1-2. a) Yinki Yehova zonzá na ba-apotre tatu ya Yesu na kusala, mpe wa’ faso ba landá mambu yina yandi zonzá na bawu? b) Yinki beto ke zonzila na artikle yayi?

NA MANIMA ya pake ya mvula 32 N.B., ba-apotre Piere, Zaki mpe Yoane talá kima mosi ya kulutila kitoko. Na zulu ya mongo mosi ya yinda, ntangu ya nkaka ya vandá mongo ya Hermon, Yesu sobá na mantwala ya bawu. Biblia ke zonzá: “Kizizi ya yandi lezimaka mutindu ntangu, mpe bilele ya yandi kumaka mpembe ya kulutila mutindu nsemo.” (Mat. 17:1-4) Na nsuka ya kimona meso yina, ba-apotre kuwá ndinga ya Nzambi kuzonza: “Yandi yayi ni Mwana ya munu yina mu ke zolaka mingi. Ni na yandi kele kilengi nyonso ya munu. Beno kuwa yandi!” (Mat. 17:5) Faso ba-apotre yayi natá luzingu ya bawu lakisá ti ba kuwá Yesu, kaka faso Yehova zonzá na bawu na kusala. Beto ke na nsatu ya kulanda kifwani ya bawu.

² Na artikle yina me luta beto longoká ti kuwa ndinga ya Yesu zola zonza kubika kusala bima ya nkaka. Na artikle yayi, beto ke tala bima zole yina Yesu zonzá na beto na kusala.

3. Faso me zonza Matayi 7:13, 14, yinki beto me lunga kusala?

³ Tanga Matayi 7:13, 14. Yesu zonzá ti ya ke na banzila zole yina ke ve faso mosi. Mosi ke “nene,” ya nkaka ke ‘fioti.’ Ya ke ve na nzila ya tatu. Mosi na mosi na kati ya beto me lunga kusola na wapi nzila yandi ke tambula. Ya ke desizion ya kulutila  mfunu yina beto zolá baka samu kaka nzila mosi lenda nata beto tii na luzingu ya ntangu nyonso.

4. Zonzila faso ke nzila ya “nene”?

⁴ Beto tala samu na yinki banzila zole yayi ke ve faso mosi. Bantu mingi ke lutá na nzila ya “nene” samu ya ke ve mpasi na kutambula na kati. Ya ke kyadi na kutala ti mingi na kati ya bawu ke solá kutambula na nzila yayi samu na kulanda bantu ya nkaka. Ba zaba ve ti ni Satan ke na salá nyonso samu bantu luta na nzila yayi, mpe ti nzila ya yandi ke natá na lufwa.—1 Ko. 6:9, 10; 1 Yoa. 5:19.

5. Wapi bangolo ba ya nkaka salá samu na kuzaba nzila ya ‘fioti’ mpe kubanda kutambula na yawu?

⁵ Yesu zonzá ti nzila ya nkaka ke ‘fioti,’ mpe kaka ndambu ya bantu ke lendá kuzwa yawu. Samu na yinki? Yesu zonzá na bilandi ya yandi na kusala keba na baprofete ya luvunu. (Mat. 7:15) Ya ke na mabuundu mingi na yinza, mpe mingi na kati ya bawu ke zonzá ti ba ke na longá bamambu ya tsyeleka. Na yawu, bamilion ya bantu ke zolá dyaka ve kusambila, to ke kwendá sambilá na dibuundu ni dibuundu yina ke talana. Ba ke sosá ve nzila yina ke natá na luzingu. Kasi nzila yayi, bantu lenda kuzwa yawu. Yesu zonzá: “Kana beno me sala mambu yina mu me zabisa beno, beno ke vanda ya tsyelika bilandi ya munu. Beno ke zaba butsyelika, mpe butsyelika ke pesa beno kimpwanza.” (Yoa. 8:31, 32) Kasi nge, nge salá ve faso bantu yayi. Nge sosá kote ke matsyeleka. Nge longoká Biblia samu na kuzaba yina Yehova ke na vingilá nge sala, mpe nge kuwá malongi ya Yesu. Na kifwani, nge longoká ti Yehova zola nge losa malongi ya mabuundu ya luvunu mpe bafeti ya bawu. Dyaka, nge kwizá tala ti kubika bifu ya yimbi mpe kusala yina Yehova ke lombá na beto, lenda vanda mpasi. (Mat. 10:34-36) Ntangu ya nkaka, ya vandá mpe mpasi na nge na kusoba luzingu ya nge. Kasi, nge vutuká ve manima samu nge ke zolá Yehova mpe nge ke na nsatu ya kusepelisa yandi. Nyonso yina nge lendá kusala fulusá ntima ya Yehova na kilengi.—Bin. 27:11.

6. Faso ke zonzá Nkunga 119:9, 10, 45, 133, yinki lenda sadisa beto na kuvanda kaka na nzila ya fioti?

⁶ Kubanda kutambula na nzila ya fioti ke mbote. Kasi, yinki ke sadisa beto na kubika ve yawu? Kanisa na kifwani yayi. Na babwala ya nkaka, ya ke na banzila yina ba me yidiká na zulu ya mongo. Samu bakaminion kubwa ve na dibenga (ravin), ba ke tulá bisengo na bore ya nzila yina. Bisengo yina ke bumbá luzingu ya bantu. Ata muntu lenda zonza ti bisengo yina ke yimbi samu ya ke salá ti bakaminion kubwa ve, bantu lwala ve to kufwa ve. Misiku ya Yehova ke faso bisengo yayi. Ya ke sadisá beto na kuvanda kaka na kati ya nzila ya fioti.—Tanga Nkunga 119:9, 10, 45, 133.

7. Wa’ faso bantwenya zolá tadila nzila ya fioti?

⁷ Beno bantwenya, bantangu ya nkaka beno ke talá ti misiku ya Yehova ke mpasi na kulanda? Satan zola ti beno tadila bamambu faso yayi. Yandi zola beno banda kutala ti luzingu ya ba yina ke tambulá na nzila ya nene ke kitoko. Yandi zola nge kanisa ti, nge zolá sala bamambu faso bakamarade ya nge ya lekole to bantu yina nge ke talá na internet, samu luzingu ya nge vanda na kilengi. Yandi ke na nsatu nge tala misiku ya Yehova faso boloko. * Kasi, kuzimbana ve: Satan ke ve na nsatu ba yina ke tambulá na nzila ya nene zaba ti ya ke na natá bawu na lufwa. Yehova ke ve faso  yandi. Yandi ke na zonzilá na beto pwelele na Biblia bima ya mbote yina ke na vingilá beto na nsuka ya nzila ya fioti.—Nku. 37:29; Iza. 35:5, 6; 65:21-23.

8. Yinki bantwenya lenda longoka na disolo ya Olaf?

⁸ Beto tala yinki disolo ya Olaf, ntwenya mosi lenda longa beto. * Bakamarade ya yandi ya lekole vandá puseke yandi na kubasika na bakento. Ntangu yandi zonzá ti samu yandi ke temwe ya Yehova yandi ke landá misiku ya Biblia, bakamarade ya yandi ya kento ya nkaka zonzá ti ba ke bwisa yandi. Ba vandá sala nyonso samu na kunata yandi na kuvukisa nzutu na bawu. Kasi Olaf kubwá ve. Kima ya nkaka mpe meká kiminu ya yandi. Olaf me zonza: “Baprofesere ya munu vandá sosa kunata munu na kulanda lekole ya yinda. Ba vandá zonza na munu ti bantu ke pesa munu buzitu si mu kwenda ntama na lekole. Ba zonzá mpe ti si mu sala ve yawu, mu ke kuzwa ve kisalu ya mbote, mpe luzingu ya munu ke vanda mpasi.” Yinki sadisá Olaf na kubwa ve? Yandi  me zonza: “Mu tungá kindiku ya ngolo na bampangi ya kimvuka ya munu. Ba kumá mutindu bantu ya famiye ya munu. Mu bandá kulongoka mingi Biblia. Samu mu vandá longoka dyaka ve Biblia na zulu-zulu, mu kwizá ndima ti mu vandá na kati ya matsyeleka. Ya pesá munu ngolo ya kukangama na Yehova.”

9. Yinki beto me lunga kusala samu na kuvanda kaka na nzila ya fioti?

⁹ Satan zola ti nge basika na nzila yina ke natá na luzingu. Yandi ke na nsatu nge kwiza kutambula na bantu mingi yina ke na nzila ya nene “yina ke nataka bantu na lufwa.” (Mat. 7:13) Kasi, beto ke lenda kuvanda kaka na nzila ya fioti si beto bika ve kuwa Yesu mpe si beto tala ti misiku ya Yehova ke bumbá beto. Ntangu yayi, beto tala kima ya nkaka yina Yesu zonzá na beto na kusala.

10. Na Matayi 5:23, 24, yinki Yesu zonzá na beto na kusala?

¹⁰ Tanga Matayi 5:23, 24. Awa, Yesu ke na zonzilá mambu mosi ya mfunu yina bajwife vandá sala samu na kusambila Yehova. Kanisa ntete, muntu mosi me kwenda na temple samu na kupesa kibulu na sakrifise. Kaka na ntangu yina, yandi me kwiza zaba ti yandi kuzwá mwa mambu na mpangi ya nkaka. Yinki yandi ke sala? Yandi ke bika kibulu yina yandi kwizá pesa mpe yandi ke “kwenda.” Samu na yinki? Samu ya ke na kima yina me lutila mfunu na dikabu yina yandi zola kupesa na Yehova. Yesu zonzá pwelele: “Kwenda kuwisana ntete na mpangi ya nge.”

11. Zonzila bangolo nyonso yina salá Jacob samu na kuvutula kizunu na Ezau.

¹¹ Beto lenda longoka mingi na faso ya kuvutula kizunu si beto tala mambu mosi yina salamá na luzingu ya Jacob. Na manima ya kulutisa bamvula 20 ntama na bwala yina yandi kulá, Yehova zonzá na Jacob na nzila ya ange mosi na kuvutuka na bwala ya yandi. (Kub. 31:11, 13, 38) Kasi, ya vandá na mwa mambu. Bamvula na manima, yaya ya yandi Ezau zonzá ti yandi ke kufwa yandi. (Kub. 27:41) Jacob ‘kuwá boma mingi mpe ntima ya yandi kumá na zulu.’ Yandi vandá kanisa ti mpangi ya yandi vandá bumba ntete yandi nkele. (Kub. 32:7) Yinki Jacob salá samu na kuvutula kizunu na mpangi ya yandi? Ya ntete, yandi sambilá mingi Yehova samu na mambu yina. Na manima, yandi filisá makabu mingi na Ezau (Kub. 32:9-15) Na nsuka, ntangu ba talaná, Jacob pesá buzitu ya mingi na Ezau. Yandi fukamá na mantwala ya Ezau mbala mosi to bambala zole ve, kasi bambala sambwadi (7)! Samu Jacob vandá ya kukuluka mpe pesá buzitu na mpangi ya yandi, yandi vutulá kizunu na kati ya bawu.—Kub. 33:3, 4.

12. Yinki kifwani ya Jacob ke na longá beto?

¹² Beto lenda longoka bamambu mingi na yina Jacob salá ntangu yandi vandá kwenda kutana na Ezau, mpe na yina yandi salá ntangu yandi talak’ yandi. Jacob bondilá Yehova sadisa yandi. Na manima, yandi salá bamambu yina vandá kwenda nzila mosi na lusambu ya yandi. Yandi salá nyonso samu mpangi ya yandi vanda na kilengi ya kukutana na yandi. Ntangu yandi kumá na mantwala ya Ezau, Jacob zonzá ve nani salá mbote mpe nani salá yimbi. Dikanisi ya Jacob vandá ya kuvutula kizunu na mpangi ya yandi. Wa’ faso beto lenda landa kifwani ya yandi?

13-14. Si beto me sala kima yina me lwalisa ntima ya mpangi ya beto, yinki beto me lunga kusala?

¹³ Si beto zola kubikana na nzila yina ke natá na luzingu ya ntangu nyonso, beto zolá bumba kizunu na bampangi. (Rom. 12:18) Yinki  beto ke sala si beto me kwiza tala ti beto me lwalisa ntima ya mpangi mosi? Faso Jacob, beto zolá sambila mingi Yehova. Beto lenda lomba na yandi na kusadisa beto na kuvutula kizunu na mpangi ya beto.

¹⁴ Kima yina beto lenda sala mpe, ni kuyufula byuvu ya faso yayi: ‘Mu ke lendá kwandi kundima ti mu me sala yimbi mpe kulomba mulemvo samu kizunu vutuka? Yinki ya ke sala Yehova na Yesu na ntima ntangu ba ke tala ti mu ke muntu ya ntete ya kusosa kuvutula kizunu na mpangi ya munu?’ Kukanisa na byuvu yayi ke pesa beto nsatu ya kuwa Yesu, mpe ya kukwenda na ntima ya kukuluka nyonso na sika ya mpangi ya beto samu na kuvutula kizunu. Na kusala yawu, beto lenda landa kifwani ya Jacob.

15. Wa’ faso kusadila Baefeze 4:2, 3 ke sadisa beto na kuvutula kizunu na mpangi ya beto?

¹⁵ Kanisa na yina zolá salama si Jacob lakisá lulendo mpe bandá kuswana na Ezau. Ya zolá suka yimbi na kati ya bawu zole. Ntangu beto ke kwendá solola na mpangi ya beto samu na mwa mambu yina me salama, beto zolá sala yawu na ntima ya kukuluka nyonso. (Tanga Baefeze 4:2, 3.) Bingana 18:19 ke zonzá: ‘Mpangi yina ba me sala yimbi ke kumá na mambu ngolo kuluta mbanza ya ngolo, mpe ya ke na kuswana yina ke mutindu mabaya yina ba me kangilá yinzo ya ngolo.’ Muntu yina ba me lwalisa ntima ke vandá faso ‘yinzo ya ngolo.’ Ni mulemvo beto ke lomba na buzitu nyonso ke sadisa yandi na kundima kuvutula kizunu.

16. Na yinki beto zolá kanisa, mpe samu na yinki?

¹⁶ Avan na kukwenda solola na mpangi ya beto, beto zolá kanisa mbote-mbote na yina beto ke zonza, mpe na faso ya kuzonzila yawu. Na manima ya kusala yawu, beto lenda kwenda tala mpangi yina beto me lwalisa ntima na dikanisi ya kubelusa mputa yina ke na yandi, mpe ya kuvutula kizunu. Na kubanda, yandi lenda zonzila beto bamambu ya ngolo. Na ntangu yina, ya lenda vanda ve mpasi na beto na kudasuka to na kusosa kulakisa ti foti vandá ve ya beto. Kasi, kusala yawu lenda nata kwandi na kizunu? Ata fioti ve. Kuzimbana ve ti kuvutula kizunu na mpangi ya beto me lutila mfunu na kusosa kuzaba nani me sala mbote to me sala yimbi.—1 Ko. 6:7.

17. Yinki beto lenda longoka na kifwani ya Gilbert?

¹⁷ Mpangi mosi ya bakala na nkumbu ya Gilbert nwaná ngolo samu na kuvutula kizunu  na mwana ya yandi ya kento. Yandi me zonza: “Mu kuzwá bamambu mingi na mwana ya munu ya kento. Na kati ya bamvula kulutila zole, mu salá bangolo samu beto vanda, mpe beto solola. Nsatu ya munu vandá ti beto vutula kizunu mpe kindiku ya beto.” Yinki Gilbert salá dyaka? “Bambala nyonso avan na kukutana na yandi, mu vandá sambilá, mpe vandá yidamá na kudasuka ve mpe na kulemvokila yandi si yandi me zonza na munu bamambu ya ngolo. Mu longoká ti susi ya munu ya ntete zolá vanda ve ya kulakisa ti mu salá ve mambu ya yimbi, kasi ya kuvutula kizunu.” Yinki ya natá? Gilbert me zonza: “Bubu yayi, mu ke na kizunu na ntima samu mu ke wisaná na bantu nyonso ya dikanda ya munu.”

18-19. Si nge me lwalisa ntima ya mpangi, wapi yina zolá vanda dikanisi ya nge ya ntete, mpe samu na yinki?

¹⁸ Si nge me kwiza tala ti nge me lwalisa ntima ya mpangi ya nge, wapi yina zolá vanda dikanisi ya nge ya ntete? Ya zolá vanda kuvutula kizunu, faso Yesu zonzak’ yawu. Zonzila mambu yango na Yehova. Tula ntima na mpeve ya yandi yina lenda sadisa nge na kuvanda muntu yina ke tulá kizunu. Si nge sala yawu, nge ke vanda na kilengi, mpe nge ke lakisa ti nge ke kuwá Yesu.—Mat. 5:9.

¹⁹ Beto ke na sepelá na yina Yehova, na luzolo nyonso ke zonzá na beto yinki ya kusala na nzila ya “yintu ya dibuundu,” Yesu Kristo. (Ef. 5:23) Faso ba-apotre Piere, Zaki na Yoane, beto sala nyonso samu na kubika ata fioti ve “kuwa yandi.” (Mat. 17:5) Beto me kwiza tala ti faso ya kuwa Yesu ni ya kuvutula kizunu na mpangi yina beto me lwalisa ntima. Si beto sala yawu mpe beto bika ve kutambula na nzila yina ke natá na luzingu, beto ke kuzwa bima mingi ya mbote bubu yayi, mpe kilengi ya ntangu nyonso na bilumbu yina ke kwiza.