1. Faso me zonza Matayi 24:9, samu na yinki ya zolá pamusa ve beto si yinza ke na yiina beto?

YEHOVA yidiká beto na nsatu ya kuzola bampangi mpe bampangi zola beto. Na yawu, ntangu muntu ke yiiná beto, ya ke salá beto vrai mpasi na ntima mpe ntangu ya nkaka, ya lenda pesa beto boma. Na kifwani, Georgina, mpangi ya kento yina ke vandá na Europe me zonza: “Ntangu mu vandá na 14 ans, mama ya munu vandá yiina munu samu mu vandá sambila Yehova. Mu nyongá mingi, mu vandá tala ti mu bikaná kaka mu mosi, mpe mu vandá tala nete mu ke kaka muntu ya yimbi.” * Danylo, mpangi mosi ya bakala soniká: “Ntangu bamilitere bulá munu, fingá munu, mpe zonzá ti ba ke talisa mu mpasi samu mu ke temwe ya Yehova, mu kumá na boma mpe mu vandá tala ti mu vandá kaka muntu ya pamba.” Ntangu bantu ke yiiná beto, ya ke salá beto mpasi, kasi ya ke pamusá ve beto. Yesu zonzá ti ba ke yiina beto.—Tanga Matayi 24:9.

2-3. Samu na yinki ba ke yiiná badisiple ya Yesu?

² Bantu ya yinza ke yiiná badisiple ya Yesu. Samu na yinki? Samu faso Yesu, “beto ke ve bantu ya yinza.” (Yoa. 15:17-19) Na yawu, ata beto ke pesá baguvernema buzitu, kasi beto ke mangá kusambila bawu to basimbole ya bwala faso drapo. Beto ke sambilá kaka Yehova. Beto ke ndimá ti kaka ni Nzambi me lunga kuyala na zulu ya bantu. Kasi Satan na “bana ya yandi” ke mangá ti ni Nzambi me lunga kuvanda Mfumu. (Kub. 3:1-5, 15) Beto ke precheke ti, kaka ni Kimfumu ya Nzambi me lunga kuyidika bamambu ya bantu mpe ya ke kwiza kufwa ba-enemi ya yawu nyonso. (Dan. 2:44; Luz. 19:19-21) Mambu yina beto ke precheke ke  mbote samu na bantu ya bien, kasi ya ke yimbi samu na bantu ya yimbi.—Nku. 37:10, 11.

³ Ba ke yiina mpe beto samu beto ke sadilá misiku ya Nzambi. Yina Nzambi ke talá bien mpe yimbi, ke ve faso mosi na yina bantu ya yinza ke talá bien to yimbi. Na kifwani, bantu mingi ke talá ti ya ke ve yimbi na kusala to na kuzonzila mambu ya kuvukisa nzutu ya kento na bakala faso ya vandá salamá na Sodome na Gomore, babwala yina Nzambi mwangisá! (Jude 7) Samu beto ke sadilá misiku ya Nzambi, bantu mingi ke fingá beto, mpe ke zonzá ti beto ke ndimá ve liberte ya bantu nkaka ya kusala mambu yina ba zola!—1 Pi. 4:3, 4.

4. Wapi bifu ya mbote ke pesá beto ngolo ntangu bantu ke yiiná beto?

⁴ Yinki lenda sadisa beto na kukanga ntima ntangu bantu ke yiiná beto mpe ke fingá beto? Beto zolá vanda na kiminu ti Yehova ke sadisa beto. Faso buklye, kiminu ya beto lendá kufwa ‘tiya nyonso yina muntu ya yimbi lendá filisa beto.” (Ef. 6:16) Kasi, beto ke ve kaka na nsatu ya kiminu. Beto ke mpe na nsatu ya luzolo. Samu na yinki? Samu luzolo ‘ke dasuká ve.’ Ya ke kangá ntima na mambu nyonso yina ke lwalisá. (1 Ko. 13:4-7, 13) Beto tala faso luzolo samu na Yehova, samu na bampangi ya beto batemwe, mpe ata samu na ba-enemi ya beto, ke sadisá beto na kukanga ntima ntangu ba ke yiiná beto.

5. Yinki Yesu lendá kusala samu yandi ke zolá Papa ya yandi?

⁵ Na mpipa avant ba-enemi ya yandi kufwa yandi, Yesu zonzá na badisiple ya yandi: ‘Mu ke zolá Papa, mpe mu ke salá nyonso yina yandi ke zonzá na munu na kusala.’ (Yoa. 14:31) Samu Yesu zolá Yehova, yandi lendá kukanga ntima na mantwala ya bampasi ya ngolo. Luzolo ya beto samu na Yehova lendá nata beto na kusala faso yandi.

6. Faso ke na zonzá Baroma 5:3-5, yinki ya ke salá bisadi ya Yehova ntangu bantu ya yinza ke yiina bawu?

⁶ Luzolo samu na Nzambi ke sadisá ntangu nyonso bisadi ya Nzambi na kukanga ntima lere ba ke kwamisá bawu. Na kifwani, ntangu tribunal ya nene ya bajwif niminá ba-apotre na kupreche, luzolo ya bawu samu na Nzambi natá bawu ‘na kulanda misiku ya Nzambi kasi ya bantu ve.’ (Bis. 5:29; 1 Yoa. 5:3) Luzolo ya faso yayi samu na Nzambi ke sadisá mpe bampangi ya beto na kubumba kiminu ya ngolo, ata ntangu baguvernema ke kwamisá bawu. Ntangu yinza ke yiina beto, ya ke lembisá ve beto, kasi beto ke vandá na kilengi.—Bis. 5:41; tanga Baroma 5:3-5.

7. Yinki beto zolá sala ntangu bantu ya famiye ya beto ke kwamisá beto?

⁷ Ntangu ni bantu ya famiye ya beto mosi ke nyokolá beto, ya ke salá dyaka beto mpasi ya kulutila. Ntangu ba ke talá ti beto ke na longoká kuzaba Yehova, bantu ya nkaka ya famiye lenda kanisa ti beto me baka desizion ya yimbi. Ba ya nkaka ke talá ti, yintu ya beto ke na salá dyaka ve bien. (Tala Marke 3:21.) Ba lendá nyokola beto to kutalisa beto mpasi. Mambu nyonso yayi zolá pamusa ve beto. Yesu zonzá: ‘Ba-enemi ya muntu ke vanda bantu ya famiye ya yandi mosi.’ (Mat. 10:36) Ya vrai, faso ni faso yina bantu ya famiye to bakamarade ya beto lenda bakila beto, beto ke yiina ve bawu. Samu ti, ntangu luzolo ya beto samu na Yehova ke kulá, luzolo ya beto samu na bantu ya nkaka mpe ke kulá. (Mat. 22:37-39) Kasi, beto zolá bika ata fioti ve kusadila misiku ya Nzambi, kaka samu na kutalisa bantu kilengi.

8-9. Yinki sadisá mpangi mosi ya kento na kubwa ata fioti ve ntangu ba vandá kwamisa yandi na faso ya kulutila?

⁸ Georgina yina beto me zonzila deja, kubwá ata fioti ve ntangu mama ya yandi vandá kwamisa yandi. Yandi me zonza: “Munu na mama ya munu, beto bandá kulongoka Biblia na batemwe ya Yehova. Kasi 6 mois na manima, ntangu mu bandá kukwenda na balukutakanu, mama ya munu chanjeke, yandi bandá kunyokola  munu. Mu kwizá zaba ti yandi vandá solola na ba-aposta, mpe vandá sadila mambu ya luvunu yina ba vandá zonzá na yandi, ntangu yandi vandá solola na munu. Yandi vandá fingá munu, kubendá mu bansuki, kunyemá mu na laka, mpe yandi vandá yoká mikanda ya beto. Ntangu mu lutisá 15 ans, mu kuzwá bateme. Samu na kukanga mu nzila ya kusadila Yehova, mama ya munu kwendá bika mu na yinzo mosi ya nene, yina ba ke kangá bana yina ke vandá na yintu ngolo. Ba-jeune mingi yina vandá kuna, kunwá drog mpe salá bamambu mingi yina lenda nata muntu na boloko. Ya ke vandá mpasi mingi na kukanga ntima, ntangu muntu yina ke na kwamisá nge, ke ni muntu yina zolá zola nge mpe kukipe nge.”

⁹ Yinki sadisá Georgina na kukanga ntima? Yandi me zonza: “Kilumbu yina mama ya munu bandá kukwamisa munu, ya vandá ntangu yina mu manisá kutanga Biblia nyonso. Na ntangu yina, mu zabá na ntima ya munu nyonso ti mu kuzwá laverite, mpe mu vandá tala ti kikamarade ya munu na Yehova kumá ngolo. Mu vandá sambilak’ yandi mingi, mpe yandi vandá wá munu. Ntangu mu vandá vanda na yinzo yina, mpangi mosi ya kento vandá bokilá munu na yinzo ya yandi mpe beto vandá longoká Biblia beto zole. Na ntangu yina, bampangi ya kento na ya bakala vandá pesá mu ngolo na Salle du Royaume. Mu kumá nete muntu ya famiye ya bawu. Ya talaná na meso ya munu ti, Yehova me lutila ngolo na ba-enemi ya beto.”

10. Beto lenda vanda na konfianse ti Yehova ke sala kaka yinki?

¹⁰ Apotre Paul soniká ti ata kima lenda ‘kabula beto na luzolo yina Nzambi lakisá beto na Yesu Kristo Mfumu ya beto.’ (Rom. 8:38, 39) Ata yandi me bika beto tala mpasi mwa ntangu fioti, Yehova ke vanda kaka na kote ya beto, samu na kupesa beto ngolo na kuraje. Mpe faso disolo ya Georgina me lakisa yawu, Yehova ke sadila mpe bampangi ya beto ya kimvuka samu na kusadisa beto.

11. Wa’ faso luzolo yina Yesu me zonzila na Yoane 15:12, 13, sadisá badisiple? Pesa ekzample.

¹¹ Na mpipa avant lufwa ya yandi, Yesu rapeleke na badisiple ya yandi, na kuzolana bawu na bawu. (Tanga Yoane 15:12, 13.) Yandi zabá ti, luzolo yina ke natá na kufwa samu na bampangi, zolá sadisa bawu na kuvanda na bumosi mpe na kukanga ntima ntangu bantu ya yinza ke yiiná bawu. Beto tala ekzample ya kimvuka ya Tesalonike. Ba bandá kukwamisa bampangi ya kimvuka yayi, depuis ntangu ya butuká. Ya vrai, bampangi yayi kumá ba-ekzample na yina me tadila kukanga ntima mpe luzolo. (1 Tes. 1:3, 6, 7) Paul lombá  na bawu na kukontinye kulakisa luzolo, mpe kusala yawu ya “kulutila.” (1 Tes. 4:9, 10) Luzolo zolá puse bawu na kupesa kuraje na ba yina vandá na mambu ya mpasi mpe na kusadisa ba yina vandá ya kulemba. (1 Tes. 5:14) Ba landá mambu yina Paul zonzá na bawu, ni na yawu, na letre ya yandi ya zole yina yandi filisá bawu mvula mosi na manima, Paul zonzá na bawu: “luzolo yina ke na muntu nyonso samu na bampangi, ke na lutilá kukuma ngolo.” (2 Tes. 1:3-5) Luzolo ya bawu sadisá bawu na kukanga ntima na mantwala ya mambu ya mpasi mpe ntangu ba vandá kwamisa bawu.

12. Na ntangu ya guerre, wa’ faso bampangi ya kento na ya bakala ya bwala mosi lakisá ti luzolo vandá na kati ya bawu?

¹² Beto zonzila mambu yina kuminá Danylo yina beto zonzilá deja na kento ya yandi. Ntangu guerre bandá na bwala, ba kontinyeke kusala balukutakanu, ba vandá preche na faso yina ba vandá lenda, mpe ba vandá kabula madya yina ba vandá na yawu na bampangi ya bawu ya nkaka. Mpe kilumbu mosi, bamilitere kwendá na yinzo ya Danylo na minduki. Danylo me zonza: “Ba zonzá na munu ti, mu bika dyaka kuvandá temwe ya Yehova. Ntangu mu mangá, ba bandá kubula munu, mpe ba vandá sala nete ba mase kubula mu na yintu. Avant na kukwenda, ba zonzá ti ba ke vutuka kuviole kento ya munu. Kasi, na mbangu nyonso, bampangi tulá beto na train, samu beto kwenda na ville ya nkaka. Mu lenda zimbana ata fioti ve, luzolo yina bampangi lakisá beto. Mpe ntangu beto kumá na ville yango, bampangi yina ke vandá kuna, pesa beto madya, ba sadisá munu na kuzwa kisalu mpe yinzo! Na manima, beto mpe kuzwá ngolo ya kusadisa batemwe ya nkaka, yina vandá kima kote vandá ba-guerre.” Masolo nyonso yayi beto me zonzila ke na lakisá ti, luzolo ya bampangi ya beto lenda sadisa beto na kukanga ntima, ata ntangu ba ke yiina beto.

13. Wa’ faso mpeve ya santu ke sadisá beto na kukontinye kusadila Yehova ata ntangu bantu ke yiina beto?

¹³ Yesu zonzá na badisiple ya yandi na kuzola ba-enemi ya bawu. (Mat. 5:44, 45) Ya ke kwandi facile na kusala yawu? Ve! Kasi beto ke lenda kusala yawu, si mpeve ya santu ya Nzambi sadisa beto. Mpeve ya Nzambi ke butá mbuma yayi na kati ya muntu: luzolo, ntima ya yinda, ntima ya mbote, lembami, mpe kuzaba kukutika nzutu. (Gal. 5:22, 23) Bifu ya mbote yayi ke sadisá beto na kukanga ntima ntangu ba ke yiiná beto. Mingi ya ba-enemi ya beto me chanjeke ntima samu  bakala, kento, mwana, to voizin ya bawu, lakisá bawu bifu ya mbote yayi. Ba ya nkaka mpe me kumá bampangi ya beto. Na yawu, si ya ke mpasi na nge na kuzola ba yina ke kwamisá nge samu nge ke sadilá Yehova, sambila samu na kuzwa mpeve ya santu. (Luke 11:13) Mpe vanda na konfianse ti, kulanda misiku ya Nzambi, ke kaka kima ya kulutila mbote yina beto zolá sala.—Bin. 3:5-7.

14-15. Wa’ faso Baroma 12:17-21 sadisá Yasmeen na kulakisa luzolo na bakala ya yandi ata yandi vandá kwamisa yandi?

¹⁴ Beto zonzila ekzample ya mpangi ya kento na nkumbu ya Yasmeen. Bakala ya Yasmeen kanisá ti, ba vandá vuna Yasmeen, mpe yandi sosá kunimina yandi na kusadila Yehova. Yandi fingá yandi mpe puseke bakamarade ya bawu, pastere mosi, mpe muntu mosi yina vandá salá bunganga, na kuvunina Yasmeen bamambu ti, yandi vandá mwangisa famiye. Bakala ya yandi kwendá tii na kufinga bampangi ya kimvuka na kati ya salle du Royaume! Yasmeen vandá dilá mingi samu na bamambu nyonso ya yimbi yina vandá kumina yandi.

¹⁵ Na salle du Royaume, bampangi vandá pesá Yasmeen ngolo mpe kuraje. Bakuluntu zonzá na yandi na kusadila mambu yina ke na Baroma 12:17-21. (Tanga.) Yasmeen me zonza: “Ya vandá mpasi. Kasi, mu vandá lomba na Yehova sadisa munu, mpe mu vandá sala nyonso yina mu lenda sala samu na kusadila mambu yina Biblia ke zonzá. Na yawu, ntangu bakala ya munu losá salete na kati ya lakwizine, mu sukulak’ yawu. Ata ntangu yandi vandá finga munu, mu vandá zonzá na yandi kaka na buzitu. Mpe ntangu yandi vandá na maladi, mu kipek’ yandi.”

16-17. Yinki beto lenda longoka na ekzample ya Yasmeen?

¹⁶ Luzolo yina Yasmeen lakisá na bakala ya yandi futá. Yandi me zonza: “Bakala ya munu bandá kusala mu konfianse ya mingi, samu yandi zabá ti ntangu nyonso, mu vandá zonzá kaka verite. Yandi bandá kuwa munu na buzitu nyonso ntangu beto vandá solola na mambu ya Nzambi, mpe yandi bandá kuvutula kizunu na yinzo. Bubu yayi yandi me kumá na kilengi ntangu mu ke kwendá na balukutakanu. Munu na bakala ya munu, beto me kumá na kikamarade ya ngolo mpe kizunu me kotá na kati ya beto. Kivuvu ya munu ke ya kutala bakala ya munu kufungula ntima ya yandi, kundima laverite, mpe kusadila Yehova na munu.”

¹⁷ Ekzample ya Yasmeen me lakisa ti luzolo ke ‘lemvokilá mambu nyonso, [. . .] ke sala kivuvu na mambu nyonso, ke kangá ntima na mambu nyonso.’ (1 Ko. 13:4, 7) Si beto lakisa luzolo na  bantu ya nkaka, ba lenda chanje makanisi ya bawu na beto, mpe na Yehova. Mpe si beto kontinye kulakisa luzolo, beto ke sepelisa ntima ya Yehova. Kasi, ata si ba-enemi ya beto kontinye kuyiina beto, beto zimbisa ve kilengi ya beto. Wa’ faso?

18. Samu na yinki beto lenda vandá na kilengi ntangu ba ke yiiná beto?

¹⁸ Yesu zonzá: “Kilengi na beno ntangu bantu ke yiina beno.” (Luke 6:22) Beto ke sosá ve bantu yiina beto. Beto lenda sepela ve ba kwamisa beto samu na kiminu ya beto. Na yawu, samu na yinki beto lenda vandá na kilengi ntangu ba ke yiina beto? Beto zonzila barezon tatu yayi. Ya ntete, ntangu beto ke kangá ntima, Nzambi ke sepelá na beto. (1 Pi. 4:13, 14) Ya zole, kiminu ya beto ke kumá ngolo mpe na valere ya mingi. (1 Pi. 1:7) Ya tatu, beto ke kuzwa kima ya kulutila mbote: luzingu ya ntangu nyonso.—Rom. 2:6, 7.

19. Na manima ya kubula bawu bachikote, samu na yinki ba-apotre vandá na kilengi?

¹⁹ Ntangu fioti na manima ya kuvumbuka ya Yesu na lufwa, ba-apotre ya yandi talá kilengi ya kuzonzila yawu na bantu ya nkaka. Na manima, ntangu ba bulá bawu bachikote mpe ba zonzá na bawu na kubika kupreche, ba vandá na kilengi. Samu na yinki? “Samu ti Nzambi talá bawu faso bantu ya kulunga, na kutala mpasi na nkumbu ya Yesu .” (Bis. 5:40-42) Luzolo ya bawu samu na Mfumu ya bawu, lutilá boma yina ba vandá na yawu samu na ba-enemi ya bawu. Mpe ba vandá lakisa luzolo ya bawu, ntangu ba vandá preche nsangu ya mbote “ntangu nyonso.” Mingi ya bampangi ya beto bubu yayi ke kontinyeke na kusadila Yehova na ntima mosi ata na kati ya bampasi. Ba zaba ti Yehova ke zimbana ve kisalu ya bawu mpe luzolo ya bawu samu na nkumbu ya yandi.—Ebr. 6:10.

20. Yinki beto ke zonzila na artikle ke landa?

²⁰ Bantu ya yinza ke kontinye kuyiina beto tii ntangu yinza yayi ke kufwa. (Yoa. 15:19) Kasi beto zolá vanda ve na boma. Mpe faso beto ke tala yawu na artikle yina ke landa, Yehova ke ‘pesa ngolo [. . .] mpe ke bumba’ bisadi yina ke ya kukangama na yandi. (2 Tes. 3:3) Na yawu, beto lemba ve na kuzola Yehova, na kuzola bampangi ya beto, mpe na kuzola ata ba-enemi ya beto. Si beto landa konseye yayi, beto ke bumba bumosi mpe kiminu ya beto ke kuma ngolo, beto ke pesa nkembo na Yehova, mpe beto ke lakisa ti luzolo me lutila ngolo na kuyiina.