1-2. Kana nge ke ntete ve ya kubongama na kuzwa mbotokolo, samu na yinki nge zolá lemba ve? (Tala kizizi ya paje ya ntete ya mukanda.)

 KANA nge ke na kanisá na kuzwa mbotokolo, ya kele dikanisi ya kitoko. Nge ke kwandi ya kubongama na kuzwa yawu? Kana nge me kanisa ti nge ke ya kubongama mpe bakuluntu me pesa nge nzila na kuzwa mbotokolo, kuvingila ve. Nge ke kuzwa luzingu ya kitoko na kisalu ya Yehova.

² Ya lenda vanda mpe ti, muntu me zonza na nge ti nge ke ntete na bamambu ya kubongisa samu na kukubama na kuzwa mbotokolo, to nge mosi me tala yawu. Kana ni yawu, kulemba ve. Nge vanda ntwenya to muntu ya kukula, nge lenda sala bangolo samu na kubongama na kuzwa mbotokolo.

3. Yinki bakala ya nene ya bwala ya Ityopi yufulá na Filipe, mpe wapi kyuvu ya ke na natá beto na kuyufula? (Bisalu 8:36, 38)

³ Tanga Bisalu 8:36, 38. Bakala ya nene ya bwala ya Ityopi yufulá na Filipe: “Yinki ke na kukangisa munu nzila na kubotama?” Bakala yayi vandá na nsatu ya kuzwa mbotokolo. Kasi yandi vandá kwandi ya kubongama samu na kuzwa yawu?

4. Wa’ faso bakala ya Ityopi lakisá ti yandi vandá na nsatu ya kutatamana na kulongoka?

⁴ Bakala yayi ‘kwizaka na Yeruzalemi samu na kusambila Nzambi.’ (Bis. 8:27) Ya zola zonza ti, ata yandi vandá muntu ya Ityopi, yandi ndimá dibuundu ya bazwife. Ntembe ve, yandi longoká kuzaba Yehova na nzila ya masonoko na ndinga ya Kiebreo. Ata mpila yina, yandi vandá na nsatu ya kuzaba dyaka mingi. Ntangu Filipe kutaná na yandi na nzila, yinki bakala yayi vandá sala? Yandi vandá tanga mukanda ya mbikudi Izaya. (Bis. 8:28) Mambu yina yandi vandá tanga vandá madya ya ngolo. Bakala yayi vandá suká  ve kaka na kulongoka bamambu ya fioti-fioti ya mambu ya Nzambi. Yandi vandá na nsatu ya kutatamana na kulongoka.

5. Wa’ faso bakala ya Ityopi sadilá bamambu yina yandi vandá longoka?

⁵ Bakala yayi vandá salá samu na Kandase, mfumu ya kento ya bwala ya Ityopi. Yandi vandá “twadisa bimvwama ya Kandase.” (Bis. 8:27) Ya zola zonza ti yandi vandá na bima mingi ya kusala. Ata faso yina, yandi vandá baká ntangu samu na kusambila Yehova. Yandi vandá suká ve kaka na kulongoka matsyeleka. Yandi vandá salaka bamambu yina yandi vandá longoka. Ni yawu salá ti yandi katuka na bwala ya yandi na Ityopi, mpe kwenda tii na Yeruzalemi samu na kusambila Yehova na tempelo. Na kukwenda kuna, ya lombak’ yandi mbongo mpe ntangu mingi. Kasi, kusala nyonso yayi vandá ve mambu samu na yandi, samu yandi vandá na nsatu ya kusambila Yehova.

6-7. Wa’ faso luzolo ya bakala ya Ityopi samu na Yehova kumá dyaka ngolo?

⁶ Filipe longá na bakala ya Ityopi bamambu mingi ya mfunu, mutindu bamambu yina vandá lakisa ti Yesu vandá Masiya. (Bis. 8:34, 35) Ntembe ve, ntima ya bakala yayi ninganá ntangu yandi kwizá zaba bamambu yina Yesu salá samu na yandi. Yinki yandi salá na manima? Samu yandi ndimá dibuundu ya bazwife, ntangu ya nkaka, bakala yayi zolá kanisa na kuvanda kaka kuna. Kasi samu luzolo ya yandi na Yehova mpe na Mwana ya yandi kulá, yandi baká mukanu ya nene ya kuzwa mbotokolo mpe kukuma kilandi ya Yesu. Filipe talá ti bakala yayi vandá ya kubongama na kuzwa mbotokolo. Na yawu, yandi botikak’ yandi.

⁷ Kana nge landa kifwani ya bakala ya Ityopi, nge lenda bongama na kuzwa mbotokolo. Nge mpe ke zonza na ntima mosi: “Yinki ke na kukangisa munu nzila na kubotama?” Beto tala bamambu yina yandi salaka: yandi tatamaná na kulongoka, yandi sadilá bamambu yina yandi vandá longoka, mpe yandi tatamaná na kukulisa luzolo ya yandi samu na Nzambi. Kutala bamambu yayi ke sadisa nge na kulanda kifwani ya yandi.

8. Yinki Yoane 17:3 ke zonzá na nge na kusala?

⁸ Tanga Yoane 17:3. Ntangu ya nkaka, ni bamambu Yesu zonzá na verse yayi natá nge na kubanda kulongoka Biblia. Ni yawu salamá samu na mingi na kati ya beto. Kasi verse yayi ke lakisá mpe ti beto me bonga kutatamana na kulongoka. ‘Kubakula Nzambi ya tsyeleka’ ke ve na nsuka. (Lon. 3:11) Ntangu nyonso, beto ke longoka kaka. Mpe ntangu nyonso beto ke longoka, beto ke kuma dyaka pene-pene na Yehova.​—Nku. 73:28.

9. Yinki beto ke na nsatu ya kusala na manima ya kulongoka bamambu ya fioti-fioti ya Biblia?

⁹ Ntangu beto ke bandá kulongoka kuzaba Yehova, beto ke longoká bamambu ya fioti-fioti ya Biblia. Na mukanda yina yandi filisá  na Baebre, ntumwa Polo bokilá malongi yango “bandongosolo ya ntete.” Ya vandá sosá ve kulakisa ti ya vandá ve bima ya malonga. Yandi vandá fwanisa malongi yango na miliki yina bana yina me butama ntama mingi ve ke kunwaka. (Ebr. 5:12; 6:1) Yandi kindisá Bakristo na kusuka ve kaka na malongi yayi, kasi na kutatamana na kulongoka malongi ya ngolo ya mambu ya Nzambi. Nge me kulisa kwandi nsatu ya nge ya kuzaba malongi ya ngolo ya Biblia? Nge ke kwandi na nsatu ya kukula na kimpeve, mpe kutatamana na kulongoka kuzaba Yehova mpe bamambu yina yandi me kanisa kulungisa?

10. Samu na yinki ya ke mpasi na ba ya nkaka na kulongoka?

¹⁰ Kulongoka ke mpasi samu na mingi na kati ya beto. Ya ke mpe mpasi samu na nge? Ntangu ya nkaka, na lukolo, ba lakisá ve nge faso ya mbote ya kutanga mpe ya kulongoka. Ntangu nge vandá na lukolo, nge vandá sepelá kwandi na kutanga mpe kutala ti nge me longoka bamambu mingi? To nge kwizá tala ti kutanga ke ve mambu ya nge? Kana ni yawu, zaba ti nge ke ve nge mosi. Kasi, Yehova lenda sadisa nge. Yandi ke mulongi ya kulunga mpe yina me lutila milongi nyonso yina nge lenda kuzwa.

11. Wa’ faso Yehova ke lakisá ti yandi ke ‘Longi ya Nene’?

¹¹ Na Biblia, Yehova ke zonzá ti yandi ke ‘Longi ya nge ya Nene.’ (Iza. 30:20, 21) Yandi ke na ntima ya mbote mpe ya yinda. Yandi zaba kubakila ba yina yandi ke longaka. (Nku. 130:3) Yandi ke talá mambu ya mbote yina ke na kati ya ntima ya bantu yina yandi ke longaka. Mpe yandi lenda lomba ve na beto na kusala bamambu yina beto lenda sala ve. Kuzimbana ve ti ni yandi yidiká yintu, dikabu ya kitoko yina nge ke na yawu. (Nku. 139:14) Yehova tulá na kati ya beto nsatu ya kulongoka. Yandi zola beto longoka samu na ntangu nyonso, mpe beto sepela na kusala yawu. Na yawu, ya ke mbote banda bubu yayi, beto ‘vanda na nsatu ya ngolo’ ya matsyeleka ya Biblia. (1 Pi. 2:2) Na yina me tadila kutanga mpe kulongoka, sosa kusala bamambu yina nge ke na ngolo ya kulungisa. Tanga mpe longoka Biblia ntangu nyonso. (Yos. 1:8) Yehova ke sadisa nge bilumbu nyonso na kukulisa kilengi ya kutanga mpe kulongoka bamambu yina me tadila yandi.

12. Samu na yinki beto me bonga kulongoka luzingu ya Yesu mpe kisalu ya yandi ya kusamuna?

¹² Ntangu nyonso, yindula na luzingu ya Yesu mpe na kisalu ya yandi ya kusamuna. Kana beto zola kusadila Yehova, ya ke mfunu beto landa mbote-mbote kifwani ya Yesu, mingi-mingi na kati ya bantangu ya mpasi yayi. (1 Pi. 2:21) Yesu zonzá pwelele ti bilandi ya yandi ke kutana na bampasi. (Luke 14:27, 28) Ata mpila yina, yandi vandá na kundima ti bilandi ya yandi ya tsyeleka ke nunga, mutindu yandi nungaka. (Yoa. 16:33) Longoka mbote-mbote luzingu ya Yesu, mpe tala bamambu yina nge lenda sala samu na kulanda kifwani ya yandi na luzingu ya nge.

13. Yinki nge me bonga kubika ve kulomba na Yehova, mpe samu na yinki?

¹³ Ya me lunga ve kaka na kulongoka. Beto ke longokaka samu na kuzaba Yehova, mpe kukulisa bifu mutindu luzolo samu na yandi mpe kiminu na yandi. (1 Ko. 8:1-3) Na ntangu nge ke na longoká, kubika ve kulomba na Yehova na kukulisa kiminu ya nge. (Luke 17:5) Yehova ke zolá kupesa bamvutu na balusambu ya mutindu yayi. Kana matsyeleka na yina me tadila Yehova me buta kiminu ya tsyeleka na bantima ya beto, ya ke nata beto na kusala mambu ya nkaka.​—Zaki 2:26.

14. Wa’ faso Piere lakisá ti ya ke mfunu na kusala bamambu yina beto ke longokaka? (Tala mpe kizizi.)

¹⁴ Ntumwa Piere lakisá ti bilandi ya Yesu me fwana kutatamana na kusala bamambu yina ba ke longokaka. Yandi zonzilá disolo ya Nowe. Yehova zonzá na Nowe ti yandi ke nokisa mvula ya nene samu na kufwa bantu ya yimbi yina vandá na ntangu ya yandi. Samu na kuvuuka, Nowe na  dikanda ya yandi suká ve kaka na kuzaba ti mvula ya nene ke noka. Kana beto tala mbote, Piere vandá zonzila ntangu tekila mvula ya nene banda, “ntangu Nowe vwandaka tunga nzaza.” (1 Pi. 3:20) Nowe na dikanda ya yandi salá bamambu yina Nzambi zonzá na bawu: ba tungá nzaza. (Ebr. 11:7) Piere fwanisá mbotokolo na kisalu ya kutunga nzaza yina Nowe salaka. Yandi sonikaka: “Maza yango kele kifwani ya mbotokolo yina ke na kuvuukisa beno ntangu yayi.” (1 Pi. 3:21) Na yawu, beto lenda fwanisa kisalu yina nge ke na salá samu na kuzwa mbotokolo na kisalu yina Nowe na dikanda ya yandi salá na kati ya bamvula mingi samu na kutunga nzaza. Wapi kisalu nge me bonga kusala samu na kubongama na kuzwa mbotokolo?

15. Wa’ faso beto lenda lakisa ti beto me balula ntima na faso ya kulunga?

¹⁵ Mosi ya bamambu ya ntete yina beto me fwana kusala, ni kubalula ntima. (Bis. 2:37, 38) Ntangu beto ke balulá ntima na faso ya kulunga, ndyatulu ya beto ke sobaka. Nge me losa kwandi bamambu ya mvindu yina Yehova ke zolá ve mutindu bunsunza, kunwa tabaka to cigarette, kusadila nzonzolo ya yimbi? (1 Ko. 6:9, 10; 2 Ko. 7:1; Ef. 4:29) Kana nge ke salá ntete bamambu yayi, kubika ve kusala bangolo samu na kusoba. Lomba na muntu yina ke longoká na nge to na bakuluntu ya kimvuka na kusadisa nge na kuzaba yinki ya kusala. Kana nge ke ntwenya mpe nge ke vandá ntete na yinzo ya bibuti ya nge, kubika ve kulomba na bibuti ya nge na kusadisa nge na kulosa bansadulu ya yimbi yina lenda kanga nge nzila na kuzwa mbotokolo.

16. Wapi bamambu ya kimpeve beto me bonga kusala ntangu nyonso?

¹⁶ Ya ke mpe mfunu na kusala mingi bamambu ya kimpeve. Ya zola zonza kukwenda na balukutakanu mpe kupesa bamvutu. (Ebr. 10:24, 25) Mpe ntangu ba ke pesa nge nzila ya kusamuna na bampangi ya kimvuka, sala yawu ntangu nyonso. Kulutisa ntangu mingi na kisalu ya kusamuna ke sala ti nge zola yawu mingi. (2 Tim. 4:5) Kana nge ke ntwenya mpe nge ke ntete na yinzo ya bibuti ya nge, nge lenda yufula: ‘Mu ke kwandi na nsatu ti bibuti ya munu zonza na munu na kukwenda na balukutakanu to na kusamuna? To mu ke salak’ yawu na ntima ya munu mosi?’ Ntangu nge ke salá bamambu yayi na ntima ya nge mosi, nge ke lakisá ti nge ke zolá Yehova, nge ke na kiminu na yandi mpe nge ke na nsatu ya  kuvutula yandi matondo na nyonso yina yandi me sala samu na nge. Bamambu yayi ke lakisa ti nge ke “ya kukwikama na Nzambi.” Ya ke makabu yina nge ke pesá na Yehova. (2 Pi. 3:11; Ebr. 13:15) Makabu nyonso yina beto ke pesá na Yehova na ntima ya beto mosi ke sepelisak’ yandi. (Tala 2 Bakorinto 9:7.) Beto ke salá bamambu yayi samu beto ke na kilengi ya kupesa na Yehova nyonso yina beto ke na yawu.

17-18. Wapi kifu ya mfunu nge ke na yawu nsatu samu na kukwenda tii na mbotokolo, mpe wa’ faso ya ke sadisa nge? (Bingana 3:3-6)

¹⁷ Ntangu nge ke na salá bangolo samu na kubongama na kuzwa mbotokolo, nge ke kutana na bamambu ya mpasi. Bantu ya nkaka lenda seka nge samu na dibuundu ya malu-malu yina nge me soola. Ntangu ya nkaka, ba lenda kwamisa nge. (2 Tim. 3:12) Ntangu ya nkaka nge lenda kubwa na kifu yina nge na sosá kubika, to nge lenda vanda na ntima tiya, to ya kulemba, samu ti nge ke ve na lendá kulungisa dikanisi ya nge. Yinki ke sadisa nge na kubwisa ve maboko? Ni kifu ya mfunu mingi: luzolo samu na Yehova.

¹⁸ Mambu ya kulutila kitoko yina nge lenda vanda na yawu ke ni luzolo samu na Yehova. (Tanga Bingana 3:3-6.) Kana nge na luzolo ya ngolo samu na Yehova, ya ke sadisa nge na kukanga ntima na mantwala ya bampasi. Biblia ke zonzilá mingi luzolo ya kukwikama yina Yehova ke na yawu samu na bisadi ya yandi. Samu Yehova ke na luzolo yayi, yandi ke bika ata fioti ve bisadi ya yandi, mpe yandi ke zola bawu ntangu nyonso. (Nku. 100:5) Nzambi salá nge na kifwani ya yandi. (Kub. 1:26) Na yawu, wa’ faso nge lenda lakisa luzolo ya mutindu yayi?

19. Wa’ faso nge lenda kulisa kifu ya kuvutulá Yehova matondo na nyonso yina yandi me sala samu na nge? (Bagalate 2:20)

¹⁹ Kulisa kifu ya kuvutulá matondo. (1 Tes. 5:18) Konso kilumbu nge lenda yufula: ‘Yinki Yehova me sala samu na kulakisa ti yandi ke zolá munu?’ Na manima, sambila Yehova samu na kuvutula yandi matondo, mpe zonzila yandi pwelele mambu yina yandi me sala samu na nge. Mutindu ntumwa Polo, tala ti bamambu yina Yehova ke salaka, yandi ke salak’ yawu samu yandi zola nge. (Tanga Bagalate 2:20.) Nge lenda yufula: ‘Mu ke kwandi na nsatu ya kulakisa na Yehova ti munu mpe ke zolak’ yandi?’ Kana nge zola Yehova, ya ke sadisa nge na kubwa ve na bantontolo, mpe na kukanga ntima na mantwala ya bampasi. Ya ke nata nge na kubika ve na kusala bamambu ya kimpeve, mpe kulakisa bilumbu nyonso na Tata ya nge ti nge ke zolak’ yandi.

20. Yinki nge fwana kusala samu na kukipesa na Yehova, mpe samu na yinki ya ke mukanu ya mfunu?

 ²⁰ Luzolo ya nge samu na Yehova ke nata nge na kusala lusambu yina nabunu nge sala. Na lusambu yayi, nge ke kukipesa na Yehova. Kuzimbana ve ti ntangu nge ke kukipesa na Yehova, nge ke vanda na kivuvu ya kitoko: kuvanda muntu ya yandi samu na ntangu nyonso. Ntangu nge ke kukipesa na Yehova, nge ke sala nsilulu ti nge ke sadila yandi na ntangu ya mbote mpe na ntangu ya mpasi. Nge ke vutukila dyaka ve nsilulu yayi. Ya tsyeleka, mukanu ya kukipesa na Yehova ke mukanu mosi ya nene. Kasi kuzimbana ve mambu yayi: na luzingu ya nge, nge ke baka mikanu mingi, ya nkaka ke vanda ya mbote. Kasi ya ke vanda ve na mukanu yina me lutila mukanu ya kupesa luzingu ya nge na Yehova. (Nku. 50:14) Satana ke sala nyonso samu na kulembisa luzolo yina nge ke na yawu samu na Tata ya nge. Yandi ke na nsatu nge bika kusadila Yehova. Kubika ata fioti ve Satana bwisa nge. (Yobi 27:5) Kana nge ke na luzolo ya ngolo samu na Yehova, ya ke sadisa nge na kuzitisa nsilulu ya kusadila yandi luzingu ya nge nyonso, mpe na kukuma dyaka pene-pene na Tata ya nge ya mazulu.

21. Samu na yinki beto lenda zonza ti mbotokolo ke ve nsuka ya bamambu, kasi kubanda?

²¹ Na manima ya kukipesa na Yehova, kwenda tala bakuluntu ya kimvuka ya nge samu na kuzonza na bawu ti nge zola kuzwa mbotokolo. Kasi kuzimbana ata fioti ve ti mbotokolo ke ve nsuka ya bamambu. Ya ke kaka kubanda ya luzingu ya ntangu nyonso na kisalu ya Yehova. Na yawu, bubu yayi, kumisa ngolo luzolo ya nge samu na Yehova, Tata ya nge. Sosa kulungisa bamambu yina ke sala ti luzolo ya nge samu na yandi kula bilumbu nyonso. Kusala bamambu yayi ke nata nge na kuzwa mbotokolo. Kilumbu yina nge ke kuzwa mbotokolo ke vanda kilumbu ya kitoko mingi. Kasi ya ke vanda kaka kubanda. Bika ti luzolo ya nge samu na Yehova mpe samu na Mwana ya yandi tatamana na kukula samu na ntangu nyonso!