Ame kwa zorere morwa kapi nayi divire asi mukwetu kwa kere gumwe ogu ga hamenene koukarelikarunga. Yipo na mu pulire asi: “Yinke wa diva kuhamena Bibeli?” Age kapi ga limbwilire nge poopo. Ano moruhura, age kwa tanterere nge asi ozina kwa kere gumwe goNombangi daJehova ntani age kwa lirongere yininke yimwe kozina. Yipo na mu pulire a tantere nge ko yoyinzi momunene.

Ose kwa zogerere dogoro masiku. Kaume zange kwa tanterere nge asi Bibeli kuuyunga asi Satana yige mupangeli gouzuni. (Joh. 14:30) Ove nampo wa diva yininke oyo meparu lyoge, nye egano olyo kwa kere epe kwange ntani kwa kere lyokuhafesa. Ame ngani zuvhu nkenye apa asi Karunga gombili ntani ogu ga hara ehetakano, yige a pangere uzuni. Nye oyo kapi ya lizire neyi na mona meparu. Nampili ngomu na kere nonomvhura 26, ame na mwene yininke yoyinzi eyi ngayi retere nge sinka.

Otate kwa kere musingi gondira moAmerika. Ngomudinkantu, ame nayi divire asi yita yonoboma douhungu kuvhura kuhoroka nkenye apa. Vakwayita kwa liwapaikilire kuzuguma noboma douhungu nkenye apa. Yita yomoVietnamu kwa tamekere posiruwo esi na kere kosure zelirongo lyokuzeruka moKalifoniya. Ame kwa lipakerere novanasure ava va kere mokambunga kokumasha. Vaporosi kwa tu tjidire nonomburo ntani ose kwa dukire usimbu ntani kapi twa mwene nawa ngomu twa dukire morwa musi gohasi. Aso kwa kere siruwo sepiyagano ntani nourwanesi. Vapitisili womaupolitika ngava va dipaga ntani vantu ngava sivana noku masha. Nkenye ogu kwa kere negano lyokulisiga kuhamena eyi nava rugana. Nayinye kwa kere mepiyagano.

Mo-1970 yipo na tamekere kurugana kefuta lyokoMuzogo gwaAlaska ntani ame kwa gwene yimaliwa yoyinzi. Makura yipo na tukire ni ze koLondon nokukaranda simoto ntani nokusinga ni yuke koMbindakano na hana kukara negano oku na yuka. Ano konyima zomakwedi yipo na ka sikire moAfrika. Monzira zange, ame kwa ligwene novantu ava va here nawo kutjwayuka yipo va divare maudigu gawo nagenye.

Yipo nye, kuliza neyi na mwene nokuzuvha, ame kwa ya kwete nawa erongo eli lyomoBibeli asi sisitwa sopampepo sosidona yiso sina kupangera yininke  yomouzuni. Nye ame kwa here kudiva asi nsene asi Karunga kapisi yige a pangere uzuni, yisinke nye a rugana?

Ame kwa ya gwene elimbururo momakwedi aga gaya kweme ko. Ano mwaza siruwo, name yipo naya yi divire nokuhara vagara novakadi wovanzi ava va yi likida asi awo valimburukwi kwaKarunga gosili momaudigu nagenye.

Apa na tengwire koLondon, yipo na belele ozina vakaume zange, ntani awo kwa pere nge Bibeli. Ano konyima apa na zire koAmsterdam moHoranda, Mbangi zaJehova zimwe kwa mwene nge ame kuna kuresa Bibeli poramba zomositarata ntani age kwa vaterere nge ni lironge yoyinzi. Ano kutunda opo yipo na zire koDublin moIliranda ntani yipo na ka gwene beteli zoNombangi daJehova. Ame kwa ngongwere kevero lyokomeho. Opo yipo na ligwene naArthur Matthews, munazinyetu gomugara gounongo ntani age ga kara nediwo lyenzi. Ame kwa mu pulire tu lironge Bibeli, makura yipo ga yi tambwire asi kuvhura a lironge name.

Yipo na tamekere kulironga nelituromo lyenene ntani ame kwa kere neharo lyokuresa nobuke noyifo. Ntani ame kwa resere Bibeli. Ame kwa yi haferere sili. Komapongo, ame kwa dimbwilire asi nampili vanona vaava, nawo va divire malimbururo komapuro aga ngava lipura vantu ava va lironga ure wonomvhura dononzi. Mapuro ngwendi gaga asi: ‘Morwasinke pwa karera udona? Yilye Karunga? Yisinke ayi horoka apa atu fu?’ Vakaume vange navenye kwa kere Nombangi daJehova. Ano eyi kwa rerupilire nge morwa ame kwato hena ogu na divire mosirongo nasinye. Awo kwa vaterere nge ni hare Jehova ntani nokukara neharo lyokurugana mpango zendi.

Mo-1972 yipo na gwene ekuho. Konyima zomvhura zimwe, yipo naya kere muzuvhisi gokukarerera. Ntani ame kwaya lipakerere nokambungakriste kokanunu komoNewry, ezi za karera koMuzogo gwaIliranda. Ame kwa hilire nzugo ezi za karerere koyiha yondundu. Ako kwa kere ko nongombe edi da kere pepi nepya ntani ame ngani liyomberesere yiuyungwa yange komeho zado. Ado kwa monekere ngwendi kuna kupurakena nelituromo, oku tadi liwoyonga. Ado kapi da vhulire kupange mapukururo, nye ado kwa vaterere nge ni lironge omu nani vhura kutara kovapurakeni nsene kuna kugava yiuyungwa. Mo-1974 yipo va horowere nge ni kare muzuvhisi gosiruwo nasinye ntani Nigel Pitt kwa ya lipakerere kumwe name mokupiyonera ntani age kwa ya kere kaume kange gomunene.

Posiruwo sina, “ukorokotji” kwa vhukire unene koMuzogo gwaIliranda. Yipo nye, vamwe kwa tumbwire Muzogo gwaIliranda asi “sirongo sonoboma noyikutji.” Ayo kwa kere ureru kumona vantu vana kurwana moyitarata, vantu vana kuroya ntani nomatuwa gana kuhanuka. Rorunzi maudigu aga ngava ga retesa po vanapolitika ntani nomaukerelikarunga. Nye  nampili ngoso, vantu ava ngava masha ntani novaKatolika kwa dimbwilire asi Nombangi daJehova kapi ava lihameke moupolitika. Yipo nye ose kwa zuvhisire nemanguruko ntani mepopero. Venya mambo va yi divire asi siruwo musinke ntani kupi ko naku vhura kukara nyanya, yipo nye awo ngava tu rondora tu nyokere po kukara mosiponga.

Nye nampili ngoso, pwa kere simpe maukaro gosiponga. Ezuva limwe, name naDenis Carrigan, ogu nage ga kere muzuvhisi gokukarerera, kwa ka zuvhisilire kodoropa ezi za kara pepi noku kwa dilire kukara Nombangi ntani kodoropa ozo, ose kwa za ko rumwe tupu. Mukadi gumwe kwa tu rundilire asi ose nampo kwa kere vakwayita womokahore-hore vaBritania, asi nampo yeyi twa dilire kuuyunga Ruirish. Erundiro olyo kwa tu tukukisire sili. Omu ya kere nsene o kara ukaume novakwayita, kuvhura va ku dipage ndi kuvhura va ku roye pongoro. Ngomu twa sikeme nyoselike ponze ntani nokuzuvha mufu yipo tundindire besa, ose kwa mwene etuwa lina kusikameka positora sokosiva omu ga kere mukadi ogu ga tu rundilire. Makura yipo ga pwege nokuyazogera kumwe novagara vavali ava va kere metuwa, oku ta tu likaike. Vagara owo yipo va singire nakauke yipo va wize kwetu nokuya tu pura mapuro gongandi kuhamena elikwamo lyobesa. Apa besa zaya sikire, vagara owo vavali yipo va uyungisire musingi gobesa. Ose kapi twa vhulire kuzuvha eyi va uyungire. Mobesa kapi mwa kere vantu, yipo nye ose kwayi pulire nawa-nawa asi awo kwa tulisire po mawapaiko yipo va ka tu rugane yoyidona ponze zodoropa. Nye oyo kapisi yiyo ya horokere. Ngomu na pwege mobesa, yipo na pulire musingi asi: “Ovena vagara kuna pura kutuhamena ndi?” Age yiyo ga limbwilire asi: “Namudiva asi nyone wolye ntani na va tantere. Mwa ha kara nosinka, mepopero muna kara.”

Mo-1976 posigongi sonomukunda a moDublin, yipo na ligwene naPauline Lomax, muzuvhisi gokukarerera ogu ga tundire koIngiranda aya dingure. Age kwa kere munazinyetu gomukadi ogu ga kura pampepo, gokulinunupika ntani ogu ga kara neharo. Nage namumbyendi gomumati Ray kwa diva usili eparu lyawo mudima. Konyima zomvhura zimwe, name naPauline yipo twa likwere ntani ose kwa twikilire kukara vazuvhisi wosiruwo nasinye moBallymena koMuzogo gwaIliranda.

Ose kwa kere mosirugana sokudingura nombungakriste ure wosiruwo songandi ntani ngatu dingura vanavazinyetu womoBelfast, Londonderry ntani nokomavango gamwe gosiponga. Ayo kwa tu korangedere pokumona epuro lyovanavazinyetu ava va sigire mapuliro gomaukarelikarunga nokunyokera po elitondororo nonyengo yipo va karere Jehova. Jehova kwa va tungikire ntani kwa va poperere.

Ame kwa tungire moIliranda nomvhura murongo. Makura mo-1981 yipo va tu zigidire tu ka kare koSikora zaGiliyata zau-72. Konyima zapa twa gwene nonzapo detu, ose kwa tu tumine koSierra Leone koUtokero waAfrika.

Ose kwa tungire membo lyovatumwa kumwe novakwetu 11. Ose ngatu ruganesa kombisa zimwe, yikasayise yitatu, nobati mbali, serefona zimwe, ehina limwe lyokukuhwira ano limwe lyokukukutika. Rutjeno ngaru dima dima ntani ngayi horoka hararasi. Nompuku ngadi dukagana peguru lyoyipereki, ano yizava ngayi wovana monzugo zepevhu.

Nampili ngomu eparu lyadilire kukara lyewa, ose ngatu hafere unene sirugana sokuzuvhisa. Vantu kwa fumadekere Bibeli ntani ngava purakene nelituromo. Wovanzi ngava lirongo Bibeli ntani kwa ya tambwire usili. Vantu womonkarapamwe ngava tumbura nge asi “Mister Robert.” Ano Pauline ngava mu tumbura asi “Missus Robert.” Konyima zosiruwo apa yirugana yokoBeteli yaya ligwederere ntani ngayi gusa unene siruwo sange ntani apa ngani dili kupwaga nawa-nawa  mokuzuvhisa, vantu kwa tamekere kuzigida Pauline asi “Missus Pauline.” Ano ame ngava tumbura nge asi “Mister Pauline.” Pauline kwa yi haferere oyo.

Sinzi sovanavazinyetu kwa kere nohepwe, nye Jehova nga pakere mbili nkenye apa yihepwa yawo, poyiruwo yimwe ngayi rugana mononkedi dokutetukisa. (Mat. 6:33) Tani diworoka ezuva limwe, munazinyetu gumwe gomukadi kwa kere noyimaliwa yokugwanena po yipo a lirandere mwene nondya dezuva olyo ntani novana vendi. Nye age kwa tokwere kuyigava nayinye komunazinyetu gomugara gokuvera ogu ga dilire kukara noyimaliwa yokuranda nopera domaraliya. Ano konyima zosiruwo zezuva olyo, mukadi gumwe kwa wizilire munazinyetu ogo gomukadi age ga hana kuyindindira ntani kwa mu futire yipo asi a mu takere. Yihorokwa yoyinzi yokufana ngoso ngayi horauka.

Ose kwa kere moSierra Leone nomvhura ntane. Makura yipo va tu tumine koBeteli zomoNigeria. Posiruwo esi, ose ngesi kwa kere moBeteli zonene. Ame ngani rugana sirugana sokulifana nesi ngani rugana moSierra Leone, nye kwaPauline alyo kwa kere elitjindjo lyenene kwendi ntani lyoudigu. Age nga rugana novili 130 mokuzuvhisa nkenye kwedi ntani age kwa kere novarongwa wovawa woBibeli. Ano ngesi age kwa mu pere sirugana sokuhonza, yipo a wapeke yikoverero yokutauka. Ayo kwa mu gusire siruwo yipo a yike. Nye age kwa ya dimbwilire asi wopeke ngava hafere unene sirugana esi nga rugana. Ntani age nga demenene kokurugana unene paapa ga hulira yipo a korangede vanaBeteli vakwawo.

Mpo zovaNigeria, kwa kere mpe kwetu ntani yinzi twa hepere kulironga. Sikando simwe, munazinyetu gumwe gomugara kwa wizire momberewa zange namunazinyetu gomukadi ogu va tambwire moBeteli, yipo tu ya limorore ko nage ntani nokulidiva. Ngomu na gonwene ewoko lyange ni mu morore, age makura yipo ga nyongamene nokutwira nge nongoro. Ame kwa tetukire. Makura yipo na gazarere usimbu matjangwa gavali: Yirugana 10:25 ntani Ehororo 19:10. Ame kwa lipulire asi: ‘Ni mu tantere asi kapisi a yi rugane ndi?’ Posiruwo sooso yipo naya dimbwilire asi age va mu tambura moBeteli, ga diva eyi azi rongo Bibeli.

Ame kwa lizuvhire sili eswau ngomu twa zogerere. Makura yipo na rugene ko epaparo. Ame kwa ya dimbwilire asi munazinyetu gomukadi ogo kwa kweme mpo zawo ezi ngava kwama posiruwo oso komaruha gamwe gosirongo. Vagara nawo ngava rugana yokulifana. Azo kwa kere nkedi zokulikida efumadeko. Azo kapisi nkedi zokukarera. Pwa kara yihonena yokufana ngarooro ngoso, eyi ya kara moBibeli. (1 Sam. 24:8) Ame kwa hefe kweyi na dilire kuuyunga nkenye eyi ngano ya vhulire kuswaukisa munazinyetu ogo gomukadi.

 Ose kwa ligwene novaNigeria wovanzi ava va likidire ulimburukwi nomvhura dononzi. Tu zogereni kuhamena Isaiah Adagbona. b Age kwa lirongere usili apa ga kere mudinkantu gomugara, nye konyima yipo va ya mu kwatekere uvera woyingondwe. Age kwa mu twere kevango lyovanayingondwe ntani gelike ga ka kere ko Mbangi. Nampili ngomu ga li gwanekerere nomarwaneso, age kwa vaterere vantu wokupitakana po-30 woyingondwe yipo va tambure usili ntani kwa tulisire po mbungakriste kevango olyo lyovanayingondwe.

Mo-1996, ose kwa tu tumine koBeteli zaKenya. Esi kwa kere sikando sange sokuhova kutengura koKenya ngwendi moomu tupu na yi tumbura ketameko. Ose kwa tungire moBeteli. Ntani amo kwa kere mo vansima wovanzi ava ava tumbura asi Chlorocebus pygerythrus. Awo ngava nyangura enyango eli ngava simbi vanavazinyetu wovakadi. Ezuva limwe, munazinyetu gomukadi koBeteli kwa sigire ekende lyendi lyokonzugo alyo lina zeguruka. Apa ga ka tengwire kembo, age kwa ya gwene mo utanga wovansima ava vana kuhafera nondya edi va ya gwene mo. Age kwa takumine nokudukira ponze. Vansima kwa litakuminine ntani kwa vataukire va pitire pekende.

Name naPauline kwa dirukilire mombungakriste zeraka lyoRuswahili. Konyima zosiruwo sosisupi, ame kwa pere nge situmbukira sokupitisira Elirongo lyombunga lyobuke (eli vana kutumbura ngesi asi Elirongo lyoBibeli lyoMbunga). Nye nampili ngoso, ame kapi ngani uyunga nawa-nawa eraka lyoRuswahili. Ame ngani liwapaikire nawa nosiruwo, yipo ni ka rese mapuro. Nye nsene asi malimbururo govapurakeni ga lisigire neyi va tjanga mobuke, ame kapi na vhilire kuvakwata egano. Ayo kwa digoperere nge sili. Ame kwa fililire nkenda vanavazinyetu. Ayo kwa tetukisire nge kweyi va kere nelididimiko ntani nelinunupiko kweyi va pulisilire nge ni pitisire epongo.

Ose kwa ka kere moKenya makwedi gongandi. Ano mo-1997, ose kwa tu zigidire koBeteli zomoBrooklyn moNew York. Apa ngesi ose kwa ka kere mosirongo omu mwa kere vantu ava va kere nemona lyenzi, eyi nayi vhura kureta maudigu. (Yis. 30:8, 9) Nye nampili ngoso, vanavazinyetu womosirongo oso kuna kulikida epuro. Vanavazinyetu kuruganesa siruwo sawo noyiweka yawo, kapisi yipo va lingawopeke tupu vene, nye mokukwatesa ko sirugana sombunga zaJehova.

Monomvhura dina ka pita, ose twa limonenene omu vanavazinyetu va likida epuro momaukaro gokulisiga-siga. MoIliranda, ose kwa mwene vanavazinyetu omu va likidire epuro nampili ngomu va kere mosirongo sonyanya. Ano moAfrika, ose twa mwene omu vanavazinyetu va likidire epuro nampili ngomu va kere nohepwe ntani nokulikarera. Ano moAmerika, vanavazinyetu kwa likida epuro nampili ngomu va kara nemona lyenzi. Jehova kumuhafesa apa a mono vantu ava ava mu likida eharo momaukaro nagenye.

Nomvhura kuna ‘kugenderera kupwa ngwendi situngisiso somutungi goyiyata.’ (Joba 7:6) Ose ngesi kurugana momberewa zonene moWarwick, moNew York ntani ose twa kara noruhafo rokutwikira kukarera Jehova novantu ava va lihara-hara. Ose tuna hafa ntani yina tu gwanene po mokurugana eyi tuna kuvhura kurugana ko mokukwatesa ko Hompa gwetu Jesus Kristusa ogu ngaka futa ntaantani valimburukwi vendi wovanzi.—Mat. 25:34.