1, 2. (a) Yinki Yehova ke lomba na kento na bakala? (b) Yinki lenda bakisa bantu na kuvanda na dikanda ya mbote?

YEHOVA muntu sala dikwela ya ntete. Biblia ke zonza ti yandi sala kento ya ntete mpe “[kwelisa] yandi na bakala.” Na kilengi Adam zonza: “Yayi ke mukwa ya mikwa ya munu, mpe musuni ya musuni ya munu.” (Kubanda 2:22, 23) Ni mutindu yina Nzambi kwelisa Adam na Eve. Tii bubu yayi, Nzambi ke lomba na bakala na kento na kusonikisa dikwela ya bawu na Lameri, avant ba vukisa banzutu. Yandi zola ve ti ba vanda makangu. Yayi ke lakisa beto ti, Yehova zola ti bantu ya kukwela vanda na luzingu ya nsayi.

² Kasi, ya ke kyadi na kutala ti bubu yayi, bantu mingi ke ve na nsayi na dikwela mpe dikanda ya bawu. Biblia ke na misiku, yina lenda sadisa muntu nyonso na dikwela mpe na dikanda, na kuvanda na nsayi, kizunu mpe kintwadi na bampangi.​—Luke 11:28.

3, 4. (a) Wapi mutindu bakala me bonga na kuvanda na kento ya yandi? (b) Samu na yinki ya ke mfunu na bantu ya kukwela na kulemvokila bampangi?

³ Biblia ke zonza ti bakala me bonga na kuzola kento ya yandi, mpe kupesa yandi buzitu. Tanga Baefeze 5:25-29. Bakala zola lakisa ntangu nyonso luzolo na kento ya yandi. Yandi ke bumba yandi, mpe ke sala yandi ata kima ya yimbi.

⁴ Kasi, yinki bakala zola sala si kento ya yandi me sala kima yina me sepelisa ve yandi? Biblia me zonza:  Babakala, “Beno lemba ve na kuzola bakento ya beno, mpe beno dasukila ve bawu, to kusala ve bawu mambu na nko.” (Bakolose 3:19, nwt-MK) Babakala zola zimbana ve ti, bawu mpe ke sala mambu yina ke sepelisa ve bakento ya bawu. Si nge zola Nzambi lemvokila nge, vanda na kifu ya kulemvokila kento ya nge. (Matayi 6:12, 14, 15) Ni mulemvo ke nata nsayi na kati ya dikwela.

5. Samu na yinki bakala ke pesa kento ya yandi buzitu?

⁵ Yehova ke lomba na bakala na kupesa kento ya yandi buzitu mpe na kukanisa na bansatu ya yandi. Si bakala nyokola kento ya yandi, Yehova lenda manga kuwa lusambu ya yandi. (1 Piere 3:7) Ni bukento to bubakala ve, ke sala ti muntu vanda mfunu na meso ya Yehova, kasi ni luzolo ya yandi na Yehova.

6. Kento na bakala ya kukwelana ke “muntu mosi.” Ya zola zonza yinki?

⁶ Yesu zonza ti, bakala na kento ya kukwelana ke “dyaka ve bantu zole, kasi kaka muntu mosi.” (Matayi 19:6) Bakala ke kangama kaka na kento ya yandi, mpe ata mosi na bawu ke vanda na dikangu. (Bingana 5:15-21; Baebre 13:4) Ata muntu zola nimina mpangi nzutu. (1 Bakorinto 7:3-5) Bakala zimbana ve ti, “ata muntu ke yinaka nzutu ya yandi mosi, kasi yandi ke dikisa yawu, mpe ke [kipeke] yawu mbote.” Na yina, yandi ke zola mpe ke bondila kento ya yandi. Na mambu nyonso, kento ke zola ti bakala vanda na ntima ya mbote, mpe zola yandi mingi.​—Baefeze 5:29.

7. Samu na yinki dikanda me bonga kuvanda na mfumu?

⁷ Dikanda nyonso ke na nsatu ya mfumu yina ke twadisa yawu. Biblia zonza na 1 Bakorinto 11:3, (nwt-MK): “Kristo ke mfumu ya bakala, bakala ke mfumu ya kento, mpe Yehova ke mfumu ya Kristo.”

8. Wapi faso kento ke lakisa buzitu mingi na bakala ya yandi?

 ⁸ Bakala nyonso lenda tengama na nzonzolo to na ndyatulu. Ntangu kento ke zitisa na ntima mosi, mambu yina bakala ya yandi ke zolaka, mpe ke wisana na yandi, dikanda nyonso ke kwenda na mantwala. (1 Piere 3:1-6) Biblia ke zonza: “Kento zola zitisa [mingi] bakala ya yandi.” (Baefeze 5:33) Si bakala ke sadila ve Yehova, yinki kento zola sala? Kento zola zitisa kaka yandi. Biblia ke zonza: “Beno bakento, beno kuwa babakala ya beno, samu ti si babakala ya nkaka ke kwikila ve na mambu ya Nzambi, ba ke soba makanisi, mpe lenda kuma na kiminu samu na ndyatulu ya beno ya mbote, ata ba me zabisa ve bawu mambu ya Nzambi.’ Ba ke tala ti ndyatulu ya beno ke ya mbote mpe ya buzitu mingi.” (1 Piere 3:1, 2, nwt-MK) Ndyatulu ya mbote ya kento lenda nata bakala ya yandi na kundima mambu ya Nzambi, mpe na kuzitisa kiminu ya yandi.

9. (a) Yinki kento zola sala, si bakala ke na sosa kusala kima yina ke ve mbote na meso ya yandi? (b) Wapi malongi Tite 2:4, 5 ke pesa na bakento ya kukwela?

⁹ Ntangu bakala ke sala kima yina me sepelisa ve  yandi, yinki kento zola sala? Kento ke zonzila yandi na buzitu nyonso yina ke na yandi na ntima. Na kifwani, kilumbu mosi, Sarah zonzila bakala ya yandi Abraham, mambu yina yandi zola ve. Kasi Yehova zonza na Abraham: “Kuwa ndinga ya kento ya nge.” (Kubanda 21:9-12) Ntangu ya nkaka kento lenda tala ti kima yina ke sosa kusala bakala ke ve mbote na meso yandi, kasi kento zola sala luzolo ya yandi samu ti bakala ya yandi ke mukristo yina ke sadila ntangu mingi Biblia na kubaka mikanu. (Bisalu 5:29; Baefeze 5:24) Kento ya mbote ke kipeke dikanda ya yandi. (Tanga Tite 2:4, 5.) Ni yawu ke sala ti bakala na bana zola yandi mingi mpe pesa yandi buzitu ya kulutila.​—Bingana 31:10, 28.

10. Yinki Biblia ke zonza na yina me tadila kukabuka ya kento na bakala to kufwa dikwela?

¹⁰ Kasi, bantu mingi ya kukwela ke kabuka to ke fwa makwela na mbangu. Kasi Biblia ke zonza ti, “kento zola kabuka ve na bakala ya yandi; bakala mpe zola bingisa ve kento ya yandi na makwela.” (1 Bakorinto 7:10, 11) Kaka mambu ya ngolo lenda nata bawu na kukabuka. Kukabuka ke ve mambu ya kusakana. Kasi, yinki lenda nata bawu na kufwa dikwela? Na Biblia, kaka kima mosi lenda nata kento na bakala na kufwa dikwela: Ni kinsuza.​—Matayi 19:9.

11. Yinki bana ke na yawu nsatu kulutila bima nyonso?

¹¹ Bibuti (muntu ke kulisa mwana), beno lutisa ntangu mingi na bana ya beno. Ba ke na nsatu ya ntangu ya beno mingi kulutila bima ya nkaka, samu beno longa bawu, mpe beno lakisa bawu nzila ya Yehova.​—Kulonga Misiku 6:4-9.

12. Yinki bibuti zola sala na kukengila bana ya bawu?

¹² Yinza ya Satana me kuma yimbi kulutila. Na yina,  bantu mingi ke na nsatu ya kusala bana ya beno yimbi. Na kifwani, ya ke na bantu ke zola kuvukisa nzutu na bana ya fioti. Makanda mingi ke tala nsoni na kulonga bana ya bawu, mambu ya kuvukisa nzutu. Bibuti zola kebisa bana ya bawu na kuvanda ve badinku ya bantu ya faso yina. Bana zola kima bawu. Kaka ni mutindu yina ba lenda kubumba bana ya bawu. *​—1 Piere 5:8.

13. Wapi faso bibuti me bonga kusemba mpe kulonga bana ya bawu?

¹³ Ni bibuti zola longa bana ya bawu. Na wapi faso?  Beno me lunga na kusemba bawu, na kukebisa bawu. (Yeremia 30:11) Kusemba ve bawu ntangu yina nge ke ntete na nkele mingi. Kufinga ve bawu samu ti ‘nzonzolo ya mutindu yina ke faso mbele,’ yina lenda lwalisa bawu. (Bingana 12:18) Longisa yandi samu na yinki nge me semba yandi, mpe samu na yinki ya ke mbote na yandi na kuwa.​—Baefeze 6:4; Baebre 12:9-11; tala noti 30 ya nsuka.

14, 15. Samu na yinki ya ke mbote na bana na kuwa bibuti ya bawu?

¹⁴ Yesu vanda kuwa tata ya yandi, ata na ntangu ya vanda mpasi. (Luke 22:42; Yoane 8:28, 29) Yehova me zola ti bana kuwa bibuti ya bawu.​—Baefeze 6:1-3.

¹⁵ Mwana, ya lenda vanda mwa mpasi na kuwa bibuti ya nge, kasi kuzimbana ve ti, ni Yehova me lomba na nge na kuwa bawu. *​—Bingana 1:8; 6:20; 23:22-25.

16. (a) Satana lenda luta na manima ya nani na kunata nge na kusala mambu ya yimbi? (b) Samu na yinki ya ke mfunu nge sola kaka bandiku yina me zola Yehova?

¹⁶ Zaba ti: Satana lenda luta na manima ya bandiku ya nge, to bantu ya nkaka samu na kunata nge na kusala mambu ya yimbi. Yandi zaba ti bandiku ya yimbi lenda nata nge na disumu. Na kifwani, Dina mwana ya Jacob vanda na bandiku yina vanda ve bisadi ya Yehova. Ba natina yandi bampasi, mpe ya nata muvusu na dikanda ya yandi. (Kubanda 34:1, 2) Si bandiku ya nge ke sadila ve Yehova, ba lenda nata nge na kusala mambu yina Yehova ke yiinaka. Ntangu nge ke sala mambu ya yimbi, ya ke natina nge mosi bampasi, ya ke sala mpasi na dikanda ya nge, mpe na Yehova. (Bingana 17:21, 25) Ni na yawu, ya  ke mfunu, nge sola kaka bandiku yina me zola Yehova.​—1 Bakorinto 15:33.

17. Yinki muntu nyonso na dikanda zola sala?

¹⁷ Dikanda ke vanda na kizunu ntangu muntu nyonso ke sala ngolo na kulanda misiku ya Nzambi. Nge bakala ya kukwela, zola kento ya nge, mpe lakisa yandi luzolo ya nge. Nge kento ya kukwela, pesa buzitu na bakala ya nge, sala yina yandi ke zola, mpe landa kifwani ya kento yina ba me zonzila na Bingana 31:10-31. Nge kibuti, longa bana ya nge nzila ya Yehova. (Bingana 22:6) Nge tata, mfumu ya dikanda, twadisa dikanda ya nge na faso “ya mbote.” (1 Timote 3:4, 5; 5:8) Mpe, beno bana, beno kuwa bibuti ya beno. (Bakolose 3:20) Beno zimbana ve ti, muntu nyonso na dikanda lenda sala mambu yina ke sepelisa ve bampangi; na yina beto bika lulendo, mpe beto longaka kulomba mulemvo ntangu nyonso. Muntu nyonso na dikanda, lenda kuzwa malongi ya Yehova na kati ya Biblia.