Ehuguvaro​—Kuvhura li ku vatere meparu ndi?

DANIEL gonomvhura 10, kwa kere nouvera wokankera ure womvhura zimwe. Vakaume novanekoro ntani ndokotora gwendi kwa zumbanesere ehuguvaro asi kapi nga veruka. Nye Daniel kapi ga zumbanesere ehuguvaro. Age ga kere nehuguvaro asi apa nga kura nga ka kara mukonakoni nokuvatera vantu mokugwana uhaku wouvera wokankera. Age kwa hefe sili apa ga zuvhire asi ndokotora ogu ga lirongera kankera ezi ana kuvera ta wiza a ya mu konakone. Apa lya sikire mo ezuva, morwa mukarompepo gomudona ndokotora ogo kapi ga wizire. Eyi kwa mu guvisire sili unene. Esi kwa kere sikando sokuhova ga zumbanesere ehuguvaro. Konyima zomazuva gavali yipo ga dogorokere.

Sihorokwa saDaniel kwa si simwitira ndokotora ogu ga lirongera omu kukara nehuguvaro nokudira ehuguvaro lya likwatakana noukanguki. Walye nampo nove wa zuvha yihorokwa yangoso. Pasihonena, mukurupe ogu ana kara pepi nokufa, ta kara nendindiro lyenene mokumona sihorokwa somulyo ngwendi edinguro lyagumwe ogu ga hara ndi silika segwaneso lyononkwara. Konyima zosilika oso, makura ta dogoroka. Yisinke ya mu vaterere? Ehuguvaro sili kuvhura kuvatera muntu moomu va yi pura vamwe ndi?

Sinzi sava va lirongera youhaku kwa tanta asi kukara nehuguvaro ntani nomutaro gomuwa kukundama unene eparu lyomuntu noukanguki wendi. Nye sinzi sovantu kapi va yi pura. Vakonakoni vamwe kutanta asi eyi kuna kara masimwititi aga va tota po vantu. Awo kwa yi pura asi mauvera kwa likwatakana noudigu worutu.

Kutunda kwanare, vantu kwa kara nomasinganyeko kuhamena omu ehuguvaro lya kara nononkondo. Nomvhura mayovi da ka pita, mulirongi goMugereka Aristotle kwa mu pulire eyi ali tanta ehuguvaro, ano age kwa tente asi: “Kukara nehuguvaro moyininke eyi wa hara.” Ano mugara goMuamelika Benjamin Franklin kwa tente asi: “Ehuguvaro lyelike kapi lya gwanena po.”

Yisinke nawa-nawa ali tanta ehuguvaro? Alyo kuna kara tupu yininke eyi ava gazara vantu ndi ehegangwido lyomawoko-woko? Ndi pwa kara konda zomulyo zeyi natu tarera ehuguvaro ngosininke esi twa hepa natuvenye yipo tu kare noruhafo ntani noukanguki wouwa ndi?