1. Morupe musinke nampo natu gwana epukururo ntani morwasinke natuvenye twa hepera epukururo?

NATUVENYE twa hepa mapukururo poyiruwo noyiruwo. Poyiruwo yimwe, ose kuvhura kupura gumwe ogu twa fumadeka yipo a tu pe ko mapukururo. Ano poyiruwo yimwe, munazinyetu ogu ana kara nosinka kwetu kuvhura a tu tantere asi ose “kuna kugenda monzira zepuko” ezi ngazi tu ninkisa tu ka li vere. (Gar. 6:1) Ndi nampo ose hena kuvhura kugwana epukururo konyima zapa atu tura epuko lyenene. Yikare asi konda musinke tuna gwanene epukururo, twa hepa kupurakena kepukururo. Nsene tu yi rugana ngoso, ose ngatu gwanena mo mauwa ntani kuvhura ngayi popere eparu lyetu.​—Yis. 6:23.

2. Kuliza noYisewe 12:15, morwasinke natu purakenena komapukururo?

² Etjangwa omu sina tundu siparatjangwa setu kutukorangeda ‘tu purakene eyi ava tanta vanongo.’ (Yis. 22:17) Kwato muntu ogu ga diva nayinye, yipo nye apo pwa kara muntu ogu ga kara nounongo ndi nediwo kutupitakana. (Resa Yisewe 12:15.) Yipo nye, apa atu purakene komapukururo, ayo kulikida nawa-nawa asi ose twa linunupika. Ayo kulikida asi twa diva maupirankondo getu ntani nokudimburura asi tuna hepa evatero yipo tu sikise mo yitambo yetu. Jehova kwa pitisilire hompa Saromo gonondunge a tjange asi: “Tambura mapukururo nagenye, moomu o vhulire, makura to ragopa.”​—Yis. 15:22.

3. Mononkedi musinke nampo natu vhura kugwana mapukururo?

³ Ose kuvhura kugwana mapukururo monkedi zokuvyukilira ndi monkedi zokudira kuvyukilira. Yisinke ayi tanta mapukururo gokudira kuvyukilira? Ose kuvhura kuresa yuma yimwe moBibeli ndi moyimbapiratjangwa yetu eyi nayi tu vatera tu hageke eyi atu rugana nokutjindja magazaro getu noyirugana yetu. (Heb. 4:12) Oyo yiyo a yi tanta mapukururo gokudira kuvyukilira. Yisinke a yi tanta mapukururo gokuvyukilira? Mukuronambunga ndi munazinyetu  ogu ga kura pampepo kuvhura a tu tantere yuma eyi twa hepa kutjindja. Oyo yiyo a yi tanta kugwana epukururo lyokuvyukilira. Nsene gumwe ga tu hara unene, age ngatu pa mapukururo gomoBibeli, yipo nye twa hepa kulikida rupandu pokupurakena nawa kepukururo lyendi ntani nokulitura pasirugana.

4. Kuliza naMuudisi 7:9, yisinke twa hepa kunyokera po nsene kuna kutupa epukururo?

⁴ Poyiruwo yimwe kuvhura yi tu karere udigu kupurakena mapukururo gokuvyukilira ntani nokugatura pasirugana. Ose hena kuvhura tu handuke. Morwasinke? Nampili ngomu twa yi tambura asi kapi twa sikilira mo, ayo kuvhura yi tu karere udigu kutambura mapukururo apa gumwe a tu tantere epuko lyongandi eli tuna rugana. (Resa Muudisi 7:9.) Ose kuvhura tu li gusa guse mo. Ose nampo kuvhura tu pure ogu ana kutupukurura konda zeyi ana kutupukwilira. Ndi nampo kuvhura ngatu uyunge asi kapi ana li gava monkedi zongwa. Ose nampo kuvhura hena ngatu hetekere ko kugwana epuko mogu ana kutupa epukururo nokuuyunga asi ‘yige yilye nye a pukurure nge? Nage kutura mapuko!’ Ntani nsene kapi tuna hafere epukururo olyo, ose nampo kuvhura ngatu li semburure ndi tu pure ko gumwe yipo a tu pukurure monkedi ezi tuna hara.

5. Yisinke natu ka zogera mosirongwa esi?

⁵ Mosirongwa esi tatu ka zogera yihonena yomoBibeli yava va nyokere kutambura mapukururo ntani yihonena yava va tambwire mapukururo. Tatu ka tara hena eyi nayi tu vatera tu tambure mapukururo ntani nomauwa aga ngatu gwanena mo.

6. Yisinke tuna kulirongera ko monkedi omu hompa Rehabiyamu ga tere mapukururo aga va mu pere?

⁶ Tu tareni sihonena saRehabiyamu. Apa ga kere hompa gwaIsraeli, vantu ava nga pangere kwa mu wizilire noku ya mu pura ava ruganene sininke simwe. Awo kwa mu tanterere yipo a rerupike yirugana yoyidigu yoguhwe Saromo eyi ga va pere. Rehabiyamu kwa rugene sininke sosiwa pokupura masimbi goVaisraeli kuhamena omu na vhura kulimburura vantu. Masimbi ogo kwa tanterere hompa Rehabiyamu asi nsene a rugana eyi va mu pulire vantu, awo ngava mu kwatesa ko. (1 Vah. 12:3-7) Ayo kumoneka asi magano ogo kapi ga hafesere Rehabiyamu, makura yipo ga pulire magano kovakwawo ava ga kulire nawo. Ayo kumoneka asi vagara owo kwa kere nonomvhura dokoyiha yo-40, yipo nye awo nampo va kere noudivi. (2 Hist. 12:13) Nye posiruwo esi, awo kwa pere Rehabiyamu magano gomadona. Awo kwa mu tanterere a gwederere ko koyirugana youdigu eyi ngava rugana vantu. (1 Vah. 12:8-11) Rehabiyamu kwa gwene magano gavali gokulisiga, yipo nye age ngano ga hepere kukanderera kwaJehova nokumupura kuhamena egano eli na kwama. Nye mevango lyokuyirugana ngoso, age kwa kweme egano eli ga haferere ntani nokurugana eyi va mu tanterere vakaume vendi wovadinkantu. Ano Rehabiyamu ntani noVaisraeli kwa ya li gwanekerere noyitundwamo yoyidona. Kuliza noukaro wetu, magano aga atu gwana kuvhura ga moneke pamwe ngwendi kapisi yigo tuna hara. Nye nampili ngoso, nsene asi ago kuna tundilire moNonkango daKarunga, twa hepa kugatambura.

7. Yisinke sina kuturonga sihonena sahompa Usiya?

⁷ Hompa Usiya kwa nyokere kutambura epukururo. Age kwa hwililire moruha rontembeli omu va pulisilire tupu vapristeli ntani age kwa here kuswakerera manganganga getutumikidiso. Vapristeli kwa mu tanterere asi: “Usiya! Ove kutupu ko epulisiro lyokuswakererera Hompa manganganga gedumba lyewa. Vapristeli velike . . . yiwo va pongwera yirugana eyi.” Yisinke ga rugene ko Usiya? Ngano asi ga linunupikire nokutambura epukururo olyo ntani nokutunda montembeli usimbu, Jehova ngano ga mu gusilire po. Nye ‘Usiya kwa handukire.’ Morwasinke ga nyokerere kutambura epukururo lina? Age nampo kwa li zuvhire asi mokumona asi age kwa kere hompa, age ga kere nononkondo dokurugana nkenye eyi ga here. Nye Jehova kapisi yimo ga yi tere ngoso. Ngoyitundwamo morwa elinenepeko lyendi,  Usiya kwa kere noyingondwe ntani kwa twikilire kukara nayo dogoro konomfa dendi. (2 Hist. 26:16-21) Sihonena saUsiya kuna kuturonga asi yikare asi nyose yilye, nsene tu nyoka kutambura mapukururo gomoBibeli, Jehova kapi ngatu hafera.

8. Yisinke ga rugene Joba apa ga gwene epukururo?

⁸ Mokulisiga noyihonena yoyidona eyi tuna zogere, moBibeli kwa kara mo yihonena yoyiwa yovantu ava ga tungikire Jehova morwa awo kwa tambwire mapukururo. Tu zogereni kuhamena Joba. Nampili ngomu ga here Karunga, age kapi ga sikilire mo. Apa ga pitire moudigu, age kwa uyungire yininke yepuko. Ngoyitundwamo, age kwa gwene mapukururo gokuvyukilira gokutunda kwaElihu ntani kwaJehova. Yisinke ga rugene ko Joba? Age kwa tambwire mapukururo ogo nelinunupiko. Age kwa tente asi: “Ame kwa uyunga eyi ani dili kuzuvha . . . Yipo nye nina lifire nomuga kweyi nayinye na tanta ni litezwilire mombundu nemenoto.” Jehova kwa tungikire Joba morwa ga li nunupikire.​—Joba 42:3-6, 12-17.

9. Yisinke ga rugene Mosesa apa Jehova ga mu pere epukururo ntani morwasinke sihonena sendi sina karere sosiwa kwetu?

⁹ Mosesa kuna kara sihonena sosiwa sagumwe ogu ga tambwire epukururo konyima zapa ga tulire epuko lyenene. Sikando simwe, age kwa handukire ntani kapi ga fumadekere Jehova. Konyima zapa ga tulire epuko olyo, Jehova kapi ga pulisilire Mosesa a ka hwilire moSirongo sEtumbwidiro. (Num. 20:1-13) Apa Mosesa ga likwamberere kwaJehova a rundurure etokoro eli ga tulire po, Jehova yipo ga mu tanterere asi: “Wa ha rugwira mo hena kuuyunga name yininke eyi!” (Deut. 3:23-27) Mosesa kapi ga handukire, nye age kwa tambwire epukururo lyokutunda kwaJehova ntani Jehova kwa twikilire kumuruganesa yipo a pitisire Vaisraeli. (Deut. 4:1) Joba naMosesa navenye kwa tambwire mapukururo gokutunda kwaJehova ntani awo kuna kara yihonena yoyiwa kwetu. Joba kwa tjindjire magano gendi ntani kapi ga ligusa gusire mo. Mosesa kwa yi likidire asi ga tambwire epukururo lyaJehova pokutwikira kukara noulimburukwi nampili konyima zapa ga zumbanesere mpito zokukahwilira moSirongo sEtumbwidiro.

10. (a) Kuliza noYisewe 4:10-13, mauwa musinke atu gwanene mo apa atu tambura mapukururo? (b) Nkareso musinke va kere nazo vamwe apa va tambwire mapukururo?

¹⁰ Ose kugwanena mo mauwa apa atu honene vantu wovalimburukwi ngwendi Joba naMosesa. (Resa Yisewe 4:10-13.) Sinzi sovanavazinyetu nawo yiyo va rugana oyo. Tutareni eyi ga uyunga munazinyetu gomugara Emmanuel ogu ga tunga moKongo. Age kwa uyunga kuhamena epukururo eli ga gwene asi: “Vanavazinyetu wovagara ava va kura pampepo womombungakriste zetu, kwa dimbwilire asi elikwatakano lyange naJehova kuna kuza mosiponga ntani awo kwa vaterere nge. Ame kwa tulire pasirugana mapukururo gawo ntani ayo kwa vaterere nge ni nyokere po maudigu.” * Muzuvhisi gokukarerera gedina Megan ogu ga tunga moKanada kwa uyunga ko kuhamena mapukururo asi: “Mapukururo aga ngava penge kapisi yigo na here kuzuvha, nye nampili ngoso ago yigo na hepere kuzuvha.” Ntani munazinyetu gomugara Marko ogu ga tunga moCroatia kwa tanta asi: “Situmbukira esi na kere naso kwa si gusire nge, nye apa ani gazadara ko kepukururo eli na gwene, ame na dimburura asi ayo kwa vatera nge ni nkondopeke hena elikwatakano lyange naJehova.”

11. Yisinke ga ya dimbwilire munazinyetu Karl Klein kuhamena kutambura mapukururo?

¹¹ Sihonena sagumwe ogu ga gwanenene mo uwa mokutambura mapukururo kuna kara munazinyetu Karl Klein ogu ga kere gumwe gomoMbungagendesi. Mesimwititi lyendi kwa tumbura mo sikando simwe apa ga gwene epukururo kwakaume gwendi gomunene Joseph F. Rutherford. Munazinyetu Klein kwa uyunga asi pomuhowo epukururo olyo kwa mu koresere. Age kwa tanta asi: “Sikando sokukwama ko apa [munazinyetu  Rutherford] ga mwene nge, age kwa morwere nge monkedi zongwa pokuuyunga asi: ‘Moro Karl!’ Mokumona asi epukururo lyendi simpe kwa koresere nge, ame kapi na mu morwere nawa. Makura yipo ga tanterere nge asi ‘Karl, takamesa! Wa ha pa Muzonaguli mpito!’ Ame kwa lifire nomuga makura yipo na mu limbwilire asi: ‘Kapi nina handuka munazinyetu Rutherford.’ Nye age ga yi divire asi ame simpe nina handuka, makura yipo ga rugurukire kutantera nge asi: ‘Takamesa. Wa ha pa Muzonaguli mpito.’ Age mouhunga ga kere. Nsene tu kara nonkoko namunazinyetu ogu ana tu pukurura, unene po pokuuyunga yininke eyi ga hepa kutupukurura, ayo ngayi karera ureru Satana yipo a tu pukise.” * (Efe. 4:25-27) Munazinyetu Klein kwa tambwire epukururo eli ga mu pere munazinyetu Rutherford ntani awo kwa twikilire kukara vakaume.

12. Ngapi omu elinunupiko ngali tu vatera tu tambure mapukururo? (Episarome 141:5)

¹² Yisinke nayi tu vatera yipo tu tambure mapukururo? Twa hepa kulinunupika nokudiworoka asi ose kapi twa sikilira mo ntani kuvhura tu rugane yininke yougova poyiruwo yimwe. Ngomu tupu tuna yi zogere, Joba kwa tere yininke monkedi zepuko. Nye konyima Joba ga ya tjindjire magazaro gendi ntani Jehova kwa mu tungikire. Morwasinke? Morwa Joba kwa li nunupikire. Joba kwa yi likidire asi age ga linunupika pokutambura epukururo eli ga mu pere Elihu nampili ngomu Elihu ga kere munona kwendi. (Joba 32:6, 7) Elinunupiko ngali tu vatera nose yipo tu ture pasirugana epukururo nampili ngatu lizuvhe asi kapi lina tu fire ndi nsene asi ogu ana kutupukurura munona kwetu. Mukuronambunga gumwe gomoKanada kwa uyunga asi: “Mokumona asi ose kapi atu limono nyamwetu ngwendi moomu ava tu tara wopeke, ngapi omu ngatu tura po ezokomeho nsene asi kwato ogu ana kutupukurura?” Natuvenye twa hepa kutunga po yiyimwa yompepo yipo tu kare vazuvhisi wovawa ntani novarongi wovawa wombudi zongwa.​—Resa Episarome 141:5.

13. Ngapi natu tara mapukururo aga atu gwana?

¹³ Tara mapukururo asi azo kuna kara nkedi ezi Jehova a tu likida eharo. Jehova kuna tu harere yoyiwa po. (Yis. 4:20-22) Jehova kuyilikida asi ga tu hara apa a tu pukurura kupitira moBibeli, moyimbapiratjangwa ndi kupitira mwamunazinyetu ogu ga kura pampepo. Vahebeli 12:9, 10 kutanta asi: “Karunga kutupukurura morwa uwa wanyamwetu.”

14. Kosinke twa hepa kudemenena nsene kuna kutupukurura?

¹⁴ Demenena kepukururo nye kapisi o demenene monkedi omu vana kupukurura. Poyiruwo yimwe, kuvhura tu lizuvhe asi epukururo eli vana tu pe kapi vana li gava monkedi zongwa. Yimo, nkenye ogu ana kugava epukururo ga hepa kuhetekera ko kuligava monkedi zongwa, yipo asi ogu vana kulipa a li tambure noureru. * (Gar. 6:1)  Nye nsene asi nyose vana kupukurura, twa hepa kudemenena kombudi ezi zina kara mepukururo olyo nampili tu lizuvhe asi hansa ngano kuna li tu pe monkedi zongwa. Ose nampo kuvhura tu li pure nyamwetu asi: ‘Nampili ngomu nina dili kuhafera monkedi omu vana pukurura nge, koyili yimwe eyi nani lirongera ko ndi? Kuvhura ni nyokere po kudemenena komapuko gamunazinyetu ogu ana penge epukururo yipo ni gwanene mo uwa mepukururo eli ana penge ndi? Ayo ya kara nomulyo kwetu tu papare nkedi zongwa omu natu gwanena mo uwa mwankenye epukururo eli ngava tu pa.​—Yis. 15:31.

15. Morwasinke natu pulira wopeke yipo va tu pukurure?

¹⁵ Bibeli kutukorangeda tu pure wopeke va tu pukurure. Yisewe 13:10 kuuyunga asi: “Yoyiwa po yokuhundira evyukiso.” Nonkango edi usili. Ava ava pura wopeke va va pukurure mevango tupu lyokundindira wopeke va va pukurure, rorunzi awo ku ya tura po ezokomeho lyopampepo kupitakana ava ava dili kupura mavyukiso kwava wopeke. Yipo nye, pura wopeke yipo va ku pukurure.

16. Momaukaro musinke nampo natu vhura kupura mapukururo kovanavazinyetu?

¹⁶ Siruwo musinke natu vhura kupura mapukururo kovanavazinyetu? Tu tareni ko maukaro gamwe. (1) Munazinyetu gomukadi kuna kupura muzuvhisi ogu ga diva kuronga nawa yipo a ze nendi komurongwa gwendi goBibeli, ano konyima munazinyetu ogo kuna kupura magano omu na vhura kuwapukurura nonkedi dendi dokuronga yipo a kare murongi gomuwa. (2) Munazinyetu gomukadi gomudike ana hara kuranda ko yikoverero yoyipe, ano mokuninka asi a yi rugane ngoso, age kuna kupura magano kwamunazinyetu gomukadi ogu ga kura pampepo kuhamena yikoverero eyi ana hara kuranda. (3) Munazinyetu gomugara vana mu pe situmbukira sokuyagava siuyungwa sendi sokuhova sanavenye. Age kuna kupura munazinyetu gomugara ogu ga diva nawa kuronga yipo a purakene nawa kosiuyungwa sendi ntani nokumupa ko mapukururo kuhamena omu na wapukurura nkedi zendi zokugava yiuyungwa. Nampili munazinyetu gomugara ogu ga gava yiuyungwa nomvhura dononzi kuvhura a pure magano kovanavazinyetu wovagara ava va diva kuronga nawa ntani nokutura pasirugana mapukururo aga nava mu pa.

17. Ngapi omu ngatu vhura kugwanena mo uwa momapukururo?

¹⁷ Moyivike yongandi yokomeho ndi momakwedi gokomeho, natuvenye ngatu gwana mapukururo gokuvyukilira ndi gokudira kuvyukilira. Apa ngayi horoka oyo, ngo diworoke yitwa eyi tuna zogere. Linunupika. Demenena kepukururo eli vana ku pe nye kapisi monkedi omu vana kupukurura. Ntani tura pasirugana epukururo eli no gwana. Kwato ogu va reta nounongo. Nonkango daKarunga kwa tu tumbwidira asi: ‘Nsene o purakena mapukururo ove o ga fire mbili o ga lironge, ngo kara munongo.’​—Yis. 19:20.