1. Yinki ke dikanisi ya Nzambi samu na bantu?

NZAMBI ke na dikanisi ya mbote samu na bantu. Bakala na kento ya ntete yina yandi yidika, Adam na Eve, yandi tula bawu na Jardin d’Eden. Dikanisi ya yandi vanda ti ba buta bana, ba kumisa ntoto nyonso paradis, mpe ba kipe bibulu.​—Kubanda 1:28; 2:8, 9, 15; tala note 6 ya nsuka.

2. (a) Wapi faso beto me zaba ti Nzambi ke lungisa dikanisi ya yandi? (b) Yinki Biblia ke zonza samu na luzingu ya ntangu nyonso?

² Na nge, bantu ke zinga dyaka na paradis awa na ntoto? Yehova me zonza: “[Ya ke dikanisi ya munu], mpe mu ke [sala] yawu.” (Izaya 46:9-11; 55:11) Ntembe ve, Yehova ke sala nyonso yina yandi me kanisa, ata kima mosi lenda kanga yandi nzila. “Yehova yidika ntoto ya mpamba ve.” (Izaya 45:18) Yandi zola ti bantu zinga na zulu ya yawu. Ba nani Yehova zola ti bazinga na ntoto? Mpe samu na bantangu yikwa? Biblia me zonza: “Bantu ya mbote ke kuzwa ntoto, mpe ba ke zinga ntangu nyonso na zulu ya yawu.”​—Nkunga 37:29; Luzabusu 21:3, 4, nwt-MK.

3. Bubu yayi bantu ke bela mpe ke fwaka. Wapi kyuvu lenda kwizila nge na ntima?

³ Bubu yayi, bantu ke bela mpe ke fwaka, ba ke nwana mpe ke kufwa bampangi. Nzambi zola ata fioti mambu salama mutindu yayi. Kasi, yinki sala ti dikanisi ya Nzambi lungana ve? Kaka Biblia lenda zonzila beto yawu.

4, 5. (a) Na Eden, nani sadila nyoka na kuzonza na Eve? (b) Wapi faso muntu ya mbote lenda kuma muyibi?

⁴ Biblia ke zonza ti Nzambi ke na enemi: “Dyabulu mpe Satana.” Satana sadila nyoka na kuzonza na Eve na kati ya Jardin d’Eden. (Luzabusu 12:9; Kubanda 3:1) Eve kanisa ti ya vanda kaka nyoka ya mpamba.​—Tala note 7 ya nsuka.

⁵ Ni Nzambi muntu yidika Satana? Ve! Mosi ya ba-ange yina vanda tala, ntangu Nzambi yidika ntoto samu na Adam na Eve, soba mpe kuma Dyabulu. (Yobi 38:4, 7) Wapi faso ya salamaka? Wapi faso muntu ya mbote lenda kuma muyibi? Yandi butuka ve muyibi. Kasi, si yandi me tula disu na kima ya ngana, mpe me bika ve na kukanisa na yawu, dikanisi yina ke kuma ngolo; na nsuka, yandi ke laba kima yango. Yandi me soba, yandi mosi me kuma muyibi.​—Tanga Zaki 1:13-15; tala note 8 ya nsuka.

6. Wapi faso ange mosi kuma enemi ya Nzambi?

⁶ Ni faso yina mpe ange yayi sobaka. Ntangu Yehova yidika Adam na Eve, yandi zonza na bawu ba buta, mpe “ba fulusa ntoto.” (Kubanda 1:27, 28) Ange yango kanisa ti, ‘bantu nyonso yayi lenda sambila munu, kasi Yehova ve!’ Samu yandi bika ve dikanisi yina, yandi kuzwa nsatu ya kima yina me bonga kaka na Yehova: Bantu sambila yandi. Na nsuka, yandi vuna Eve. (Tanga Kubanda 3:1-5.) Na yina, yandi kuma Satana mpe Dyabulu, enemi ya Nzambi.

7. (a) Samu na yinki Adam na Eve fwaka? (b) Samu na yinki beto ke nuna mpe ke fwaka?

⁷ Adam na Eve kuwa ve Nzambi, mpe kudya mbuma. (Kubanda 2:17; 3:6) Ba sumuka na meso ya Yehova. Na manima, faso Yehova zonza yawu, ba fwaka.  (Kubanda 3:17-19) Bana ya bawu kuma bantu ya masumu. Mpe lufwa ke kumina bawu. (Tanga Baroma 5:12.) Na kuzaba yawu mbote-mbote, beto tala kifwani yayi. Kanisa ntete, si nge ke na sala mampa na mule ya kutengama, mampa yango ke vanda ya mbote to ya kutengama? Ya ke vanda ya kutengama, faso mule! Ntangu Adam kuwa ve Nzambi, yandi kuma muntu ya masumu. Mpe, samu beto ke bana ya yandi, beto nyonso kuma bantu ya masumu. Na yawu, beto mpe ke “ya kutengama” faso mule ya beto, Adam. Beto ke nuna mpe ke fwaka.​—Baroma 3:23; tala note 9 ya nsuka.

8, 9. (a) Yinki Satana zola ti Adam na Eve kanisa samu na Nzambi? (b) Samu na yinki Yehova kufwa ve bawu mbala mosi?

⁸ Satana balukila Nzambi, na ntangu yandi nata Adam na Eve na kusumuka. Yandi nata bawu na kundima ti Yehova ke mfumu ya yimbi, ya luvunu, yina me zola ve mbote ya bawu. Samu na yandi, bantu ke ve na nsatu Yehova lakisa bawu yina ke mbote to yimbi. Bawu mosi lenda sola yina ke mbote to yimbi. Kasi, yinki Yehova zola sala? Ata kima mosi ve kangaka yandi nzila na kufwa Satana, Adam na Eve; mpe kumanisa na muvusu yina ba nataka. Kasi, si yandi salaka yawu, wapi faso yandi zola lakisa ti Satana ke muntu ya luvunu?

⁹ Ni na yawu, Yehova fwaka ve bawu. Yandi bika bantu twadisa luzingu ya bawu, bawu mosi. Faso yina, beto ke zaba ti, kaka Yehova muntu me bonga na kutwadisa beto. Mpe beto ke zaba ti, Satana ke muntu ya luvunu. Kikapu 11 ya buku yayi, ke zonzila yawu mbote-mbote. Kasi, nge me kanisa yinki na yina Adam na Eve salaka? Na nge, ba sala mbote na kundima Satana mpe kubalukila Yehova? Yehova pesa bawu bima nyonso: luzingu ya kulunga, kisika ya mbote ya  kuvanda, kisalu ya mbote ya kusala. Kasi, Satana sala yinki samu na bawu? Kima mosi ve! Si nge vanda kuna, yinki nge zola sala?

10. Yinki muntu nyonso lenda sola?

¹⁰ Bubu yayi, faso Adam na Eve, muntu nyonso me bonga na kusola. Ya ke dyambu ya mfunu mingi. Beto  lenda sola Yehova, na kuvanda mfumu ya beto. Kaka faso yina, beto ke lakisa ti Satana ke muntu ya luvunu. To, beto lenda sola Satana faso mfumu ya beto. (Nkunga 73:28; tanga Bingana 27:11.) Kaka bantu fioti ke sala luzolo ya Nzambi na yinza. Zaba ti, Ni Nzambi ve ke mfumu ya yinza yayi. Kasi ya ke nani?

11, 12. (a) Yinki Satana zola pesa Yesu, mpe yinki ya ke lakisa beto? (b) Wapi baverse ke zonza ti ni Satana ke mfumu ya yinza?

¹¹ Yesu zaba nani ke mfumu ya yinza. Kilumbu mosi, Satana “lakisa yandi [bimfumu] nyonso ya yinza mpe nkembo ya yawu.” Mpe Satana zonza: “Mu ke pesa nge bima nyonso yayi [si] nge fukama na mantwala ya munu, mpe nge [sambila] munu.” (Matayi 4:8, 9; Luke 4:5, 6) ‘Si bimfumu yango vanda ve ya Satana, yandi zola pesa yawu na Yesu?’ Ve. Bimfumu nyonso ya yinza ke ya Satana.

¹² Nge lenda zonza: ‘Wapi faso Satana lenda vanda mfumu ya yinza? Ya ke ve ni Yehova, Muntu-ya-Kulutila-Ngolo, mpe yina sala bima nyonso?’ (Luzabusu 4:11) Ntembe ve, ni Nzambi sala bima nyonso, kasi, Yesu bokila Satana “mfumu ya yinza yayi.” (Yoane 12:31; 14:30; 16:11) Apotre Paul bokila Satana Dyabulu “nzambi ya yinza yayi.” (2 Bakorinto 4:3, 4) Apotre Yoane sonika dyaka ti, “yinza nyonso ke na lutumu ya mfumu ya yimbi.”​—1 Yoane 5:19.

13. Samu na Yinki beto ke na nsatu ya yinza ya malu-malu?

¹³ Yinza yayi ke na lutila kubeba. Na bisika nyonso, kaka baguerre, madeso-ya-bana, luvunu, mpe muvusu. Bantu ke na sala ngolo na kukatula mambu ya  yimbi, kasi ba ke na lenda ve. Ntangu fioti me bikana, Nzambi ke katula yinza yayi, na guerre ya Armagedon. Mpe na manima, yandi ke tula na kisika ya yawu, yinza ya malu-malu mpe ya mbote.​—Luzabusu 16:14-16; tala note 10 ya nsuka.

14. (a) Nani Nzambi sola samu na kuvanda Mfumu ya Kimfumu ya yandi? (b) Biblia zonza yinki na yina me tadila Yesu?

¹⁴ Yehova sola Yesu Kristo na kuvanda Mfumu ya Kimfumu ya yandi, to gouvernema ya mazulu. Biblia zonza deja ti, Yesu ke vanda “Mfumu ya kizunu,” mpe Kimfumu ya yandi ke zinga ntangu nyonso. (Izaya 9:6, 7) Yesu zonza na bilandi ya yandi ba sambila samu na Kimfumu yango, mutindu yayi: “Bika Kimfumu ya nge kwiza, mpe luzolo ya nge salama na ntoto mutindu na zulu.” (Matayi 6:10) Na kikapu 8 ya buku yayi, beto ke longaka ti Kimfumu ya Nzambi ke katula baguvernema nyonso ya yinza yayi. (Tanga Danyele 2:44.) Na manima, ya ke kumisa ntoto nyonso paradis.​—Tala note 11 ya nsuka.

15. “Ntoto ya malu-malu” ke yinki?

¹⁵ Biblia ke zonza: “Beto ke na vingila zulu ya malu-malu, mpe ntoto ya malu-malu, kisika ke vanda mambu ya [mbote].” (2 Piere 3:13; Izaya 65:17) Bantangu ya kaka, Biblia ke zonzila “ntoto,” samu na kuzonzila bantu yina ke zinga na ntoto. (Kubanda 11:1) Na yawu, “ntoto ya malu-malu” ke bantu yina ke kuwa Nzambi, mpe ba yina yandi ke tula ntima.

16. (a) Wapi dikabu ya mbote Nzambi ke pesa na ba yina ke zinga na yinza ya malu-malu? (b) Yinki beto lenda sala na kuzwa dikabu yango?

¹⁶ Yesu zonza ti, ba yina ke zinga na yinza ya malu-malu  ke kuzwa “luzingu ya [ntangu nyonso].” (Marke 10:30) Yinki beto zola sala na kuzwa dikabu yango? Na kuzwa nvutu, tanga Yoane 3:16 mpe 17:3. Beto tala yina Biblia ke zonza, na faso luzingu ke vanda na ntoto, ntangu ya ke kuma paradis.

17, 18. Wapi faso beto me zaba ti Yehova ke bumba ba yina ke vanda na Paradis?

¹⁷ Mambu ya yimbi, ba-guerre, bubandi, mpe kunwana ke manisa. Ata muntu ya yimbi ke vanda dyaka na ntoto. (Nkunga 37:10, 11) Nzambi ke manisa ba-guerre “na ntoto nyonso.” (Nkunga 46:9; Izaya 2:4) Ntoto ke fuluka na bantu yina ke sala luzolo ya Nzambi. Kizunu ke vanda ntangu nyonso.​—Nkunga 72:7.

¹⁸ Yehova ke bumba bisadi ya yandi. Na ntama, ntangu bana ya Izraele vanda sadila misiku ya Nzambi, yandi vanda bumba mpe kengidila bawu. (Balevi 25:18, 19) Na paradis, beto ke vanda na boma ya kima mosi ve. Kizunu ke vanda!​—Tanga Izaya 32:18; Mika 4:4.

19. Madya ke vanda mingi na zulu ya ntoto. Wapi faso beto me zaba yawu?

¹⁹ Madya ke vanda mingi. “Bambuma ke vanda mingi na zulu ya ntoto mpe ya ke fuluka na zulu ya bamongo.” (Nkunga 72:16) Yehova Nzambi ya beto ke “sakumuna beto” mpe “ntoto ke buta bambuma (madya).”​—Nkunga 67:6.

20. Wapi faso beto me zaba ti ntoto nyonso ke kuma paradis?

²⁰ Ntoto nyonso ke kuma paradis. Bantu ke vanda na bayinzo ya kitoko, na bisika ya kitoko. (Tanga Izaya 65:21-24; Luzabusu 11:18.) Ntoto nyonso ke kuma kitoko faso vanda Jardin d’Eden. Yehova ke pesa beto  ntangu nyonso, bima nyonso yina beto ke sosaka. Na yawu, Biblia me zonza: “Nge ke [fungula] diboko ya nge, mpe nge ke lungisa [bansatu] ya [bantu] nyonso.”​—Nkunga 145:16.

21. Wapi faso beto me zaba ti bantu na bibulu ke vanda na kizunu?

²¹ Kizunu ke vanda na kati ya bantu na bibulu. Bibulu ke sala dyaka ve bantu yimbi. Bana ya fioti ke sakana na bibulu yina beto ke kima bubu yayi.​—Tanga Izaya 11:6-9; 65:25.

22. Yinki Yesu ke sala na bantu yina ke belaka?

²² Ata muntu mosi ke bela. Ntangu Yesu vanda na ntoto, yandi belusa bantu mingi. (Matayi 9:35; Marke 1:40-42; Yoane 5:5-9) Kasi na paradis, Yesu, Mfumu ya Kimfumu ya Nzambi, ke belusa bantu nyonso. Ata muntu mosi ke zonza: “Mu ke na belaka.”​—Izaya 33:24; 35:5, 6.

23. Yinki Nzambi ke sala samu na bantu ya kufwa?

²³ Bantu ya kufwa ke vutuka na luzingu. Nzambi me zonza ti yandi ke vumbula bantu ya kufwa. “Nzambi ke vumbula bantu ya [mbote] mpe bantu yina [sala ve mbote].”​—Tanga Yoane 5:28, 29; Bisalu 24:15.

24. Dikanisi ya kuzinga na paradis ke na sala nge yinki na ntima?

²⁴ Muntu nyonso ke sola: Nge lenda sola kuzaba mpe kusadila Yehova, to nge lenda sola kusala nyonso yina nge me zola. Si nge sola kusadila Yehova, nge ke vanda na luzingu ya kitoko bubu yayi, mpe na bilumbu yina ke kwiza. Bakala mosi lomba na Yesu na kuzimbana ve yandi. Yesu zabisa yandi: “Nge ke vanda na munu na paradis.” (Luke 23:43) Na kikapu yina ke landa, beto ke longaka nani Yesu kele, mpe faso yandi ke lungisa bapromese nyonso ya Nzambi.