Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

EGAUNUNO 15

Bodjana eyi wa ruganena

Bodjana eyi wa ruganena

‘Natuvenye twa fira kubodjana eyi twa ruganena.’—MUUDISI 3:13.

1-3. (a) Ngapi omu ava lizuvhu vantu wovanzi kuhamena yirugana yawo? (b) Yisinke azi korangeda Bibeli kuhamena kurugana, ntani mapuro musinke natu ka tarurura megaununo eli?

VANTU wovanzi mouzuni naina kapi ava hafere yirugana yawo. Morwa kurugana novili dononzi koyirugana eyi ava dili kuhafera, kapi va hara kuza koyirugana nkenye ezuva. Ngapi omu owo va kara nonkareso zangoso nayi va tumangeda mokulitura mo moyirugana yawo, va gwanene mo uwa?

2 Bibeli kukorangeda asi twa hepa kurugana unene. Azo kuuyunga asi yirugana noyitundwamo yayo ayo matungiko. Saromo kwa tjenge asi: “Natuvenye twa fira kulya oku tatu nu, tu bodjane eyi twa ruganena.” “Ayo uhwi wokutunda kwaKarunga.” (Muudisi 3:13; 5:19) Jehova, ogu ga tu hara nokutuharera uwa, age kuna tu harere tu gwane ruhafo moyirugana yetu nokubodjana eyi twa ruganena. Mokukara meharo lyendi, twa hepa kuparuka kuliza nomagano nonompango dendi kuhamena yirugana.—Resa Muudisi 2:24; 5:18.

3 Megaununo eli, tatu ka tarurura mapuro gane: Ngapi omu natu vhura kubodjana eyi twa ruganena? Yirugana musinke ya dira kuwapera Vakriste wousili? Ngapi omu natu hetakanesa yirugana yetu kumwe noyirugana yopampepo? Ntani yirugana musinke yomulyo unene eyi natu vhura kurugana? Pomuhowo, tu zeni tu konakone sihonena sovarugani vavali wovanene mouzuni mudima, Jehova Karunga naJesus Kristusa.

MURUGANI GOMUNENE NONKURUNGU ZENDI

4, 5. Ngapi omu azi likida Bibeli asi Jehova yige murugani gomunene?

4 Jehova kuna kara Murugani goMunene po. Genesis 1:1 kwa tanta asi: “Pomuhowo Karunga kwa sitire eguru nevhu.” Apa ga mene Karunga kusita yininke nayinye, makura ta tanta asi ‘yina mu zi komutjima.’ (Genesis 1:31) Monkango zimwe, yirugana yendi nayinye yepevhu ya mu hafesere. Jehova, Karunga gehafo, kwa gwene ruhafo rorunene moyirugana yendi yesito.

5 Karunga gwetu gokurugana unene kapi a hageke kurugana. Nomvhura dononzi konyima zokumana kusita yininke nayinye yepevhu, Jesus kwa tente asi: “Tate kurugana narunye.” (Johanesa 5:17) Guhwe yinke a rugana? Kutundilira meguru, age kutwikira kugava mavyukiso nokufira sinka vantu. Age kwa reta po ‘vantu wovape,’ kutanta asi Vakriste wopampepo ava ngava ka pangera kumwe naJesus meguru. (2 Vakolinte 5:17) Age nga rugana dogoro kesikiliromo lyositambo sendi kovantu, esi asi ava va mu hara ngava ka gwane mwenyo gwanarunye mouzuni woupe. (Varoma 6:23) Jehova kwa hafa unene koyitundwamo yosirugana esi. Mamiliyona va tambura mbudi zoUhompa, Karunga yige ga va koka ntani awo va rundwilire mparukiso zawo mokukara meharo lyendi.—Johanesa 6:44.

6, 7. Umbangi musinke wa kara po asi Jesus nga rugana unene?

6 Jesus kwa tulisire po mfumwa zongwa mokurugana unene kutundilira kwanare. Komeho zokuwiza pevhu ngomuntu, Karunga kwa mu ruganesere “ngonkurungu” mokusita yininke nayinye “yemeguru neyi yepevhu.” (Yisewe 8:22-31; Vakorosi 1:15-17) Apa ga kere pevhu, Jesus ga twikilire mokurugana unene. Kutunda unona wendi, age kwa lirongere sirugana sokuhonga, ga ya divikwire asi “muhongi goyikungu.” * (Marukusa 6:3) Aso sirugana sosidigu unene ano kwa hamena mo udivi wounzi, unene po morwa mosiruwo sanare kapi va kere nomahina norutjeno ntani noyitora yokurandesa yiruganeso yoyikungu. Gazara tupu Jesus kuna kuza a ka simbe yipirangi yamwene, nampo kukateta yitji nokukayikokera kevango oku nga ruganene. Gazara tupu hena Jesus kuna kudika nonzugo, pokuwapaika nokutura ko nonkambo nokuhonga mavero nokurugana yikwapundi yimwe hena. Jesus yosili ga divire ruhafo oru aru tundu kokurugana unene.

7 Jesus kwa kere murugani gomunene gokulikarera mokusikisa mo sirugana sendi sokuzuvhisa. Nomvhura ntatu noukahe, age kwa rugene unene sirugana esi somulyo unene. Age kwa here kuzuvhisira kovantu wovanzi, kapi ga hepekere siruwo, nga pinduka ngurangura zonene nokurugana dogoro masiku. (Rukasa 21:37, 38; Johanesa 3:2) Age nga gendi “mwa za yitata a udise Mbudi zoUntungi waKarunga.” (Rukasa 8:1) Jesus ga mene mafere gonokilometa, nga gendi porupadi mononzira dombundu mokutwara mbudi zongwa kovantu.

8, 9. Ngapi omu ga bodjanene Jesus eyi ga ruganena?

8 Jesus ga bodjanene eyi ga ruganena moyirugana yokuzuvhisa ndi? Nhi! Age kwa kunine mbuto zousili woUhompa, nokusiga mapya aga ga fililire etezo. Pokurugana yirugana yaKarunga, ya pere Jesus nonkondo nokumupameka dogoro ya mu ninkisire a dire kulya nondya morwa kuhara kumanesa sirugana esi. (Johanesa 4:31-38) Gazara tupu ruhafo oru ga lizuvhire apa ga mene sirugana sendi sokuzuvhisa apa pevhu nokudivisa oGuhwe asi: “Ame na ku yererepeka pevhu. Ano sirugana esi wa pa nge ni si rugane, na si sikisa mo.”—Johanesa 17:4.

9 Yosili Jehova naJesus kuna kara yihonena yoyinene po yava va bodjana eyi va ruganena. Eharo lyetu lyokuhara Jehova kututumangeda tu ‘heteke kukara moomu ga kara age!’ (Vaefeso 5:2) Eharo lyetu lyokuhara Jesus kutuninkisa tu “rugane moomu nga rugana age.” (1 Peturusa 2:21) Tu zeni tu konakone omu natu bodjana nose eyi twa ruganena.

OMU NATU BODJANA EYI TWA RUGANENA

Kusikisa mo nompango doBibeli kuvhura kukuvatera mokubodjana eyi wa ruganena

10, 11. Yinke nayi vhura kutuvatera mokutunga po nkareso zongwa koyirugana yetu?

10 Yirugana kuna kara ruha rwemeparu lyoVakriste wousili. Tuna hara kugwana mo ruhafo nokukara yina tu gwanene po moyirugana yetu, nye eyi kuvhura kukara udigu nsene tu rugana yirugana eyi twa dira kuhara. Ngapi omu natu bodjana eyi twa ruganena momaukaro gangoso?

11 Pokutunga po nkareso zongwa. Kapi tatu vhuru nkenye apa kurundurura maukaro getu, nye kuvhura tu rundurure nkareso zetu. Kuteda ko komagano gaKarunga kuvhura kutuvatera mokutunga po nkareso zongwa koyirugana. Pasihonena, nsene ove nturagumbo, gazara tupu asi yirugana yoge, nampili yi kare asi kwato mulyo, kukuninkisa o vhure kusikisa mo yihepwa yepata lyoge. Kupakera mbili ava wa hara ayo mulyo kosipara saKarunga. Nonkango dendi kuuyunga asi muntu ogu a dili kupakera mbili epata lyendi “udona wendi wa ka pita, wogu ga dira kupura hasa.” (1 Timoteusa 5:8) Kudimburura asi sirugana soge kukuninkisa o vhure kusikisa mo situmbukira esi ga ku pa Karunga sokupakera sinka epata lyoge, kuvhura kukuvatera o gwane ruhafo oru ava dili kugwana varugani vakweni.

12. Mononkedi musinke atu gwanene mo uwa mokurugana unene ntani nokuhungika moyirugana yetu?

12 Pokurugana unene nokukara ono hungike. Kurugana unene nokulironga omu natu rugana nawa yirugana yetu kuvhura kutwaredesa komatungiko. Varugani wonondunge ava ava rugana unene narunye kugwana mfumwa kovahona vawo. (Yisewe 12:24; 22:29) NgoVakriste wousili, twa hepa hena kuhungika moyirugana yetu, kapisi kuvaka yimaliwa ndi yiweka ndi siruwo kovahona vetu. (Vaefeso 4:28) Ngomu tuna yi mono megaununo lya ka pita, kuhungika kugwana mo mauwa. Murugani ogu ga kara nomfumwa zokuhungika age kumuhuguvara. Yi kare asi muhona gwetu ta koneke sihonena setu mokurugana unene ndi hawe, ose kuvhura kugwana ruhafo oru aru tundu mokukara ‘nezwi lyewa lyokomutjima’ ntani nokudiva asi ose kuna kuhafesa Karunga ogu twa hara.—Vahebeli 13:18; Vakorosi 3:22-24.

13. Sihonena setu sosiwa koyirugana, yitundwamo musinke nasi vhura kureta?

13 Pokunongonona asi nkareso zetu kuvhura kuyererepeka Karunga. Apa atu kwaterere konompango dokuzeruka doSikriste koyirugana yetu, vapeke kuyinongonona eyi. Noyitundwamo musinke? Ose ‘kufumbura erongo lyaKarunga, Muzowoli gwetu.’ (Titusa 2:9, 10) Yimo, nkareso zetu zongwa kuvhura kuninkisa vapeke va mone uwa woukareli wetu, nokuvaninka u va koke. Ee, ngapi tupu omu no lizuvha nsene murugani mukweni a tambura usili woBibeli morwa sihonena soge sosiwa koyirugana! Yomulyo po, gazara kweyi: Ngo gwana ruhafo rorunene pokudiva asi nkareso zoge zongwa kuyererepeka Jehova nokuhafesa mutjima gwendi.—Resa Yisewe 27:11; 1 Peturusa 2:12.

RUGANESA NONDUNGE MOKUHOROWORA YIRUGANA

14-16. Apa atu tura po matokoro kuhamena sirugana, mapuro musinke gomulyo twa hepa kutarurura?

14 Bibeli kapi za gava efatururo kuhamena asi yirugana musinke ya wapera ntani neyi ya dira kuwapera. Eyi kapi yina kutanta asi kuvhura kutambura nkenye yirugana yi kare asi yinke ya hamena mo. Matjangwa kuvhura kutuvatera mokuhorowora yirugana yokuwapera eyi nayi hafesa Karunga nokunyokera yirugana eyi nayi mu guvisa. (Yisewe 2:6) Apa atu tura po matokoro kuhamena yirugana, pwa kara mapuro gavali gomulyo twa hepa kutarurura.

15 Mokurugana sirugana esi tayi ninkisa nge mokurugana sirugana esi za silika Bibeli ndi? Nonkango daKarunga da silika nawa-nawa kuvaka nokukumbagera nokuliruganena mafano goyikarunga. (Exodus 20:4; Yirugana 15:29; Vaefeso 4:28; Ehororo 21:8) Twa hepa kunyokera yirugana eyi nayi tu ninkisa tu rugane yininke yangoso. Eharo lyetu lyokuhara Jehova kapi ngali tu pulisira mokutambura sirugana esi ngasi tu ninkisa tu lihameke moyirugana yokuteza po nompango daKarunga.—Resa 1 Johanesa 5:3.

16 Mokurugana sirugana esi tayi tu ninkisa tu lihameke mo ndi tu kwatese ko yirugana yoyidona ndi? Tarurura sihonena. Kukara kamutjangi kapisi epuko. Ngapi nsene Mukriste kuna mu pe sirugana sangoso kosipangerogona sokugusa po mazimo? Yimo, sirugana sendi kapi tasi mu ninkisa mokuvatera kuvyukilira nongendeseso dokugusa po mazimo. Nye, kurugana ngokamutjangi, age kukwatesa ko sirugana sokugusa mazimo, sirugana esi sa lilimba noNonkango daKarunga. (Exodus 21:22-24) Ngovahali vaJehova, kapi tuna hara kulikwatakana kumwe noyirugana yoyidona.

17. (a) Nokonda musinke natu vhura kutarurura apa atu tura po matokoro kuhamena sirugana? (Tara kakende “ Ni tambure sirugana esi ndi?”) (b) Ngapi omu ezwi lyetu lyokomutjima nali vhura kutuvatera mokutura po matokoro aga aga hafesa Karunga?

17 Mapuro gomanzi kuhamena sirugana kuvhura kugakohonona po pokuteda mapuro gavali gomulyo gomonoparagarafu 15 ntani 16. Mokugwederera ko, pwa kara nokonda dimwe dapeke edi twa hepa kutarurura nawa apa atu tura po matokoro kuhamena yirugana. * Kapi tatu ndindire mbunga zomukareli gokulimburukwa mokutupa mavyukiso kwankenye mukaro ogu nagu horoka. Moukaro wangesi twa hepa nondunge. Ngomu tuna yi lirongo mEgaununo 2, twa hepa kuronga nokuyomberesa ezwi lyetu lyokomutjima pokulironga omu natu ruganesa Nonkango daKarunga meparu lyetu lyankenye ezuva. Pokuyikisa ‘nondunge detu kuhangura uwa koudona,’ ezwi lyetu lyokomutjima kuvhura kutuvatera tu ture po matokoro gokuhafesa Karunga nokutuninkisa tu kare meharo lyendi.—Vahebeli 5:14.

KARA NONKARESO ZOKUHETAKANA KOSIRUGANA

18. Morwasinke yina karere udigu mokutura po ehetakano lyopampepo?

18 Pokutura po ehetakano lyopampepo kapisi ureru “pomazuva gopouhura” apa pwa “kara yiruwo yoyidigu.” (2 Timoteusa 3:1) Kugwana sirugana nokusikwaterera kuvhura kukara udigu sili. NgoVakriste wousili, twa nongonona mulyo gokurugana unene mokupakera mbili mapata getu. Nye nsene kapi tuna kutakamesa, makondjeso koyirugana ndi edowo lyouzuni lyokudowokera emona kuvhura kudonganesa yitambo yetu yopampepo. (1 Timoteusa 6:9, 10) Tu zeni tu tarurure omu natu kara tuna hetakana, tu horowore “yoyiwa po.”—Vafilipi 1:10.

19. Morwasinke lya wapera Jehova ehuguvaro lyetu lyomutjima nagunye, ntani yisinke ehuguvaro lyangoso ali tu vatere mokunyokera?

19 Huguvara mwaJehova nomutjima nagunye. (Resa Yisewe 3:5, 6.) Ehuguvaro lyangoso lya mu wapera. Age kutupakera mbili. (1 Peturusa 5:7) Age ga diva yihepwa yetu kupitakana nyamwetu, ntani kutupa nayinye eyi twa hepa. (Episarome 37:25) Yipo nye natu purakenena nawa apa Nonkango dendi adi tu diworokesa asi: “Nyokeni edowo lyoyimaliva, yi mu gwanene yeeyi mwa kara nayo, yeeyi Karunga kwa tanta asi, ‘Ame kapi ngani ku zumba ndi ni ku sige.’” (Vahebeli 13:5) Sinzi sava ava karere Jehova siruwo nasinye kukwatesa ko evhuliko lyendi lyokutupa eyi twa hepa meparu. Nsene tu huguvara nawa-nawa asi Jehova nga tu fira sinka, ose ngatu nyokera sinka sosinene kuhamena kupakera mbili epata lyetu. (Mateusa 6:25-32) Narumwe si tu pulisire yirugana mokutuninkisa tu ncenune yirugana yopampepo, ngwendi kuzuvhisa mbudi zongwa ntani nokukara komapongo.—Mateusa 24:14; Vahebeli 10:24, 25.

20. Yinke ayi tanta kukara nomeho gana kanguka, ntani ngapi omu natu vhura kukara negano lyangoso?

20 Kara nomeho gana kanguka. (Resa Mateusa 6:22, 23.) Kukara nomeho gana kanguka kutanta asi kurerupika eparu lyetu. Meho gokukanguka goMukriste kudemenena kositambo simwe, sokurugana mpango zaKarunga. Nsene meho getu ga kara gana kanguka, kapi ngatu litura mo unene mokukondjera yirugana yokufuta yimaliwa yoyinzi ntani nomparukiso zokuzeruka. Ndi asi tu gwire monkareso sokukwama-kwama yininke yoyipe ndi yoyiwa eyi ava tjingisa asi ngano twa yi hepa yipo tu hafe. Ngapi omu no ninka meho goge ga kanguke? Pokunyokera po makongo ga hana hepero. Kapisi o digopeke eparu lyoge pokulipongaikira yiweka eyi nayi gusa siruwo nononkondo doge dononzi. Tambura mapukururo goBibeli mokukara yina ku gwanene nsene kuna kara “nonondya nomudwaro.” (1 Timoteusa 6:8) Hetekera ko kurerupika eparu lyoge nsene kuvhura.

21. Morwasinke twa hepera kulitulira po yitambo, ntani yisinke natu tura muhowo meparu lyetu?

21 Litulira po yitambo yopampepo ntani kwaterera kwayo. Mokumona asi ose kuna kara nosiruwo sosisesu, twa hepa kulitulira po yitambo. Nsene kapi natu yi rugana, yininke ya hana mulyo nayi zonagwisa po siruwo setu koyininke yomulyo po. Yisinke natu tura muhowo meparu lyetu? Wovanzi mouzuni kuna kunkondopeka kukondjera erongo lyokuzeruka yipo va gwane yirugana yokufuta yimaliwa yoyinzi mouzuni ou. Nampili ngoso, Jesus kwa korangedere vasikuli vendi ‘mokupapara muhowo Untungi waKarunga.’ (Mateusa 6:33) Yimo, ngoVakriste wousili, ose kutura Uhompa waKarunga muhowo meparu lyetu. Mparukiso zetu, matokoro noyitambo eyi atu tura po, ntani noyirugana eyi atu kondjere, ayo ya hepa kulikida asi kutura pomuhowo Uhompa nompango zaKarunga ayo mulyo unene kwetu kupitakana yihepwa yopanyama ntani nomakondjero gouzuni.

RUGANA UNENE MOYIRUGANA YOKUZUVHISA

Ose kuvhura kulikida eharo lyetu lyokuhara Jehova pokutura sirugana sokuzuvhisa muhowo meparu lyetu

22, 23. (a) Sirugana musinke sosinene soVakriste wousili, ntani ngapi omu natu vhura kulikida asi sirugana esi mulyo kwetu? (Tara kakende “ Etokoro lyange lya retera nge ruhafo nombili meparu.”) (b) Etokomeno lyoge musinke kuhamena yirugana yoge?

22 Pokudiva asi ose kuna kuparuka kouhura womazuva gopouhura, twa hepa kudemenena kosirugana sosinene soVakriste wousili sokuzuvhisa nokutulisa po varongwa. (Mateusa 24:14; 28:19, 20) Ngwendi Jesus ogu atu honene, twa hara kurugana unene kosirugana esi separuro. Ngapi omu natu likida asi sirugana esi mulyo kwetu? Konyara vantu navenye vaKarunga kwa ligava vene mosirugana sokuzuvhisa nomutjima nagunye ngovazuvhisi womombungakriste. Vamwe kwa tura po mawapaiko koyirugana yawo mokukara vapioniri ndi vatumwa. Pokunongonona mulyo goyitambo yopampepo, vareti wovanzi kwa korangeda vana vawo mokukondjera sirugana soUhompa sosiruwo nasinye. Vaudisi woUhompa womupampi kubodjana eyi va ruganena moyirugana yokuzuvhisa ndi? Yosili, kubodjana! Pokukarera Jehova nomwenyo nagunye kuna kara nzira zosili zekeparu lyoruhafo lyokugwanena po ntani lyomatungiko gomanzi.—Resa Yisewe 10:22.

23 Sinzi setu kurugana novili dononzi koyirugana mokugava yihepwa yopanyama kepata lyetu. Diworoka asi Jehova kuna tu harere tu bodjane eyi twa ruganena. Apa nkareso noyirugana yetu ayi lizi kumwe nomagano nonompango dendi, ose kuvhura kugwana ruhafo moyirugana yetu. Nampili ngoso, tu tokomeneni mokudira kupulisira yirugana yetu mokudonganesa sirugana setu sosinene, sokudivisa mbudi zongwa zoUhompa waKarunga. Pokutura muhowo sirugana esi meparu lyetu, ose kuna kulikida eharo lyetu lyokuhara Jehova nokukara meharo lyendi.

^ para. 6 Nkango zoRugereka va toroka “muhongi goyikungu” azo kwa zi tanta asi “kwa tamba kwankenye ogu a rugana noyipirangi yi kare asi age kudika nonzugo ndi kurugana yikwapundi ndi nkenye sirugana soyipirangi.”

^ para. 17 Kononzogera dononzi kuhamena nokonda doyirugana edi natu vhura kutarurura, tara moRuhungu 15 Kudumogona 1999, pepenuno 28-30, ntani 15 Pembankuru 1982, pepenuno 26.