Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

EGAUNUNO 13

Ga lirongerere ko komapuko gamwene

Ga lirongerere ko komapuko gamwene

1, 2. (a) Yisinke ya horokerere Jona novanasikepa? (b) Yisinke nasi tu ronga sihorokwa saJona?

JONA ta lizuvhu ngwendi a mwenekede mpepo zondigu ezi zina kulitoona mosikepa, ntani nomankupi aga gana kusiyeragura ngwendi si tauke. Ano vanasikepa nomukurona gwaso kuna kuzigira oku tava kondjo va vyukise sikepa. Nye Jona ana yi diva asi vagara ava kuvhura va fe morwa yige.

2 Morwasinke Jona ana karere moudigu owo? Kapi ga limburukwire Jehova Karunga. Yininke musinke ga rugene? Kwato eyi ga vhulire kurugana a tengwidire po elikwatakano lyendi naJehova ndi? Natu ka lirongera ko yoyinzi komalimbururo. Sihorokwa saJona kuturonga asi nampili ava va kara nepuro lyokupama kuvhura kurugana mapuko, nye kuvhura va ture po marunduruko.

Muporofete gomoGalireya

3-5. (a) Yisinke ava gazara vantu apa ava zuvhu kuhamena Jona? (b) Yisinke twa diva kuhamena Jona? (Tara nonkango dokonhi.) (c) Morwasinke sirugana saJona ngomuporofete sa dilire kukara ureru?

3 Apa vantu ava zuvhu kuhamena Jona, awo kugazara mapuko aga ga rugene. Nye Jona ga rugene hena yininke yoyinzi yoyiwa. Diworokeni asi, Jehova mwene yige ga horowere Jona a kare muporofete gwendi. Morwa ga yi divire asi Jona kwa kere mugara gomulimburukwi gepuro.

Kugusa ko mapuko gendi, Jona ga rugene hena yininke yoyinzi yoyiwa

4 Bibeli kapi za uyunga yoyinzi kuhamena Jona. (Resa 2 Vahompa 14:25.) Age gomomukunda gwaGata-Hefere nokilometa ne kutunda moNasareta, mukunda ogu ga ya kulilire Jesus Kristusa. * Jona kwa kere muporofete mouhompa waJerobiyamu, hompa gomazimo murongo goVaisraeli. Siruwo oso Eliya ga fa nare, ano Elisa kwa fire mepangero lyoguhwe vaJerobiyamu. Nampili ngomu Jehova ga ruganesere Eliya naElisa va guse po ukarelikarunga waBara, Vaisraeli simpe va twililire kuzonena mowina. Hompa Jerobiyamu nga “rugana yoyidona momeho gaHOMPA.” (2 Vah. 14:24) Yipo nye, sirugana saJona ngomuporofete kapi sa kere ureru. Nye ga si rugene.

5 Ezuva limwe Jehova ta pe Jona sirugana. Nye Jona kwa tere sirugana oso asi udigu. Sirugana musinke ga mu pere Jehova?

“Zende kositata sosinene Ninivhe”

6. Sirugana musinke Jehova ga pere Jona, ntani morwasinke sa karere udigu kwendi?

6 Jehova kwa tanterere Jona asi: “Zende kositata sosinene Ninivhe o ka si udisire; udinikarunga wovantu vamo nina u mono.” (Jona 1:2) Tuna kwata nye egano eyi Jona ga tarere sirugana sendi asi udigu. Ninivhe kwa kere ure wonokilometa 800 koUtokero, ngano ya gusire Jona ure wokwedi a gende yipo o ka sike. Kugusa ko oyo, Vaasiliya ava nkare a ka zuvhire, kwa kere varudipagi wonyanya zonene. Morwa Vaisraeli kapi ngava purakene kombudi zaJehova, eyi yiyo ya ninkisire Jona a gazare asi Vaasiliya nawo kapi nava ka purakena. Ngapi muporofete gwaJehova ga vhulire ngano kukazuvhisira gelike moNinevhe, ‘sitata sedipago’?—Nah. 3:1, 7.

7, 8. (a) Kupi oku ga here kudukira Jona? (b) Morwasinke natu dilira kupangura Jona?

7 Kapi tuna diva eyi ga gazarere Jona, nye eyi twa diva yeeyi asi age ga dukire. Jehova kwa tanterere Jona a ze koUpumezuva nye Jona ta dukire koUtokero. Ta zi pezenga lyaJopa, ta ka gwana sikepa sina kuza koSipaniya. Sirongo esi ga tembe kwa kere konyara nokilometa 3 500 ure naNinivhe. Rugendo oro rwemEfuta lyoPokatji ngano rwa mu gusire mvhura a ka sike oku ga tembe. Jona ga tokwere kuduka sirugana esi ga mu pere Jehova!—Resa Jona 1:3.

8 Ngoso kutanta asi Jona ga kere nowoma ndi? Kapisi tu mu pangure. Komeho natu ka mona asi ga likidire uradi. Jona kwa kere muntu gokudira kusikilira mo ga rugene mapuko gomanzi ngwendi nyose. (Epis. 51:5) Yilye ga dira kukara rumwe nowoma?

9. Ngapi atu lizuvhu poyiruwo yimwe apa Jehova a tu pe sirugana, ntani yisinke twa hepa kudiworoka?

9 Poyiruwo yimwe Jehova kuvhura a tu pe sirugana esi natu gazara asi udigu. Kuvhura tu kare nowoma wokuzuvhisa mbudi zongwa zoUhompa waKarunga. (Mat. 24:14) Twa hepa kudiworoka nonkango edi ga uyungire Jesus asi: “KwaKarunga, nayinye yireru.” (Mar. 10:27) Pokumona asi poyiruwo yimwe ose kulizuvha asi kapi tatu vhuru kusikisa mo sirugana saJehova, Jona nage yimo ga lizuvhire. Yisinke ya horokere apa ga dukire Jona?

Jehova ta pisura muporofete gwendi

10, 11. (a) Yisinke nampo ga gazarere Jona apa sikepa sa katukire pezenga? (b) Yisinke ya horokerere sikepa novanasikepa?

10 Gazareni tupu omu Jona ana kuronda mosikepa. Ta tara omu mukurona gosikepa novantu vendi vana kuwapaika sikepa yipo va katuke. Apa sa katukire sikepa pezenga, Jona nampo ga gazarere asi age ana henduka sirugana sendi. Haruka ko tupu, ukarompepo tau runduruka.

11 Tapa wiza nye emupepo lyemunene eli lya retesere po mankupi gononkondo, aga gana kuteza nampili yikepa momazuva getu. Ago kwa yeragwire sikepa dogoro kuhara kutekera mo. Ngoso Jona ga yi divire asi Jehova mwene ga ‘tumine mpepo zondigu mefuta’? Kapi tuna yi diva. Nye age ta mono vanasikepa kuna kukuga ekwafo nkenye ogu kwakarunga gwendi, ano ga yi divire asi kwato ogu na va popera. (Lev. 19:4) Bibeli kutanta asi: “Sikepa tasi kara mosimpagwa sokutekauka po.” (Jona 1:4) Ngapi Jona ga vhulire kukanderera kwaKarunga ogu ga hendukire?

12. (a) Morwasinke Jona ga ponyokerere ako kuna kara emupepo? (Tara nonkango dokonhi.) (b) Ngapi omu Jehova ga horwere ogu ana retesa po udigu?

12 Morwa kapi ga divire eyi na rugana, Jona ta zi konhi zosikepa ta ka rara pokoso. * Makura mukurona gosikepa ta mu gwana ta mu pindura nokumutantera a kanderere kwakarunga gwendi. Morwa va yi divire asi emupepo olyo kweli gumwe ga li retesere po, makura tava zuguma sihoroweso va dive ogu ana retesa po udigu. Nampo mutjima gwaJona gwa tukaukire apa ga mwene asi sihoroweso kapisi sina kutumbura vakwawo womosikepa. Makura usili tau lihorora. Jehova ta ninkisa sihoroweso si horore edina lyaJona.—Resa Jona 1:5-7.

13. (a) Yisinke Jona ga tanterere vanasikepa? (b) Yisinke Jona ga tumangedere vanasikepa va rugane, ntani morwasinke?

13 Makura Jona ta tantere vanasikepa usili naunye. Ta va tantere asi age mukareli gwaJehova Karunga. Age kwa duka Karunga, eyi yiyo yina retesa po emupepo olyo. Vanasikepa tagu va pwaga, Jona ta mono omu vana tukuka. Makura tava mu pura eyi nava rugana yipo sikepa si dire kuteka ntani nawo va paruke. Yisinke ga uyingire Jona? Age nampo ga kere nowoma wokumuzugumina mefuta lyomema gomatenda nomankupi gononkondo. Nye kapi ga here vagara navenye owo va fe morwa yige. Makura ta va tumangeda asi: “Zugumineni nge mefuta, makura tali litura. Na diva asi epuko lyange yiyo ana mu gwanene ogu kakunguru.”—Jona 1:12.

14, 15. (a) Ngapi natu honena epuro lyaJona? (b) Yisinke va rugene vanasikepa apa ga va tanterere Jona asi va mu zugumine mefuta?

14 Nonkango daJona kulikida asi kapi ga kere mugara gowoma. Ayo ya hafesere Jehova pokumona Jona kuna kulikida uradi nokulizambera. Jona ga kere nepuro lyokupama. Kuvhura tu mu honene pokulizambera nyamwetu tu vatere vakwetetu. (Joh. 13:34, 35) Nsene gumwe ana hepa yininke yopanyama ndi ana guwu ndi ana hara kulironga Bibeli ndi kuna tengura monyima, twa hepa kumuvatera. Nsene tu yi rugana, ayo ngayi hafesa Jehova.

15 Nampo ya va tukukisire eyi ga va tanterere Jona, makura kapi va here kumuzuguma mo mosikepa. Makura tava kondjo asi va tware sikepa konontere, nye kapi ya va tompokere. Emupepo tali didi nye unene. Simpe kapi ya va tompokere. Tava kugu kwaJehova Karunga gwaJona, asi a va fire nkenda, makura tava zugumine Jona mefuta.—Jona 1:13-15.

Jona kwa tumangedere vanasikepa va mu zugumine mefuta

Jona tava mu fire nkenda nokumuparura

16, 17. Yisinke ya horokerere Jona apa va mu zuguminine mefuta? (Tara efano.)

16 Jona ta dabama momema, makura mankupi taga mu yeragura. Nampo ta hetekere ko kuzoga, ta mono sikepa kuna ka za. Mankupi kwa yeraukire nononkondo makura ta tameke kudama, age kwa gazarere asi ta fu.

17 Konyima, Jona ga ya fatwilire omu ga lizuvhire. Age ta gazadara kuhamena eparu lyendi. Ga guvire morwa ga gazarere asi kapi nga mona hena ntembeli zaJehova zokupongoka moJerusarema. Age kwa hegumukire dogoro komatateko gene gonondundu, makura wayi wemefuta tau mu lidingire. Age kwa gazarere asi konhi yiko na fira.—Resa Jona 2:2-6.

18, 19. Yisinke ya horokerere Jona konhi zefuta, ntani emunamwenyo musinke lya mu wizilire ntani yilye ga li tumine? (Tara nonkango dokonhi.)

18 Haruka ko, ta mono emuninke lyesovagani lina kuwiza. Tali mu hedere. Makura tali za hama, tali mu mini.

Jehova kwa tumine ‘emumfi li mine Jona’

19 Jona ta gazara asi ngesi ta fu. Nye kapi lya mu takinine. Nampili ngomu ga kere mezimo lyalyo, simpe ga heserere. Jona ta tetuka. Makura ta yi dimburura asi Jehova Karunga yige ana tumu ‘emumfi li mu mine.’ *Jona 1:17.

20. Yisinke natu lirongera ko kwaJona kekanderero lyendi apa ga kere mezimo lyomfi?

20 Tapa piti novili dononzi, age Jona simpe mezimo lyemumfi. Amo kwa kere mudema unene, makura ta tameke kugazara nokukanderera kwaJehova Karunga. Ekanderero lyendi kwa li tjanga megaununo lyauvali lyobuke zendi. Alyo kwa likida asi Jona ga divire nawa Matjangwa, morwa ga tumbwire kuhamena Mapisarome. Mekanderero lyendi age ga likidire hena rupandu. Jona kwa tente asi: “Ame ngani ku dimbira yompandu; Ngani ku zambera nzambo tani rugana eyi na tumbwidira. Eparu kutunda kwaKarunga!”—Jona 2:9.

21. Yisinke Jona ga lirongere kuhamena eparu, ntani yisinke twa hepa kudiworoka?

21 ‘Mezimo lyemumfi,’ Jona ga lirongere asi eparu kutunda tupu kwaJehova. Jehova ga vhulire kuparura Jona mezimo lyemumfi. (Jona 1:17) Jehova gelike gokuvhura kuparura muntu mazuva gatatu mezimo lyemumfi. Twa hepa kudiworoka asi Jehova ‘Karunga yige a panga asi to kara nomwenyo ndi to fu.’ (Ndan. 5:23) Eparu lyetu kwa korera mwaKarunga. Yipo nye, twa hepa kupandura nokulimburukwa Jehova.

22, 23. (a) Yinke ga hepere Jona kurugana apa lya mu fizire emumfi? (b) Yisinke natu lirongera ko kwaJona nsene tuna tura mapuko?

22 Jona ga likidire rupandu rwendi pokulimburukwa Jehova ndi? Nhi, morwa konyima zomazuva gatatu, mfi tazi “fizire Jona konontere.” (Jona 2:10) Age kapi ga hepere kuzoga! Makura Jona ta papara nzira yipo a ze koNinivhe, pokurugana ngoso age ga vhulire kulikida rupandu kweyi ga mu ruganene Jehova. Jona 3:1, 2 kutanta asi: “HOMPA kwa uyungisire hena Jona. Ta tanta asi: ‘Zende ko Ninivhe, sitata sosinene, o ka udisire vantu mbudi ezi na kupa.’” Yisinke ga rugene Jona?

23 Jona kapi ga likata-katere. Bibeli kutanta asi: “Makura Jona ta limburukwa kwaHOMPA, ta zi ko Ninivhe.” (Jona 3:3) Age ga lirongerere ko komapuko gendi. Nose twa hepa kuhonena epuro lyaJona. Natuvenye kuzona, ntani kulipuka popanzi. (Rom. 3:23) Apa atu lipuka, ose kulisigilira ngorooro ndi kulirongera ko komapuko getu tu litezurure nokulimburukwa Karunga?

24, 25. (a) Uwa musinke ga gwene Jona posiruwo sina? (b) Uwa musinke una kundindira Jona komeho?

24 Jehova ga tungikire Jona koulimburukwi wendi ndi? Nhi, ga mu tungikire. Vanasikepa vena va parukire. Emumpepo kwa mwenene teete apa tupu Jona va mu zugumine mo mosikepa ano vanasikepa tava ‘tjira HOMPA’ makura tava zamba nzambo kwaJehova kapisi koyikarunga yawo.—Jona 1:15, 16.

25 Jona kwa ya mu tungikire hena momunene. Jesus kwa ruganesere sihorokwa saJona mezimo lyomfi mokulikida kuhamena nomfa damwene. (Read Mateusa 12:38-40.) Jona nga ka hafa pokukazuvha yininke oyo apa ngava ka mu vhumbura pevhu! (Joh. 5:28, 29) Jehova ana hara nove kukutungika. Ngwendi Jona, ngo lirongera ko komapuko goge nokulikida ulimburukwi nonkareso zokuvatera vakweni ndi?

^ para. 4 Ayo kutetukisa pokuzuvha asi Jona kwa tundilire moGalireya, morwa Vafalisayi kwa uyungire momudona Jesus asi: “Konakona momatjangwa o mone asi, moGalireya nokutunda mo si muporofete.” (Joh. 7:52) Vatoroki wovanzi kwa uyunga asi Vafalisayi kapi va uyungire usili pokutanta asi kwato muporofete gokuvhura kutunda moGalireya. Awo kwa ncenwine ehistoli neyi ga uyunga mauporofete.—Jes. 9:1, 2.

^ para. 12 Matjangwa goSepetuagente kwa tumbura asi apa Jona ga ponyokere age kwa gonene. Kapi yina kutanta asi Jona kwa rere morwa kapi ga kere nosinka kweyi ya horokere, nye diworokeni asi poyiruwo yimwe vantu kurara morwa eguwo ndi vana dombo mutjima. Komeho zonomfa daJesus mosikunino saGesemani, varongwa vendi Peturusa naJakopo naJohanesa kwa ‘ponyokere morweguwo.’—Ruk. 22:45.

^ para. 19 MoRugereka kwa ruganesere nkango “emunamwenyo lyemefuta,” ndi “emumfi” ano moRuhebeli kwa ruganesere nkango “mfi.” Nampili ngomu twa dira kudiva sinamwenyo esi sa minine Jona, ayo kwa divikwa asi mefuta mwa kara nomfi dononene dokuvhura kumina muntu. Pwa kara nomfi dononene dokusika ponometa 15 monaure ndi kupita opo.