SIRONGWA SELIRONGO 7
Gwanena mo mauwa gomanzi mereso lyoge lyoBibeli
“Ngapi o zi kwata egano?”—RUK. 10:26.
RUSUMO 97 Nonkango daKarunga kugava eparu
ETWAROMO a
1. Yisinke yina kulikida asi Matjangwa kwa kere nomulyo kwaJesus?
GAZARA tupu omu ya fene, kupurakena kwaJesus ngomu ana kuronga. Rorunzi age nga temwinine Matjangwa gokupongoka momutwe. Jesus kwa temwininine Matjangwa apa ga uyungire nonkango dendi dokuhova konyima zekuho lyendi ntani apa ga uyungire nonkango dendi dokuhulilira komeho a fe. b (Deut. 8:3; Epis. 31:5; Ruk. 4:4; 23:46) Ntani monomvhura ntatu noharufa zoyihorokwa oyo, rorunzi Jesus nga resa Matjangwa moyitara meho yovantu ntani nga temwinine Matjangwa noku ga faturura.—Mat. 5:17, 18, 21, 22, 27, 28; Ruk. 4:16-20.
2. Yisinke ya vaterere Jesus a dive nawa Matjangwa? (Tara efano lyopontunda.)
2 Nomvhura dononzi komeho Jesus aya tameke nosirugana sendi sokuzuvhisa, rorunzi age nga resa ntani nokuzuvha Nonkango daKarunga. Apa ngava kara pembo, age nga zuvhu Mariya naJosefa kuna kutemwinina Matjangwa mononzogera dawo dankenye ezuva ngepata. c (Deut. 6:6, 7) Ose kuvhura tu yi pure nawa-nawa asi nkenye mEsabata, Jesus ngazi nepata lyawo kosinagoge. (Ruk. 4:16) Apa ga ka kere mosinagoge, age nampo nga purakene nawa ngomu vana kuresa Matjangwa. Ano mwaza siruwo, Jesus kwa lirongere Matjangwa ogo gokupongoka pwamwene. Ngoyitundwamo, Jesus kapi tupu ga divire Matjangwa nawa, nye hena kwa ga here ntani noku ga pulisira ga kundame eyi nga rugana. Pasihonena, diworoka eyi ya horokere montembeli apa Jesus ga kere nonomvhura 12. Valirongi ava va divire nawa Veta zaMosesa, “kwa va tetwire nondunge [daJesus] nomalimbururo gendi.”—Ruk. 2:46, 47, 52.
3. Yisinke natu ka zogera mosirongwa esi?
3 Nose kuvhura tu dive nokuhara Nonkango daKarunga nsene tu di resa nkenye ezuva. Ngapi omu natu gwanena mo uwa wounzi mweyi atu resa moBibeli? Kuvhura tu lirongere ko kweyi Jesus ga tanterere ava va diva Veta, kukwatera mo valirongi woMatjangwa, Vafalisayi ntani noVasadukayi. Vampitisili womaukarelikarunga owo ngava resa nkenye apa Matjangwa, nye kapi ngava gwanene mo uwa mweyi ngava resa. Jesus kwa tumbwire yininke yitatu eyi va hepere kurugana vagara owo yipo va gwanene mo uwa wounzi moMatjangwa. Nonkango edi ga va tanterere na di katuvatera (1) tu kwate egano eyi atu resa, (2) tu gwane maugawo gopampepo nsene kuna kuresa Bibeli ntani (3) tu pulisire Nonkango daKarunga di tuvatere yipo tu ture po malitjindjo.
RESA NOSITAMBO SOKUYIKWATA EGANO
4. Yisinke azi tu rongo Rukasa 10:25-29 kuhamena kuresa Nonkango daKarunga?
4 Ose tuna hara tu kwate egano eyi ayi tanta eyi atu resa moNonkango daKarunga. Nsene kapi ngatu yi rugana, ose kapi ngatu gwanena mo uwa mereso lyetu. Pasihonena, tu tareni nzogera ezi za kere pokatji kaJesus ‘nomulirongi gomatjangwa.’ (Resa Rukasa 10:25-29.) Apa mugara ga pulire asi yisinke na rugana yipo nga ka gwane mwenyo gwanarunye, Jesus kwa mu vaterere pokumupura asi: “Yisinke za tanta Veta? Ngapi o zi kwata egano?” Mugara gwina kwa geve elimbururo lyouhunga pokutemwinina matjangwa aga ga uyunga kuhamena kuhara Karunga ntani nokuhara vakwetu. (Lev. 19:18; Deut. 6:5) Nye koneka eyi ga uyungire hena pokupura epuro asi: “Yilye mukwetu?” Mugara ogo kwa yi likidire asi kapi ga kwete egano eyi ya tente eyi ga resere. Ngoyitundwamo, age kapi ga divire asi ngapi omu na sikisa mo nawa matjangwa ogo meparu lyendi.
Kuresa nositambo sokuyikwata egano kuna kara udivi ou natu vhura kutunga po
5. Ngapi omu kukanderera ntani nokuresa kuliwora nayi kuvatera yipo o kwate egano eyi ono kuresa?
5 Ose kuvhura kukwata nawa egano Nonkango daKarunga nsene tu tunga po eharo lyokuresa. Magano aga gana kukwama ko kuna kara gamwe aga naga vhura kukuvatera. Kanderera komeho o tameke kuresa. Twa hepa mpepo zokupongoka zi tu vatere yipo tu demenene kweyi tuna kuresa. Makura resa kuliwora. Ayo ngayi kuvatera o kwate egano eyi ono kuresa. Kuvhura o gwanene mo uwa pokuresa kuziguruka ndi pokukwama Bibeli ezi va kwateka. Nsene o zuvha nonkango edi ono kupurakena va kwateka ntani nokudimona posipepa, ayo ngayi kuvatera oyi kwate egano nokuyidiworoka ntani ngo lironga yoyinzi mweyi ono resa moNonkango daKarunga. (Jos. 1:8) Nsene ono mana kuresa, kanderera hena nokupandura Jehova kouhwi woNonkango dendi Bibeli ntani mupura yipo a ku vatere o ture pasirugana eyi ono resa.
6. Morwasinke ya karera nomulyo kulipura mapuro nokutjanga yitwa yomulyo ngomu ono kuresa? (Tara hena efano.)
6 Magano aga gavali gana kukwama ko kuna kara hena gamwe aga naga kuvatera yipo o kwate egano Bibeli. Lipura nyamoge mapuro kuhamena eyi ono kuresa. Ngomu ono kuresa sihorokwa songandi, lipura nyamoge asi: ‘Wolye ava sina demenene unene? Yilye ana kuuyunga? Yilye ana kuuyungisa ntani morwasinke? Kupi sina ku horokera sihorokwa oso ntani siruwo musinke?’ Mapuro ogo naga kuvatera o gazadare ko ntani nokukwama magano gomulyo kuhamena eyi ono resa. Ntani hena, tjanga yitwa yoyisesu ngomu ono kuresa. Pokutjanga eyi ono resa, ayo ngayi kuvatera mokugazadara ko momunene ntani ngayi kuvatera o yi kwate nawa egano. Kutjanga kukuvatera hena o diworoke eyi ono resa. Kuvhura o tjange mapuro, kutjanga yininke eyi ono gwana mepaparo, kutjanga yitwa yomulyo nokutjanga omu no ruganesa eyi ono resa ndi o tjange omu ono kulizuvha kuhamena eyi ono resa. Ove ngo dimburura asi kutjanga yininke, kuvhura kukuvatera o tare Nonkango daKarunga asi azo kuna kara mbudi zokutunda kwendi.
7. Sikara musinke twa hepa apa atu resa Bibeli ntani morwasinke? (Mateusa 24:15)
7 Jesus kwa tumbwire sikara somulyo esi twa hepa yipo tu kwate egano Nonkango daKarunga. Aso kuna kara nondunge. (Resa Mateusa 24:15.) Yisinke ayi tanta kukara nonondunge? Nondunge kutanta asi evhuliko lyokukwata egano omu egano limwe lya likwatakana nomagano makwawo ntani nomu lya lisiga nomagano makwawo. Ntani kutanta asi kudimburura yininke eyi vana dili kuvyukilira kutumbura. Mokugwederera ko, Jesus kwa likidire hena asi twa hepa nondunge yipo tu dimburure yihorokwa eyi yina kusikisa mo mauporofete gomoBibeli. Twa hepa hena sikara esi yipo tu gwanene mo mauwa gomanzi mweyi atu resa moBibeli.
8. Ngapi omu natu vhura kuresa nonondunge?
8 Jehova kugava nondunge kovakareli vendi. Yipo nye, kanderera kwendi nokumupura a ku vatere o tunge po sikara oso. (Yis. 2:6) Ngapi omu no sikisa mo eyi ono kanderere? Konakona nawa eyi ono kuresa ntani koneka omu eyi ono kuresa ya likwatakana noyininke eyi wa diva. Ruganesa yimbapiratjangwa yetu yipo yi ku vatere o yi rugane eyi. Pasihonena, kuvhura o ru ganese Buke zepaparo zoNombangi daJehova. Yiruganeso eyi ngayi kuvatera o kwate egano eyi va tjanga moBibeli ntani nokutara omu noyitura pasirugana meparu lyoge. (Heb. 5:14) Ngomu ono kuresa nonondunge, ove ngo ya kwata egano yininke yoyinzi moMatjangwa.
RESA NOSITAMBO SOKUGWANA UGAWO WOPAMPEPO WOMOBIBELI
9. Usili musinke womulyo womoMatjangwa va sembwilire Vasadukayi?
9 Vasadukayi va divire nawa nobuke ntano dokuhova doMatjangwa goRuhebeli, nye nampili ngoso, awo kwa sembwilire mausili gomulyo aga ga kara monobuke odo. Pasihonena, konekeni omu Jesus ga limbwilire apa Vasadukayi va mu pulire kuhamena evhumbuko. Age kwava pulire asi: “Kapi mwa resa mobuke zaMosesa kuhamena sihwa somega omu Karunga ga mu tanterere asi: ‘Ame Karunga gwaAbirahamu naKarunga gwaIsaka naKarunga gwaJakopo’?” (Mar. 12:18, 26) Nampili ngomu Vasadukayi va resere nawa nonkango odo yikando yoyinzi, epuro lyaJesus kwa yi likidire nawa nawa asi awo kwa sembwilire usili womulyo womoMatjangwa wokuhamena erongo lyevhumbuko.—Mar. 12:27; Ruk. 20:38. d
10. Kosinke twa hepa kudemenena nsene kuna kuresa Bibeli?
10 Yisinke natu lirongera ko? Nsene kuna kuresa Bibeli, tuna hara kudiva nayinye eyi zina hara kuturonga velise ndi sihorokwa somoBibeli. Ose kapi tupu tuna hara kukwata egano yininke youreru, nye tuna hara hena kukwata egano mausili gokonhi gomulyo nonompango edi da horoma.
11. Kuliza na-2 Timoteusa 3:16, 17, ngapi omu no vhura kugwana maugawo gopampepo moBibeli?
11 Ngapi omu no gwana maugawo gopampepo gomoBibeli nsene kuna kuresa Bibeli? Konekeni eyi va uyunga mwa-2 Timoteusa 3:16, 17. (Resa.) Velise ezi kuuyunga asi “nayinye eyi va tjanga moMatjangwa” (1) kuronga, (2) nokulikida asi yipi yepuko, (3) kupukurura, ntani (4) nokuvyukisa. Ove kuvhura kugwana mauwa ogo gane nampili monobuke edi o dili kuresa unene. Konakona sihorokwa yipo o dimburure eyi sina kukuronga kuhamena Jehova, kuhamena sitambo sendi ndi kuhamena nompango daKarunga. Koneka omu sihorokwa sina kukulikida asi yipi yepuko. Kuvhura o yi rugane oyo pokukoneka omu novelise dina kukuvatera o dimburure nokunyokera po nkareso zondona ntani o twikire kulimburukwa Jehova. Koneka omu sihorokwa somoBibeli nasi vhura kukupukurura ndi omu nasi vhura kupukurura mutaro goge gepuko, nampo ogu wa ligwanekera nago mokuzuvhisa. Ntani papara nkenye novelise edi nadi vhura kukuvyukisa edi nadi kudeura yipo o tare yininke ngwendi moomu ayi tara Jehova. Nsene o diworoka mauwa ogo gane, ove ngo gwana maugawo gopampepo aga naga vhura kukuvatera yipo o gwanene mo mauwa mereso lyoge lyoBibeli.
PULISIRA ERESO LYOGE LYOBIBELI LIKUTJINDJE
12. Morwasinke Jesus ga pulilire Vafalisayi asi nani “kapi mwa resa?”
12 Jesus kwa pulire hena epuro eli asi nani “kapi mwa resa?” mokulikida asi Vafalisayi kwa kere nomutaro gepuko koMatjangwa. (Mat. 12:) 1-7 e Posihorokwa oso, Vafalisayi kwa uyungire asi varongwa vaJesus kapi va limburukwire ezuva lyEsabata. Jesus kwa va limbwilire pokutemwinina yihonena yivali yomoMatjangwa ntani nokutemwinina novelise domwaHoseya, yipo a likide asi Vafalisayi kapi va kwete egano eyi Esabata va li tulisire po ntani awo kapi va likidire nkenda. Morwasinke vagara ava ngava dilire kusikisa mo eyi ngava resa moNonkango daKarunga? Morwa awo ngava resa nelinenepeko. Nkareso zawo kwava ninkisire va dire kukwata egano eyi ngava resa.—Mat. 23:23; Joh. 5:39, 40.
13. Nkareso musinke twa hepa kukara nazo nsene kuna kuresa Bibeli ntani morwasinke?
13 Ose kuna kulirongera ko kononkango daJesus asi twa hepa kuresa Bibeli nonkareso zongwa. Mokulisiga noVafalisayi, ose twa hepa kulinunupika ntani twa hepa kukara neharo lyokulironga. Twa hepa ‘kulinunupika nokupulisira Karunga a kune nonkango dendi monomutjima detu.’ (Jak. 1:21) Nsene tu linunupika, ose ngatu pulisira Nonkango daKarunga di tu tjindje. Nsene tupu tu nyokera po nkareso zelinenepeko, yirongwa yomoBibeli eyi ya zogera kuhamena nkenda neharo ngayi tu tjindja.
14. Ngapi omu natu yi diva nsene asi ose kuna kupulisira Nonkango daKarunga di tu tjindje? (Tara hena mafano.)
14 Monkedi omu atu tekura wopeke kuvhura kulikida nsene asi ose kuna kupulisira Nonkango daKarunga di tu tjindje. Mokumona asi Vafalisayi kapi va pulisilire Nonkango daKarunga di tjindje nkareso zawo, ngoyitundwamo, awo ngava “pangura ava vahana usima.” (Mat. 12:7) Mokulifana, monkedi omu atu tara wopeke nomu atu va tekura kulikida nsene asi ose kupulisira Nonkango daKarunga di tu tjindje. Pasihonena, ose kutokomena kuuyunga yininke yoyiwa eyi atu mono mwava wopeke ndi ose rorunzi kuuyunga mapuko gawo? Ose kwa kara nonkenda ntani twa liwapayikira kugusira po ndi ose kuuyunga momudona wopeke ntani nokukara nonkoko apa ava tu guvisa wopeke? Ekonakono lyangoso lyopamundinda, kuvhura kulikida nsene asi ose kupulisira eyi atu resa yi rundurure magazaro getu, malizuvho getu ntani noyirugana yetu.—1 Tim. 4:12, 15; Heb. 4:12.
KURESA NONKANGO DAKARUNGA KUTWAREDESA KORUHAFO
15. Ngapi omu Jesus ga lizuvhire kuhamena Matjangwa gokupongoka?
15 Jesus kwa here Matjangwa gokupongoka ntani nonkango edi da kara mEpisarome 40:8, kwa pumbire kuhamena omu Jesus gaya lizuvhire kuhamena Nonkango daKarunga. Ado kuuyunga asi: “Ame kuna tokomene po yokurugana eharo lyoge Karunga gwange! Erongo lyoge tani li paka komutjima.” Ngoyitundwamo, age kwa hefe ntani ya mu tompokere mokukarera Jehova. Nose kuvhura kukara noruhafo ntani kuvhura yi tu tompoke nsene tu resa Nonkango daKarunga ntani noku di hara.—Epis. 1:1-3.
16. Yisinke no rugana yipo o gwanene mo mauwa gomanzi mereso lyoge lyokuresa Nonkango daKarunga? (Tara kakende “ Nonkango daKarunga kuvhura kukuvatera o kwate egano eyi o resa.”)
16 Kuliza nononkango daJesus ntani nosihonena sendi, ngano tu wapukurure nkedi zetu zokuresa ereso lyetu lyoBibeli. Ose kuvhura kuwapukurura monkedi omu atu kwata egano yihorokwa yomoBibeli pokukanderera, kuresa kuliwora, kupura mapuro ntani nokutjanga yitwa yomulyo yoyisupi. Ose kuvhura kuruganese nondunge yipo tu gazadare ko kweyi atu resa pokuruganesa yimbapiratjangwa yetu yipo yi tu vatere. Ose kuvhura kulironga kuruganesa nawa Bibeli, kukwatera mo nampili yihorokwa eyi twa dira kudiva nawa-nawa, pokupapara maugawo gopampepo gomoyihorokwa oyo. Ntani ose kuvhura kupulisira Nonkango daKarunga di tu tjindje pokukara nonkareso zongwa ngomu tuna ku resa. Apa atu hetekere ko paapa twa hulira yipo tu rugane yininke eyi, ose ngatu gwanena mo yoyinzi mereso lyetu lyoBibeli ntani ose ngatu hedera unene pepi Jehova.—Epis. 119:17, 18; Jak. 4:8.
RUSUMO 95 Uzera kuna kutema
a Natuvenye ose atu karere Jehova, kuhetekera ko kuresa Bibeli nkenye ezuva. Vantu wovanzi nawo kuresa Bibeli, nye nampili ngoso, awo kapi ava kwata egano nawa-nawa eyi ava resa mo. Eyi kwa lifene novantu vamwe womomazuva gaJesus. Ngomu natu ka konakona eyi Jesus ga tanterere ava ngava resa Nonkango daKarunga, ta tu kalironga yininke eyi nayi tuvatera yipo tu gwanene mo uwa mereso lyetu lyoBibeli.
b Apa Jesus ga gwene ekuho nokumugwaveka nompepo zokupongoka, age kwa diworokere eparu lyendi lyemeguru ngosisitwa sopampepo.—Mat. 3:16.
c Mariya ga divire nawa Matjangwa ntani nga ga temwinine. (Ruk. 1:46-55) Ayo kumoneka asi Josefa naMariya, nampo kapi va kere noyimaliwa yokugwanena po yipo va rande noBibeli davene. Awo nampo ngava purakene nawa koNonkango daKarunga apa ngava di resa mosinagoge, yipo va ka di diworoke konyima zosiruwo.
d Tara sirongwa “Hedera Karunga pepi”—‘Age Karunga govanamwenyo’ esi sa kara moRuhungu rokuhanesa romo-1 Nsinano 2013.
e Tara hena mwaMateusa 19:4-6, omu Jesus ga pulire Vafalisayi epuro lyokulifana asi: “Kapi mwa resa?” Nampili ngomu va resere sihorokwa sokuhamena kesito, awo kapi va kwete egano eyi sa va rongere kuhamena mutaro gwaKarunga kuhamena nonkwara.
f EFANO: Posiruwo sepongo koSinyanga soUhompa, munazinyetu gumwe gomugara ogu a vatere koyikwa novidiyo nomambako kuna kurugana mapuko gongandi. Nye nampili ngoso, konyima zepongo, vanavazinyetu wovagara kuna kumupandadeka kelituromo lyendi, mevango lyokudemenena komapuko gendi.