KIKAPU 1
Nzambi ke nani?
1, 2. Wapi byuvu bantu ke yufulaka?
BANA ya fioti ke yufula byuvu mingi. Nge lenda pesa bawu mvutu, kasi ba ke yufula nge, ‘Samu na yinki?’ Ata nge pesa bawu mvutu ya nkaka, ba lenda yufula dyaka, ‘Kasi samu na yinki?’
2 Ntwenya to kuluntu, beto nyonso ke yufula byuvu. Beto ke sosa kuzaba: “Yinki beto ke kudya? Yinki beto ke lwata? Yinki beto ke sumba?” Ntangu ya nkaka, byuvu yango lenda tadila luzingu ya bubu yayi, to ya bilumbu ke kwiza. Kasi, ntangu beto ke zwaka ve bamvutu ya kulunga, beto ke bika kusosa.
3. Bantu ya nkaka ke kanisa ti ba lenda kuzwa ve bamvutu na byuvu ya mfunu. Samu na yinki?
3 Biblia lenda pesa kwandi bamvutu na byuvu ya mfunu? Ee! Bantu ya nkaka ke kanisa faso yina, kasi ba ke tala ti bamvutu ya Biblia ke mpasi na kuzaba. Samu na bawu, kaka milongi to mipelo me zaba bamvutu. Ba ya nkaka ke tala nsoni na kundima ti ba me zaba ve bamvutu. Nge me kanisa yinki?
4, 5. Wapi byuvu ya mfunu beto ke yufulaka? Samu na yinki nge zola lemba ve na kusosa bamvutu?
4 Ntangu ya nkaka, nge ke sosa kuzwa bamvutu na byuvu yayi: “Samu na yinki mu ke awa na ntoto? Yinki ke kumina munu na manima ya lufwa? Nzambi ke wapi faso?” Yesu, mulongi ya nene zonzaka: “Beno [lemba ve na] kulomba mpe ba ke pesa beno. Beno [lemba ve na] ku sosa mpe beno ke kuzwa. Beno [lemba ve na] kukonkota mpe ba ke Matayi 7:7) Kulemba ve na kusosa tii ntangu nge ke zwa bamvutu ya mbote.
[fungudila] beno.” (5 Ya tsyeleka, si nge lemba ve na kusosa, nge ke zwa bamvutu na Biblia. (Bingana 2:1-5) Bamvutu yango ke ve mpasi na kuzwa. Yina nge ke longaka, ke natina nge luzingu ya nsayi bubu yayi, mpe kivuvu ya kitoko na bilumbu ke kwiza. Kasi, beto tala ntete kyuvu yina bantu mingi ke yufulaka.
NZAMBI KE KIPEKE BETO TO YANDI KE NA NTIMA YA YIMBI?
6. Bantu mingi ke kanisa ti Nzambi ke kipeke ve bawu. Samu na yinki?
6 Bantu mingi ke kanisa ti Nzambi ke kipeke ve beto. Na bawu, si Nzambi ke kipe beto, yinza yayi zola vanda faso ya nkaka. Bisika nyonso, kaka ba-guerre, kuyiina bampangi, bupovrete. Bantu ke bela, ke tala bampasi mpe ke fwaka. Na yina, mingi ke yufula: ‘Si Nzambi ke kipeke beto, samu na yinki yandi ke katula ve bampasi?’
7. (a) Wapi faso bamfumu ya mabundu ke nata bantu na kukanisa ti Nzambi ke na ntima ya yimbi? (b) Bampasi ya beto ke katuka ve na Nzambi. Yinki me lakisa yawu?
7 Ntangu ya nkaka, bamfumu ya mabundu ke nata bantu na kukanisa ti, Nzambi ke na ntima ya yimbi. Ntangu mambu ya mpasi ke kumina bantu, bamfumu yango ke zonza ti, ya ke luzolo ya Nzambi. Nzonzolo ya faso yina ke sala ti, Nzambi talana muntu ya yimbi. Kasi, Biblia ke longa ti, Nzambi ke ve yintu ya mambu ya yimbi. Buku ya Zaki 1:13 ke zonza: “Ntangu [bampasi] ke kumina muntu, yandi bika [kuzonza ti]: ‘Nzambi ke na [meka] munu.’ Mambu ya yimbi lenda [meka] Nzambi ve, mpe Nzambi lenda [meka] muntu [na yimbi] ve.” Ata Nzambi ke bika bampasi kumina beto, ni yandi ve ke nataka yawu. (Tanga Yobi 34:10-12.) Beto tala kifwani yayi.
8, 9. Wapi kifwani me lakisa ti bampasi ya beto ke katuka ve na Nzambi?
8 Kanisa fioti, mwana mosi ke vanda na yinzo ya tata ya yandi. Tata me zola yandi mingi, mpe me lakisa yandi faso ya kunata luzingu ya mbote. Kasi, mwana yango me balukila tata ya yandi. Na yintu ngolo, yandi me kwenda vanda kisika ya nkaka. Yandi me nata luzingu ya yimbi. Na manima, bampasi me kumina yandi. Na nge, mutindu tata bika yandi kwenda, ni yandi muntu me natina yandi bampasi? Ve! (Luke 15:11-13) Faso tata yina, Nzambi bika bantu balukila yandi, mpe ba sala nyonso ba zola. Na yina, ntangu mambu ya yimbi ke salama, beto zaba ti, ni Nzambi ve muntu ke nataka yawu. Ni yandi ve muntu ke nata bampasi.
9 Nzambi me zaba samu na yinki, yandi me bika nzila na bampasi. Na kikapu 11 ya buku yayi, beto ke zaba samu na yinki Nzambi me bika bampasi tii bubu yayi. Nzambi zola beto. Yandi ke ve yintu ya bampasi ya beto. Kasi, kaka ni yandi lenda manisa yawu.—Izaya 33:2.
10. Yinki me lakisa ti Nzambi ke bongisa bima nyonso yina bantu ya yimbi me bebisa?
10 Nzambi ke santu. (Izaya 6:3) Mambu ya yandi nyonso ke mbote mpe ya kulunga. Beto tula kivuvu na yandi. Yandi ke ve faso bantu. Bantu lenda sala mambu ya yimbi. Ata yandi zola, mfumu mosi ve, ke na ngolo ya kukatula mambu ya yimbi. Muntu mosi ve ke na ngolo faso Nzambi. Yandi ke bongisa bima nyonso yina bantu ya yimbi me bebisa. Ntembe ve, yandi ke katula mambu, mpe bantu ya yimbi ya mankululu.—Tanga Nkunga 37:9-11.
WAPI FASO NZAMBI KE TALA BAMPASI YA BETO?
11. Ntangu Nzambi ke tala bampasi ya nge, yinki ya ke salaka yandi?
11 Ntangu Nzambi ke tala bampasi ya yinza to ya luzingu ya nge, yinki ya ke salaka yandi? Biblia ke longa ti Nzambi ke “zola mambu ya mbote.” (Nkunga 37:28) Yandi ke yiina mambu ya yimbi. Yandi ke zola ve bantu tala mpasi. Biblia ke longa ti, na ntama, “yandi nyongaka,” ntangu bifu ya yimbi fuluka na ntoto. (Kubanda 6:5, 6) Nzambi me soba ve. (Malaki 3:6) Zaba ti, Nzambi ke kipeke nge.—Tanga 1 Piere 5:7.
12, 13. (a) Samu na yinki beto ke zola bampangi? Yinki bampasi ya yinza ke sala beto? (b) Yinki ke na lakisa ti Nzambi ke katula bampasi na mambu ya yimbi?
12 Beto ke tanga na Biblia ti, Nzambi yidika beto na kifwani ya yandi. (Kubanda 1:26) Ya zola zonza ti, Nzambi sala beto na bifu ya mbote mutindu yandi. Si ya ke nyongisa nge ntangu nge ke tala muntu na mpasi, zaba ti ya ke nyongisa Nzambi ya kulutila! Wapi faso beto me zaba yawu?
13 Biblia ke longa ti, “Nzambi ke luzolo.” (1 Yoane 4:8) Yandi ke sala mambu nyonso kaka na luzolo. Beto ke zola, samu Nzambi ke luzolo. Kanisa ntete: Si nge vanda na ngolo ya kumanisa bampasi na mambu ya yimbi, nge zola sala ve yawu? Na luzolo yina ke na nge, nge ke sala yawu. Kasi Nzambi, na ngolo ya yandi mpe luzolo ya yandi samu na beto, yandi ke katula bampasi mpe mambu ya yimbi. Ntembe ve, bambote nyonso yina ba me zonzila na bapaje ya ntete ya buku yayi, ke lungana! Na kukwikila na yawu, nge zola zaba Nzambi mbote-mbote.
NZAMBI ZOLA NGE ZABA YANDI
14. (a) Nkumbu ya Nzambi ke nani? (b) Samu na yinki beto zola sadila yawu?
14 Ntangu nge ke banda kindiku na muntu, wapi kima ya ntete yina nge ke zabisa yandi? Nkumbu ya nge. Kasi, Nzambi ke kwandi na nkumbu? Mabundu mingi ke zonza ti nkumbu ya yandi ke Nzambi to Seigneur, kasi ya ke ve bankumbu. Ya ke kaka batitre, faso “mfumu” to “president.” Nzambi yandi mosi me zabisa beto nkumbu ya yandi: Yehova. Buku ya Nkunga 83:18 me zonza: “Bika bantu zaba ti, nge yina nkumbu ke YEHOVA, kaka nge muntu me lutila ya kuzangama na ntoto nyonso.” Ba yina sonika Biblia, sadila nkumbu ya Nzambi bambala 7 000. Yehova me zola ti nge zaba mpe sadila nkumbu ya yandi. Yandi me zabisa nge nkumbu ya yandi samu nge kuma ndiku ya yandi.
15. Nkumbu Yehova ke zola zonza yinki?
15 Nkumbu ya Nzambi, Yehova, ke mfunu mingi. Ya zola zonza ti, Nzambi lenda lungisa bapromese mpe luzolo ya yandi. Kima mosi *
ve lenda kanga yandi nzila. Kaka Yehova me bonga na nkumbu yango.16, 17. Batitre yayi zola zonza yinki (a) “Nzambi-ya-Kulutila-Ngolo”? (b) “Mfumu ya ntangu nyonso”? (c) “Muntu yidika baima nyonso”?
16 Faso beto me tanga yawu, Nkunga 83:18 me zonza: “Nge kaka muntu me lutila ya kuzangama.” Dyaka, Luzabusu (Apocalypse) 15:3 me zonza: “Bisalu ya nge ke nene mpe kitoko, [Yehova, Nzambi-ya-Kulutila-Ngolo]. Banzila ya nge ke ya [lunungu, Mfumu ya ntangu nyonso].” Yinki titre “Nzambi-ya-Kulutila-Ngolo” zola zonza? Ya zola zonza ti, Yehova me lutila bima mpe bantu nyonso na ngolo. Titre “Mfumu ya ntangu nyonso,” me lakisa ti yandi ke zinga katuka bamvula na bamvula. Na yawu, Nkunga 90:2 ke zabisa beto ti, katuka bamvula tii bamvula, yandi kele. Ya ke dyambu ya ngitukulu!
17 Kaka Yehova Muntu-yidika-bima-nyonso. Luzabusu 4:11 ke zonza: “Yehovah, Nzambi ya beto, nge me lunga na kuzwa nkembo, lukumu mpe ngolo, samu ti nge muntu yidika bima nyonso, mpe ya kwiza na luzingu, mpe ya salama na luzolo ya nge.” Ya vanda ba-ange, ba-etwale na zulu, bambuma na bayinti, mpe bambisi na maza.—Bima nyonso yayi, ni Yehova muntu yidikaka yawu!
NGE LENDA KUMA NDIKU YA YEHOVA?
18. (a) Na bantu ya nkaka, samu na yinki muntu lenda kuma ve ndiku ya Nzambi? (b) Kasi yinki Biblia ke longaka?
18 Ntangu bantu ya nkaka ke longaka bifu mpe bunene ya Yehova, ba ke tala boma. Ba ke zonza: ‘Nzambi ke ngolo mingi, yandi ke ya kuzangama, yandi ke ntama mingi na beto, yandi lenda kanisa ve na beto.’ Kasi, ni faso yina Nzambi me zola beto tadila yandi? Ve! Yehovah me zola ti beto kuma ba ndiku ya yandi. Biblia ke zonza ti, Nzambi “ke ve ntama na beto.” (Bisalu 17:27) Nzambi me zola ti nge [kwenda] pene-pene na yandi, mpe “yandi ke kwiza pene-pene na [nge].”—Zaki 4:8.
19. (a) Yinki nge lenda sala na kukuma ndiku ya Nzambi? (b) Zonzila bifu ya Nzambi yina nge ke sepela na yawu?
19 Wapi faso nge lenda kuma ndiku ya Nzambi? Yesu zonza: ‘Luzingu ya mvula na mvula, ni kulongaka kuzaba nge, Nzambi ya tsyeleka kaka mosi, na muntu yina nge filisa, Yesu kristo.’ (Yoane 17:3, nwt-MK) Kulemba ve na kulongaka, nge ke zaba Yehova mpe Yesu. Faso yina, nge ke kuzwa luzingu ya ntangu nyonso. Na kifwani, beto me longaka ti “Nzambi ke luzolo.” (1 Yoane 4:16) Kasi, zaba ti Nzambi ke na bifu ya kaka ya mbote. Biblia ke zabisa beto ti Yehova ke “tala beto mawa mpe kyadi, yandi ke dasuka ve na mbangu, yandi ke na ntima ya mbote mpe ke zola matsyeleka.” (Kubasika 34:6) Yandi “ke lemvokilaka.” (Nkunga 86:5) Nzambi ke na ntima ya yinda, mpe yandi ke kangama na dyambu yina yandi me zonza. (2 Piere 3:9; Luzabusu 15:4) Kulongaka Biblia ke nata nge na kuzaba bifu mingi ya yandi.
20-22. (a) Beto ke tala ve Nzambi, kasi wapi faso beto lenda kuma bandiku ya yandi? (b) Si bantu zola ti nge bika kulongaka Biblia, yinki nge ke sala?
Yoane 1:18; 4:24; 1 Timote 1:17) Si nge tanga Biblia, Yehova ke kuma faso mpangi muntu na meso ya nge. (Nkunga 27:4; Baroma 1:20) Si nge longaka kuzaba Yehova mbote-mbote, nge ke zola yandi mingi, mpe kindiku ya beno ke kula.
20 Wapi faso nge lenda kuma ndiku ya Nzambi yina nge ke tala ve? (21 Yehova ke kuma faso tata samu na nge. (Matayi 6:9) Yandi pesa beto luzingu. Yandi zola ti beto tala nsayi na yawu. Ni yina tata nyonso ya luzolo ke sosa samu na bana ya yandi. (Nkunga 36:9) Ntembe ve, nge lenda kuma ndiku ya Nzambi. (Zaki 2:23) Kanisa fioti: Yehova, Muntu yina sala bima nyonso, zola ti nge kuma ndiku ya yandi!
22 Ba ya nkaka ke zola ti, nge bika kulongaka Biblia. Ba ke na boma ke nge kwenda na dibundu ya nkaka. Kasi kubika ata muntu kanga nge nzila ya kuma ndiku ya Yehova. Nge lenda kuzwa ve ndiku ya mbote kulutila yandi.
23, 24. (a) Samu na yinki nge zola lemba ve na kuyufula byuvu? (b) Yinki beto ke zonzila na kikapu yina ke landa?
23 Ntangu nge ke longaka Biblia, bamambu ya nkaka ke vanda mwa mpasi na kusimba. Kutala ve nsoni na kuyufula byuvu to na kusosa ba sadisa nge. Yesu zonza ti beto vanda ya kukuluka mutindu bana ya fioti. (Matayi 18:2-4) Bana ya fioti ke yufula byuvu mingi. Nzambi zola ti nge kuzwa bamvutu. Na yawu, longaka Biblia mbote-mbote.—Tanga Bisalu 17:11.
24 Faso ya kulutila mbote na kuzaba Yehova, ke ni kulongaka Biblia. Na kikapu yina ke landa, beto ke longaka samu na yinki Biblia ke ve faso mosi na babuku ya nkaka.