EGAUNUNO 10
Ga kwaterere koukareli wousili
1, 2. (a) Udigu musinke va kere nawo Vaisraeli? (b) Wolye va rwanesere Eliya pondundu zaKarumeli?
ELIYA kuna kutara mbunga zovantu zina kuronda koNdundu zaKarumeli. Nampili monongura ureru kumona asi vantu ava moruhepo vana kara. Nomvhura ntatu noukahe mvhura kapi za rokere makura vantu tava kara merumbu.
2 Mombunga ozo kwa kere mo vaporofete 450 vaBara wokulinenepeka ava va nyengere Eliya, muporofete gwaJehova. Hompakadi Jesebeli kwa dipagere vaporofete wovanzi vaJehova, nye Eliya ga kwaterere koukareli waJehova. Vapristeli nampo kwa gazarere asi Eliya kapi ta vhuru kuvarwanesa morwa awo vanzi age gelike. (1 Vah. 18:4, 19, 20) Hompa Ahaba nage kwa zire metemba lyendi. Nage kapi ga here Eliya.
3, 4. (a) Ngapi ga lizuvhire Eliya apa lya pumine ezuva? (b) Mapuro musinke natu ka konakona?
3 Alyo kwa kere ezuva lyedigu, lyokuyahorora ogu ga kara nonkondo dononene Karunga ndi vantu wovadona. Ngapi ga lizuvhire Eliya apa lya pumine ezuva? Ga kere nowoma, morwa nage ‘muntu ngwendi nyose.’ (Resa Jakopo 5:17.) Eliya ga lizuvhire asi gelike ana kara morwa kwa mu kundurukidire vantu wokudira epuro nahompa gomudona novaporofete wonyanya.—1 Vah. 18:22.
4 Yisinke ya retere Vaisraeli moukaro ou? Yisinke natu lirongera ko kosihorokwa esi? Tu konakoneni sihonena saEliya sepuro nomu natu gwanena mo uwa.
Ekondjeso tali haga
5, 6. (a) Mekondjeso musinke va kere Vaisraeli? (b) Ngapi omu hompa Ahaba ga zonene kwaJehova?
5 Eliya ga mwene omu vantu ngava ncenuna ukareli wousili. Nomvhura dononzi, Vaisraeli kwa kere mekondjeso lyokuhorowora pokatji koukareli waJehova Karunga nomaukarelikarunga goyimpempa gonomuhoko dapeke. Ukarelikarunga woyimpempa kwa vhukire momazuva gaEliya.
6 Hompa Ahaba kwa zonene kwaJehova. Age kwa kwere Jesebeli, munwahompa gwaSidoni. Jesebeli kwa tokomenene kuhanesa ukareli waBara mosirongo saIsraeli a hagekese po ukareli waJehova. Ahaba ga gwililire mosiraha saJesebeli. Ta tungire Bara ntembeli nosizambero ntani nga tongamene Bara.—1 Vah. 16:30-33.
7. (a) Ngapi omu wa kere ukareli waBara? (b) Yisinke za uyunga ko Bibeli kuhamena rukukutu romomazuva gaEliya? (Kukwatera mo kakende.)
7 Ukareli waBara kwa kere woudona. Awo kwa gusire Vaisraeli kwaKarunga gosili. Moukareli owo kwa hamenene mo ruhonda nomadipago. Vagara novakadi ngava hondere pontembeli ano vanona ngava va zamba. Jehova yipo ga tumine Eliya kwahompa Ahaba a ka mu tantere asi mvhura kapi ngazi roka dogoro muporofete gwaKarunga nga divise apa ngazi roka. (1 Vah. 17:1) Apo kwa pitire po nomvhura dongandi komeho Eliya a ka moneke kosipara saAhaba a ka mu tantere a pongeke Vaisraeli novaporofete vaBara kondundu zaKarumeli. *
Eyi ya hamenene moukareli waBara kuna vhuka naina
8. Yisinke natu lirongera ko moukaro ou va kere Vaisraeli?
8 Yisinke natu lirongera ko moukaro ou va kere Vaisraeli? Vamwe kuvhura va gazare asi ukareli waBara kapi wa tu kundama, morwa kapi twa kara nonontembeli noyizambero yaBara. Nye sihorokwa esi mulyo unene kwetu. (Rom. 15:4) Nkango Bara kutanta asi “muhona.” Jehova kwa tanterere vantu vendi asi age “bara” ndi mugara gwawo. (Jes. 54:5) Naina vantu kuna kukarera vahona wokulisiga-siga mevango lyokukarera Karunga Munankondo nadinye. Apa vantu ava ruganesa eparu lyawo va kondjere yimaliwa noyitambo nomalihafeso ndi va karere yikarunga mevango lyokukarera Jehova awo ngoso kuna kukarera muhona gwawo. (Mat. 6:24; resa Varoma 6:16.) Eyi ya hamenene moukareli waBara kuna vhuka naina. Marumbasano ga kere pokatji kaJehova naBara kutuvatera tu tokore nawa ogu tuna hara kukarera.
“Kuhama kuvali”
9. (a) Morwasinke ndundu zaKarumeli za karere evango lyewa lyokutura poruzera ukareli waBara? (Tara nonkango dokonhi.) (b) Yisinke Eliya ga tanterere vantu?
9 Pokusikama kondundu zaKarumeli, muntu kuvhura a mone sirongo saIsraeli kutundilira komuramba gwaKisoni ogu gwa kunkumuka pepi nEfuta lyoPokatji dogoro konondundu daLibanoni. * Apa vantu va sikamene pondundu, va mwene omu sirongo sina kukutire. Sirongo esi ga pere Jehova Vaisraeli nare kwa kere somuzangu nye ngesi sina kukutire. Apa vantu va pongere, makura Eliya ta tanta asi: “Siruwoke ngomu hageka kuhama kuvali? Nsene asi HOMPA yige Karunga, yige mu kwama po, ano nsene asi Bara yige Karunga, mu kwameni.”—1 Vah. 18:21.
10. Monkedi musinke vantu va ‘heme kuvali,’ ntani sininke simwe musinke va dilire kukwata egano?
10 Morwasinke Eliya ga tanterere vantu asi awo kuna “kuhama kuvali”? Morwa kapi va yi dimbwilire asi va hepa kuhorowora pokatji koukareli waJehova nou waBara. Awo kwa gazarere asi kuvhura va gwane uwa kuvali, va hafese Bara moukareli wokunyata ntani va hundire simpe ekwafo kwaJehova Karunga. Awo kwa here Bara a va tungike nomuzangu noyimuna yoyinzi, ano Jehova ‘gombunga zovakwayita’ a va popere moyita. (1 Sam. 17:45) Awo va divarere sininke simwe va dira kukwata egano vantu wovanzi naina. Jehova kapi ga hara kuvhonga ukareli wendi, age kwa hara va mu karere gelike.—Resa Exodus 20:5.
11. Ngapi nadi tu vatera nonkango daEliya?
11 Vaisraeli kwa ‘heme kuvali’ ngwendi mugara ana kuhara kugenda mononzira mbali. Sinzi sovantu kuna kurugana yokulifana pokukarera vahona vapeke mevango lyokukarera Karunga. Nonkango daEliya kutuvatera tu konakone kuhamena yitambo yetu noukareli wetu.
Yilye Karunga gosili?
12, 13. Yisinke Eliya ga tanterere vaporofete vaBara? (b) Ngapi natu yi likida asi twa kara nepuro ngwendi lyaEliya?
12 Makura Eliya ta tantere vaporofete vaBara va tunge sizambero va kanderere kwakarunga gwawo a tume mundiro. Eliya nage ta rugana yokulifana. Makura ta tanta asi: “Karunga ogu na limbwilisa mundiro, yige Karunga.” Eliya ga divire Karunga gosili. Age kwa kere nepuro lyokupama yiyo ga pere muhowo mpito vaporofete vaBara. Makura tava tura ntwedugona posinzambero va kanderere kwaBara. *—1 Vah. 18:24, 25.
13 Naina, yitetu kapi yina kuhoroka. Nye Jehova kapi ga runduruka. Nose kuvhura tu kare nepuro lyokupama ngwendi Eliya asi nga tu vatera. Nsene vantu tava patanesa eyi azi rongo Bibeli, kapi atu kara nowoma wokuvapa mpito va gave magano gawo. Ngwendi Eliya, mevango lyokuhuguvara monondunge danyamwetu ose kuhuguvara mwaKarunga gosili, pokuruganesa Bibeli ezi azi ‘rongo uhungami.’—2 Tim. 3:16.
Eliya kwa here Vaisraeli va nongonone asi ukareli waBara kwa kere woyimpempa
14. Ngapi omu Eliya ga zorere vaporofete vaBara ntani morwasinke?
14 Makura vaporofete vaBara tava tura ntwedugona posizambero tava kanderere kwakarunga gwawo. Tava zigire asi: “Ani Bara, tu limburura.” Tava twikire kuzigira ngorooro. Bibeli kutanta asi: “Nye nagumwe si ga va limbwilire.” Ano pomutwekatji Eliya ta va zoro asi mpamwe Bara kuna kuviyauka ndi monzira ana kara ndi kuna rara va hepa kumupindura. Eliya makura ta va tantere asi: “Kanderereni unene.” Eliya kwa here Vaisraeli va nongonone asi ukareli waBara kwa kere woyimpempa.—1 Vah. 18:26, 27.
15. Ngapi sihorokwa sovaporofete vaBara sa likida ugova wokukarera muhona gwapeke ga hana asi Jehova?
15 Vaporofete vaBara makura “tava ziguruka unene, oku tava lizatagura nonomfuro nomagonga peruganenokarunga eli lya kara po, hawe, honde nokutara ko si.” Nampili ngoso, “nokazwi si ndi asi va gwane ko elimbururo.” (1 Vah. 18:28, 29) Kapi pwa kere karunga Bara, nye aso kwa kere siraha esi ga ruganesere Satana mokugusa vantu kwaJehova. Yipo nye, kuhorowora kukarera muhona gwapeke ga hana asi Jehova, kwato mutompo.—Resa Episarome 25:3; 115:4-8.
Karunga gosili ta limburura
16. (a) Monkedi omu Eliya ga tungire sinzambero, yisinke ga here kudiworokesa Vaisraeli? (b) Ngapi Eliya ga likidire epuro mwaKarunga
16 Pomutwekatji, makura taku kwama rufo rwaEliya. Age ta wapaike sizambero saJehova esi va tezagwire vaporofete vaBara. Ta tungisa sizambero nomamanya 12, nampo mokudiworokesa Vaisraeli asi awo simpe kwa kara mepangero lyoVeta ezi va geve komazimo 12. Ta tungisa sizambero nomamanya ogo makura ta tjire po mema aga ga ka vhetere mefuta. Ano makura ta simi mukanko gomema gokukundurukida sizambero. Posizambero saBara kapi va tjilire po mema nye Eliya ga tjilire mema posizambero sendi morwa ga kere nepuro asi Jehova ta hwameke mundiro nampili mema po.—1 Vah. 18:30-35.
Eliya kwa likidire asi age kwa here Vaisraeli, morwa ga hundilire Jehova a pirure “nomutjima dawo” di tengwire kwendi
17. Yisinke Eliya ga tumbwire mekanderero lyendi, ntani ngapi natu honena sihonena sendi momakanderero getu?
17 Apa ga mene kuwapaika sizambero Eliya ta kanderere. Age kwa tumbwire yininke yomulyo mekanderero lyendi. Somuhowo, age kwa here kulikida vantu asi Jehova yige “Karunga gwaIsraeli,” kapisi Bara. Sauvali, kwa here asi vantu va dive asi Jehova yige ga mu tuma, ano mfumwa nouyerere kwa fira Jehova. Sautatu, Eliya kwa likidire asi age kwa here Vaisraeli, morwa ga hundilire Jehova a pirure “nomutjima dawo” di tengwire kwendi. (1 Vah. 18:36, 37) Nampili ngomu va tulire nzo, Eliya simpe ga here Vaisraeli. Nose nsene tatu kanderere twa hepa kulinunupika nokufumadeka edina lyaKarunga nokutumbura vakwetetu ava vana hepa evatero.
18, 19. (a) Ngapi Jehova ga limbwilire ekanderero lyaEliya? (b) Mpangera musinke Eliya ga geve koVaisraeli, ntani morwasinke vaporofete vaBara va dilire kuvafira nkenda?
18 Komeho Eliya a kanderere, vantu nampo va kere nomasinganyeko nsene asi Jehova na limburura. Nye apa ga mene kukanderera, Bibeli kutanta asi: “Yipo nye gwa tundire mundiro gwaHOMPA meguru, makura tagu veveke nzambo zeswakerero noyitare nomamanya nevhu, hawe nomema aga ga kere momukanko kwa ga rasere mo.” (1 Vah. 18:38) Yisinke va uyungire vantu?
“Yipo nye gwa tundire mundiro gwaHOMPA meguru”
19 Makura vantu tava zigire asi: “HOMPA yige Karunga, HOMPA yige gelike Karunga!” (1 Vah. 18:39) Awo va limonenene usili. Nye kapi va likidire epuro. Nampili ngomu va uyungire asi Jehova Karunga gosili yige ana tumu mundiro gu tunde meguru kapi ya tente asi awo va kere nepuro mwendi. Eliya yipo ga va tanterere asi va likide epuro lyawo. Age kwa va hundilire va sikise mo Veta zaJehova ezi za tente asi vaporofete woyimpempa nava ngava karere vakarunga woyimpempa va hepere kuvadipaga. (Deut. 13:5-9) Vaporofete vaBara kwa kere nonkore daJehova Karunga edi ngadi rwanesa sitambo sendi. Awo va hepere kuvafira nkenda ndi? Hawe, morwa awo kapi ngava fire nkenda vanona ava ngava hwike awo vazuni pokuvazambera kwaBara. (Resa Yisewe 21:13; Jer. 19:5) Makura Eliya ta gava mpangera va dipage vaporofete vaBara navenye.—1 Vah. 18:40.
20. Yisinke va tanta vamwe kuhamena eyi ya horokere pondundu zaKarumeli?
20 Vantu vamwe kwa tanta asi eyi ya horokere pondundu zaKarumeli yidona, morwa kuvhura yi pe nonkondo maukarelikarunga ga hepeke maukarelikarunga gapeke. Naina pwa kara ava ava rugana yoyidona maukarelikarunga gapeke. Nye Eliya kwa sikisire mo mpangera ezi ga mu pere Jehova. Vakriste wousili kapi tava rugana eyi ga rugene Eliya pokudipaga nonkore dawo. Nye awo kukwama mpangera ezi ga geve Jesus apa ga tantererere Peturusa asi: “Zweka mo rufuro roge mosiraro saro, yeeyi nkenye ogu a kwata rufuro, yiro ngaru mu lya rooro.” (Mat. 26:52) Jehova nga ruganesa Munwendi mokupangura nonkore detu.
21. Sihonena musinke Eliya ga tulisa po koVakriste naina?
21 Vakriste wousili kwa kara nositumbukira sokulikida epuro meparu lyawo. (Joh. 3:16) Nkedi zimwe kuna kara pokuhonena epuro lyovagara ngwendi Eliya. Age kwa karerere tupu Jehova ntani ga korangedere vakwawo va rugane yokulifana. Ga tulire poruzera ukarelikarunga woyimpempa ou a ruganesa Satana mokugusa vantu kwaJehova. Ntani mevango lyokuhuguvara mononkondo damwene, age kwa huguvarere mwaJehova. Eliya kwa kwaterere koukareli wousili. Ngano nose tu honene epuro lyendi!
^ para. 7 Tara kakende “ Siruwo sokuhura kupi rwa kere rukukutu momazuva gaEliya?”
^ para. 9 Ndundu zaKarumeli ngazi moneka sinamahako morwa mvhura ngazi roko ko unene ntani kwa kere ko eme lyenzi. Vantu ngava tanta asi Bara yige nga rokesa mvhura, yiyo nye ngava zire kondundu ezi va ka kanderere kwaBara. Morwa ndundu zaKarumeli kwa kukutilire, kwa kere evango lyewa lyokutura poruzera ukareli waBara.
^ para. 12 Eliya ta va tantere asi: “Nokuhwameka ko si mundiro koyitare” yokosizambero. Vantu vamwe kwa tanta asi vakarelikarunga woyimpempa vanare ngava ruganesa yizambero omu mwa kere ekero konhi va hwameke mundiro yipo gu moneke ngwendi kuna wiza po pasitetu.
Kuvhura o hafere hena
HONENA EPURO LYAWO
Eliya ga vangararere nokundindira
Ngapi omu Eliya ga kere nehuguvaro ngomu ga ndindilire Jehova a sikise mo etumbwidiro lyendi?
HONENA EPURO LYAWO
Eliya ga gwene ehengagwido mwaKarunga
Yihorokwa musinke ya guvisire Eliya dogoro a lizuvhe ngwendi a fe?
ERESO LYOBIBELI LYOSIDANAUKA
Jehova yige gelike Karunga (1 Vahompa 16:29-33; 1 Vahompa 17:1-7; 1 Vahompa 18:17-46; 1 Vahompa 19:1-8)
YIRONGWA YOMOBIBELI
Yiruganeso yelirongo lyoBibeli
Horowora yiruganeso yelirongo lyoBibeli eyi nayi kuvatera o kwate egano eyi nolironga.
