OMU VA HETEKERE KUZIZONAGURA PO: Vanapolitika novampitisili womaukarelikarunga kwa tokwere kuzonagura po Bibeli. Awo kwa nyokesere vantu mokukara noBibeli nokuzitjangurura ndi kuzitoroka. Resa yihonena yivali yina kukwama ko:

• Koyiha yomvhura 167 komeho a wize Jesus pevhu: Mupangeli Antiochus Epiphanes, ogu ga sininikire Vajuda va tambure ukarelikarunga woVagereka, kwa tokwere asi matjangururo goRuhebeli va ga zonagure po. Munahistoli Heinrich Graetz kwa tjenge asi vantu ava ga tumine “kwa tavagwire nokuhwika matjangururo ogo, ntani nokudipaga ava ngava ga resa.”

• Koyiha yomvhura 500 dogoro 1 500 konyima zokuwiza Jesus pevhu: Vampitisili vamwe woVakatolika kwa handukilire vantu ava ngava zuvhisa mbudi zomoBibeli mevango lyokuzuvhisa marongo goVakatolika, nokukwata ava va kere noBibeli. Awo kwa pangerere vantu vawo “. . . va papare momambo nomononzugo nadinye vantu ava va gazarerere asi kwa kere noBibeli. . . .  Nkenye muntu ogu va zi gwanene kwa mu dipagere nokuhwika embo lyendi.”

Ava va rwanesere Bibeli ngano kwa va tompokere kuzizonagura po, ngesi ngano kapi tuna kara noBibeli.

EYI BIBELI ZA DILIRE KUZONAUKA PO: Mupangeli Antiochus kwa tokwere kuzonagura po matjangururo moIsraeli nazinye, nye Vajuda vamwe kwa ka tungire moyirongo yapeke. Valirongi kwa yi ngungunyikira asi momvhura 100, Vajuda wovanzi kwa tungire koyirongo yapeke. Vajuda womoyirongo oyo kwa kere nomatjangururo monosinagoge, ano matjangururo ogo yigo va ya ruganesere vantu ava va ya kweme ko, kukwatera mo Vakriste.—Yirugana 15:21.

Koyiha yomvhura 500 dogoro 1 500 konyima zokuwiza Jesus pevhu, ava va here Bibeli kwa lididimikilire mahepeko ntani va twikilire kuzitoroka nokuzitjangurura. Konyima zonomvhura odo, maruha goBibeli ago kwa kere momaraka 33! Konyima zoyo, va ya tulisire po mahina gokunduruka, ano Bibeli kwa zi torokere nokuzinduruka usimbu momaraka gomanzi.

YITUNDWAMO: Nampili ngomu va zi rwanesere vapangeli novampitisili wonongereka, Bibeli kuna kara buke ezi za lihana unene ntani kwa zi toroka momaraka gomanzi. Azo kwa kundama noveta nombuuyungiso zoyirongo yimwe ntani kwa rundurura eparu lyovantu wovanzi.