1. Yisinke sitambo saKarunga kevhu?

SITAMBO saKarunga kevhu sili siwa unene. Jehova kuna hara evhu va li zwide vantu wovawa wokuhafa. Bibeli kwa tanta asi: “Karunga ta rugana sikunino moEdeni” makura “ta menesa mo yitji yomarudi peke-peke yoyiwa mokutara, eyi ngayi yimi enyango lyewa.” Konyima apa Karunga ga mene kuunga mugara nomukadi wokuhova, Adamu naEva, ta va tura membo lina lyewa nokuvatantera asi: “Livhareni mu zwide evhu, makura ruvharo rweni ngaru li pangere.” (Genesis 1:28; 2:8, 9, 15) Aso kwa kere sitambo saKarunga asi vantu va kare novana ntani nokunenepeka embo lina lyoparadisa evhu nalinye ntani nokutakamesa yikorama.

2. (a) Ngapi omu tuna yi diva asi sitambo saKarunga kevhu ngasi ka sika mo? (b) Yisinke azi uyunga ko Bibeli kuhamena vantu mokukaparuka narunye?

² Omu ono kugazara asi sitambo saJehova Karunga kovantu sokuparuka pevhu moparadisa ngasi ka sika mo ndi? Karunga ta tanta asi: “Nyame na yi uyunga, nye yiyo kusika mo.” (Jesaya 46:9-11; 55:11) Yimo, nkenye eyi a tanta Karunga yosili ngayi sika mo! Age ta uyunga asi, “kapi ga u sita [uzuni] u kare ngorooro siporongwa, nye kwa tura mo vantu va kare mo.” (Jesaya 45:18) Vantu musinke ga here Karunga  va paruke pevhu? Siruwo sokuhura kupi ga va harerere va paruke po? Bibeli kulimburura asi: ‘Muhungami nga gusa sirongo nga tunge mo narunye-narunye.’—Episarome 37:29; Ehororo 21:3, 4.

3. Nomukaro musinke donondona dina kara pevhu ngesi, ntani mapuro musinke adi retesa po?

³ Ya zuvhika, eyi kapi ya horoka simpe. Ngesi vantu awo kuvera nokufa; awo hena kurwana ntani nokulidipaga vene-navene. Poyili yimwe ya yipire po. Nampili ngoso, Karunga kapisi yimo ga liharerere evhu li kare ngwendi moomu tuna kuyimona naina! Yisinke ya horokere? Morwasinke sitambo saKarunga sa dilire kusika mo? Kwato buke zomahistoli ezi ga tjanga muntu nazi vhura kututantera, morwa udigu ou kwa tamekere meguru.

4, 5. (a) Yilye nawa-nawa ga uyungire naEva kupitira mezoka? (b) Ngapi omu nayi vhura kukara asi muntu ogu ga kere gomuwa gokuhungama a ya kare muwidi?

⁴ Buke zokuhova moBibeli kutanta kuhamena murwanesi gwaKarunga ogu ga wizire mosipata saEdeni. Kumutumbura asi “ezoka,” nye kapi ga kere sikorama tupu. Buke zokuhulilira moBibeli kwa mu dimburura asi ‘Muzonaguli ndi Satana, ogu ga pukisa uzuni naunye.’ Age kumutumbura hena asi ‘ezoka lyanare.’ (Genesis 3:1; Ehororo 12:9) Ogu muengeli ndi sisitwa sopampepo sononkondo sokudira kumoneka, kwa ruganesere ezoka nokuuyunga naEva, ngamoomu na vhura muntu gonondunge kuninka ezwi lyendi li pwage mosipopisa. Muntu ogo gopampepo yipo ga kere apa ga wapaikire Karunga evhu kovantu.—Joba 38:4, 7.

⁵ Mokumona asi yisitwa yaJehova nayinye ya sikilira mo, yilye nye ga sitire ogo “Muzonaguli” ndi “Satana”? Paureru, munwaKarunga gumwe gopampepo gononkondo ga ya lipirwire mwene a ya kare Muzonaguli ndi Mudiaboli. Ngapi omu ya horokere eyi? Twa kona kuyidimburura asi, nampili naina  muntu ogu ga kere gomuwa gokuhungama kuvhura a ya kare muwidi. Ngapi omu ayi horoka eyi? Muntu kuvhura a pulisire madowo gomadona ga kure momutjima gwendi. Nsene a twikira kugagazara, madowo gomadona ogo kuvhura ga ya kure nononkondo. Makura nsene mpito zi moneka, age kuvhura a sikise mo madowo gomadona aga a gazara.—Jakopo 1:13-15.

6. Ngapi omu ga ya kara munwaKarunga gumwe gopampepo gononkondo Satana Muzonaguli?

⁶ Eyi yiyo ya horokerere Satana Muzonaguli. Age ga yi zuvhire apa ga tanterere Karunga oAdamu naEva asi va kare novana ntani va zwide evhu noruvharo rwawo. (Genesis 1:27, 28) Walye Satana ga gazarere asi: ‘Eh, vantu ava navenye kuvhura va karere nge, kapisi Karunga!’ Makura edowo lyedona yipo lya kulire momutjima gwendi. Konyima, ga ya kumbagerere Eva nokumutantera yimpempa kuhamena Karunga. (Genesis 3:1-5) Yipo nye ga ya kere “Muzonaguli,” ndi “Mudiaboli” kutanta asi “Muswauli.” Ta ya kara hena, “Satana” kutanta asi “Murwanesi.”

7. (a) Morwasinke va fililire oAdamu naEva? (b) Morwasinke aru kurupire nokufa ruvharo rwaAdamu narunye?

⁷ Mokuruganesa yimpempa noyineya, Satana Muzonaguli ga ninkisire oAdamu naEva va dire kulimburukwa kwaKarunga. (Genesis 2:17; 3:6) Yitundwamo, awo va ya fire, ngamoomu ga yi uyungire Karunga asi ngava fa nsene va dira kumulimburukwa. (Genesis 3:17-19) Moomu ga ya kere Adamu gokudira kusikilira mo apa ga zonene, ruvharo rwendi narunye rwa pingire nzo zendi. (Varoma 5:12) Sihorokwa esi kuvhura kusifanekesa kosipana sokukanga nomboroto. Nsene sipana sa kara nemyantuko, yinke nayi horokera kwankenye munhwi gomboroto ogo vana ruganene mo? Nkenye munhwi tagu kara nemyantuko ndi kudira kusikilira mo. Mokulifana, nkenye muntu ga pinga “emyantuko” lyokudira kusikilira mo kwaAdamu. Yiyo nye ava kurupire nokufa vantu navenye.—Varoma 3:23.

8, 9. (a) Ehomono musinke ga retesere po Satana? (b) Morwasinke ga dilire kuzonagura po Karunga varwanesi poopo?

 ⁸ Apa ga pitisilire Satana oAdamu naEva mokuzona kwaKarunga, age nawa-nawa ga pitisilire erwaneso. Age kwa homwene nkedi zaJehova zokupangera. Satana kwa uyungire ngwendi asi: ‘Karunga mupangeli gomudona. Age kukumbagera  nokuhoreka yininke yoyiwa kovapangerwa vendi. Vantu awo kapi va hepa Karunga a va pangere. Awo kuvhura kutokora vene asi yipi po yoyiwa neyi yoyidona. Ano awo ngava gwana yoyiwa po mepangero lyange.’ Ngano ngapi omu ga vhulire Karunga kugendesa ehomono lyeswau lyangoso? Vamwe kugazara asi ngano Karunga ga zonagwire po varwanesi vena. Nye ngano ya limbwilire ehomono lyaSatana ndi? Ngano nye ya likidire asi nkedi zaKarunga zokupangera za hungama ndi?

⁹ Uhungami waJehova wokusikilira mo kapi wa mu pulisilire a zonagure po varwanesi vena poopo. Age kwa tokwere asi pwa hepa siruwo sokulimburura ehomono lyaSatana monkedi zongwa nokulikida asi Muzonaguli munayimpempa. Yipo nye ga tokwere Karunga asi age nga pulisira vantu va lipangere vene konhi zepangero lyaSatana posiruwo songandi. Eyi ga yi ruganenene Jehova ntani neyi ga pulisira siruwo sosinzi si pite komeho zokukahagekesa po nompata edi, ngava ka yi zogerera mEgaununo 11 mobuke ezi. Ngesi ya wapa kugazara ko kweyi: Adamu naEva va hungikire mokupura Satana ogu ga dilire kuvaruganena nkenye uwa ndi? Awo va hungikire mokupura asi Jehova, ogu ga va pere nayinye eyi va kere nayo mukumbageli gonyanya ndi? Ngano nyove, yisinke ngano wa rugene?

10. Ngapi omu no vhura kukwatesa koruha rwaJehova mokulimburura ehomono lyaSatana?

¹⁰ Ya wapa mokugazadara ko komapuro aga morwa nkenye gumwe gwetu kuligwanekera nonompata dokulifana naina. Yimo, wa kara nompito zokukwatesa koruha rwaJehova mokulimburura ehomono lyaSatana. Ove kuvhura kutambura Jehova ngoMupangeli goge nokuvatera mokulikida asi Satana yige munayimpempa. (Episarome 73:28; Yisewe 27:11) Ehudi, momamiliyona gomayovi govantu mouzuni, vasesu tupu ava tura po etokoro lyangoso. Eyi kuretesa po epuro lyomulyo: Bibeli kuronga sili asi Satana yige a pangere uzuni ou ndi?

11, 12. (a) Eheteko lyaJesus, ngapi omu lya likidire asi Satana yige mupangeli gouzuni ou? (b) Yisinke ayi likida hena asi Satana yige mupangeli gouzuni ou?

¹¹ Jesus ga divire nawa-nawa asi Satana yige mupangeli gouzuni ou. Pasitetu, ezuva limwe Satana ga likidire Jesus “mauntungi gouzuni nomaufuuli gamo.” Makura Satana ga tumbwidire Jesus asi: “Nayinye eyi ono kumona ngano nani yi ku pa, nsene o twa nongoro pevhu o tongamene nge.” (Mateusa 4:8, 9; Rukasa 4:5, 6) Gazadara ko. Ngano olyo kwa kere nye eheteko kwaJesus nsene Satana kapi ga kere mupangeli gomauntungi aga ndi? Jesus kapi ga patanene asi mapangero nagenye gomomuzuni gaSatana. Yosili, Jesus ngano ga yi rugene ngano Satana kapi ga kere mupangeli gwago.

¹² Yosili, Jehova yige Karunga Munankondo nadinye, Musiti goyininke nayinye yokutetukisa. (Ehororo 4:11) Nye, kwato oku za uyunga Bibeli asi Jehova Karunga ndi Jesus Kristusa yige mupangeli gouzuni ou. Mousili, Jesus kwa likidire nawa-nawa asi Satana yige “Mupangeli gouzuni ou.” (Johanesa 12:31; 14:30; 16:11) Kuhamena murwanesi ogu, mupositoli Johanesa goMukriste kwa tjenge asi: “Uzuni mudima kwa kara mepangero lyoMuzonaguli.”—1 Johanesa 5:19.

13. Morwasinke pwa hepera uzuni woupe?

¹³ Moomu dina kupita nomvhura, uzuni kuna kuligwederera kudonapa unene. Uzuni kwa zura vakwayita wokurwanangana, novanapolitika wokukumbagera, novapitisili womaukereli wovayilipaki, ntani novakorokotji wonyanya. Uzuni mudima nokuvhura si kuuwapukurura. Bibeli za horora asi siruwo pepi sina kara apa Karunga nga ka zonagura po uzuni woudinikarunga poyita yendi yaHarumagedoni. Uzuni ou ngau ya u pinganena po uzuni woupe wouhungami.—Ehororo 16:14-16.

14. Yilye ga horowora Karunga mokukara Mupangeli goUhompa wendi, ntani ngapi omu va yi pumbire eyi?

 ¹⁴ Jehova Karunga ga horowora Jesus Kristusa mokukara Mupangeli goUhompa ndi epangero lyendi lyemeguru. Nare-nare, Bibeli za pumbire asi: “Munona kuna mu tu hampurukire! Munona gomugara kuna mu tu pe! Age yige nga kara mupanguli gwetu. Age ngava mu tumbura asi: . . . ‘Hompa gombili.’ Nonkondo depangero lyendi ngadi kura ngorooro; ano untungi wepangero lyendi ngau kara nkenye apa mompora.” (Jesaya 9:6, 7) Kombinga zepangero eli, Jesus ga rongere vasikuli vendi mokukanderera asi: ‘Uhompa woge au wize. Mpango zoge ava zi sikise mo pevhu ngwendi meguru.’ (Mateusa 6:10) Moomu tupu ngatu ka yi mona komeho mobuke ezi, Uhompa waKarunga ntaantani ngau ka guse po mapangero nagenye gouzuni ou ntani awo ngau ka pinganena po nagenye. (Ndaniyera 2:44) Makura Uhompa waKarunga ngau ka reta po paradisa pevhu.

15. Yisinke ‘evhu lyepe’?

¹⁵ Bibeli kututumbwidira asi: “Nye ose kuna kundindira, moomu ga yi tumbwidira Karunga, eguru lyepe nevhu lyepe, omu ngamu kara uhungami.” (2 Peturusa 3:13; Jesaya 65:17) Pamwe apa azi uyunga Bibeli kuhamena “evhu” azo kulikida kovantu ava va kara pevhu. (Deuteronomium 32:1) Kutanta asi ‘evhu lyepe’ lyokuhungama alyo nkarapamwe zovantu ava ga hara Karunga.

16. Uhwi musinke womulyo wokutunda kwaKarunga ngava ka gwana owo ga hara, ntani yisinke natu rugana yipo tu ka u gwane?

¹⁶ Jesus ga tumbwidire asi mouzuni woupe ou una kuwiza, ava ga hara Karunga ngava ka gwana uhwi ‘womwenyo gwanarunye.’ (Marukusa 10:30) Penuna moBibeli zoge mwaJohanesa 3:16 ntani 17:3, ntani resa eyi ga tente Jesus natu rugana yipo tu ka gwane mwenyo gwanarunye. Tara ngesi moBibeli komatungiko aga ngava ka hafera ava wa wapera uhwi  wina wouwa wokutunda kwaKarunga moParadisa pevhu ezi zina kuwiza.

17, 18. Ngapi omu natu kara nousili asi ngaku ka kara mbili nompora pevhu nalinye?

¹⁷ Udinikarunga noyita noukorokotji ntani nonyanya ngayi ka haga po. “Mudinikarunga ta dongonoka po . . . Valinunupiki yiwo ngava hingira sirongo.” (Episarome 37:10, 11) Mbili ngazi ka kara ko morwa ‘Karunga nga hageka yita mouzuni mudima.’ (Episarome 46:9; Jesaya 2:4) Makura “uhungami ngano tau lihana . . . , mpora ngazi kare ko dogoro noku ngaku diminina kwedi,” kutanta asi narunye!—Episarome 72:7.

¹⁸ Vakereli vaJehova ngava ka paruka mompora. Apa va limburukwire Vaisraeli vanare Karunga, awo kwa parukire mompora. (Levitikus 25:18, 19) Eh, uwa musi ngau ka kara mokukahafera mpora zokulifana moParadisa!—Jesaya 32:18; Mika 4:4.

19. Morwasinke tuna yi divire asi ngaku ka kara ewogo lyonondya mouzuni woupe waKarunga?

¹⁹ Kapi ngaku ka kara marumbu. Muepisarome ga dimbire asi: “Ewogo lyoyisima ngano tali kara mosirongo; nondundu ngano tadi zura muzangu.” (Episarome 72:16) Jehova Karunga nga ka tungika vahungami vendi, ntani ‘mapya ngaga ka tunda muzangu gwago.’—Episarome 67:6.

20. Morwasinke natu karera nousili asi evhu nalinye ngali ka kara paradisa?

²⁰ Evhu nalinye ngali ka kara paradisa. Mambo noyipata yoyiwa yoyipe ngava ka yi tura po pomavega aga va zonagura vantu wononzo. (Jesaya 65:21-24; Ehororo 11:18) Moomu sina kupita siruwo, maruha gevhu aga va wapukurura ngaga ka nenepa dogoro evhu nalinye ngali fuure nokuyima ngwendi sipata saEdeni. Karunga nkenye apa nga ka ‘kutika nayinye moufenkenda wendi.’—Episarome 145:16.

21. Yinke yina kulikida asi ngazi ka kara ko mbili pokatji kovantu noyikorama?

²¹ Ngaku ka kara mbili pokatji kovantu noyikorama. Yikasama noyimuna ngayi ka lya kumwe. Nampili munonagona  kapi nga ka tjira yikorama eyi yina kara ngesi siponga.—Jesaya 11:6-9; 65:25.

22. Yinke ngayi ka horokera mauvera?

²² Mauvera ngaga ka dongonoka po. NgoMupangeli goUhompa waKarunga wemeguru, Jesus nga ka verura kupitakanena pena ga kere pevhu. (Mateusa 9:35; Marukusa 1:40-42; Johanesa 5:5-9) Makura “nagumwe si . . . nga sivana asi ta vere.”—Jesaya 33:24; 35:5, 6.

23. Morwasinke ngali ka retera evhumbuko ruhafo konomutjima detu?

²³ Vahali wokufa ngava ka tengwira keparu nehuguvaro lyokupira kufa hena. Navenye womonompofu donomfa owo va kara momagano gaKarunga ngava ka vhumbuka. Mousili “va kare vawa ndi vadona, ngava va pindura koufe.”—Yirugana 24:15; Johanesa 5:28, 29.

24. Ngapi omu ono kulizuvha kuhamena kuparuka pevhu moParadisa?

²⁴ Eh, meho musi zositetu zina kundindira owo va tokora kulironga kuhamena Musiti gwetu gomunene Jehova Karunga nokumukerera! Ozo yizo Paradisa zepevhu ga tembe Jesus apa ga tumbwidilire gwina mukorokotji ga fire nendi asi: “To ka kara kumwe name moParadisa.” (Rukasa 23:43) Ya kara mulyo unene tu lironge yoyinzi kuhamena Jesus Kristusa, mogu ngaga ka sikilira mo matungiko aga nagenye.