Sihorokwa saNdafita naGolyata—Sa horokere sili ndi?
Vantu vamwe kusinganyeka nsene asi sihorokwa saNdafita naGolyata kwa horokere sili ndi esanseko tupu. Nampo nove ono kara nomasinganyeko ngomu ono resa sirongwa sina ka pita. Nsene yimo, konakona mapuro gatatu gana kukwama ko.
1 | Kuvhura sili muntu a kare nomusika gokuhura ponometa 2,9 ngoso ndi?
Bibeli kwa tanta asi Golyata “musika gwendi koyiha yonometa 3 ngoso.” (1 Samwere 17:4) Matoroko gamwe goBibeli kwa likida asi musika gwendi kwa sikire ponometa 2,9. Vamwe kwa uyunga asi Golyata kapi ga sikire ponometa odo, nye gazara: Maumbangi kwa likida asi pwa kara mugara gomure gokusika ponometa 2,7 mosiruwo setu. Yosili Golyata musika gwendi kwa sikire koyiha yonometa 3 ngoso ndi? Age kwa kere gomoruvharo roVarefa, ava va divikwire koure wawo. Buke zimwe va tjenge moEgipite koyiha yomvhura 1300 kwa likida asi pwa kere vakwayita mosirongo saKanana wonometa 2,4 momusika. Yipo nye, Golyata kwa kere nomusika 2,9.
2 | Ndafita yipo sili ga kere ndi?
Posiruwo simwe valirongi kwa hetekerere ko kutjindja sihorokwa sahompa Ndafita si kare ngwendi esanseko tupu, nye ya va digopera. Vasimaguli kwa gwene etjango lyanare eli lya tumbura “mbara zaNdafita.” Ntani, Jesus Kristusa kwa tente asi Ndafita yipo sili ga kere. (Mateusa 12:3; 22:43-45) Malikwamo gomazimo kulikida asi Jesus ogu ava tumbura asi Mesiyasa kwa tundililire moruvharo rwahompa Ndafita. (Mateusa 1:6-16; Rukasa 3:23-31) Eyi kulikida asi Ndafita yipo ga kere.
3 | Mavango aga va tumbura mosihorokwa esi yipo sili ga kara ndi?
Bibeli kwa tanta asi yita kwa horokerere moMuramba gwaEra. Azo za gwederera ko pokuuyunga asi Vafilisiti kwa dikire kamba zawo kesinya kwina lyondundu pokatji konodoropa mbali, Soko naAseka. Vaisraeli kesinya eli lyondundu, ano edamenena kwa va karerere pokatji. Mavango aga yipo sili ga kara ndi?
Mundinguli ga zire kevango olyo, kwa tanta asi: “Ogu ga tu twere, kapi ga hamena koukarelikarunga, nye kwa tu twere koMuramba gwaEra. Ose kwa rondere dogoro peguru lyondundu. Ngomu twa tere momuramba, age kwa tu ninkire tu rese 1 Samwere 17:1-3. Makura ta like kesinya kwina lyomuramba, nokutanta asi: ‘Korumoho, yiko za karerere doropa zaSoko. Ano korulyo, yiko za karerere doropa zaAseka. Vafilisiti kwa dikilire kamba zawo kesinya kwina lyondundu pokatji konodoropa odo. Ose nampo kuna sikama apa za karerere kamba zoVaisraeli.’ Tani gazara omu Sauru naNdafita va sikeme pevango eli na sikeme. Makura tatu gurumuka momuramba omu mwa kere mukuro gokupwira, omu mwa zura mamanya. Tani gazara omu Ndafita ga torere tumanya tutano momukuro ogu, ano kamanya kamwe yiko ga dipagesere Golyata.” Ngwendi mudinguli gwina, wovanzi nawo kuvatetura mauzera aga za gava Bibeli kuhamena sihorokwa esi.
Kapisi hepero tu kare nomasinganyeko kuhamena sihorokwa esi. Morwa vantu nomavango va tumbura mo, yipo sili ya kere. Ntani sihorokwa esi, kwa si tjanga moNonkango daKarunga gosili, “ogu a dili kutanta yimpempa.”—Titusa 1:2; 2 Timoteusa 3:16.