Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

Honena uhungami waJehova nonkenda zendi

Honena uhungami waJehova nonkenda zendi

“Omu tare asi uhungami tava u sikisa mo, one mu kare nezaverero nonkenda novakweneni.”—SAK. 7:9.

MARUSUMO: 12588

1, 2. (a) Ngapi Jesus ga lizuvhire kuhamena Veta zaKarunga? (b) Ngapi omu Vafalisayi novalirongi woMatjangwa ngava ruganesa Veta mepuko?

JESUS kwa here Veta zaMosesa morwa azo kwa tundilire komuntu gomulyo po, Jehova. MEpisarome 40:8, Bibeli kwa pumbire kuhamena omu Jesus ga here Veta asi: ‘Ame kuna tokomene po yokurugana eharo lyoge Karunga gwange! [Veta] zoge tani zi paka komutjima.’ Jesus kwa yi likidire kupitira mweyi nga uyunga neyi nga rugana asi, Veta zaKarunga kureta mauwa ntani ga zi sikisire mo.—Mat. 5:17-19.

2 Jesus kapi nampo ya mu hafesere apa ga mwene Vafalisayi novalirongi woMatjangwa kuna kuruganesa Veta zoGuhwe mepuko. Awo kwa kweme mo tupu noveta dimwe, Jesus yipo ga va tanterere asi: “One kugava yiumurongo yehidi lyokutovesesa.” Udigu musinke va kere nawo? Age kwa tente asi: “Ano nye eyi ya nenepa po moVeta zaKarunga one nombili si nayo: uhungami noufenkenda noulimburukwi.” (Mat. 23:23) Mokulisiga noVafalisayi ntani valirongi woMatjangwa, Jesus ga kwete egano konda zeyi va tulisilire po Veta, ntani nomu nompango da horora yikara yaJehova.

3. Yisinke natu ka konakona mosirongwa esi?

3 NgoVakriste, kapi atu kwama Veta zaMosesa. (Rom. 7:6) Nye Jehova kwa zi pulisira va zi tjange moNonkango dendi, Bibeli. Age kuna hara tu kwate egano nokutura pasirugana “eyi ya nenepa po” ndi nompango domoVeta ozo. Pasihonena, nompango musinke atu gwana mewapaiko eli ga tulisire po Jehova kuhamena yitata yorugami? Mosirongwa sa ka pita katu zogerere eyi natu lirongera ko kweyi ga hepere kurugana muntu ogu ana dipaga mukwawo. Ano mosirongwa esi tatu ka zogera eyi natu lirongera ko koyitata yorugami kuhamena Jehova ntani nomu natu honena yikara yendi. Ngesi tatu ka konakona mapuro aga asi: Ngapi omu yitata yorugami ayi likida nkenda zaJehova? Yisinke ayi tu rongo kuhamena mutaro gwendi keparu? Ngapi ayi likida uhungami wendi? Ntani tarurura omu no vhura kuhonena Jehova.—Resa Vaefeso 5:1, 2.

“YITATA YORUGAMI” KULIKIDA NKENDA ZAJEHOVA

4, 5. (a) Yisinke va rugene yipo muntu a dukire usimbu mositata sorugami ntani morwasinke? (b) Yisinke ayi tu rongo eyi kuhamena Jehova?

4 Yitata yorugami kwa kere ureru kuyigwana. Jehova kwa tanterere Vaisraeli va tulise po yitata ntazimwe komaruha gokulisiga-siga. Morwasinke? Yipo muntu ogu ana dipaga mukwawo a vhure kugwana usimbu sitata sorugami esi sa mu karere pepi. (Num. 35:11-14) Nonzira dokuvyuka koyitata oyo kwa di wapekere nawa yipo a tjwayuke usimbu ogu ana dipaga mukwawo. (Deut. 19:3) Kuliza nomauzera goVajuda, kononzira odo kwa tulire ko yidiviso eyi nayi vatera mudipagi a dive oku na vyuka. Mokumona asi yitata yorugami kwa yi tulisire po, eyi ngayi vatere ogu ana dipaga mukwawo momponyo a dire kutjwayukira kosirongo nasopeke oku ngano kwa ka mu ninkisire a tameke kukarera yikarunga nayopeke.

5 Gazara ko tupu asi Jehova yige ga tulisire po veta zokudipaga ogu ana dipaga mukwawo. Nye simpe ga tulire po mawapaiko asi muntu ogu ana dipaga mukwawo momponyo a gwane mpito zokugwana epopero. Mugara gumwe kwa tente asi: “Nayinye kwa kere ureru kuyirugana ntani ayo kwa likidire nkenda zaKarunga.” Jehova kapisi mupanguli gomudona ogu ga tokomena tupu kutengeka vakareli vendi. Nye ‘ufenkenda wendi unene-nene.’—Efe. 2:4.

6. Vafalisayi va kere nonkenda ngwendi Jehova ndi? Faturura.

6 Vafalisayi kapi va kere nonkenda. Pasihonena, awo kapi ngava gusire po muntu ogu ana va zonene yininke yokulifana yikando yitatu. Jesus kwa geve sifanekeso mokulikida asi nkareso zawo kwa kere epuko. Age kwa va fanekesere koMufalisayi ogu ga kanderere pepi nomufutisi gomutero asi: “Karunga, tani ku pandura, yeeyi ame kapi na fana vantu peke – vamahaka novanayimpempa novahondedi, ndi ngwendi gogu mufutisi gomutero ogu.” Morwasinke Vafalisayi ngava dilire kuhara kugusira po vakwawo? Bibeli kutanta asi morwa awo kwa ‘dinine’ ndi ngava tara vakwawo asi nayimwesi.—Ruk. 18:9-14.

Ove kurerupikira wopeke mokukuhedera va ku hundire egusiro po ndi? Kara muntu gokulinunupika (Tara paragarafu 4-8)

7, 8. (a) Ngapi natu honena Jehova nsene gumwe ana tu zonene? (b) Yisinke natu rugana yipo tu vhure kugusira po vakwetetu?

7 Kapisi tu kare ngwendi Vafalisayi, nye tu honeneni Jehova mokulikida nkenda. (Resa Vakorosi 3:13.) Nkedi zimwe kuna kara pokurerupikira wopeke mokukuhedera va ku hundire egusiro po. (Ruk. 17:3, 4) Lipura asi: ‘Ame kugusira po wopeke nampili va zonene nge yikando yoyinzi ndi? Ame kukondja mokutulisa po mbili nogu ana handukisa nge ndi?’

8 Mokugusira po vakwetetu, twa hepa kukara nosikara selinunupiko. Vafalisayi kapi ngava gusire po vakwawo morwa awo ngava limono asi va pita vakwawo. Nye ngoVakriste, twa hepa kutara wopeke asi ‘va tu pita mekuto’ nokuvagusira po. (Fil. 2:3) Ngano tu honene Jehova nokulinunupika. Nsene tu yirugana oyo, ngayi rerupira wopeke mokutuhedera ntani ngayi tu rerupira nose mokuvagusira po. Atu genderere kulikida nkenda, nye walye atu genderere kuhanduka usimbu.—Muud. 7:8, 9.

FUMADEKA EPARU YIPO NGO ‘DIRE KUKARA NOUSIMA’

9. Yisinke ga rugene Jehova mokulikida Vaisraeli asi eparu mulyo kwendi?

9 Yitata yorugami kwa yi tulilire po mokupopera Vaisraeli ava va kere nousima wedipago. (Deut. 19:10) Jehova kwa hara eparu, nye age kwa nyenga “mawoko gokudipaga vantu vahana nzo.” (Yis. 6:16, 17) Age kapi a tarerere edipago lyomomponyo morwa age muhungami ntani ga pongoka. Muntu ogu nga dipaga mukwawo momponyo ngava mu fire nkenda. Nampili ngoso, ga hepere simpe kuza kovagendesi a ka va tantere nzo zendi. Apa vagendesi ngava konakona nokudimburura asi age kwa dipaga muntu momponyo, ga hepere kukara mositata sorugami dogoro konomfa domupristeli gomunene. Eyi kwa tente asi ga hepere kukara mositata oso eparu lyendi mudima. Ewapaiko olyo kwa likidire koVaisraeli asi eparu mulyo kwaJehova. Mokulikida rupandu, va hepere kunyokera po nkenye eyi ya vhulire kutura eparu lyawo ndi lyovakwawo mosiponga.

10. Ngapi Vafalisayi novalirongi woMatjangwa va likidire asi kapi va tere eparu lyovakwawo asi mulyo?

10 Vafalisayi novalirongi woMatjangwa kapi va tere eparu lyovakwawo asi mulyo. Jesus kwa va tanterere asi: “One kwa gusa nsapi zediwo. Nye one nyamweni kapi mwa za mo moUntungi waKarunga, ano ava va hara kuza mo yiyo mwa va limba!” (Ruk. 11:52) Awo va hepere kufatwilira vantu Nonkango daKarunga nokuvavatera va ka gwane mwenyo gwanarunye. Nye awo, kwa konderere vantu va dire kukwama Jesus, “ntundiliro zomwenyo,” eyi ngano ya twaredesere vantu va ka va zonagure po. (Yirug. 3:15) Awo kwa linenepekere nokuliharera tupu uwa wavene, ntani kapi va kere nosinka kovakwawo. Yosili, awo kwa kere vantu wonyanya.

11. (a) Ngapi mupositoli Paurusa ga yi likidire asi ga kere nomutaro ngwendi gwaKarunga keparu? (b) Yisinke nayi tu vatera tu kare nomupampi mokuzuvhisa ngwendi Paurusa?

11 Ngapi natu honena Jehova nokunyokera po nkareso zoVafalisayi nezi zovalirongi woMatjangwa? Twa hepa kufumadeka eparu. Mupositoli Paurusa ga yi rugene oyo pokuzuvhisa mbudi zoUhompa. Yiyo nye ga tente asi: “Nsene pweli ogu nga ka zumbana, kapisi nzo zange.” (Resa Yirugana 20:26, 27.) Paurusa kapi ga zuvhisire yipo a dire kulizuvha unzoni. Nye morwa age kwa here vantu ntani kwa tere eparu lyovakwawo asi mulyo. (1 Kol. 9:19-23) Nose twa hepa kutara eparu ngamoomu a litara Jehova. Age kwa hara “navenye ngava litezurure.” (2 Pet. 3:9) Pokukara nonkenda neharo kovantu ngayi kutumangeda o zuvhise nomupampi, ano pokuyirugana oyo ngo gwana ruhafo.

12. Ngapi omu natu kandana po yiponga?

12 Mokufumadeka eparu twa hepa kukandana po yiponga. Pasihonena, nsene kuna kusinga ndi kuna kutunga ndi kuna kuza komavango goukareli wetu, twa hepa kuyirugana monkendi ezi nazi dira kureta siponga. Ukalinawa wovantu mulyo unene kupitakana yimaliwa ndi siruwo. Karunga gwetu kurugana nkenye apa eyi ya hungama. Ngano nose tu mu honene. Unene po vakuronambunga va hepa kugazadara ko koukalinawa wawo ntani nou wovakwawo. (Yis. 22:3) Nsene mukuronambunga a ku pa mapukururo omu no kandana po yiponga, ga tambura. (Gar. 6:1) Tara eparu ngamoomu a litara Jehova, yipo ngo ‘dire kukara nousima.’

“MBUNGA ZI TOKORE”

13, 14. Ngapi vagendesi woVaisraeli va hepere kupangura pauhunga?

13 Jehova kwa pangerere vagendesi woVaisraeli va pangure pauhunga. Pomuhowo, va hepere kudiva mauzera nagenye. Ntani va hepere kutarurura nkareso noyirugana yogu ana dipaga mukwawo momponyo yipo va tokore nsene asi kuvhura va mu fire nkenda. Va hepere hena kutara nsene ogu ana dipaga mukwawo kuna yi ruganene morwa kwa “nyenga mukwawo” ndi mowina. (Resa Numeri 35:20-24.) Komeho muntu va mu tokwere konomfa simpe pwa hepere nombangi mbali mokuyizeresa nawa-nawa.—Num. 35:30.

14 Konyima zokugwana mauzera nagenye, vagendesi va hepere kutara konkareso zomuntu nye kapisi kepuko tupu. Awo hena va hepere kuruganesa nondunge yipo va tarurure eyi ya retesere po edipago. Nye unene po va hepere mpepo zokupongoka mokuvavatera va kare nonkenda nokupangura pauhunga.—Ex. 34:6, 7.

15. Elisigo musinke lya kere pokatji kaJesus noVafalisayi monkedi omu ngava tara vananzo?

15 Vafalisayi ngava demenene tupu kweyi nga rugana munzoni mevango lyokutara konkareso zomuntu. Apa va mwene Jesus kembo lyaMateusa, tava pura varongwa vendi asi: “Morwasinke a lire murongi gweni kumwe novafutisi womutero novananzo?” Jesus tava limburura asi: “Ava va kanguka kapi va hepa muhakuli, vaveli ntani yiwo va mu hepa. Nye zendeni, mu ka lironge eyi yina kutanta yokuninka asi, ‘Ame ufenkenda na hara, kapisi nzambo.’ Yeeyi kapi na wizira asi ni ya zigide vahungami, vananzo na wizira.” (Mat. 9:9-13) Ngoso Jesus kwa kwatesere ko udona ou ngava rugana ndi? Hawe, age kwa zuvhisire mbudi zina morwa kwa here vantu va litezurure. (Mat. 4:17) Jesus ga yi divire asi “vafutisi womutero novananzo” kwa here kutura po marunduruko. Awo kapi va zire kembo lyaMateusa mokuka lya tupu. Nye morwa awo ‘kwa kere varongwa [vaJesus].’ (Mar. 2:15) Vafalisayi kapi ngava mono uwa movakwawo, awo kapi va yi pulire asi vantu kuvhura kutura po marunduruko. Ntani awo kwa mwene vakwawo asi vananzo. Eyi ya lisigire naJehova, Karunga gonkenda gokuhungama.

16. Yisinke va hepa kutarurura vakuronambunga pokupangura?

16 Naina, vakuronambunga nawo va hepa kuhonena Jehova ogu ga “hara eyi ya hungama.” (Epis. 37:28) Pomuhowo va hepa ‘kukonakona nawa-nawa’ nsene asi yosili muntu kwa zona. Ano nsene vana gwana muntu unzoni, va hepa kumupangura kuliza nonompango domoBibeli. (Deut. 13:12-14) Apa ava pangura muntu, va hepa kutarurura nawa-nawa nsene asi muntu ogo kuna kulikida nkareso zelitezururo. Nye oyo kapisi ureru kovakuronambunga kuyidimburura. Kulitezurura kwa hamena mo omu munanzo ana kutara eyi ga rugana nonkareso ana kulikida ntani omu ana kulizuvha momutjima. (Ehor. 3:3) Munanzo ga hepa kulitezurura yipo va mu fire nkenda. *

17, 18. Yisinke nayi vatera vakuronambunga va dive asi muntu ana litezurura sili? (Tara efano pepenuno 13.)

17 Vakuronambunga kapi ava vhuru kumona eyi ya kara momutjima gomuntu. Nye, ngapi omu nava vhura kudiva nawa-nawa asi muntu ana litezurura? Pomuhowo, va hepa kukanderera va gwane unongo nonondunge. (1 Vah. 3:9) Sauvali, va hepa kukonakona Nonkango daKarunga nokurugana mapaparo moyimbapiratjangwa. Eyi ngayi va vatera va dimburure elisigo lya kara pokatji ‘keguwo lyeyi youzuni’ neli “lyekeharo lyaKarunga” kutanta asi elitezururo lyosili. (2 Kol. 7:10, 11) Tarurura hena omu Bibeli za singonona vantu ava va litezwilire nava va dilire kulitezurura, ntani nkareso ezi va kere nazo neyi va rugene ko ntani nomu va lizuvhire.

18 Sautatu, gazadara ko asi age muntu musinke. Tarurura hena ntundiliro zendi, konda zeyi ga yi ruganena ntani maupirankondo gendi. Bibeli kwa pumba kuhamena Jesus mutwe gombungakriste asi: “Age kapi nga pangera moomu gana kumona meho gendi ndi yonguwire; nohepwe nga di pangura pauhunga ano valinunupiki vepevhu nga va tokwera nawa.” (Jes. 11:3, 4) Jesus kwa pa vakuronambunga situmbukira sokupitisira mbunga zaJehova, yipo nye age ngava vatera va pangure pauhunga. (Mat. 18:18-20) Ose kupandura vakuronambunga ava ava litura mo mokusikisa mo situmbukira sawo, ntani kweyi ava likida nkenda nokupangura mouhunga.

19. Yisinke ono lirongere ko koyitata yorugami?

19 MoVeta zaMosesa kwa kara mo ‘ediwo nalinye nousili naunye’ kuhamena Jehova ntani nompango dendi. (Rom. 2:20) Pasihonena, yitata yorugami kuvatera vakuronambunga va dive omu nava pangura ‘pauhunga’ nokuturonga omu natu kara ‘nonkenda novakwetetu.’ (Sak. 7:9) Naina, kapi atu kwama Veta zaMosesa. Nye Jehova kapi ga runduruka, uhungami ntani nkenda kuna kara simpe yikara yomulyo kwendi. Ayo kutuhafesa sili mokukarera Karunga gwangoso. Ngano tu honeneni yikara yendi yoyiwa nokugwana epopero mwendi.

^ para. 16 Tara “Mapuro gokutunda kovaresi” moRuhungu 15 Sitarara 2006 pepenuno 30, moRuingilisa.