bantu faso Abigaïl, Estere, Yobi, Joseph, na Yesu, ya ke pesá munu kizunu na ntima. Masolo ya bawu ke salá ti mu vanda na makanisi ya mbote. Mu ke zwá mpe ngolo na banzimbu ya malu-malu yina ke basiká.”

10. Wa’ faso Nkunga 32:6-8 ke lakisá beto yinki ya kusala samu na kunwana na basusi ya beto?

¹⁰ Zonzila na Yehova basusi ya nge nyonso. Sambila bambala mingi ntangu basusi ke fuluká nge na ntima. Lomba na Yehova sadisa nge na kutala bamambu mutindu yandi ke talak’ yawu mpe yandi ‘pesa nge mayela ya kuzaba mambu mbote-mbote mpe nzila yina nge me lunga kulanda.’ (Tanga Nkunga 32:6-8.) Beto zaba ti bantangu ya nkaka ya lenda vanda mpasi na kuzonzila na Yehova nyonso yina ke na nge na ntima. Kasi, zaba ti Yehova zaba mbote-mbote bamambu yina ke na kwamisá nge. Yandi ke zolá nge mingi mpe yandi ke na nsatu nge fungula yandi ntima ya nge nyonso.—Bas. 34:6; Nku. 62:7, 8.

11. Faso ke zonzak’ yawu Baebre 12:11, samu na yinki beto zolá ndima disipline ya Yehova? (Tala enkadre “ Musiku ya kubasisa muntu na kimvuka ke lakisá luzolo ya Yehova.”)

¹¹ Ndima desizion yina bakuluntu me baka. Yehova zonzá ti si muntu me sala disumu mpe ke na mangá kubik’ yawu, ba zolá basisa yandi na kimvuka. Yandi zonzak’ yawu samu yandi ke sosá bambote ya beto nyonso, ata mpe ya muntu yina ba me basisa. (Tanga Baebre 12:11.) Bantu ya nkaka lendá zonza ti desizion ya bakuluntu ke ve mbote. Kasi, ba lenda zonza yawu kaka samu ba ke ve na nsatu ya kuzonzila yimbi ya muntu yina na mantwala ya nge. Beto zolá ndima ti beto zaba ve faso bamambu lutilá. Na yawu, ya ke mbote  na kuvanda na konfyanse ti bakuluntu salá nyonso samu na kuyidika bamambu faso Biblia ke zonzá, mpe “samu na Yehova.”—2 Ns. 19:6.

12. Wapi bambote ba ya nkaka kuzwá samu ba ndimá disipline ya Yehova?

¹² Kulanda desizion ya bakuluntu ya kubasisa muntu ya nge na kimvuka ke faso ya kusadisa muntu yango na kuvutuka na Yehova. Elizabeth yina beto me zonzila, me zonza: “Ya vandá mpasi mingi na beto na kulutisa dyaka ve ntangu na mwana ya beto ya bakala. Kasi, na ntangu yina yandi vutuká, yandi kwizá ndima ti samu na bamambu yina lutá, ya vandá mbote ba basisa yandi na kimvuka. Na manima, yandi zonzá ti nyonso yina salamá, longak’ yandi bamambu mingi. Mu kwizá tala ti disipline ya Yehova ke vandá kaka mbote.” Marke, bakala ya Elizabeth me bwela: “Mwana ya beto zonzá na munu ti mosi ya babima yina salá ti yandi vanda na nsatu ya kuvutuka na Yehova, ni samu beto vandá lutisá dyaka ve ntangu na yandi. Beto ke na kilengi na yina Yehova sadisá beto na kulanda bamambu yina yandi ke zonzá.”

13. Yinki lenda sadisa nge na kunwana na mpasi yina ke na nge na ntima ?

¹³ Kabula mpasi ya nge na bampangi yina nge ke salá konfyanse. Lutisa ntangu na bampangi ya kukula na kimpeve yina lenda sadisa nge na kubumba kizunu ya ntima. (Bin. 12:25; 17:17) Joanna, yina beto me zonzila, me zonza: “Mu vandá tala ti mu vandá kaka munu mosi. Kasi, kusolola na bakamarade ya ntima sadisá munu.” Yinki nge lenda sala si bampangi ya nkaka ya kimvuka ke na zonzá bamambu yina ke na lwalisá dyaka ntima ya nge?

14. Samu na yinki beto zolá ‘kanga ntima na mambu yina bantu ya nkaka ke salá mpe kulemvokila na ntima nyonso’?

¹⁴ Lakisa ntima ya yinda na bampangi ya nge ya kimvuka. (Zaki 3:2) Beto nyonso ke bantu ya masumu. Na yawu, beto zolá vingila ve ti bantu nyonso zonzila beto bamambu yina beto ke na sosá kuwa. Bampangi ya nkaka lenda zaba ve yinki ya kuzonza na nge. Ba ya nkaka mpe lenda zonzila nge bamambu yina ke lwalisa dyaka ntima ya nge. Kasi, kukanisa ve ti ba ke na salak’ yawu na nko. Kuzimbana ve malongi yina Paul pesá beto: ‘Beno landa kukanga ntima na mambu yina bantu ya nkaka ke salá mpe beno landa kulemvokila na ntima nyonso ata muntu mosi ke na mambu na muntu ya nkaka. Mutindu Yehova lemvokila beno na ntima nyonso, beno me lunga kusala mpe faso mosi.’ (Kol. 3:13) Mpangi mosi ya kento yina ba basisá muntu ya famiye na kimvuka me zonza: “Yehova sadisá munu na kulemvokila ba yina vandá na dikanisi ya kuzonzila munu mambu ya mbote, kasi yinwa ya bawu bulá dibaku.” Yinki bampangi ya kimvuka lenda sala samu na kusadisa ba yina muntu ya famiye me bika kusadila Yehova?

15. Yinki bampangi ya kimvuka lenda sala samu na ba yina ba me basisa ntama mingi ve muntu ya famiye na kimvuka?

¹⁵ Lakisa ntima ya mbote mpe ya kyadi na ba yina ba me basisa muntu ya famiye na kimvuka. Miriam, mpangi mosi ya kento me zonza ti ntangu ba basisá leki ya yandi na kimvuka, ya vandá sala yandi boma ya kukwenda na balukutakanu. Yandi me zonza: “Mu vandá na boma na yina  bampangi zolá zonza. Kasi, ya vandá na bampangi ya kento na ya bakala yina kabulá mpasi ya munu. Ba zonzilá ve yimbi ya leki ya munu. Samu na yina ba salá, mu vandá tala dyaka ve ti mu vandá nwana na bamambu ya munu, munu mosi.” Mpangi ya nkaka ya kento me zonza: “Ntangu ba basisá mwana ya beto na kimvuka, bampangi kwizá pesa beto ngolo. Ba ya nkaka ndimá ti ba vandá zaba ve yinki ya kuzonza. Ya vandá na ba yina dilá na munu. Ba ya nkaka mpe filisá munu ba-lettre. Nyonso yina ba salá sadisá munu mingi.”

16. Wa’ faso kimvuka lenda lakisa ti ba me bika ve ba yina ba me basisa muntu ya famiye na kimvuka?

¹⁶ Lakisa luzolo na bampangi yina ba me basisa muntu ya bawu na kimvuka. Ni na ntangu yayi ba ke na nsatu nge pesa bawu diboko. (Ebr. 10:24, 25) Bantangu ya nkaka, ba yina ba me basisa muntu ya famiye na kimvuka ke talá ti bampangi ya nkaka ya kimvuka ke na zonzisá dyaka ve bawu. Ba lenda tala ti bawu mpe me kuma faso muntu ya bawu yina ba me basisa na kimvuka. Kubika ve makanisi na faso yayi kukula na kati ya bantima ya bawu. Bana yina ba me basisa papa to mama na kimvuka ke vandá mingi na nsatu beto felisite bawu mpe beto pesa bawu bukindi. Maria, yina bakala biká kusadila Yehova mpe kimak’ yandi na bana me zonza: “Bampangi ya nkaka vandá kwizá na yinzo kulambila beto, mpe kusadisa munu na kulongoka Biblia na bana ya munu. Ba vandá kabulá mpasi ya munu mpe ba vandá dilá na munu. Ba vandá na kote ya munu ntangu bantu ya nkaka vandá zonzila bamambu ya yimbi na nkumbu ya munu. Ba salá ti mu vanda kaka ngolo.”—Rom. 12:13, 15.

17. Wa’ faso bakuluntu lenda lakisa ntima ya kyadi na ba yina ke na lutisá bantangu ya mpasi?

¹⁷ Bakuluntu, beno sala nyonso samu na kupesa ngolo na ba yina ba me basisa muntu ya famiye na kimvuka. Ya ke kisalu ya beno. (1 Tes. 5:14) Samu na kupesa bawu bukindi, solola na bawu ntangu lukutakanu me banda ntete ve, mpe na manima ya balukutakanu. Kwenda tala bawu na bayinzo ya bawu mpe sambila na bawu. Basika na bawu na predikasion, mpe bokila bawu kilumbu yina nge ke longoká Biblia na dikanda ya nge. Bakuluntu me bonga kukipe bameme ya Yehova mpe kulakisa bawu luzolo na ntima ya kyadi.—1 Tes. 2:7, 8.

18. Faso ke zonzak’ yawu 2 Piere 3:9, yinki Yehova ke na nsatu ba yina biká kusadila yandi sala?

¹⁸ ‘Yehova ke zolá ve ti ata muntu mosi kufwa, kasi yandi zola ti bantu nyonso balula ntima.’ (Tanga 2 Piere 3:9.) Ata muntu me sala disumu ya ngolo, luzingu ya yandi ke kaka ntalu na meso ya Yehova. Yehova pesá luzingu ya mwana ya yandi samu na mosi na mosi ya beto. Na luzolo nyonso, Yehova ke na sosá kusadisa ba yina me kwenda ntama, na kuvutuka na yandi. Faso Yesu lakisak’ yawu na kifwani na mwana yina biká yinzo, Yehova ke na kivuvu ti ba ke vutuka. (Luke 15:11-32) Mingi ya ba yina biká kusadila Yehova me vutuká na maboko ya Yehova, Tata ya bawu ya zulu. Mpe kimvuka yambá bawu na luzolo nyonso. Elizabeth yina beto zonzilá, kuzwá kilengi ya mingi ntangu mwana ya yandi ya bakala vutuká na Yehova. Yandi me zonza: “Mu ke vutulá matondo na ba yina pesá beto ngolo ya kuvanda kaka na kivuvu.”

19. Samu na yinki beto zolá bika ve kutula ntima na Yehova?

¹⁹ Beto lenda tula ntangu nyonso ntima na Yehova. Yandi lendá zonza ata fioti ve na beto na kusala kima yina ke natina beto bampasi. Yehova ke Tata yina ke na ntima ya mbote mpe ya kyadi samu na ba yina nyonso ke zolá mpe ke sadilak’ yandi. Zaba ti Yehova ke bika ata fioti ve nge nwana na bampasi ya nge, nge mosi . (Ebr. 13:5, 6) Marke, yina beto me zonzila, me zonza: “Yehova ke biká ve beto. Ntangu beto ke vandá na kati ya bampasi, yandi ke vandá kaka pene-pene na beto.” Yehova ke lemba ve na kupesa nge “ngolo yina me luta ngolo ya bantu.” (2 Ko. 4:7, nwt-MK.) Ntembe ve, nge lenda vanda kaka ya kukangama na Yehova mpe na kivuvu, ata ntangu muntu yina nge ke zolá ke biká kusadila yandi.