Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

SIRONGWA SELIRONGO 21

RUSUMO 107 Tu honeneni eharo lyaKarunga

Ngapi omu no gwana mulikwali gokuwapera?

Ngapi omu no gwana mulikwali gokuwapera?

“Ee, udigugona mokugwana mukadi-kadi! Yeeyi efumano lyendi lya pitakana tumanya tondiro.”​—YIS. 31:10.

OKU SINA DEMENENE SIRONGWA

Sirongwa esi tasi ka zogera nompango domoBibeli edi nadi vatera ogu ana hara kugwana mulikwali gokuwapera ntani nomu womombungakriste nava vatera vadike ava vana hara kukwara.

1-2. (a) Yisinke va hepa kugazadara nawa Vakriste wovadike komeho va tameke kulivandekera? (b) Yisinke ayi tanta “kulivandekera”? (Tara “Efatururo lyonkango.”)

 ONO HARA kukwara ndi? Mokumona asi nonkwara kapisi yiso sininke asi reta ruhafo rorunene, sinzi soVakriste wovadike yi kare asi vanona ndi vadike, awo kupapara mulikwali. Nye nampili ngoso, komeho o tameke kulivandekera nagumwe, wa hepa kukara nelikwatakano lyewa naJehova, kulidiva nyamoge ntani wa hepa kuliwapaikira yitumbukira eyi ngayi wiza mepata. a (1 Kol. 7:36) Nsene o yi rugana oyo, kuvhura ngo kare nononkwara doruhafo.

2 Nye nampili ngoso, ayo kapisi ureru kugwana mulikwali gokuwapera. (Yis. 31:10) Ntani nampili ngo gwane gumwe ogu ono hara kudiva nawa, ayo kapi ngayi kara ureru kutameka kulivandekera. b Mosirongwa esi, tatu ka zogera eyi nayi vatera Vakriste wovadike yipo va gwane mulikwali gokuwapera ntani nokutameka elivandekero. Natu ka zogera hena omu womombungakriste nava vatera ava vana hara kukwara.

YISINKE NAYI KUVATERA YIPO O GWANE MULIKWALI GOKUWAPERA?

3. Yisinke ga hepa kutara Mukriste gomudike nsene kuna kupapara mulikwali gokuwapera?

3 Nsene ono hara kukwara, ayo ya kara nomulyo o dive yikara eyi ono hepa momuntu ogo, komeho zokutameka kulivandekera. Ano eyi ngayi kuvatera ngo dimburure mulikwali gokuwapera ntani yipo o dire kulivandekera nomuntu gokudira kuwapera. Muntu ogu ono hara kukwara, ga hepa kukara Mukriste ogu ga gwana ekuho. (1 Kol. 7:39) Nye kapi ayi tanta asi nkenye ogu ga gwana ekuho kuvhura kukara mulikwali gokuwapera. Yipo nye, ayo yawapa kulipura asi: ‘Yitambo musinke na kara nayo meparu? Yikara musinke yimwe yoyiwa nina hara kutara momuntu ogu nina hara kukwara? Ame kapi ani ndindire ko yoyinzi komuntu ogo ndi?’

4. Yisinke va tumbura vamwe momakanderero gawo kuhamena kugwana mulikwali gokuwapera?

4 Nsene asi ono hara kukwara, tuna si huguvara asi wa kanderera kwaJehova yipo o gwane mulikwali. (Fil. 4:6) Nye nampili ngoso, Jehova kapi ga tumbwidira nkenye ogu asi nga mu pa mulikwali. Nye age kupakera mbili yihepwa yoge ntani nga ku vatera yipo o gwane mulikwali. Yipo nye, twikira kumutantera eyi ono hara ntani nomu ono kulizuvha. (Epis. 62:8) Kanderera kwaJehova yipo a ku pe unongo ntani nelididimiko. (Jak. 1:5) Munazinyetu gomugara John, c gomudike ogu ga kara moUnited States kwa faturura yininke eyi a tumbura momakanderero gendi. Age kwa uyunga asi: “Ame kutantera Jehova yipo ni dimburure yikara eyi nina hara momuntu ogu nina hara kukwara. Ame kukanderera yipo ni gwane nompito dokugwana muntu ogu nina hara kukwara. Ame hena kupura Jehova yipo a vatere nge ni tunge po yikara eyi ngayi vatera nge ngani kare nturagumbo gomuwa.” Munazinyetu gomukadi Tanya ogu ga tunga moSri Lanka kwa uyunga asi: “Apa ani papara mulikwali gokuwapera, ame kupura Jehova yipo a vatere nge ni twikire kukara noulimburukwi ntani noruhafo. Nampili o dire kugwana mulikwali gokuwapera ngesi, Jehova kwa tumbwidira asi age nga twikira kukupakera mbili ntani nokukuhara.​—Epis. 55:22.

5. Nompito musinke dimwe va kara nado vadike woVakriste yipo va lidive navamwe ava va hara Jehova? (1 Vakolinte 15:58) (Tara hena efano.)

5 Bibeli kutukorangeda tu “liture mo mosirugana saHompa.” (Resa 1 Vakolinte 15:58.) Nsene o litura mo mosirugana saHompa nokukara kumwe novanavazinyetu wokulisiga-siga, ove ngo hafera nonzogera dawo dokukorangeda ntani ngo gwana nompito dokulidiva novanavazinyetu wovadike ava va litura mo mokukarera Jehova. Ngomu ono kulitura mo yipo o hafese Jehova, ove ngo gwana ruhafo rosili.

Nsene o litura mo unene mosirugana saJehova ntani nokukara kumwe novanavazinyetu woVakriste wokulisiga-siga, ove kuvhura ngo lidive nava wopeke ava nawo vana hara kukwara (Tara paragarafu 5)


6. Yisinke va hepa kudiworoka Vakriste wovadike ngomu vana kupapara mulikwali?

6 Ngomu ono kupapara mulikwali, wa hepa kutakamesa asi kapisi si kare sininke somulyo po unene meparu lyoge. (Fil. 1:10) Ruhafo rosili kapi rwa korera mokukara mudike ndi kukwara, nye kwa korerakelikwatakano lyoge naJehova. (Mat. 5:3) Ntani ngomu ono kara mudike, kuvhura o kare nosiruwo sosinzi sokutamununa sirugana soge sokuzuvhisa. (1 Kol. 7:32, 33) Ruganesa nawa siruwo soge. Munazinyetu gomukadi gedina Jessica gomoUnited States ogu ga kwere age pepi nonomvhura 40, kwa tanta asi “Ame kwa litulire mo unene mokuzuvhisa, ano eyi kwa vaterere nge yi kare yina gwanene nge po nampili ngomu na here kukwara.”

LITULIRA PO SIRUWO SOKUDIVA NAWA MUNTU OGU ONO HARA KUKWARA

7. Morwasinke ya karera nomulyo o nomene muntu ogu ono hara kukwara komeho zokumutantera asi ono mu hara? (Yisewe 13:16)

7 Ngapi nsene ove kuna kugazara asi muntu ogu ono hara kukwara nampo kuvhura a kare mulikwali gokuwapera? Kuvhura o mu tantere poopo kuhamena omu ono kulizuvha ndi? Bibeli kutanta asi muntu gonondunge kuhova kugazara ntani na rugana eyi ana hara. (Resa Yisewe 13:16.) Ayo ya wapa o nomene muntu ogo poyiruwo noyiruwo komeho o mu tantere kuhamena omu ono kulizuvha. Munazinyetu gomugara Aschwin gomoNetherlands kwa tanta asi: “Malizuvho kuvhura kuwiza po usimbu ntani kudongonoka po usimbu. Nsene o litulira po siruwo sokunomena nawa ogo muntu, ove kapi ngo tameka elivandekero kuliza nomu ono kulizuvha.” Mokugwederera ko, ngomu ono kunomena muntu ogo, ove kuvhura ngo ya dimburure asi muntu ogo kapi nga vhura kukara mulikwali goge gokuwapera.

8. Ngapi omu munazinyetu gomudike na nomena muntu ogu ana hara nga kware? (Tara hena efano.)

8 Ngapi no nomena muntu ogu ono hara kukwara? Komapongo ntani konopati, kuvhura o dimburure elikwatakano lyendi naJehova, yikara yendi ntani nkareso zendi. Wolye vakaume vendi ntani yininke musinke a zogere? (Ruk. 6:45) Yitambo yendi ya liza neyi yoge ndi? Kuvhura o pure ko vakuronambunga womombungakriste zawo ava va mu diva nawa ndi kuvhura o pure ko vanavazinyetu ava va kara nelikwatakano lyewa naJehova. (Yis. 20:18) Kuvhura o pure kuhamena nkareso zagogo muntu ntani noyikara yendi. (Rutu 2:11) Ngomu ono ku nomena munazinyetu ogo, nyokera po kumuninkisa a lizuvhe udona. Ayo kapi nayi wapa kukara nkenye apa nagogo muntu ndi o hetekere ko kudiva nayinye kuhamena muntu ogo.

Nomena muntu ogu ono hara kukwara komeho zokumutantera asi ono mu hara (Tara paragarafu 7-8)


9. Yisinke wa hepa kupura nawa-nawa komeho o hedere muntu ogu ono hara kukwara?

9 Siruwo sokuhura kupi no nomena muntu ogo komeho o mu tantere omu ono kulizuvha? Nsene no genderera kumutantera, age kuvhura nga lizuvhe asi kapi ono gazadara ko komeho o tokore. (Yis. 29:20) Nye nsene muntu ogu ono hara a dimburura asi ono muhara ntani ove kuna kugusa siruwo sosire mokumutantera, age kuvhura nga gazare asi ove kapi ono kutokora usimbu. (Muud. 11:4) Diworoka asi komeho o uyungise muntu ogo, kapisi o yi pure asi ngo kwara muntu ogo. Nye wa hepa kuyipura nawa-nawa asi ono liwapaikire kukwara ntani ogo muntu nga kara mulikwali gokuwapera.

10. Yisinke no rugana nsene o dimburura asi gumwe ana ku hara nye kapi ono kara nositambo sokulivandekera nendi?

10 Ngapi nsene o dimburura asi gumwe nyove ana hara? Nsene kapi ono hara kulivandekera nendi, hetekera ko kuyilikida moyirugana yoge. Nsene kapi ono kara nositambo sokulivandekera, kapi nayi wapa o ninkise muntu gopeke a lizuvhe asi ono hara kutameka kulivandekera nendi.​—1 Kol. 10:24; Efe. 4:25.

11. Yininke musinke wa hepa kugazadara nawa nsene kuna kuwapaikira vantu yipo ngava livandekere ndi ngava likware?

11 Moyirongo yimwe vakurona ndi vakondi vapeke kuvhura va horowore muntu ogu nga kwara gekoro lyawo. Ano moyirongo yimwe, vakaume ndi vanekoro kupaparera mudike mulikwali, ano konyima ntani nava va pura nsene vana hara kulivandekera ndi hawe. Nsene va ku pura o paparere gumwe mulikwali yipo va livandekere ndi yipo ngava likware, gazadara ko eyi va hara ntani eyi vana hepa. Nsene ove kuna kugazara asi muntu ogu ono gwana kuvhura nga kare mulikwali gokuwapera kwa kaume koge ndi kwagumwe gekoro, ya wapa o dive nawa muntu ogo ntani noyikara yendi nye unene po, nsene ga kara nelikwatakano lyewa naJehova. Elikwatakano lyewa naJehova kuna kara sininke somulyo po unene kupitakana yimaliwa, elirongo ndi kudivikwa. Nye nampili ngoso, diworoka asi vadike ava vana hara kulikwara va hepa kutura po etokoro nsene asi tava likwara.​—Gar. 6:5.

NGAPI OMU NO TAMEKA ELIVANDEKERO?

12. Nsene ono hara kulivandekera nagumwe, ngapi no mu tantera asi ono hara kulivandekera nendi?

12 Nsene ono hara kutameka elivandekero nagumwe, ngapi omu no tantera muntu ogo? d Kuvhura o ture po ewapaiko pokukaligwana nomuntu ogo kevango limwe ndi pokuuyunga nage koserefoni. Makura mutantera kuvyukilira asi ono mu hara ntani ono hara kutameka elivandekero nage. (1 Kol. 14:9) Nsene hepero, mu pa ko siruwo yipo a ka gazadare ko. (Yis. 15:28) Nsene muntu ogo kapi ana hara kulivandekera nove, fumadeka omu ana kulizuvha.

13. Yisinke no rugana nsene gumwe a ku tantera asi ana hara mu livandekere? (Vakorosi 4:6)

13 Ngapi nsene gumwe a ku tantera asi ana ku hara? Muntu ogo nampo kuna likida uradi yipo a ku tantere omu ana kulizuvha. Ayo ya wapa o mu tantere nombili ntani nefumadeko. (Resa Vakorosi 4:6.) Ayo ya wapa o uyunge nsene ono hepa siruwo sokukagazadara ko yipo o dive nsene ono hara kutameka elivandekero. Nye nampili ngoso, hetekera ko kugava elimbururo nosiruwo. (Yis. 13:12) Nsene kapi ono hara kulivandekera nendi, uyunga nombili ntani faturura monkedi omu na vhura kuyikwata egano. Tu tareni omu munazinyetu gomugara Hans gomoAustria ga limbwilire apa munazinyetu gomukadi ga mu tanterere asi ana mu hara. Age kwa uyunga asi: “Ame kwa mu tanterere kuhamena etokoro lyange monkedi ezi ga vhulire kuyikwata egano ntani zombili. Ame kwa yi rugene usimbu morwa kapi na here kumuhuguvaresa asi kuvhura ngani livandekere nage ntani ame kapi na rugene yininke eyi ya mu ninkisire a gazare asi nampo nani tjindja magano gange.” Mokulifana, nsene ono hara kulivandekera nomuntu, mutantera kuhamena omu ono kulizuvha ntani neyi ono kundindira ko melivandekero lyeni. Eyi ono kundindira melivandekero lyeni kuvhura ngayi lisige morwa mpo zeni ndi maukaro gamwe.

NGAPI OMU WOPEKE NAVA KWATESA KO VAKRISTE WOVADIKE?

14. Ngapi omu natu kwatesa ko Vakriste wovadike mweyi atu uyunga?

14 Ngapi omu natuvenye natu kwatesa ko Vakriste wovadike ava vana hara kukwara? Nkedi zimwe kuna kara pokutakamesa eyi atu uyunga. (Efe. 4:29) Kuvhura tu lipure asi: ‘Ame kusindagura ava vana hara kukwara ndi? Apa ani mono munazinyetu gomugara gomudike namunazinyetu gomukadi gomudike kuna kuzogera kumwe, ame kugazara nare asi nampo vana hara kutameka kulivandekera ndi?’ (1 Tim. 5:13) Mokugwederera ko, kapi tuna hara kuninkisa Vakriste wovadike va lizuvhe asi nampo vana kara noudigu morwa kapi va kwara. Hans ogu tuna tumbura pomuhowo kwa tanta asi: “Vanavazinyetu vamwe kuuyunga asi ‘Morwasinke ono kudilira kukwara? Ove kapisi omunona hena.’ Mauyungo gokukara ngoso, kuvhura kuninkisa vadike va lizuvhe ngwendi kwato mulyo ntani va lizuvhe asi kuna ku va sininika va kware.” Ayo nayi wapa nsene tu papara nompito yipo tu pandadeke Vakriste wovadike.​—1 Tes. 5:11.

15. (a) Yisinke twa hepa kugazadara ko nawa komeho zokuvatera muntu a gwane mulikwali? (Varoma 15:2) (Tara hena efano.) (b) Yirongwa musinke yomulyo ono lirongere mo movidiyo?

15 Ngapi nsene ose kuna kugazara asi munazinyetu gomugara ntani namunazinyetu gomukadi kuvhura ngava kare valikwali wokuwapera? Bibeli kututantera asi tu gazadare ko malizuvho gava wopeke. (Resa Varoma 15:2.) Sinzi sovadike kapi va hara wopeke va va likide muntu ogu nga va vhura kulikwara nage. Yipo nye, twa hepa kufumadeka etokoro lyawo. (2 Tes. 3:11) Vamwe kuvhura va hare tu va vatere, nye kapi tuna hara kuyirugana va hana kuyitutantera. e (Yis. 3:27) Vadike vamwe kapi va hara ku va divisa kwava wopeke monkedi ezi. Munazinyetu gomudike Lydia gomoGermany kwa tanta asi: “Kuvhura o hamesere mo munazinyetu gomugara nogu gomukadi mombunga zonene. Tulisa po mawapaiko yipo vanavazinyetu owo vavali va zogere kumwe, nye va siga va tokore vene eyi vana hara kurugana.”

Apa Vakriste ava kara kumwe yipo va hafere po yuma, ayo kupa mpito vadike yipo va ligwane novadike vakwawo (Tara paragarafu 15)


16. Yisinke va hepa kudiworoka Vakriste wovadike?

16 Natuvenye, yi kare asi twa kwara ndi vadike, kuvhura tu kare neparu lyoruhafo. (Epis. 128:1) Nsene ono hara kukwara nye simpe kapi ono gwana ogu ono hara kukwara, twikira kudemenena kosirugana saJehova. Munazinyetu gomukadi gomoMacao gedina Sin Yi kwa uyunga asi: “Nsene o gazadara ko kuhamena siruwo esi ngo kara nomulikwali goge moparadisa, ngo dimburura asi siruwo esi ono kara simpe mudike, sisupi. Hafera siruwo esi ono kara ove simpe mudike ntani si ruganesa nawa. Nye ngapi nsene ove ono gwana mulikwali gokuwapera ntani mwa vareka nare kulivandekera? Mosirongwa sokukwama ko, ngatu ka zogera omu no vhura kukara nelivandekero eli nali kuvatera yipo o ture po matokoro gouhunga.

RUSUMO 137 Vanavazinyetukadi wovalimburukwi

a Mokukuvatera yipo o tokore nsene ono liwapaikire kukwara, tara sirongwa ko jw.org “Dating​—Part 1: Am I Ready to Date?

b EFATURURO LYONKANGO: Mosirongwa esi ntani mosirongwa sokukwama ko, “elivandekero” kwa tamba kosiruwo esi mugara nomukadi ava lidiva nawa yipo va tokore nsene ngava wapera kulikwara. Ano moyirongo yimwe kuvhura kutanta asi kulivandekera ndi kudiva nawa muntu gopeke. Elivandekero kutameka apa mugara nomukadi ava litantere asi vana lihara ntani ngayi twikira dogoro ngava ture po etokoro lyokulikwara ndi ngava hagekese po elivandekero.

c Madina gamwe kwa ga tjindja.

d Monompo dimwe, munazinyetu gomugara yige a howo kuhedera munazinyetu gomukadi yipo va tameke kulivandekera. Nye nampili ngoso, munazinyetu gomukadi kuvhura a tokore kuhedera munazinyetu gomugara. (Rutu 3:1-13) Komauzera gomanzi, tara sirongwa “Young People Ask . . . How Can I Tell Him How I Feel?” moAwake! zomo-22 Sikukutu 2004, moRuingilisa.

e Tara vidiyo zoko jw.org zosiparatjangwa Ava ava kondjere epuro​—Vakriste wovadike.