Samu na yinki bakala yina ba ke bokilá “Kingandi” zonzá ti dikabu ya yandi ke ‘beba’ kana yandi kwela Rute? (Rute 4:1, 6)

Na bantangu ya Biblia, kana bakala ya kukwela kufwa tekila yandi buta, yinki zolá kumina na ntoto ya yandi? Nkumbu ya yandi zolá zimbana kwandi samu na ntangu nyonso? Bamvutu na byuvu yayi ke na kati ya Misiku yina Yehova pesá na Moyize.

Kana bakala mosi me kufwa mpe me bika ntoto ya yandi, mpangi ya yandi ya bakala, to muntu ya nkaka ya dibuta ya yandi zolá baka ntoto yina. To kana bakala mosi me tekisa ntoto ya yandi samu yandi vandá dyaka ve na mbongo, mpangi ya yandi ya bakala, to muntu ya nkaka ya dibuta ya yandi zolá sumba dyaka ntoto yina.​—Lev. 25:23-28; Kut. 27:8-11.

Yinki ba zolá sala samu nkumbu ya muntu yina kufwaka zimbana ve? Kento ya yandi zolá kwelana na leki to yaya ya yandi samu na kubuta mwana yina ke baka nkumbu mpe dikabu (héritage) ya muntu yina kufwaka. Ni yawu salamá samu na Rute. Musiku yayi zolá sala mpe ti mufwidi vanda na muntu yina ke kipe yandi.​—Kul. 25:5-7; Mat. 22:23-28.

Beto tala kifwani ya Naomi. Yandi kwelá bakala mosi na nkumbu ya Elimeleki. Ntangu Elimeleki na bana ya bawu zole ya bakala kufwaka, Naomi vandá dyaka ve na muntu yina zolá kipe yandi. (Rute 1:1-5) Na manima, Naomi vutuká na bwala ya Yuda kintwadi na bokilo ya yandi Rute. Naomi lombá na Rute na kuzonza na Boazi na kusumba dyaka ntoto ya bawu. Boazi vandá muntu ya dibuta ya Elimeleki. (Rute 2:1, 19, 20; 3:1-4) Kasi Boazi zabá ti ya vandá na mpangi ya pene-pene kuluta yandi na kati ya dikanda ya bawu. Ni muntu yina Bibila ke bokilá “Kingandi.” Ni yandi zolá vanda muntu ya ntete yina lenda sumba dyaka ntoto ya Elimeleki.​—Rute 3:9, 12, 13.

Na kubanda, “Kingandi” ndimá kusadisa Naomi. (Rute 4:1-4) Yandi zabá ti yandi zolá basisa mbongo samu na kusala yawu. Kasi yandi zabá mpe ti Naomi nuná mpe yandi lenda buta dyaka ve mwana yina ke kuzwa ntoto ya Elimeleki. Na yawu, ntoto yayi ke kuma ya yandi, ya ke kota na kati ya dikabu ya yandi, mpe mbongo yina yandi basisá ke kwenda ve na maza.

Kasi Kingandi sobá dikanisi ya yandi ntangu yandi kwizá zaba ti yandi zolá kwela Rute. Yandi zonzaka: ‘Munu lenda sumba dyaka ve yawu, samu munu bebisa ve dikabu ya munu.’ (Rute 4:5, 6) Samu na yinki yandi sobá dikanisi ya yandi?

Kana Kingandi to muntu ya nkaka kwelá Rute mpe Rute buta mwana ya bakala, mwana yayi ke kuzwa ntoto yina vandá ya Elimeleki. Wa’ faso mambu yayi zolá “bebisa dikabu” ya Kingandi? Biblia ke zonzilá ve yawu. Kasi yayi lenda vanda mwa bamambu yina salá ti yandi zonza mutindu yina.

• Ya ntete, mbongo yina yandi zolá basisa samu na kusumba ntoto ya Elimeleki ke kwenda na maza samu ntoto yayi ke vanda ve ya yandi. Ya ke vanda ntoto ya mwana ya Rute ya bakala.

• Ya zole, mukumba ya kudikisa mpe kukipe Naomi na Rute zolá vanda na zulu ya yintu ya yandi.

• Ya tatu, kana Rute na yandi buta bana ya nkaka, bana yayi ke kuzwa mpe dikabu na kati ya dikabu yina bakala yayi ke bikila na bana ya yandi ya nkaka.

• Ya yiya, kana Kingandi vandá ve na bana ya nkaka, mwana ya bakala yina yandi zolá buta na Rute ke kuzwa na mbala mosi ntoto ya Elimeleki mpe ntoto ya bakala yayi. Na yawu, ntangu bakala yayi ke kufwa, ntoto ya yandi ke kuma ya mwana yina ke na nkumbu ya muntu ya nkaka, Elimeleki. Kingandi vandá ve na nsatu dikabu ya yandi zimbana samu yandi sadisá Naomi. Yandi soolá kupesa kisalu yina na Boazi, muntu ya zole na kati ya bantu yina lendá sumba dyaka ntoto ya Elimeleki. Boazi ndimá kusala yawu samu yandi vandá na nsatu ‘ya kuvutula nkumbu ya muntu yina fwaka na dikabu ya yandi.’​—Rute 4:10.

Ya ke talaná pwelele ti samu na Kingandi, kima yina lutilá mfunu vandá ti nkumbu mpe dikabu ya yandi zimbana ve. Yandi vandá na munimi. Kasi, ata yandi salá nyonso samu nkumbu ya yandi zimbana ve, bubu yayi beto zaba ve yawu. Mpe yandi kuzwá ve bweso ya nene yina Boazi kuzwaka: kuvanda na kati ya mulonga ya bankooko ya Masiya, Yesu Kristo. Kifwani ya Kingandi ka na lakisá ti kuvanda na munimi ke ve mbote.​—Mat. 1:5; Luke 3:23, 32.