Yehova zonzá na bana ya Izraele na kuvanda santu. Samu ba lenda kusala yawu, yandi zonzá na bawu: ‘Nge fwana tambula ve na kati ya bantu ya nge samu na kuvunina bantu bamambu. Nge fwana sosa ve kukatula luzingu ya mpangi ya nge. Mu ke Yehova.’—Lev. 19:2, 16.

Na ndinga ya Ebre, samu na kuzonza ‘kusosa kukatula luzingu ya mpangi,’ ba ke zonzá ‘kutelama samu na kusala yimbi.’ Yinki ya zola zonza? Mukanda mosi ya bajwife yina ke sadisá na kuzaba buku ya Balevi me zonza: “Kitini yayi ya verse 16 ke [. . .] mpasi na kusimba samu ya vandá faso ya bajwife ya ntama ya kuzonza. Mpe bubu yayi, beto lenda zaba ve mbote-mbote na yinki ba vandá kanisá ntangu ba vandá zonza yawu.”

Bantu ya nkaka yina salá lekole ya yinda ke zonzá ti verse yayi ke kwendá nzila mosi na verse 15 yina ke zonzá: ‘Beno fwana sala ve mambu kukonda lunungu ntangu beno ke sambisa. Nge fwana lakisa ve kifu ya kusolá bantu samu na povre to luzolo ya mingi samu na mvwama. Nge fwana sambisa mpangi ya nge na lunungu.’ (Lev. 19:15) Samu na bawu, musiku yina ke na verse 16 ya ‘kutelama ve samu na kusala yimbi’ na muntu ya nkaka zola zonza ti, bana ya Izraele zolá sala ata kima yina ke talisa mpangi mpasi. Ya vanda na mantwala ya tribunal, na mambu ya mbongo to kisalu, to na kati ya dikanda. Ba zolá sadila ve luvunu samu na kuzwa kima. Ntembe ve, bamambu nyonso yayi ke yimbi. Kasi ya ke na faso ya kulutila mbote ya kutadila kitini ya verse 16 yina beto ke na zonzilá.

Verse yayi ke bandá na kuzonza ti Nzambi ke zolá ve bisadi ya yandi tambula samu na kuvunina bampangi bamambu. Beto zimbana ve ti kuvunina muntu bamambu me lutila yimbi na kusala kaka songi-songi, ata kusala songi-songi mpe ke ve mbote. (Bin. 10:19; Lon. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Zaki 3:6) Bambala mingi, muntu yina ke zonzá luvunu na nkumbu ya bampangi ke sosá kubebisa na nko bampangi yina, na sika ya bantu ya nkaka. Yandi lenda zonza bamambu ya luvunu na nkumbu ya mpangi, ata yandi zaba ti ya lenda nata mpangi na lufwa. Na kifwani, samu bantu vuninak’ Naboth bamambu, ba losak’ yandi matadi tii yandi kufwá. (1 Mf. 21:8-13) Ya ke na talaná ti muntu yina ke vuniná bampangi bamambu lenda sosa kukatula luzingu ya mpangi, faso beto me tala yawu na kitini ya zole ya Balevi 19:16.

Dyaka, muntu lenda vunina mpangi bamambu samu yandi ke yinak’ yandi. Ni na yawu na 1 Yoane 3:15 beto ke tangá: “Muntu yina ke yinaka mpangi ya yandi, kele mutindu muntu yina ke kufwaka bantu. Beno zaba ti muntu yina ke kufwaka bantu kele ve na luzingu ya seko.’’ Na manima ya kuzonza: ‘Nge fwana sosa ve kukatula luzingu ya mpangi ya nge,’ Nzambi zonzá: ‘Nge fwana yina ve mpangi ya nge na ntima ya nge.’—Lev. 19:17.

Na yawu, musiku yina ke na Balevi 19:16 ke mpe mfunu samu na bakristo. Beto me lunga kulosa makanisi nyonso ya yimbi, mpe kuzonzila ata fioti ve bamambu ya luvunu na nkumbu ya muntu ya nkaka. Si nge me vunina muntu bamambu samu nge ke zolá ve yandi, to samu nge ke tulá meso na bima ya yandi, ya ke lakisa ti nge ke yinak’ yandi. Ya ke faso ya ‘kusosa kukatula luzingu ya yandi.’ Bakristo me lunga kusala ata fioti ve bamambu ya faso yayi.—Mat. 12:36, 37.