1-2. (a) Moukaro musinke ga kere Paurusa apa ga tjangerere Vaefeso mbilive? (b) Mapuro musinke natu ka limburura?

 APA mupositoli Paurusa va mu tulire modorongo zemembo moRoma, age kwa here kukorangeda vapuli vakwawo. Age kapi ga vhulire kuvadingura, makura yipo ga tjenge nombilive. Age kwa tjangerere Vaefeso mbilive zimwe momvhura 60 ndi 61 mosiruwo sovapositoli.—Efe. 1:1; 4:1.

² Nomvhura hambara murongo komeho a tjange nombilive odo, Paurusa kwa kere moEfeso omu ga zuvhisilire nokuronga mbudi zongwa. (Yirug. 19:​1, 8-10; 20:​20, 21) Age kwa here unene vapuli vakwawo ntani kwa here kuvavatera va twikire kulimburukwa Jehova. Nye morwasinke ga tjangerere Vakriste wovagwavekwa kuhamena mundema nouzera? Ntani sirongwa musinke nava lirongera ko Vakriste navenye kepukururo eli ga tjenge? Natu ka gwana malimbururo komapuro ogo.

KUTUNDA MOMUNDEMA VA ZE KOUZERA

3. Nonkango musinke ga ruganesere Paurusa mombilive zendi ezi ga tjangerere Vaefeso?

³ Paurusa kwa tjangerere Vakriste womoEfeso asi: “One nare kwa kere ngwendi mundema nye ngesi muna kara ngwendi uzera.” (Efe. 5:8) Paurusa apa kwa ruganesere nkango mundema ntani uzera mokufaturura omu ukaro woVaefeso wa li tjindjire. Tu zeni tu ka zogere eyi Paurusa ga uyungilire asi Vaefeso kwa kere ‘momundema’ pomuhowo.

4. Mononkedi musinke omu Vaefeso va kere momundema goukarelikarunga?

 ⁴ Kwa kere momundema morwa maukarelikarunga goyipempa. Komeho Vaefeso va lironge usili noku ya kara Vakriste, awo kwa kere momaukarelikarunga goyipempa ntani kwa pulire moumpure. Mositata saEfeso mwa kere ntembeli zakarunga gomukadi Diana, ezi vantu va mwene asi kwa kere zimwe zomatungo gomawa po unene mouzuni. Vantu ngava zi kontembeli ozo va ka karere yikarunga. Vankurungu ndi vahongi ngava gwana yimaliwa yoyinzi mokurugana nokuhonga yikarunga. (Yirug. 19:​23-27) Ntani hena sitata oso kwa divikwire mokurugana umpure.—Yirug. 19:19.

5. Mononkedi musinke omu Vaefeso va kere momundema morwa nkareso zokunyata?

⁵ Momundema morwa nkareso zokunyata. Sitata saEfeso kwa si divilire koruhonda ntani konkareso zamo zokunyata. Vantu ngava uyunga yininke yoruhonda pomavango gomaudano ntani poyilika yomaukarelikarunga. (Efe. 5:3) Sinzi soVaefeso kapi ngava “kwata egano youhunga” morwa ezwi lyawo lyokomutjima kwa fire. (Efe. 4:​17-19) Komeho va ya lironge nompango daJehova, ezwi lyawo lyokomutjima kapi nga li va pangura koyininke yoyidona eyi ngava rugana. Ntani kapi va kere nosinka omu Jehova ga lizuvhire kuhamena yirugana yawo. Eyi yiyo ya ninkisire Paurusa a va faturure asi “awo kwa kara momundema panandunge ntani awo kwa kara ure neparu eli lya hamena kwaKarunga.”

6. Morwasinke Paurusa ga tanterere Vaefeso asi awo kwa kere “uzera”?

⁶ Vaefeso vamwe kapi va twikilire kukara momundema. Paurusa kwa tjenge asi: “Nye ngesi muna kara ngwendi uzera mwaHompa.” (Efe. 5:8) Posiruwo esi awo ngava kwama nonkango daKarunga edi da kere ngwendi ramba zina kuvapitisira. (Epis. 119:105) Vaefeso ava kwa sigire yirugana yawo yomomaukarelikarunga goyipempa ntani yirugana yoyidona. Awo kwa ya tamekere ‘kuhonena Karunga’ ntani ngava rugana paapa va hulira yipo va karere Karunga nokumuhafesa.—Efe. 5:1.

7. Monkedi musinke omu ukaro wetu wa lifana noVakriste wovanzi womoEfeso?

 ⁷ Mokulifana, komeho tu ya lironge usili, ose kwa kere momaukarelikarunga goyipempa ntani ngatu rugana yininke yoyidona. Vamwe vetu ngatu lihameke moyipito yomaukarelikarunga goyipempa ano vamwe ngava hondere. Nye apa twa lirongere nompango daJehova, ose kwa tulire po malitjindjo. Twa ya tamekere kuparuka monkedi omu Jehova ga tu harera tu paruke. Ngoyitundwamo, ose kuna kutwikira kuhafera mauwa gomanzi. (Jes. 48:17) Nye nampili ngoso, ose kuna kutwikira kuligwanekera nomaudigu. Twa hepa kusiga maukarelikarunga goyipempa ntani noyininke yoyidona yipo tu twikire kugenda “mouzera.” Ngapi natu yi rugana?

NYOKERA PO MUNDEMA

8. Kuliza noVaefeso 5:​3-5, yisinke va hepere kunyokera po Vaefeso?

⁸ Resa Vaefeso 5:​3-5. Mokuninka asi Vakriste womoEfeso yi va tompoke kunyokera po yirugana yoyidona, awo va hepere kutwikira kunyokera po nkenye yirugana eyi ayi dili kuhafesa Jehova. Eyi kapi tupu ya kwaterere mo ruhonda nye hena nononzogera dokuhamena koruhonda. Paurusa kwa diworokesere Vaefeso asi va hepa kunyokera po yininke oyo mokuninka asi ngava ka ‘pinge Uhompa waKristusa naKarunga.’

9. Morwasinke natu nyokera po nkenye eyi nayi tu ninkisa tu hondere?

⁹ Nose twa hepa kutwikira kunyokera po kulihameka moyirugana yokudira mulyo eyi ya “hamena komundema.” (Efe. 5:11) Ayo usili asi apa muntu a tarere nokupurakena ndi noku uyunga yininke yoruhonda, ayo ku ya mu karera ureru a rugane yirugana yoyidona. (Gen. 3:6; Jak. 1:​14, 15) Mosirongo simwe, vanavazinyetu wovagara kwa tulisire po ukaume pokuzogera kumwe kupitira kointaneta. Sinzi sawo kwa tamekere kuzogera kuhamena Jehova ntani usili. Ngomu sa pitire siruwo, tava ya tameke kuzogera yininke eyi ya dilire kuhafesa Jehova. Mononzogera odo kwa hamenene mo unene yininke yoruhonda. Sinzi sovanavazinyetu owo wovagara kwa tanta asi nonzogera odo dokunyata kwa va twaredesere va ka hondere.

10. Ngapi omu Satana a hetekere ko kutukumbagera? (Vaefeso 5:6)

¹⁰ Uzuni ou waSatana kutukumbagera yipo tu yi pure asi yininke eyi a tara Jehova asi yidona ntani ya nyata, ayo kapisi yidona nawa-nawa. (2 Pet. 2:19) Ayo kapi ayi tu tetukisa. Siraha simwe saSatana esi a ruganesa nkenye apa kuna kara mokupiyaganeka vantu yipo va dire kudiva asi eyi yiwa ntani eyi epuko. (Jes. 5:20; 2 Kol. 4:4) Eyi yiyo nye sinzi sonomuvi nomalikwamo gokotivi ntani yininke yokointaneta ayi korangedere magano aga aga lilimbi nonompango daJehova. Satana ana hara tu gazare asi yininke yoyidona kwato epuko ntani ayo yiwa ntani kapi a yi reta siponga.—Resa Vaefeso 5:6.

11. Ngapi omu sihorokwa saAngela a si likida konda zeyi twa hepera kutura pasirugana epukururo eli lyakara moVaefeso 5:7? (Tara hena efano.)

¹¹ Satana ana hara tu kare novantu ava nava tu ninkisa yi tu karere udigu kulimburukwa nompango daJehova. Eyi yiyo Paurusa ga korangedere Vaefeso asi: “Mwa ha va honena” ava ava rugana yininke yoyidona kosipara saJehova. (Efe. 5:7) Nye nampili ngoso, twa hepa kutakamesa unene kupitakana Vaefeso morwa neina ose kukara novantu ntani kuzogera nawo kupitira kointaneta. Angela, a ogu ga tunga moAsia kwa dimbwilire omu ya  kara siponga kukara novakaume kupitira kointaneta. Age kwa tente asi: “Kanunu-kanunu magazaro gange kwa litjindjire. Konyima zosiruwo ame kwa ya lizuvhire asi ame kuvhura ni tulise po ukaume novantu ava ava dili kulimburukwa nompango domoBibeli. Mwaza siruwo na ya tamekere kugazara asi ayo nawa tupu kuparuka eparu eli ali dili kuhafesa Jehova.” Nye vakuronambunga vamwe kwa vaterere Angela a ture po malitjindjo aga ga hepere. Age kwa tanta asi: “Ame ngesi kudemenena kwaJehova ntani monkedi omu a gazara mevango lyokudemenena kointaneta.”

12. Yisinke nayi tu vatera tu twikire kulimburukwa nompango daJehova?

¹² Twa hepa kunyokera po magazaro govantu womouzuni ou ava ava tanta asi yininke yoyidona ayo ya pulisira kuyirugana. Ose twa yi diva asi ayo epuko. (Efe. 4:​19, 20) Ya wapa tu lipure nyamwetu asi: ‘Ame kunyokera po yiruwo ya hana hepero mokukara kumwe novarugani vakwetu ntani vanasure vakwetu ndi wopeke ava ava dili kulimburukwa nompango daJehova ndi? Ame kukwatesa ko nompango daJehova nampili ngomu vamwe ava tara nge asi ni mugova mokuyirugana oyo ndi?’ Ngomu tupu va yi tumbura mwa-2 Timoteusa 2:​20-22, twa hepa hena kuhorowora nawa vakaume mombungakriste. Twa hepa kudiworoka asi vakaume vetu vamwe kapi ngava tu vatera tu twikire kulimburukwa mosirugana saJehova.

KARENI “NGOVANA WOMOUZERA”

13. Yisinke ayi tanta kukara “ngovana womouzera”? (Vaefeso 5:​7-9)

¹³ Paurusa kapi tupu ga korangedere Vakriste womoEfeso va nyokere po yininke yoyidona, nye hena va kare “ngovana womouzera.” (Resa Vaefeso 5:​7-9.) Yisinke ayi tanta eyi? Ayo kutanta asi kutwikira kukara nonkareso ezi ava likida nkenye apa Vakriste wousili. Nkedi zimwe omu natu yi rugana eyi kuna kara pokulitura mo tu rese nokulironga Bibeli ntani noyimbapiratjangwa yetu. Ayo mulyo unene tu lirongere ko kosihonena saJesus ntani neyi ga rongere. Bibeli kutumbura Jesus asi “uzera wouzuni.”—Joh. 8:12; Yis. 6:23.

14. Ngapi omu mpepo zokupongoka nazi tu vatera?

 ¹⁴ Twa hepa hena mpepo zokupongoka yipo tu twikire kukara “ngovana womouzera.” Morwasinke? Morwa ayo kapisi ureru kukara tuna kuhuka mouzuni ou woudona. (1 Tes. 4:​3-5, 7, 8) Mpepo zokupongoka kuvhura kutuvatera tu nyokere po magazaro govantu womouzuni ou ava ava dili kutara yininke ngwendi moomu ayi tara Jehova. Mpepo zokupongoka kuvhura hena kutuvatera tu ‘rugane youhunga nokugenda monzira zouhunga.’—Efe. 5:9.

15. Mononkedi musinke natu gwana mpepo zokupongoka? (Vaefeso 5:​19, 20)

¹⁵ Nkedi zimwe omu natu gwana mpepo zokupongoka kuna kara pokuzihundira kupitira mekanderero. Jesus kwa tente asi Jehova nga pa “mpepo zokupongoka ava ava zi mu hundire.” (Ruk. 11:13) Ose hena kugwana mpepo zokupongoka apa atu hamberere Jehova kumwe mombungakriste. (Resa Vaefeso 5:​19, 20.) Mpepo zokupongoka ngazi tu vatera tu paruke monkedi ezi azi hafesa Karunga.

16. Yisinke nayi tu vatera tu ture po matokoro gomawa? (Vaefeso 5:​10, 17)

¹⁶ Nsene tuna kara nomatokoro gomulyo aga twa hepa kutura po, twa hepa kukwata egano ‘eyi ana tu harere Jehova tu rugane’ ntani nokuparuka kuliza nayo. (Resa Vaefeso 5:​10, 17.) Apa atu gwana nompango domoBibeli edi da liza noukaro wetu, ose ngoso kuna kupapara magano gaJehova kuhamena omu a tara yuma oyo. Ngomu tuna kutura pasirugana nompango dendi, ose ngatu tura po matokoro gomawa.

17. Ngapi omu natu ruganesa nawa siruwo setu? (Vaefeso 5:​15, 16) (Tara hena efano.)

¹⁷ Paurusa kwa pukwilire hena Vakriste womoEfeso va ruganese nawa siruwo sawo. (Resa Vaefeso 5:​15, 16.) Nkore zetu Satana kuna tu harere tu liture mo unene moyininke youzuni ou yipo tu dire kukara nosiruwo sokurugana unene mosirugana saJehova.  (1 Joh. 5:19) Ayo kuvhura yi kare ureru koMukriste a ture muhowo yimaliwa ntani sure ndi yirugana, mevango lyokupapara nompito a liture mo unene mosirugana saJehova. Nsene yi horoka oyo, age kuvhura kutameka kugazara ngwendi vantu ava ava dili kukarera Jehova. Yimo, yininke eyi kapi ya kara epuko, nye kapisi tu yi ture muhowo meparu lyetu. Mokutwikira kukara “ngovana womouzera,” twa hepa ‘kuruganesa nawa siruwo setu’ nokudemenena koyininke yomulyo.

18. Yisinke ga rugene Donald yipo a ruganese nawa siruwo sendi?

¹⁸ Papara nonkedi omu no vhura kukarera Jehova momunene. Eyi yiyo ga rugene Donald ogu ga tunga moSouth Africa. Age kwa tente asi: “Ame kwa gazadarere ko koukaro wange ntani nokukanderera kwaJehova yipo a vatere nge ni liture mo unene mokuzuvhisa. Ame kwa kanderere ni gwane yirugana eyi nayi pange mpito ni gwane siruwo sosinzi sokuzuvhisa. Nevatero lyaJehova, ame na gwene yirugana yoyiwa. Makura name namukadange yipo twa tamekere kukarera Jehova kumwe mosirugana sosiruwo nasinye.”

19. Ngapi omu natu twikira kukara “ngovana womouzera”?

¹⁹ Mbilive ezi ga tjangerere Paurusa Vaefeso nampo za va vaterere unene va twikire kulimburukwa Jehova. Ano epukururo olyo kuvhura li tu vatere nose. Ngomu tuna yi lirongo, alyo kuvhura li tu vatere tu horowore nawa yilihafeso ntani vakaume vetu. Alyo kuvhura li tu tumangede tu twikire kulironga Bibeli nkenye apa yipo uzera wousili u tu pitisire mwanayinye eyi a tu rugana. Alyo kulikida mulyo gompepo zokupongoka ezi azi tu ninkisa tu kare noyikara yoyiwa. Nsene tu tura pasirugana eyi ga tjenge Paurusa, kuvhura kutuvatera tu ture po matokoro gomawa aga ga liza nomagazaro gaJehova. Nsene tu rugana yininke eyi, ayo ngayi tu vatera tu nyokere po yininke yoyidona yomouzuni ou ntani nokutwikira kukara mouzera.