1, 2. (a) Morwasinke ya karera nomulyo tu lirongere ko kosihonena saNowa naNdaniyera ntani Joba? (b) Moukaro musinke ga kere Hesekiyeli apa ga tjenge nonkango domwaHesekiyeli 14:14?

OVE kuna kuligwanekera nomaudigu ngwendi uvera ndi udigu woyimaliwa ndi mahepeko? Ayo pamwe kukudigopera kukarera Jehova noruhafo ndi? Nsene yimo, kuvhura o lirongere ko kosihonena saNowa naNdaniyera ntani Joba. Nawo kapi va sikilire mo ntani va ligwanekerere nomaudigu gomanene. Nye awo va twikilire kulimburukwa, ano Jehova kwava tere asi awo sihonena sosiwa sepuro noulimburukwi.—Resa Hesekiyeli 14:12-14.

² Hesekiyeli kwa tjenge nonkango demetjangwa lyosirongwa esi moBabironi momvhura 612 komeho zokuwiza Jesus pevhu. * (Hes. 1:1; 8:1) Nomvhura ntano da pitire po komeho va ya zonagure po Jerusarema, eyi kwa ya horokere momvhura 607 komeho zokuwiza Jesus pevhu. Vantu wovasesu tupu ava va honenene  nkareso zoulimburukwi zaNowa naNdaniyera ntani Joba yiwo va tulire yidiviso mokuparuka. (Hes. 9:1-5) Vamwe owo kuna kara Jeremiya naBaruku naEbedimereki ntani Varekabu.

3. Yisinke natu ka konakona mosirongwa esi?

³ Mokulifana, vantu ava a tara Jehova asi vahungami ngwendi Nowa naNdaniyera ntani Joba yiwo ngava ka paruka apa ngava ka zonagura po uzuni ou. (Ehor. 7:9, 14) Tu zeni tu ka konakone konda zeyi Jehova ga ruganeserere vagara vena ngoyihonena youlimburukwi. Ngomu natu ka zogera yihonena eyi, tatu ka demenena (1) komaudigu aga va ligwanekerere nago ntani (2) omu natu honena epuro noulimburukwi wawo.

4, 5. Maudigu musinke ga ligwanekerere nago Nowa ntani yisinke ayi kutetukisa kuhamena edidimiko lyendi?

⁴ Maudigu aga ga ligwanekerere nago Nowa. Posiruwo esi ga parukire Henoka ozinakuru vaNowa, nkareso zovantu kwa donapere. Awo ngava uyunga ‘nonkango domatuka’ kuhamena Jehova. (Juda 14, 15) Nyanya kwa twikilire kulihana. Momazuva gaNowa, ‘udona kwa lihanenene nakunye.’ Vaengeli wovadona kwa ya kwere vakadi nokureta mamuturungu. (Gen. 6:2-4, 11, 12) Nye Nowa kwa lisigire novantu vena. Bibeli kwa tanta asi: ‘Nowa kwa zire HOMPA komutjima. . . . Age kwa kere muhungami gelike posiruwo oso; age kwa kere momalikwatakano naKarunga.’—Gen. 6:8, 9.

⁵ Koneka eyi adi tanta nonkango odo kuhamena Nowa. Age kapi tupu ga kere momalikwatakano naKarunga nomvhura 70 ndi 80 mouzuni wina wonyanya, nye konyara nomvhura 600. (Gen. 7:11) Posiruwo sina kapi pwa kere mbunga zovakareli vaJehova ezi nazi mu vatera nokumukorangeda. Ayo kumoneka asi vakuru ndi vamumbya vendi kapi ngava mu vatere. *

6. Mononkedi musinke Nowa ga likidire uradi?

⁶ Nowa kapi ya mu gwanene po tupu kukara mulimburukwi. Age nga “udisa uhungami” mokulikida epuro lyendi mwaJehova. (2 Pet. 2:5) Mupositoli Paurusa kwa tjenge asi: “Mepuro lyangesi yimo nye ga pangwililire uzuni.” (Heb. 11:7) Yipo nye, Nowa nage ngava mu rwanesa nokumuswaura ntani nampo ngava mu tjilisa. Nye age kapi ga tjilire ndi a ‘pakere mbili eyi ngava uyunga vantu.’ (Yis. 29:25) Age kwa kere nouradi ou Jehova a pe vakareli vendi wovalimburukwi.

7. Maudigu musinke ga ligwanekerere nago Nowa apa ga tungire emuwato?

⁷ Nowa kwa kere momalikwatakano naKarunga kupitakana nomvhura mafere gatano. Konyima zoyo, Jehova yipo ga mu tanterere a tunge emuwato yipo vantu noyikoroma ngayi paruke. (Gen. 5:32; 6:14) Aso kwa kere situmburukira sosidigu morwa Nowa ga yi divire asi vantu ngava mu swaura nokumurwanesa. Nye simpe ga limburukwire nokukara nepuro mwaJehova. Age kwa yi ‘rugene moomu ga mu pangerere Karunga.’—Gen. 6:22.

8. Ngapi omu Nowa ga huguvarere mwaJehova?

⁸ Nowa kwa ligwanekerere noudigu hena umwe, mokupakera mbili mukadendi novana vendi. Komeho zoRuhanzo, vantu va hepere kulima va gwane nondya ano Nowa nage ga hepere kurugana yokulifana. (Gen. 5:28, 29) Nampili ngoso, age kapi ga demenene koyininke yopanyama nye kwaKarunga. Apa ga  tungire emuwato eli nampo lya gusire nomvhura 40 ndi 50, age simpe ga demenenene kwaJehova. Konyima zoRuhanzo, Nowa kwa twikilire kukarera Jehova nomvhura 350. (Gen. 9:28) Aso kuna kara sihonena sili sosiwa sepuro noulimburukwi.

9, 10. (a) Ngapi natu honena epuro noulimburukwi waNowa? (b) Ngapi omu Jehova a tara ava ava mu limburukwa?

⁹ Omu natu honena epuro noulimburukwi waNowa. Ose kuyirugana pokulimburukwa kwaKarunga nokudira kuhama kouzuni waSatana ntani kutura Uhompa waKarunga muhowo meparu lyetu. (Mat. 6:33; Joh. 15:19) Monkedi ezi atu paruka kapi ayi hafesa vantu wovanzi. Pasihonena, moyirongo yimwe vantu kutuuyunga momudona morwa yeeyi atu tokomene kukwama nompango daKarunga kuhamena nonkwara ntani eligwanekero panyama. (Resa Marakiya 3:17, 18.) Ngwendi Nowa, ose kutjira Jehova kapisi vantu. Ose twa yi diva asi yige gelike a gava mwenyo gwanarunye.—Ruk. 12:4, 5.

¹⁰ Nye ove ngapi? Ngo twikira kukara ‘momalikwatakano naKarunga’ nampili wopeke va ku swaure ndi va ku rwanese ndi o ligwanekere noudigu woyikweparu ndi? Nsene o honena epuro noulimburukwi waNowa, kuvhura o kare nehuguvaro asi Jehova nga ku pakera mbili.—Fil. 4:6, 7.

11. Maudigu musinke ga ligwanekerere nago Ndaniyera novakwawo vatatu moBabironi? (Tara efano pepenuno 3.)

¹¹ Maudigu aga ga ligwanekerere nago Ndaniyera. Age kwa ka kere mounkwate moBabironi omu mwa kere vantu ava ngava karere yikarunga yoyimpempa ntani umpure. Vababironi kwa nyengere Vajuda ntani ngava va swaura kumwe naKarunga gwawo, Jehova. (Epis. 137:1, 3) Eyi kwa koresere Vajuda wovalimburukwi ngwendi Ndaniyera. Nage novakwawo vatatu Hananiya naMisayeli ntani Asaliya kwa divikwire morwa kwava dewire mosirugana somombara. Awo kwava pangerere valye nondya edi ngava li mombara. Ndaniyera kapi ga here kulya nondya noyikunwa oyo morwa kapi ga here ‘kulinyateka mwene pampo.’—Ndan. 1:5-8, 14-17.

12. (a) Yikara musinke ga likidire Ndaniyera? (b) Ngapi omu Jehova ga tere Ndaniyera?

¹² Udigu umwe hena ou ga ligwanekerere nawo Ndaniyera kuna kara udivi wendi ou wa mu twaredesere va mu pe yitumbukira. (Ndan. 1:19, 20) Mevango lyokulinenepeka nokuliharera mfumwa, age kwa linunupikire nokugava efumano kwaJehova. (Ndan. 2:30) Apa Ndaniyera ga kere mudinkantu yipo Jehova ga mu varwilire kouhungami kumwe naNowa ntani Joba. Ngoso ya kere epuko kwaKarunga mokuyirugana ndi? Hawe. Ndaniyera kwa twikilire kukara nepuro nokulimburukwa dogoro konomfa dendi. Age kwa kere koyiha yonomvhura 90 apa muengeli gwaKarunga ga mu tanterere asi: “Ndaniyera, Karunga kwa ku hara.”—Ndan. 10:11.

13. Ngapi omu Jehova ga ruganesere Ndaniyera a popere Vajuda?

¹³ Ndaniyera kwa mu tulire a kare mutakamesi govaforomani mepangero lyoVababironi ntani lyoVaperesiya. (Ndan. 1:21; 6:1, 2) Nampo Jehova yige ga yi gendesere yipo Ndaniyera a popere Vajuda, ngamoomu ga ruganesere Josefa moEgipite ntani Esitera naMoredekayi moPeresiya. * (Ndan. 2:48) Gazadara ko tupu omu ya hafesere Vajuda ava va kere mounkwate kukwatera mo  naHesekiyeli mokumona omu Jehova ga va vaterere monkedi ozo.

14, 15. (a) Ngapi ukaro wetu wa lifana nou waNdaniyera? (b) Yisinke vakurona nava lirongera ko kovakurona vaNdaniyera?

¹⁴ Omu natu honena epuro noulimburukwi waNdaniyera. Ose kuna kuparuka ngovageni mouzuni omu mwa kara vantu ava za pukisa Babironi zonene ndi maukarelikarunga goyimpempa, “uhingiro wonompepo donondona.” (Ehor. 18:2) Ose twa lisiga novantu owo, yiyo nye ava tu swawire. (Mar. 13:13) Ngano tu honeneni Ndaniyera pokuhedera pepi Karunga gwetu Jehova. Nsene tu linunupika nokulimburukwa ngomu tuna kumuhuguvara, nga tu hafera.—Hag. 2:7.

¹⁵ Vakurona nawo kuvhura va lirongere ko kovakurona vaNdaniyera. Apa Ndaniyera ga kere munona, age kwa here Karunga nampili ngomu mwa vhukire udinikarunga moJuda. Age kwa here Karunga morwa vakurona vendi ngava mu rongo nawa. (Yis. 22:6) Edina Ndaniyera kutanta asi “Karunga yige Mupanguli gwange,” eyi kulikida asi vakurona vendi kwa kere nelikwatakano lyewa naKarunga. Yipo nye, vakurona mwa ha sigilira vana veni, nye va rongeni nelididimiko. (Efe. 6:4) Kanderereni kumwe nawo ntani va kanderereni po. Nsene mu litura mo unene mokuvaronga Bibeli, Jehova nga mu tungika.—Epis. 37:5.

16, 17. Maudigu musinke ga ligwanekerere nago Joba?

¹⁶ Maudigu aga ga ligwanekerere nago Joba. Eparu lyaJoba kwa ya rundurukire. Komeho Satana a mu retere maudigu, “age kwa kere mugara gongawo za hura ko, koUpumezuva.” (Joba 1:3) Morwa oyo, age kwa divikwire ntani vantu kwa mu fumadekere unene. (Joba 29:7-16) Nye, kapi ya mu ninkisire a linenepeke ndi a lizuvhe asi kapi ga hepa Karunga. Jehova kwa tumbwire Joba asi ‘mukareli gwendi ogu ga nyenga kurugana udona nkenye ou.’—Joba 1:8.

¹⁷ Eparu lyaJoba kwa ya rundurukire usimbu. Age kwa ya kere moruhepo nomoruguwo rorunene. Twa yi diva asi Satana yige ga rundilire Joba asi age kukarera Karunga morwa kuhara kugwanena mo tupu mauwa. (Resa Joba 1:9, 10.) Jehova kapi ga sigilire erundiro lina. Age kwa pere Joba mpito zokulikida asi age kumukarera morwa ga mu hara nye kapisi mokugwanena mo tupu mauwa.

18. (a) Yisinke ayi kutetukisa kuhamena ulimburukwi waJoba? (b) Yisinke asi horora sihorokwa saJoba kuhamena Jehova?

 ¹⁸ Satana kwa reterere Joba maudigu gokulisiga-siga, eyi ya mu ninkisire a gazare asi Karunga yige ana kumutengeka. (Joba 1:13-21) Makura tapa wiza vakaume vaJoba vatatu woyimpempa ava va ya mu rundilire asi nampo koyili ga zona yiyo Karunga ga mu tengekerere. (Joba 2:11; 22:1, 5-10) Nampili ngoso, age kwa kwaterere koulimburukwi wendi. Age nga lipuka poyiruwo noyiruwo, nye Jehova ga kwete egano kukora oku ga lizuvhire. (Joba 6:1-3) Karunga kwa mwene omu Joba ga twikilire kumukarera, nampili ngomu Satana ga mu hepekere nokumurundira. Konyima zokupita momaudigu, Jehova yipo ga tungikire Joba pwaruvali kupita romuhowo nokumuninka a paruke hena nomvhura 140. (Jak. 5:11) Joba ga ya twikilire kulimburukwa Jehova. Ngapi omu twa yi diva oyo? Apa Hesekiyeli ga tjenge nonkango demetjangwa lyomosirongwa esi, age Joba nare ga fa.

19, 20. (a) Ngapi natu honena epuro noulimburukwi waJoba? (b) Ngapi natu likida nkenda monkedi omu atu tekura wopeke?

¹⁹ Omu natu honena epuro noulimburukwi waJoba. Yi kare asi maudigu musinke natu ligwanekera nago, ngano tu ture Jehova muhowo meparu lyetu nokuhuguvara mwendi nomutjima gwetu nagunye. Ose twa kara nokonda zomulyo zeyi natu limburukwira kupitakana Joba. Ose twa diva yiraha yaSatana. (2 Kol. 2:11) Tuna hafa kukara nobuke zaJoba ezi azi tu vatere tu dive konda zeyi Karunga ga pulisilira ruhepo. Uporofete waNdaniyera kutuvatera tu kwate egano asi Uhompa waKarunga kuna kara epangero lyemeguru eli ana kupangera Jesus Kristusa. (Ndan. 7:13, 14) Ntani twa yi diva asi Uhompa ou ntaantani u ka hagekese po udona naunye.

²⁰ Sihorokwa saJoba kulikida hena mulyo gokulikida nkenda kovanavazinyetu ava vana kupita momaudigu. Ngwendi moomu ya horokerere Joba, poyiruwo yimwe vamwe kuvhura va tu uyungire momudona. (Muud. 7:7) Nye mevango lyokuvapangura, ngano tu va likide nkenda nokudiva konda zeyi vana yi ruganene. Monkedi zangesi ose kuhonena Jehova, Karunga gwetu geharo gonkenda.—Epis. 103:8.

21. Ngapi nonkango da kara mwa-1 Peturusa 5:10 da sikilire mo meparu lyaNowa naNdaniyera ntani Joba?

²¹ Nowa naNdaniyera ntani Joba kwa parukire poyiruwo yokulisiga ntani kwa pitire momaukaro gokulisiga. Nye awo kwa lididimikilire maudigu aga va ligwanekerere nago. Yihorokwa yawo kutudiworokesa nonkango domupositoli Peturusa edi asi: “Konyima zokukara momahepeko karuwogona, Karunga gonkenda nazinye . . . mwene nga mu wapeka, ta mu nkondopeke, ta mu pameke, ta mu tura petateko lya kora.”—1 Pet. 5:10.

22. Yisinke ngatu ka konakona mosirongwa sokukwama ko?

²² Kupitira mononkango daPeturusa, Jehova kwa tu tumbwidira asi nga tu nkondopeka. Nonkango odo kwa tamba hena kovakareli vendi womomazuva getu. Natuvenye kwa hara asi Jehova a tu nkondopeke yipo tu twikire kumukarera. Yipo nye, ngano tu honene ulimburukwi nepuro lyaNowa naNdaniyera ntani Joba. Ngomu ngatu ka yi konakona mosirongwa sokukwama ko, kudiva Jehova kwava vaterere va twikire kulimburukwa. Awo va ‘kwete egano nawa-nawa’ eyi ga hepere ko Karunga kwawo. (Yis. 28:5) Nsene tu litura mo nose mokudiva Jehova, ngayi tu vatera tu twikire kumulimburukwa.