Menga ke mfunu mingi. Kana ya me manisa beto na nzutu, beto ke kufwa. Samu ni Nzambi yidiká beto, ni yandi me lunga kuzonzila beto mutindu ya kusadila menga. Yinki yandi zonzá na yina me tadila menga? Beto lenda kudya yawu to kubwela yawu na nzutu? Wa’ faso nge lenda baka mikanu ya mbote na yina me tadila mambu ya menga?

1. Wapi mutindu Yehova ke tadilá menga?

Yehova zonzá na bisadi ya yandi ya ntama: “Luzingu ya konso musuni yina ke zingaka kele menga ya yandi.” (Balevi 17:14) Samu na Yehova, menga ke luzingu. Samu luzingu ke dikabu mosi ya ntalu to ya santu, menga mpe kele ntalu mingi.

2. Wapi mutindu ya kusadila menga Nzambi ke niminaka?

Yehova zonzá na bisadi ya yandi ya ntete na kudya ve menga. (Tanga Kubanda 9:4 mpe Balevi 17:10.) Yandi lakisá ti nsiku yango ke mfunu mingi, ntangu kimvuka ya bantwadisi lombá na bakristo ya ntete: “beno landa kumanga . . . menga.”—Tanga Bisalu 15:28, 29, nwt-MK.

Yinki zola zonza kumanga menga? Kana docteur me zonza na nge na kumanga malafu, ya zola zonza ti nge me bonga ve kunwa yawu. Kasi, nge ke kudya kwandi madya yina ke na malafu na kati, to nge ke kotisa kwandi yawu na nzutu ya nge na nzila ya batumbu? Ata fioti ve. Mutindu mosi mpe, nsiku ya Nzambi ya kumanga menga zola zonza ti, beto me lunga ve kunwa menga to kudya misuni yina ba me katula ve menga. Kudya mpe ve madya nyonso yina ba me bwela menga na kati.

Yinki kuzonza na yina me tadila kusadila menga mutindu manganga? Bansalulu ya nkaka ke zitisá ve nsiku ya Nzambi na yina me tadila menga. Na kati ya yawu, kele na kubwela menga to mosi ya bitini ya yawu ya nene, mutindu: ba globules ya mbwaki, ba globules ya mpembe, ba plaquettes, mpe plasma. Kasi, ya lenda vanda mwa mpasi na kuzaba kana bansalulu ya nkaka yina ke sadilá menga, ke zitisá to ve nsiku ya Nzambi na yina me tadila menga. Na kifwani, ya ke na bansalulu yina ke sadilá bitini ya fioti-fioti ya mosi ya bitini ya nene ya menga. Ya nkaka ke sadilá menga ya muntu yandi mosi. Samu na bansalulu yayi, mosi na mosi na kati ya beto fwana kubaka mukanu ya yandi, yandi mosi. a—Bagalate 6:5.

 SOSA KUZABA MBOTE-MBOTE

3. Baka mikanu yina ke pesa Yehova kilengi

Wa’ faso nge lenda baka mikanu yina ke na kwelaná na mutindu Yehova ke tadilá menga? Tala VIDEO, mpe na manima beto zonzila mfunu ya kusala bamambu yina ke landa.

• Sambila Yehova samu yandi pesa nge mayela.—Zaki 1:5.

• Sosa dikanisi ya Biblia mpe tala mutindu nge lenda sadila yawu.—Bingana 13:16.

• Sosa kuzaba manganga to bansalulu yina ba ke sadilá kisika yina nge ke vandaka.

• Zaba manganga to bansalulu yina nge lenda ndima ve.

• Sosa kuzaba kana mukanu yina nge ke baka, ke kwamisa ve ntima ya nge.—Bisalu 24:16. b

• Zaba ti ata muntu ve, ya vanda bakala to kento ya nge, kuluntu mosi ya kimvuka, to muntu yina ke longá nge Biblia, lenda baka mukanu yayi samu na nge.—Baroma 14:12.

• Sonika mukanu yina nge me baka samu bantu ya nkaka zaba yawu.

4. Bambangi ya Yehova ke sosá manganga ya kulutila mbote samu na kubeluka

Beto lenda zitisa musiku ya Nzambi na yina me tadila menga, mpe kubelusa nzutu ya beto na mutindu yina me lutila mbote, ata ti beto me sadila ve menga. Tala VIDEO.

Tanga Tite 3:2, mpe na manima beto zonzila kyuvu yayi:

• Ntangu beto ke sololá na ba docteurs, samu na yinki beto me bonga kusala yawu na buzitu mpe na malembe nyonso?

 5. Bitini ya fioti-fioti ya menga

Menga ke na bitini ya nene 4: ba globules ya mbwaki, ba globules ya mpembe, ba plaquettes, mpe plasma. Mosi na mosi ya bitini ya nene yayi ke na bitini mingi ya fioti-fioti. Ba ke bokilaka yawu bitini ya fioti-fioti ya menga. c Ba ke sadilá bitini ya fioti-fioti ya nkaka samu na kubelusa bimbevo to samu na kukanga menga yina ke na basiká na nzutu.

Na yina me tadila bitini ya fioti-fioti ya menga, mosi na mosi ya bakristo me lunga kubaka yandi mosi mukanu yina ke ya kukwelana na malongi ya Biblia mpe na ntima ya yandi. Ba ya nkaka ke baká mukanu ya kumanga manganga to bansalulu nyonso ya lupitalu yina ke sadilá bitini ya fioti-fioti ya menga. Ya ke na ba yina mpe ke talá ve yimbi na kundima bitini ya fioti-fioti ya menga.

Ntangu nge ke na baká mukanu yayi, kanisa mbote-mbote na kyuvu yayi:

• Wapi mutindu mu lenda zonza pwelele na docteur samu na yinki mu ke na mangá to ke na ndimá bitini ya fioti-fioti ya nkaka ya menga?

 NA BUNKUFI

Yehova zola ti beto bakila menga mutindu kima ya santu.

Mambu ya kusimba

• Samu na yinki Yehova ke talá menga mutindu kima mosi ya santu?

• Wapi mutindu beto me zaba ti nsiku ya Nzambi ya kumanga kusadila menga ke na zonzilá mpe kubwela ve menga na nzutu?

• Wa’ faso beto lenda baka mikanu ya mbote na yina me tadila bansalulu ya lupitalu yina ke sadilá menga?