1. Ngapi omu atu gwana unongo ntani ngapi ngau tu vatera?

UNONGO kutundilira kwaJehova ntani age kuugava kwava wopeke. Bibeli kuuyunga mwaJakopo 1:5 asi: ‘Nsene pweli ogu ga pira unongo, au hundire kwaKarunga ogu a pe navenye neharo lyewa ga hana mutjimakoka.’ Nkedi zimwe omu natu gwana unongo kuna kara pokutambura episuro lyokutunda kwaKarunga. Ano unongo owo ngau tu gamena koyininke yoyidona nokupopera elikwatakano lyetu naJehova. (Yis. 2:10-12) Ngoyitundwamo, ngatu kara ‘meharo lyaKarunga nokukagwana mwenyo gwanarunye.’—Juda 21.

2. Ngapi omu natu likida asi twa hara episuro lyokutunda kwaKarunga?

² Nampili ngoso, morwa kapi twa sikilira mo ntani morwa monkedi omu vatu rera kuvhura kutudigopera kutambura episuro ndi tu litare asi mulyo. Apa atu gwanene mo mauwa mepisuro ose kuyadimburura omu Karunga ga tu hara. Yisewe 3:11, 12 kutanta asi: “Nsene ta ku pukurura HOMPA, munwange yi purakena unene, . . . HOMPA kupukurura ava ga hara.” Tu diworokeni asi Jehova kuna tu harere uwa. (Resa Vahebeli 12:5-11.) Mokumona asi Karunga ga tu diva, episuro lyendi alyo lyokuwapera. Ngesi tatu ka konakona marupe gane gepisuro: (1) kulipangera nyamwetu,  (2) episuro ava gava vakurona, (3) episuro atu gwana mombungakriste, ntani (4) sininke simwe sokukoresa unene komutjima kupitakana episuro.

3. Ngapi omu munona a tungu po nkareso zelipangero? Yifanekesa.

³ Kulipangera kwa hamena mo kulidina nyamwetu yipo tu rundurure nkareso zetu nomu atu gazara. Ose kapi vatu sita nosikara selipangero, nye twa hepa kusitunga po. Mokuyifanekesa: Apa munona a lirongo kusinga mbasikora, vakondi vendi kumukwaterera konombinga yipo zi dire kugwa. Nye ngomu naya tameka kukorerera nakauke-nakauke, vakondi vendi tava mu sigi a singe sinano songandi. Apa naya diva kusinga nawa-nawa, awo tava mu sigilire a singe mwene. Mokulifana apa vakondi ava deura vana vawo ‘kuliza neyi ga hara HOMPA,’ awo kuva vatera va tunge po sikara selipangero ntani va kare nounongo.—Efe. 6:4.

4, 5. (a) Morwasinke kulipangera nyamwetu ya karera ruha romulyo ‘romuntu gomupe’? (b) Morwasinke nayi dilira kutudompesa nampili tu “punduke”?

⁴ Ayo ya lifana hena novantu ava ava ya diva Jehova moukondi. Nampili ngomu ava lipangere vene, nye awo kapi va kura pampepo. Apa ava ya dwara “muntu gomupe” nokuhetekera ko kuhonena Jesus awo kuyakura pampepo. (Efe. 4:23, 24) Mokutura po ezokomeho, ayo mulyo kwawo va lipangere nyamwawo. Ngoyitundwamo, ngatu lironga ‘kuzumba udinikarunga nomadowo gopauzuni ou, ose hena ngatu pangera marutu getu, tu hungame, ose tu kerere Karunga mouzuni ou.’—Tit. 2:12.

⁵ Natuvenye kutura mapuko. (Muud. 7:20) Nye apa atu lipuka kapi ayi tanta asi kapi atu lipangere nyamwetu. Yisewe 24:16 kutanta asi: ‘Muhungami nampili a punduke, age kupinduka narunye.’ Yisinke ngayi mu vatera a pinduke? Mpepo zokupongoka nye kapisi mononkondo danyamwendi. (Resa Vafilipi 4:13.) Yiyimwa yompepo kwa kwatera mo sikara selipangero.

6. Ngapi omu natu kara varongwa wovawa woNonkango daKarunga? (Tara efano pepenuno 28.)

⁶ Kukanderera nokulironga Bibeli nokuteda ko ngayi tu vatera tu tunge po sikara selipangero. Nye ngapi nsene kukudigopera kulironga Bibeli? Ndi nampo ove kulizuvha asi kapi wa hara kulironga. Diworoka asi Jehova nga ku vatera nsene o mu pulisira. Age nga ku vatera o ‘kare nonzara’ zoNonkango dendi. (1 Pet. 2:2) Kanderera kwaJehova a ku vatere o lipangere mokugwana siruwo sokulironga Nonkango dendi. Kuvhura o tameke kulironga pokuruganesa nominute dononsesu. Mwaza siruwo ngayi ya kurerupa ntani ngo hafera kulironga. Yosili, ngo hafera yiruwo yokulimwenenena nokuteda ko komagazaro gaJehova.—1 Tim. 4:15.

7. Ngapi kulipangera nyamwetu nayi tu vatera tu sikise mo yitambo yopampepo?

⁷ Kulipangera nyamwetu kutuvatera tu sikise mo yitambo yetu yopampepo. Pasihonena, guhya gumwe kwa lizuvhire asi kuna kuzumbanesa upampi wendi yipo ga li tulilire po sitambo sokurugana uzuvhisi wokukarerera. Age nga resa yirongwa ya zogera kuhamena sitambo oso momaRuhungu. Pokuyirugana oyo, ntani nokukanderera ya mu nkondopekere ntani ga ya kere neharo lyenene lyokuzuvhisa. Age hena nga rugana uzuvhisi wokuvatera apa ngayi mu tompoka. Yitundwamo musinke ya kere? Age kwa demenenene kositambo sendi, ano konyima ga ya kere muzuvhisi gokukarerera.

8-10. Yisinke nayi vatera vakurona mokuvatompoka kurera vana vawo va karere Jehova? Yifanekesa.

⁸ Vakurona woVakriste kwa kara nositumbukira sokurera vana vawo ‘pokuvapukurura kuliza neyi ga hara HOMPA.’ (Efe. 6:4) Ayo kapisi ureru kuyirugana, unene po mouzuni ou tuna kuparuka. (2 Tim. 3:1-5) Apa vanona ava va reta awo kapi ava diva asi eyi yiwa ndi yidona. Awo kwava reta nezwi lyokomutjima, nye va hepa kulideura. (Rom. 2:14, 15) Mulirongi gumwe goBibeli kwa tanta asi nkango zoRugereka “episuro” kuvhura kutanta hena asi “ekuro lyomunona.”

⁹ Vanona ava ava pisura monkedi zeharo kulizuvha epopero. Awo kuyalironga asi kapi twa kara noumanguruki wokurugana nkenye eyi tuna hara. Ntani asi matokoro nonkareso zetu kuvhura kutera yitundwamo yoyiwa ndi yoyidona. Yipo nye ya karera nomulyo kovakurona mokupura mavyukiso kwaJehova. Ya wapa kudiworoka asi monkedi omu ava rere vanona kwa lisiga kuliza nonompo ndi noku twa tunga. Apa vakurona ava purakene kwaKarunga kapi va hepa kukara nosinka asi yisinke nava rugana ndi va huguvare monondunge danyamwawo.

¹⁰ Kuvhura tu lirongere ko kosihonena saNowa. Apa Jehova ga mu tanterere a tunge emuwato, age kapi ga huguvarere monondunge danyamwendi. Nye age kwa kuhuguvarere mwaJehova, ose kuresa moBibeli asi age “ta rugana nayinye moomu ga mu pangerere Karunga.” (Gen. 6:22) Yitundwamo musinke ya kere? Nowa ya mu tompokere. Age ya mu tompokere hena mepata morwa ga huguvarere mwaKarunga. Nowa kwa rongere nawa vana vendi ntani gava tulilire po sihonena sosiwa nampili ngomu ya kere udigu mouzuni wina woudona.—Gen. 6:5.

11. Morwasinke vakurona nava litulira mo unene mokudeura vana vawo?

¹¹ Ngovakurona, ngapi no mu yirugana nayinye oyo? Mwa hepa kupurakena kwaJehova. Ruganeseni mavyukiso gokutundilira moNonkango dendi ntani kombunga zendi. Mwaza siruwo vana veni ngava mu pandura. Munazinyetu gumwe kwa tjanga asi: “Ame nina hafa kweyi vakurona vange va rera nge. Awo kwa li tulire mo unene mokuronga nge. Tani va pandura kweyi va vatera nge ni ture po ezokomeho.” Nampili ngomu vakurona ava litura mo unene, vanona vamwe kuyahageka kukarera Jehova. Nye vakurona ava va rugana ko paapa va hulira kuvhura kukara nezwi lyewa lyokomutjima. Ntani kuvhura kukara nehuguvaro asi ezuva limwe munwawo nga ka tengura kwaJehova.

12, 13. (a) Nsene munona vana mu gusa mombunga, ngapi vakurona nava yi likida asi awo kulimburukwa Karunga? (b) Ngapi epata limwe lya gwanene mo mauwa morwa vakurona kwa limburukwire Jehova?

¹² Sininke simwe sosinene esi asi heteke ulimburukwi  wovakurona kuna kara apa munawo ava mu gusa mombunga. Tarurura sihonena samunazinyetu gumwe ogu munwendi ga tundire membo morwa kwa mu gusire mombunga. Age kwa tanta asi: “Ame ngani gusa magano gamwe gomoyimbapiratjangwa ni gwane ko mpito zokuuyunga namunwange ntani namutekurwange.” Age kwa tanta hena asi: “Mugara gwange kwa vaterere nge ni dimburure asi twa hepere tupu kulimburukwa Jehova ntani asi munwetu kapi ga kere hena mepangero lyetu.”

¹³ Konyima zonomvhura dongandi, munwawo kwa ya mu tengwidilire mombunga. Ozina kwa tanta asi: “Ngesi age kubela nge nokutjangera nge nkenye ezuva. Ntani age ga tu fumadeka namugara gwange morwa ga yi diva asi ose kulimburukwa Karunga. Ose ngesi vakaume wovanene.” Nsene wa kara nomunona ogu va gusa mombunga, ngo ‘huguvara HOMPA nomutjima goge nagunye nokudira kuhama konondunge danyamoge ndi’? (Yis. 3:5, 6) Diworoka asi episuro lyaJehova kulikida unongo wendi nomu gatu hara. Diworoka hena asi age kwa geve Munwendi mokuyafira vantu navenye kukwatera mo munoge. Karunga kapi ana hara ngapa ka zonauke nampili gumwe. (Resa 2 Peturusa 3:9.) Yipo nye, kara nepuro asi episuro lyaJehova nkenye apa mouhunga ali kara. Mwa hepa kuyirugana nampili ngomu ayi kara udigu kulimburukwa. Ntani rugana kuliza nepisuro nokulitambura.

14. Ngapi atu gwanene mo mauwa momavyukiso gaJehova kupitira ‘merenga lyokulimburukwa’?

¹⁴ Jehova kwa tumbwidira asi nga pakera mbili mbungakriste nokuzipopera ntani kuzironga. Age kuyirugana mononkedi dokulisiga-siga. Pasihonena, mbungakriste kwa zi gava momawoko gaMunwendi, ano Jesus kwa tura po “erenga lyokulimburukwa lyonondunge” mokugava nondya posiruwo sado. (Ruk. 12:42) Erenga olyo kugava mapukururo. Wa purakena rumwe kosiuyungwa ndi o rese sirongwa simwe moyimbapiratjangwa yetu eyi ya kuvatera o rundurure magazaro goge nonkareso zoge ndi? Nsene wa tura po marunduruko ogo, hafa! Morwa ayo kulikida asi kuna kupulisira Jehova a ku honge.—Yis. 2:1-5.

15, 16. (a) Ngapi natu gwanena mo uwa movakuronambunga? (b) Ngapi natu vatera vakuronambunga va hafere sirugana sawo?

¹⁵ Kristusa kwa geve “mauhwi” kombungakriste aga ava tumbura asi vakuronambunga mokutakamesa siunda saKarunga. (Efe. 4:8, 11-13) Ngapi natu gwanena mo uwa movakuronambunga? Nkedi zimwe kuna kara pokuhonena epuro lyawo nokukwama sihonena sawo ntani pokutambura mapukururo gawo gokutunda moMatjangwa. (Resa Vahebeli 13:7, 17.) Diworoka asi vakuronambunga kwa tu hara ntani vana hara tu kure pampepo. Pasihonena, nsene va dimburura asi ose kapi tuna kuza nkenye apa komapongo ndi kapi tuna kara nomupampi hena, awo ngava tu vatera. Awo ngava tu purakena nokutukorangeda pokuruganesa Matjangwa. Ove kutara evatero lyangoso asi awo umbangi au likida asi Jehova kwa ku hara ndi?

¹⁶ Diworoka asi kapisi ureru kovakuronambunga mokugava epukururo. Pasihonena, gazara omu ya kere udigu komuporofete Natana mokuza a ka pukurure Ndafita ogu ga horekere nzo zendi. (2 Sam. 12:1-14) Mokulifana, mupositoli Paurusa nage ga hepere kukara nouradi mokupukurura Peturusa ogu ga kere nonkareso zelitondororo. (Gar. 2:11-14)  Ngapi omu no rerupika sirugana sovakuronambunga womombungakriste zeni? Kara gokulinunupika ntani goureru kuhedera. Tara evatero lyawo ngoumbangi asi Karunga kwa ku hara. Ayo ngayi kuhafesa ntani vakuronambunga ngava hafera sirugana sawo.

17. Ngapi munazinyetu gomukadi gumwe ga gwanenene mo uwa mevatero lyovakuronambunga?

¹⁷ Munazinyetu gomukadi gumwe ngayi mu digopere kuhara Jehova morwa yeeyi ya mu horokerere nare. Age kwa tanta asi: “Apa ngani guwu, nayi divire asi na hepere kuuyunga novakuronambunga. Awo kapi ngava handukire nge, nye ngava korangeda nge. Nampili ngomu ngava kara noyirugana yoyinzi, konyima zankenye epongo gumwe gwawo nga pura nge omu nina karere. Ame kapi ngani lizuvhu asi mulyo kwaKarunga morwa yeeyi ya horokerere nge nare. Nye poyiruwo noyiruwo, Jehova kwa likidire nge asi ga hara nge kupitira movanavazinyetu nomovakuronambunga. Ame kwa tokwere asi kapi ngani mu siga.”

18, 19. Sininke musinke sokukora unene kupitakana episuro? Gava sihonena.

¹⁸ Episuro kukora komutjima, nye nsene o nyoka episuro ayo kukora unene komutjima. (Heb. 12:11) Tarurura yihonena yivali, saKaini nahompa Sedekiya. Apa Kaini ga fililire Abeli mfudu, Karunga kwa mu tanterere asi: “Yinke nye eyi ono handukire? Sipara soge yinke sina lipirwire? Ngano asi ko rugana yoyiwa, ngano kuna kuzoragana, ano apa ono rugana yoyidona, nzo kuna ku rarere pevero ngwendi sikasama asi zi ku diinine po. Kuna hara zi ku pangere, nye ove zi funda.” (Gen. 4:6, 7) Kaini kapi ga purakenene. Age kwa tulire nzo pokudipaga mumbyendi. Nzo ezi ga tulire kwa mu kundamene eparu lyendi nalinye. (Gen. 4:11, 12) Ngano ga purakenene kepukururo lyaJehova, age ngano kapi gaya kere nokukora kokunene.

¹⁹ Hompa gomudona Sedekiya kwa pangerere apa vantu womoJerusarema va kere moukaro woudona. Muporofete Jeremiya nga rondora Sedekiya asi a rundurure nkareso zendi, nye kapi nga yi tambura. Ano yitundwamo kwa kere yoyidona. (Jer. 52:8-11) Jehova kapi ana hara yi tu horokere oyo.—Resa Jesaya 48:17, 18.

20. Yisinke ngayi horokera ava ava tambura episuro lyaKarunga nava ava dili kulitambura?

²⁰ Naina, vantu kapi ava tambura episuro lyokutunda kwaKarunga. Vantu vangoso ntaantani ngava ka ligwanekere noyitundwamo yoyidona. (Yis. 1:24-31) Yipo nye, tu ‘purakeneni kweyi ava tu rongo yipo tu gwane unongo.’ Yisewe 4:13 kutanta asi: “Nkenye apa to diworoka eyi wa lironga. Erongo lyoge yiko kukaramwenyo koge – li kwata mawoko gavali wa ha li zengeda.”