1. Yinki beto zaba samu na bampangi ya beto ya bakala yina ke ntete jeune?

BENO bampangi ya bakala yina ke ntete jeune, beno lenda sala mingi na kati ya kimvuka. Mingi na kati ya beno ke na ngolo. (Bin. 20:29) Beno ke salá mingi samu na kusadisa bampangi ya beno ya kimvuka. Ntangu ya nkaka, beno ke na nsatu ya kukuma ba-assistant. Kasi, beno lenda kanisa ti, bampangi ya nkaka ke talá ti beno ke ntete bana ya fioti to beno me lunga ntete ve kuzwa baresponsabilite ya nene. Ata nge ke jeune, ya ke na bima mingi yina nge lenda sala bubu yayi, samu bampangi ya kimvuka sala nge konfianse mpe pesa nge buzitu.

2. Yinki beto ke longoka na artikle yayi?

² Na artikle yayi, beto ke zonzila mingi luzingu ya mfumu David. Beto ke zonzila mpe mwa bamambu yina salamá na luzingu ya bamfumu zole ya Juda: Asa na Jehoshaphat. Beto ke zonzila mwa bamambu ya mpasi yina babakala tatu yayi kutaná na yawu mpe yinki ba salá samu na kuyidika yawu. Dyaka, beto ke tala yinki bampangi ya bakala ya jeune lendá longoka na ekzample ya bawu.

3. Wa’ faso ba-jeune lenda sadisa bampangi ya kukula na kati ya kimvuka?

³ Ntangu David vandá ntete jeune, yandi kuzwá ngolo mpe mayela yina sadisá bantu ya nkaka. David vandá na kikamarade ya ngolo na Yehova. Yandi salá bangolo na kulongoka kusala muzik. Mpe, yandi sadilá mayela ya yandi ya muzik samu na kusadisa mfumu Saul. (1 Sa. 16:16, 23) Beno bampangi ya bakala yina ke ntete jeune, beno lenda sadila kwandi mayela mpe bangolo ya  beno na kusadisa bampangi na kati ya kimvuka? Mingi na kati ya beno ke salak’ yawu. Na kifwani, beno ke talá faso bampangi ya kukula ke vandá na vrai kilengi ntangu beno ke lakisá bawu faso ya kusadila batelefone ya bawu mpe ba-apareye ya nkaka samu na kulongoka Biblia bawu mosi, to samu na balukutakanu. Beno lenda sadisa bampangi ya kukula, samu beno zaba bien kusadila ba-apereye.

4. Faso David, wapi bifu ya mbote bampangi ya bakala ya jeune zolá sosa kuzwa? (Tala foto ya kuverture.)

⁴ Na luzingu ya yandi, David lakisá ti yandi vandá muntu yina ba lenda sala konfianse. Na kifwani, ntangu yandi vandá ntete jeune, yandi vandá salá mingi samu na kukipe mameme ya papa ya yandi. Ya vandá kisalu mosi yina lenda nata na lufwa. Kilumbu mosi, David zonzá mambu yayi na mfumu Saul: ‘Ô mfumu ya munu, na yinzo ya papa ya munu, mu ke bumbá mameme. Kilumbu mosi lion kwizá mpe natá dimeme mosi, kilumbu ya nkaka ourse kwizá, yandi mpe natá dimeme. Na yawu mu landá bawu, mu bulá bawu mpe mu botolá mameme na bayinwa ya bawu.’ (1 Sa. 17:34, 35) David zabá ti yandi vandá na responsabilite ya kukipe mameme, mpe na kuraje, yandi nwana samu na kukumba bawu. Bampangi ya bakala ya jeune lenda landa ekzample ya David ntangu ba ke salá na ntima mosi, bisalu nyonso yina ba ke pesá bawu.

5. Faso me lakisa yawu Nkunga 25:14, wapi yina ke kima ya kulutila important yina ba-jeune lenda sala?

⁵ Ntangu yandi vandá ntete jeune, David kumá na kikamarade ya ngolo na Yehova. Kikamarade ya yandi na Yehova lutilá important na kuraje mpe ngolo to ya mayela ya yandi ya kusala muzik. Yehova vandá ve kaka Nzambi ya David, kasi yandi vandá mpe kamarade ya yandi, kamarade ya kulutila mbote. (Tanga Nkunga 25:14.) Beno ba-jeune, kima ya kulutila important yina beno lenda sala, ni kusala kikamarade na Yehova. Si beno sala yawu, beno lenda kuzwa baresponsabilite mingi na kati ya kimvuka.

6. Wa’ faso bantu ya nkaka vandá tadilá David?

⁶ Bantu ya nkaka vandá kanisa ti David vandá ntete mwana ya fioti to mbonga ve kuvanda na baresponsabilite. Ya vandá mpasi samu na yandi. Na kifwani, ntangu David na kuraje nyonso ndimá kukwenda nwanisa Goliath, mfumu Saul sosá kunimina yandi mpe zonzá: “Nge ke ntete mwana [ya fioti].” (1 Sa. 17:31-33) Avant, yaya ya David mpe zonzá na yandi ti yandi vandá sala bamambu faso mwana ya fioti. (1 Sa. 17:26-30) Kasi, Yehova vandá tala ve David faso mwana ya  fioti to muntu yina me mbonga ve kuzwa baresponsabilite. Yandi zabá bien David. Mpe David lendá kufwa Goliath, samu yandi tulá konfianse na kamarade ya yandi Yehova.—1 Sa. 17:45, 48-51.

7. Yinki nge me longoka na disolo ya David?

⁷ Yinki beno lenda longoka na mambu yina kuminá David? Beto me longoka ti, beto me lunga kuvanda na ntima ya yinda. Ya lenda baka ntangu na ba yina talá nge ntete fioti na kundima ti nge me kula. Kasi nge lenda ndima ti, Yehova ke talá ve nge kaka faso nge ke talaná. Yandi zaba nge bien mpe yandi zaba yinki nge ke na ngolo mpe mayela ya kusala. (1 Sa. 16:7) Kulisa kikamarade ya nge na Nzambi. Mosi ya bima yina sadisá David, ni samu yandi vandá baká ntangu ya kutala bima yina Yehova yidiká. David vandá kanisá mingi na faso bima yango vandá sadisa yandi na kuzaba Nzambi. (Nku. 8:3, 4; 139:14; Rom. 1:20) Kima ya nkaka yina nge lenda sala, ni ya kulomba na Yehova na kupesa nge ngolo yina nge ke na yawu nsatu. Na kifwani, bampangi ya nge ya lekole ke seká kwandi nge samu nge ke temwe ya Yehova? Si ya ke faso yina, sambila Yehova sadisa nge na kubwa ve. Mpe sadila bakonseye yina nge ke zwá na kati ya Biblia, na kati ya mikanda mpe bavideo ya beto. Ntangu nyonso yina nge ke tala Yehova kusadisa nge na baprobleme ya nge, konfianse ya nge na yandi ke kula. Na yawu, ntangu bantu ya nkaka ke tala ti nge ke tulá ntima na Yehova, nge ke ganye konfianse ya bawu.

8-9. Yinki sadisá David na kuvingila na ntima ya yinda tii ntangu yandi kumá mfumu mpe yinki ba-jeune lenda longoka na ekzample ya yandi?

⁸ Beto tala mambu ya nkaka ya mpasi yina kuminá David. Yehova solá David na kukuma mfumu, kasi yandi vingilá bamvula mingi avant na kukuma mfumu ya Juda. (1 Sa. 16:13; 2 Sa. 2:3, 4) Na kati ya bantangu yina, yinki sadisá David na kuvingila na ntima ya yinda? David sadilá ntangu ya yandi na kusala nyonso yina yandi lenda sala, kasi, yandi biká ve basusi manisa yandi kuraje. Na kifwani, lere yandi vandá ya kubumbana na bwala ya bafilistin, David sadilá ntangu ya yandi na kunwanisa ba-enemi ya Izrael. Samu yandi vandá sala yawu, yandi bumbá ba-frontiere ya bwala ya Juda.—1 Sa. 27:1-12.

⁹ Yinki ba-jeune lenda longoka na ekzample ya David? Sala nyonso yina nge lenda sala samu na kusadisa bampangi ya nge ya kimvuka. Kanisa na mambu yina kuminá mpangi Ricardo. * Depuis yandi vandá mwana ya fioti, yandi vandá na nsatu ya kukuma pionier. Kasi bakuluntu zonzá ti, yandi vandá ntete ve na ngolo ya kusala kisalu ya pionier. Au lieu na kulemba to na kudasuka, Ricardo bandá kulutisa ntangu mingi na predikasion. Yandi me zonza: “Lere mu ke na kanisá na bantangu yina mu vandá na nsatu ya kukuma pionier, mu lendá zonza ti mu vandá ntete na nsatu ya kukula na kimpeve. Mu bandá kusala nyonso samu na kuvutuka kutala ba yina nyonso sepelá na mambu ya Biblia mpe mu vandá prepareke bamambu yina mu zolá zonzila bawu. Na yawu, mu kuzwá mbala ya ntete muntu yina ke longoka Bibla na munu. Samu mu vandá preche mingi, boma ya munu vandá katuka.” Bubu yayi Ricardo ke pionier ya ntangu nyonso mpe assistant.

10. Yinki David salá avant na kubaka desizion mosi ya important?

¹⁰ Beto zonzila mambu ya nkaka yina kuminá David. Ntangu yandi vandá ya kubumbana na bwala ya bafilistin, David na babakala yina vandá na yandi, biká bafamiye ya bawu na bwala yina ba vandá, mpe ba kwendá nwana guerre. Ntangu ba vandá ntama na bayinzo ya bawu, ba-enemi lutá, mpe ba natá na ngolo bafamiye ya bawu. Ntangu ya nkaka David zolá kanisa ti, samu yandi vandá na ngolo mpe mayela na mambu ya guerre, ya vandá ve mpasi na yandi na  kuzaba yinki ya kusala samu na kukwenda botola bafamiye ya bawu. Kasi, David lombá na Yehova na kusadisa yandi. Na aide ya pretre Abiathar, David yufulá na Yehova: ‘Mu zolá landa kwandi kimvuka ya miyibi yayi?’ Yehova zonzá na David ti yandi zolá landa bawu mpe yandi ke lenda kubotola bantu yina ba baká. (1 Sa. 30:7-10) Yinki nge lenda longoka na mambu yayi beto me zonzila?

11. Yinki nge zolá sala avant na kubaka badesizion?

¹¹ Sosa konseye avant na kubaka badesizion. Sosa kuzaba yinki baparent ya nge ke na kanisá. Nge lenda kuzwa mpe bakonseye ya mbote na bakuluntu yina zaba mingi na kimpeve. Yehova ke salá bawu konfianse, nge mpe lenda sala yawu. Yehova ke talá bawu faso ‘bakado’ samu na kimvuka. (Ef. 4:8) Nge mpe lenda baka badesizion ya mbote si nge landa ekzample ya kiminu ya bawu, mpe nge kuwa bakonseye ya mbote yina ba ke pesá nge. Beto zonzila yinki beto lenda longoka na ekzample ya mfumu Asa.

12. Wapi bifu ya mbote Asa vandá na yawu ntangu yandi kumá mfumu?

¹² Ntangu yandi vandá ntete jeune, mfumu Asa vandá na kuraje mpe ya kukuluka. Na kifwani, na manima ya lufwa ya papa ya yandi Abia, ntangu yandi kumá mfumu, yandi katulá biteki nyonso na bwala ya yandi. Yandi zonzá na bantu ya Juda ‘na kusosa Yehova Nzambi ya bankoko ya bawu mpe na kulanda misiku ya yandi.’ (2 Ns. 14:1-7) Mpe ntangu Zerah mfumu ya ba-ethiopien kwizá nwanisa Juda na bamilitere 1000000, Asa lombá na Yehova, yandi sadisa yandi. Yandi zonzá: ‘Ô Yehova, ya ke ya yawu ve mambu na nge, si bantu yina nge ke sadisa ke na ngolo mingi to ke ya kulemba. Ô Yehova sadisa beto samu beto me tula konfianse ya beto na nge.’ Mambu ya kitoko yayi Asa zonzá, ke na lakisá ti, yandi vandá na kiminu ya nene na ngolo ya Yehova ya kuvuukisa yandi mpe bantu ya Juda. Asa tulá konfianse na Papa ya yandi Yehova mpe ‘Yehova sadisak’ yandi na kufwa ba-ethiopien.’—2 Ns. 14:8-12.

13. Yinki kuminá Asa, mpe samu na yinki?

¹³ Muntu nyonso ke vanda kaka na boma si 1000000 ya bamilitere me kwiza nwanisa yandi. Samu yandi tulá konfianse ya yandi na Yehova, Asa lendá kufwa bawu nyonso. Kasi ntangu Asa kutaná na mambu ya nkaka ya mpasi, yandi salá dyaka ve konfianse na Yehova. Ntangu Baasha mfumu ya Izrael sosá kunwanisa yandi, Asa lombá na mfumu ya Syrie  na kusadisa yandi. Desizion yayi natinak’ yandi mambu mingi ya mpasi! Na nzila ya profete Hanani, Yehova zonzá na Asa: ‘Samu nge tulá ntima na mfumu ya Syrie, kasi nge me tula ve ntima ya nge na Yehova Nzambi ya nge, bamilitere ya mfumu ya Syrie ke kima na maboko ya nge.’ Samu na yawu, Asa zolá vanda ntangu nyonso na baguerre. (2 Ns. 16:7, 9; 1 Mf. 15:32) Wapi yina ke leson samu na beto?

14. Wa’ faso nge lenda sala konfianse na Yehova, mpe faso ke na zonzak’ yawu 1 Timote 4:12, yinki ya ke natina nge si nge sala yawu?

¹⁴ Vanda kaka ya kukuluka mpe kontinye na kutula konfianse na Yehova. Ntangu nge kuzwá bateme, nge lakisá kiminu ya ngolo mpe konfianse na Yehova. Mpe Yehova vandá na vrai kilengi ya kuyamba nge na kati ya famiye ya yandi. Kima yina nge zolá sala, ni kukontinye kaka na kusala Yehova konfianse. Ya lenda talana facile na kutula konfianse na Yehova ntangu nge ke zolá kubaka badesizion ya important. Kasi yinki nge ke salá na bantangu ya nkaka? Ya ke bien samu na nge na kutula konfianse na Yehova ntangu nyonso yina nge ke baká badesizion, ya vanda na bima yina nge ke sadilá samu na kulutisa ntangu, lere nge ke sosá kisalu, mpe na faso nge ke na nsatu ya kunata luzingu! Kutula ve ntima na mayela ya nge mosi. Misiku ya Biblia ke sadisa nge na kubaka badesizion ya bien, na yawu, sadila mambu yina ya ke zonzá. (Bin. 3:5, 6) Si nge sala yawu, nge ke pesa Yehova kilengi mpe bampangi ya kimvuka ke pesa nge buzitu.—Tanga 1 Timote 4:12.

15. Faso me zonza 2 Bansangu 18:1-3; 19:2, wapi badesizion ya yimbi mfumu Jehoshaphat baká ?

¹⁵ Ya vrai, faso bantu nyonso, nge ke muntu ya masumu, mpe bantangu ya nkaka, nge lenda sala mambu yina ke ve bien. Kasi, kubika ve nzutu ya nge ya masuma nata nge na kusala ve mingi na kisalu ya Yehova. Beto zonzila ekzample ya mfumu Jehoshaphat. Yandi vandá na bifu mingi ya mbote. Ntangu yandi vandá ntete jeune, ‘yandi sosá Nzambi ya papa ya yandi mpe landá misiku ya yandi.’ Yandi filisá mpe bafonksionere ya yandi kusala bavoyaje na kati ya babwala nyonso ya Juda, samu na kulonga bantu mambu ya Yehova. (2 Ns. 17:4, 7) Kasi bantangu ya nkaka, Jehoshaphat baká badesizion ya yimbi. Na mosi ya badesizion ya yimbi yina yandi baká, Yehova filisak’ yandi profete ya yandi samu na kupesa yandi konseye. (Tanga 2 Bansangu 18:1-3; 19:2.) Wapi leson disolo yayi ke na pesá beto?

16. Yinki nge lenda longoka na disolo ya Rajeev?

 ¹⁶ Ndima mpe sadila bakonseye yina ba ke pesá nge. Faso ba-jeune mingi, ya ke mpasi samu na nge na kutula kisalu ya Yehova na plase ya ntete na luzingu ya nge. Kasi, kulemba ve. Kanisa na mambu yina kutaná Rajeev, mpangi mosi ya jeune. Yandi me zonza makanisi yina vandá na yandi avant yandi lungisa 20 ans: “Ntangu ya nkaka mu vandá zaba ve yinki mu vandá na nsatu ya kusala na luzingu ya munu. Faso ba-jeune ya nkaka, mu vandá zolá mingi sport mpe kulutisa ntangu na bakamarade ya munu. Kasi mu vandá zolá ve mingi balukutakanu to kubasika na predikasion.” Yinki sadisá Rajeev? Kuluntu mosi ya kimvuka pesak’ yandi konseye. Rajeev me zonza: “Yandi sadisá munu na kukanisa bien na mambu yina ke na 1 Timote 4:8.” Rajeev vandá ya kukuluka, yandi sadilá konseye yina ba pesak’ yandi mpe kanisá na kima yina zolá baka plase ya ntete na luzingu ya yandi. Yandi me zonza: “Mu baká desizion ya kutula kisalu ya Yehova na plase ya ntete na luzingu ya munu.” Yinki yandi kuzwá? Rajeev me bwela: “Kaka mwa bamvula ndambu na manima ya kuzwa konseye yayi, mu kumá assistant.”

17. Yinki bampangi ya kukula ke kanisá samu na ba-jeune yina ke sadilá Yehova?

¹⁷ Beno ba-jeune, beno zaba ti bampangi ya kukula ke pesá beno valere ya mingi, samu beno ke sadilá Yehova na bawu ‘dipeka na dipeka’! (Sof. 3:9) Ba ke zolá bangolo yina beno ke salá na kulungisa kisalu yina ba ke pesá beno. Beno ke na valere mingi na meso ya bawu.—1 Yoa. 2:14.

18. Wa’ faso Bingana 27:11, ke na lakisá yina ya ke salá Yehova ntangu ba-jeune ke sadilak’ yandi?

¹⁸ Ba-jeune, beno zimbana ve ti Yehova ke zolá beno mpe ke salá beno konfianse. Yandi zonzá ti na bilumbu ya nsuka, babakala mingi ya jeune ke pesa luzingu ya bawu na yandi na ntima mosi. (Nku. 110:1-3) Yandi zaba ti beno zola yandi mpe beno ke na nsatu ya kusadila ngolo mpe mayela ya beno samu na kusadila yandi. Na yawu, beno vanda na ntima ya yinda na bampangi, mpe na beno mosi. Si beno me sala mambu yina ke yimbi, beno ndima formasion mpe disipline yina ba ke pesa beno. Beno tala yawu nete ya ke na katuká na Yehova. (Ebr. 12:6) Beno tula bangolo ya beno nyonso samu na kusala bien kisalu yina ba me pesa beno. Na nyonso yina nge ke sala, yina me lutila important, ni kupesa kilengi na Papa ya nge ya zulu Yehova.—Tanga Bingana 27:11.