Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

EGAUNUNO 23

Ga lirongere kwaJesus kudongwenena po

Ga lirongere kwaJesus kudongwenena po

1. Morwasinke Peturusa ga lizuvhilire yoyidona?

PETURUSA kapi ga divarere apa va litere naJesus. Age ga mwene ehandu ndi ruguwo momeho gaJesus ndi? Kapi tuna diva, Bibeli kwa tanta tupu asi: “Hompa ta piruka a tare Peturusa.” (Ruk. 22:61) Peturusa ga dimbwilire asi epuko ana rugana. Ga dimbwilire asi age ana patana Jesus moomu ga yi mu tanterere. Ezuva olyo, Peturusa ga lizuvhire sili yoyidona.

2. Sirongwa musinke ga hepere kulironga Peturusa, ntani ngapi natu gwanene mo uwa mosihorokwa sendi?

2 Peturusa kwa kere muntu gepuro lyenene. Pwa kere mpito a wapukurure mapuko gendi nokulironga sirongwa saJesus somulyo, sedongwenenopo. Natuvenye twa hepa kulironga kudongwenena po vakwetu, yipo nye tu tareni eyi ya horokerere Peturusa.

Ga hepere kulironga yoyinzi

3, 4. (a) Yisinke Peturusa ga pulire Jesus, ntani magano musinke ga kere nago Peturusa? (b) Ngapi Jesus ga likidire asi Peturusa kwa honenene nkareso zovantu womomazuva gawo?

3 Sikando simwe moKaperanaumu, Peturusa ta pura Jesus asi: “Hompa, rungapi nani dongwenena po mukwetu ogu ga zona nge, nzo zendi? Dogoro nokorutano-naruvali ndi?” Peturusa ga gazarere asi uhunga kuyirugana monkedi ozo. Morwa momazuva gena vampitisili womaukarelikarunga ngava rongo asi wa hepa kudongwenena po muntu yikando yitatu tupu. Jesus ta limburura asi: “Kapisi dogoro pwarutano-naruvali tupu, dogoro rokonomurongo ntano-nambali rutano-naruvali.”—Mat. 18:21, 22.

4 Ngoso Jesus kwa tembe asi Peturusa ga hepa kudidilika yikando eyi ana mu zonene muntu ndi? Hawe, age kwa tembe asi eharo kututumangeda tu dire kudidilika yikando eyi tuna dongwenene po mukwetu. (1 Kol. 13:4, 5) Jesus ta likida asi Peturusa kwa honenene vantu wokudira nkenda ava ngava dili kuhara kudongwenena po vakwawo. Owo vana hara kuhonena Karunga va hepa kutwikira kudongwenena po vakwawo.Resa  1 Johanesa 1:7-9.

5. Siruwoke atu lirongo kudongwenena po?

5 Peturusa kapi ga patanesere Jesus. Nye ga kwete egano eyi ga mu rongere Jesus ndi? Ose kulironga tupu kudongwenena po nsene nyose tuna zonene vakwetu. Tu zeni tu ka tare eyi ya horokere komeho Jesus a ka fe. Peturusa kwa tulire mapuko gomanzi, ano Jesus ga mu dongwenene po.

Jesus ta dongwenene po Peturusa yikando yoyinzi

6. Yisinke Peturusa ga uyungire apa Jesus ga here kuronga vapositoli kuhamena elinunupiko, nye ngapi Jesus ga tekwire Peturusa?

6 Ago kwa kere masiku komeho Jesus a ka fe. Jesus ga hepere simpe kuronga vapositoli vendi yininke yoyinzi, ngwendi kuhamena elinunupiko. Jesus ta tura po sihonena pokukuhwa nompadi dawo, sirugana esi ngano nga rugana mukareli. Pomuhowo Peturusa kapi ga here Jesus a kuhwe nompandi dendi. Makura ta tantere Jesus asi nsene na kuhwa nompadi dendi ntudi a kuhwe hena mawoko nomutwe gwendi. Jesus kapi ga handukire, mombili ta faturura mulyo gweyi ga yi ruganenene.—Joh. 13:1-17.

7, 8. (a) Mapuko musinke gamwe Peturusa ga tulire? (b) Monkedi musinke Jesus ga twikilire kukara nonkareso zombili zokudongwenena po?

7 Sikando simwe hena, Peturusa novapositoli vakwawo kwa kere nonompata asi pwawo yilye munene po. Nampili ngoso, Jesus ga lididimikilire, ta va vyukisa monkedi zongwa nokuvapandandeka kweyi va likida epuro pokukara nendi. Ta va tantere asi awo ngava mu zumba. Peturusa ta limburura asi kapi nga siga Jesus, nampili kuna fu nendi. Nye Jesus ta tantere Peturusa asi nga patana Jesus yikando yitatu aso sikondomboro sa hana kuziga ruvali. Peturusa ta patana nokulikanganga asi age kapi nga zumba Jesus nampili vapositoli navenye nga va yi rugane.—Mat. 26:31-35; Mar. 14:27-31; Ruk. 22:24-28; Joh. 13:36-37.

8 Jesus ga handukilire Peturusa ndi? Siruwo nasinye, Jesus kwa tere yikara yoyiwa movapositoli vendi wokudira kusikilira mo. Ga divire asi Peturusa nga mu patana, nye ta tanta asi: “Ame kuna ku kanderere asi epuro lyoge lya ha pwa mo. Ano apa ngo tengwira kwange, ngo koreke vakweni.” (Ruk. 22:32) Jesus ga kere nehuguvaro asi Peturusa nga litezurura makura nga twikira kukarera Karunga noulimburukwi. Jesus kwa kere nonkareso zombili zokudongwenena po.

9, 10. (a) Mapukururo musinke Jesus ga geve kwaPeturusa mosikunino saGesemani? (b) Yisinke asi tu diworokesa sihorokwa saPeturusa?

9 Apa va zire mosikunino saGesemani, Jesus ta pukurura hena Peturusa. Jesus ta tantere Peturusa naJakopo naJohanesa va vangarare siruwo esi ana ka kandererera. Jesus kwa kere nosinka sosinene ano ga hepere evatero, nye Peturusa novakwawo kwa rere. Jesus ga kwete egano ukaro wawo ta va gusire po, ta tanta asi: “Mwenyo ago mureru, kupura usimbu. Nye rutu kapi rwa paka nonkondo.”—Mar. 14:32-41.

10 Kapi pwa pita siruwo, mbunga zovantu tazi wiza nonoramba nonomfuro nonomuramu dawo. Mevango lyokugazara nawa, Peturusa ta pweza mo usimbu rufuro rwendi, ta tete kutwi kwaMalikusi mukareli gomupristeli gomunene. Jesus makura ta vyukisa Peturusa mombili, ta verura kutwi komukareli makura ta tumbura konda zeyi vasikuli vendi nava dilira kuruganesa yirwiso. (Mat. 26:47-55; Ruk. 22:47-51; Joh. 18:10, 11) Peturusa ga rugene mapuko yikando yoyinzi nye Jesus ga mu dongwenene po. Eyi kutudiworokesa asi natuvenye kulipuka popanzi. (Resa Jakopo 3:2.) Natuvenye twa hepa Karunga a tu dongwenene po nkenye apa. Nye udigu waPeturusa kapisi yipo wa hagerere poopo.

Peturusa ta tura hena epuko

11, 12. (a) Ngapi Peturusa ga dilire kukara nowoma apa Jesus va mu kwete? (b) Ngapi Peturusa ga dilire kusikisa mo eyi ga uyungire?

11 Jesus ta tantere mbunga zovantu asi nsene yige vana kupapara, va sige vapositoli vendi va ze. Peturusa ta tarere omu mbunga zina kumanga Jesus. Makura Peturusa ta ka duka, ngwendi moomu va yi rugene vapositoli vakwawo.

12 Hava za mokuduka, Peturusa naJohanesa tava ka sikama pepi nembo lyaAnasi ogu ga kere nare mupristeli gomunene, oku va twere Jesus va ka mu puragere. Apa Jesus va mu twere kevango lyapeke, makura Peturusa naJohanesa tava mu “kwama-kwamene koure.” (Mat. 26:58; Joh. 18:12, 13) Peturusa kapi ga kere nowoma, age kwa kweme oku va twere Jesus. Mbunga kwa kere noyirwiso, ano Peturusa ga remekere nare gumwe. Nampili ngomu ga kweme Jesus, age kapi ga likidire uradi wina ga likidire apa ga tente asi kapi nga zumba Jesus.—Mar. 14:31.

13. Nkedi musinke zongwa zokukwama Kristusa?

13 Ngwendi Peturusa, wovanzi naina kukwama Kristusa “koure” va dire kuvamona vapeke. Konyima Peturusa ga ya tjenge asi nkedi zongwa zokukwama Kristusa kurugana moomu nga rugana Kristusa, nampili momaudigu tuna kara.—Resa 1 Peturusa 2:21.

14. Yisinke ya horokerere Peturusa apa Jesus va mu twere va ka mu pangure?

14 Peturusa ta kwama Jesus dogoro merungavero lyembo lyenene moJerusarema. Kwa kere embo lyaKayifasa, mugara gongawo nomupristeli gomunene. Mambo ngava ga kundurukida nekuma. Peturusa ta ya siki pevero nye kapi va mu pulisilire a hwilire. Johanesa ga hwililire nare, age ga lidivire nomupristeli gomunene makura ta wiza ta tantere mukareli a hwilide Peturusa. Kwa kumoneka asi Peturusa kwa ligaunukire naJohanesa ntani kapi ga hwililire monda a ka sikame naJesus. Age ta kara meharango kumwe novakareli ava va hingilire komundiro va lidurure va tare omu nombangi doyimpempa da wizire di ya gave umbangi wado kuhamena Jesus.—Mar. 14:54-57; Joh. 18:15, 16, 18.

15, 16. Ngapi omu nonkango daJesus dokumupatana da sikire mo?

15 Hava za mokuzota mundiro, mukareli gomukadi ogu ga hwilidire Peturusa ta mu dimburura. Ta tanta asi: “Nove kumwe naJesus goMugalireya wa kere!” Peturusa ta tukuka, ta patana asi kapi ga diva Jesus ndi kapi ana kuzuvha eyi ana kutanta ogo mukareli. Ta zi a ka sikame pepi nevero, va dire kumumona, nye mukareli gumwe gomukadi ta mu dimburura, ta tanta asi: “Ogu nage kumwe ga kere naJesus goMunasareta.” Peturusa ta gana asi: “Ndangame ame, muntu ogu kapi na mu diva.” (Mat. 26:69-72; Mar. 14:66-68) Nampo Peturusa apa ga patanene rwauvali ga zuvhire sikondomboro kuna kuziga, nye kapi ga diworokere nonkango edi ga mu tanterere Jesus, morwa yinzi ya kere momagano gendi.

16 Peturusa ta hetekere ko hena kuvanda va dire kumudimburura. Nye vantu ava va sikamene meharango tava mu hedere. Gumwe kwa kere ekoro lyaMalikusi, mukareli ogu Peturusa ga kamwine kutwi. Ta tanta asi: “Nani, kapi nina ku mono kumwe nendi mosikunino ove?” Peturusa ta patana hena. Ta lifingilire oku ta gana. Esi sikando sautatu ga patanene. Ha ga za mokupatana, sikondomboro tasi zigi rwauvali.—Joh. 18:26, 27; Mar. 14:71, 72.

“Hompa ta piruka a tare Peturusa”

17, 18. (a) Apa Peturusa ga nongwenene asi ana patana Jesus, ngapi ga lizuvhire? (b) Yisinke nampo ga gazarere Peturusa?

17 Makura Jesus ta pwaga ponze zosinyanga. Tava litara naPeturusa. Poopo ngoso, Peturusa ta nongonona asi ana patana Jesus. Peturusa ta tundu mo meharango age kuna kulizuvha unzoni wounene. Ta gendi mositaura, ako kwedi kuna terama. Mahodi pa momeho, makura ta ka lira makurulira.—Mar. 14:72; Ruk. 22:61, 62.

18 Nsene muntu a nongonona asi ana tura epuko lyenene, ureru kugazara asi kapi tava mu dongwenene po. Peturusa nampo ga gazarere asi Jesus kapi ta mu dongwenene po. Ga mu dongwenene po ndi?

Peturusa va mu dongwenene po ndi?

19. Ngapi ga lizuvhire Peturusa kweyi ya horokerere Jesus, ntani ngapi tuna yi diva asi kapi ga fire unye?

19 Apa lya sire ezuva, Peturusa ga guvire unene apa ga mwene eyi ya horokerere Jesus. Age ga lipere mwene usima apa Jesus va mu hepekere nokumudipaga. Peturusa ga lizuvhire unzoni asi nage ga reterere kukora Jesus. Nampili ngomu Peturusa ga guvire unene, kapi ga fire unye. Tuna kara noumbangi, morwa Bibeli za likida asi konyima Peturusa ga ka lipakerere kumwe novarongwa vakwaawo. (Ruk. 24:33) Vapositoli va lizuvhire unzoni kweyi va rugene kwaJesus masiku gena makura tava ya pongo va lihengagwide.

20. Yisinke natu lirongera ko ketokoro lyewa lyaPeturusa?

20 Peturusa ga tulire po etokoro lyewa. Nsene mukareli gwaKarunga a wapukurura mapuko gendi, Karunga kuvhura a mu dongwenene po, nampili kuna tura epuko lyenene. (Resa Yisewe 24:16.) Nampili ngomu ga guvire unene, Peturusa ga likidire epuro lyenene pokuponga kumwe novarongwa vakwaawo. Nsene muntu ana guwu ndi kuna kulivera, age kuvhura a dire kuhara kukara novakwawo. (Yis. 18:1) Nye ya wapa kuponga novapuli vakweni yipo o gwane nonkondo dokutwikira kukarera Karunga.—Heb. 10:24, 25.

21. Mbudi musinke ga zuvhire Peturusa apa ga ka pongere novarongwa vakwawo?

21 Apa Petutusa ga kere novarongwa vakwawo, ta zuvhu mbudi zokutukukisa asi rutu rwaJesus mwato montoko. Makura Peturusa naJohanesa tava dukire kontoko. Johanesa yige ga hovere kukasika morwa mudinkantu ga kere. Ta gwana ntoko zina zeguruka, nye kapi ga hwililire mo. Peturusa ta ya siki age kuna kuhesagana, ta hwilire montoko. Jesus kapi va mu gwene mo.—Joh. 20:3-9.

22. Morwasinke Peturusa ga dililire kuguva hena ndi a kare nomasinganyeko?

22 Peturusa ga yi pulire asi Jesus ana vhumbuka ndi? Pomuhowo kapi ga yi pulire, nampili ngomu vakadi va mu tanterere asi vaengeli vana va monekere nokuvatantera asi Jesus ana vhumbuka koufe. (Ruk. 23:55–24:11) Kouhura wezuva olyo, Peturusa kapi ga guvire hena ndi a kare nomasinganyeko. Morwa Jesus ga vhumbukire ngosisitwa sopampepo. Ta monekere vapositoli vendi navenye. Nye komeho a ka va monekere navenye, pomuhowo ta monekere Peturusa gelike. Ano vapositoli kwa tente asi: “Hompa ana vhumbuka sili-sili, yiyo ana moneka kwaSimoni.” (Ruk. 24:34) Mupositoli Paurusa nage ga ya tjenge asi Jesus “ta monekere Peturusa, ntani ana kuyamonekera vena murongo navavali.” (1 Kol. 15:5) Mezuva lyoolyo, Jesus pomuhowo kwa monekerere Peturusa.

Peturusa ga rugene mapuko yikando yoyinzi nye Jesus ga mu dongwenene po, natuvenye twa hepa edongwenenopo nkenye apa

23. Nsene Vakriste tava tura mapuko, morwasinke va hepera kudiworoka sihorokwa saPeturusa?

23 Bibeli kapi za tumbura eyi ya horokere apa Jesus naPeturusa va ligwene. Yosili, Peturusa ga hefe apa ga mwene Jesus age muzuni makura ta mu pwagesere kukora oku ga lizuvhire komutjima. Peturusa kwa here Jesus a mu dongwenene po. Jesus ga dongwenene po Peturusa kutundilira komutjima. Naina, Vakriste ava vana kutura mapuko va hepa kudiworoka sihorokwa saPeturusa. Kapisi tu gazare asi Karunga kapi ta vhuru kutudongwenena po. Jesus kuhonena oGuhwe ava ava dili ‘kulikata-kata kudongwenena po.’—Jes. 55:7.

Jesus ta pukurura hena Peturusa

24, 25. (a) Yisinke ya horokere apa Peturusa ga here kukwata nomfi mEkurudiva lyaGalireya? (b) Yisinke ga rugene Peturusa apa ga mwene sitetu saJesus?

24 Jesus ta tantere vapositoli va ka ligwane koGalireya. Apa va ka sikire, Peturusa ta zi a ka tege nomfi mEkurudiva lyaGalireya. Vakwawo nawo tava mu kwama. Apa ga kere mowato, nokumona mankumpi gana kuyerauka nokutega ekwe, Peturusa ta diworoka eparu lyendi lyanare. Masiku ogo kapi va kwete nomfi.—Mat. 26:32; Joh. 21:1-3.

Peturusa ta vatukire momema ta zi konontere

25 Apa lya sire, muntu ga kere konontere defuta ta tantere Peturusa novakwawo va tege ekwe koruha rwapeke rowato. Awo tava yi rugana, tava kwata nomfi dokusika po-153. Peturusa ta dimburura asi muntu ogu, Jesus. Makura ta vatukire momema a ze konontere. Apa va kere konontere, Jesus ta pe varongwa vendi nomfi edi ga dosere pomakara gomundiro. Makura ta uyungisa Peturusa.—Joh. 21:4-14.

26, 27. (a) Yisinke Jesus ga pulire Peturusa yikando yitatu? (b) Ngapi Jesus ga likidire asi ga dongwenene po Peturusa?

26 Jesus ta pura Peturusa nsene ga mu hara. Morwa Peturusa ga patanene Jesus yikando yitatu, Jesus ta pura Peturusa komeho zovakwawo yikando yitatu nsene ga mu hara sili. Apa Peturusa ga limbwilire asi ga here Jesus, makura ta mu tantere omu na likida eharo olyo: pokutura muhowo sirugana saJehova meparu lyendi nokulisa nokupameka nonzwi daKristusa, vasikuli vendi wovalimburukwi.—Ruk. 22:32; Joh. 21:15-17.

27 Jesus ga yi likidire asi Peturusa ga kere nomulyo kwendi noku koGuhwe. Megendeso lyaKristusa, Peturusa ga ya kere nositumbukira sosinene mombungakriste. Yosili Jesus ga kere nonkareso zokudongwenena po. Peturusa za mu gumine komutjima nkenda zaJesus, ntani ga lirongerere ko komapuko gendi.

28. Monkedi musinke Peturusa ga ya kere ngwendi emanya?

28 Peturusa ga sikisire mo sirugana sendi nomvhura dononzi. Age ga nkondopekere varongwa vakwawo, ngwendi moomu Jesus ga mu pangerere komeho zonomfa dendi. Peturusa ga sikisire mo nawa sirugana sendi, nokuronga nokutakamesa nawa vasikuli vaKristusa. Kuliza nomu ga yi pumbire Jesus, Peturusa ga ya kere nepuro lyokupama ngwendi emanya mombungakriste. Umbangi kuumonena monombilive mbali domoBibeli edi ga tjenge Peturusa. Nombilive odo kulikida asi Peturusa kapi ga divarere sirongwa sedongwenenopo esi ga lirongere kwaJesus.—Resa 1 Peturusa 3:8, 9; 4:8.

29. Ngapi natu honena epuro lyaPeturusa nonkenda zaJesus?

29 Nose tu lirongeni kudongwenena po vakwetu. Ose kukanderera nkenye apa Karunga a tu dongwenene po mapuko getu ndi? Ose kutambura edongwenenopo olyo nokulitezurura ndi? Ntani ose kudongwenena po vakwetu ndi? Nsene tu yi rugana, ngatu honena epuro lyaPeturusa nonkenda zaJesus.