BIBELI KAPISI BUKE ZOUNSITWE, NYE KWA TUMBURA MO MAGANO KUHAMENA UNSITWE KOMEHO VANTU VA YA GA DIVE. KONAKONA YIHONENA YIMWE.

Eguru nevhu ya kara netameko ndi?

Pwanare, vadivi unsitwe kwa tente asi hawe. Nye ngesi va yi kwatesa ko asi ya kara netameko. Bibeli nare za yi uyunga asi eguru nevhu kwa kara netameko.—Genesis 1:1.

Ngapi lya kara evhu?

Mosiruwo sanare, sinzi sovantu kwa gazarere asi evhu kwa hetakana ndi kwa lyalyakana. Koyiha yomvhura 500 komeho zokuwiza Jesus pevhu, vadivi unsitwe woVagereka kwa tente asi nampo evhu kwa liudinga. Komeho vadivi unsitwe va yi uyunge owo, Saromo, mutjangi gobuke zaMuudisi kwa tente asi: “Mpepo kupepa korwaMbindakano nokorwaMuzogo-zogo—azo kulikunduruka-kunduruka dogoro tazi tengura apa zina tundu.”—Muudisi 1:6, 7.

Eguru ngali zonauka po ndi?

Mulirongi goMugereka Aristotle kwa rongere asi ezonauko kuhorokera tupu koyininke yepevhu, nye eguru kapi ali zonauka ndi li runduruke. Monomvhura dononzi, vantu kwa kwatesere ko egano olyo. Nye koyiha 1900, vadivi unsitwe kwa totere po egano limwe. Alyo kwa kere asi yininke yekeguru neyi yepevhu kuvhura kuzonauka. Gumwe govadivi unsitwe Lord Kelvin, kwa tente eyi za uyunga Bibeli kuhamena eguru nevhu asi: “Nayinye ngayi kurupa ngwendi yikoverero.” (Episarome 102:25, 26) Kelvin kwa kwatesere ko eyi azi rongo Bibeli asi Karunga kuvhura a tokore kuhagekesa po ezonauko lyangoso lyokuzonagura yisitwa yendi.—Muudisi 1:4.

Yisinke ya kwata evhu?

Aristotle, kwa singwenene asi pwa kara mauzuni gatatu aga ga likwatakana, ano evhu kwa kara pokatji kankenye uzuni owo. Koyiha 1800, vadivi unsitwe ntani va ya yi dimbwilire asi nombungururu nevhu kwato eyi ya yi kwata. Nye buke zaJoba ezi va tjenge koyiha yomvhura 1500 komeho zokuwiza Jesus pevhu, kwa tanta asi Karunga kwa “zenzeresa evhu pevega lya hana yuma.”—Joba 26:7.

BIBELI KAPISI BUKE ZOUHAKU, NYE KWA TUMBURA MO MAGANO GOKUHAMENA UHAKU KOMEHO VANTU VA YA GA DIVE.

Vaveli va hepa kulikarera.

Veta zaMosesa kwa tanta asi vanayingondwe va hepa kulikarera. Kutundilira momvhura 500 dogoro 1500, yipo vandokotora va ya dimbwilire mulyo gweyi za uyunga Bibeli asi vaveli va likarere.—Levitikus, egaununo 13 ntani 14.

Kulikuhwa konyima zokukwata simpu.

Momvhura 1900 yipo va hagekere vandokotora kukwata yimpu novaveli va hana kulikuhwa komawoko. Ayo kwa retesere po nomfa dovantu wovanzi. Nye Veta zaMosesa kwa tanta asi nkenye ogu ana kuguma kosimpu ta nyata. Awo kwa va pangerere va ruganese mema mokulikuhura. Ngendeseso ozo zokuhamena ukanguki za poperere vantu.—Numeri 19:11, 19.

Kuvhumbika nze.

Nkenye mvhura, vanona wovanzi kufa kezimo lyokusinsana, morwa vantu kapi ava vhumbike nze. Veta zaMosesa kwa tanta asi vantu va hepa kuvhumbika nze ure nomambo.—Deuteronomium 23:13.

Kurugana yovamba.

Veta zaKarunga kwa pangerere asi munona gomumati va hepa kumurugana yovamba mezuva lyautano-nautatu. (Levitikus 12:3) Kwa yi tanta asi yininke yomukeke yokukankesa honde pokuremana kutameka tupu kurugana konyima zosivike simwe. Komeho va retese po nongendeseso douhaku, pwanare kurugana yovamba konyima zosivike simwe kwa kere epopero kovantu.

Elikwatakano lyopokatji koukanguki wopamalizuvho nou woparutu.

Vakonakoni wonomutji novadivi unsitwe kwa tanta asi malizuvho gomawa ngwendi ruhafo nehuguvaro norupandu ntani neharo lyokugusira po, kukundama ukanguki momuwa. Bibeli kutanta asi: “Mutjima gehafo kukwafa mokuveruka. Kukara neguwo nkenye apa kukukutika yisupa.”—Yisewe 17:22.