MoRuhungu rwa-1 Murongagona 1918 kwa tjenge mo nonkango edi asi: “Yisinke ngayi horoka mo-1918?” Yita yoyinene simpe kwa twikilire moEuropa nye yihorokwa eyi ya horokere ketamekero lyomvhura kwa monekere ngwendi asi ngayi reta mauwa koValirongi woBibeli ntani mouzuni mudima.

Mo-8 Murongagona 1918, peresidende Woodrow Wilson gwaAmerika kwa tumbwire yitwa 14 eyi ga gazarere asi ngayi reta mbili apa ga zogerere nava vemepangero lyendi. Age kwa here yirongo yi tulise po mbili nokusesupika yirwiso yawo ntani nokutulisa po “mbunga zonomuhoko” yipo yirongo nayinye ngayi gwanene mo mauwa. Yitwa yina 14 kwa ya yi ruganesere mokutulisa po mbunga zelipakerero lyonomuhoko nokutulisa po mbili mokuhagekesa po yita yoyinene.

Nampili ngomu ga horokere maudigu gomanzi mo-1917, * ayo kwa monekere ngwendi asi Valirongi woBibeli kwa ya kere nombili. Eyi kwa ya lihorwere posigongi esi va ya kere naso.

Posigongi esi sa kere mo-5 Murongagona 1918, vanavazinyetu ava va tjidire moBeteli kwa here kugendesa mbunga zaJehova. Munazinyetu gomulimbukwi Richard H. Barber ogu nga dingura nombunga, kwa patwilire epongo olyo nekanderero. Konyima zokuzogera eyi va tompwere momvhura za ka pita, makura tava horowora vagendesi wovape. Munazinyetu Barber kwa horowere Joseph Rutherford novanavazinyetu vamwe hena ntazimwe. Hahende ogu ga kwatesere ko varwanesi owo kwa horowere vanavazinyetu ntambali kukwatera mo ava va tjidire moBeteli. Nye kapi ya va tompokere. Sinzi sovantu kwa horowere munazinyetu Rutherford novanavazinyetu vamwe hena ntazimwe va kare vagendesi.

Vanavazinyetu ava va kere pepongo lina kwa tente asi “eli kuna kara epongo eli va tungika kupitakana makwawo.” Nye nampili ngoso, marwaneso kwa ya tamekere.

Valirongi woBibeli kwa hanesere buke The Finished Mystery ure womakwedi gongandi. Vantu wonomutjima donongwa kwa tambwire usili ou va gwene mobuke ozo.

E. F. Crist ogu nga dingura nombungakriste moKanada kwa simwitira kuhamena valikwali vavali ava va resere buke zina nokutambura usili moyivike yitano tupu. Age kwa tente asi: “Valikwali [owo] kwa twikilire kutura po marunduruko.”

Mugara gumwe ogu ga resere buke ozo kwa tanterere ko vakaume vendi. Mbudi ezi ga resere mo kwa mu gumine komutjima. Age kwa tanta asi: “Ngomu na gendere, ta zi ya toona nge buke pepepe, ame kwa gazarere asi dopi nye nani azo kwa kere buke ‘The Finished Mystery.’ Yipo na zi simbire kembo ni ka zi rese. . . . Konyima tani ya zuvhu asi mugara gumwe gomuudisi nani yige ga  zugumine buke ozo morwa kwa mu handukisire eyi ga resere mo. Mokuzuguma buke zina, ayo kwa vatera vantu wovanzi va litezurure kupitakana eyi nga udisa mongereka. . . . Ose ngesi kuna kuhamberera Karunga morwa buke ozo.”

Vantu wovanzi nawo kapi ngava zi hafere. Mo-12 Murongankuru 1918, epangero lyaKanada kwa silikire buke ozo mokuzigavera kovantu morwa asi amo kwa kere mo magano gokusilika yita. Konyima, epangero lyaAmerika nalyo kwa ya rugene yokulifana. Vakarelipo vemepangero olyo kwa fungwire moBeteli nomonomberewa domoNew York nomoPennsylvania ntani moKalifoniya, mokupapara umbangi kuhamena mbunga zetu. Mo-14 Nsinano 1918, departemende zoyipangura zomoAmerika kwa silikire buke The Finished Mystery morwa asi kwa rwanesere veta ezi va tulisire po mokukwatesa ko yita.

Mo-7 Kudumonkuru 1918, departemende zoyipangura kwa geve epulisiro mokukakwata Giovanni DeCecca naGeorge Fisher naAlexander Macmillan naRobert Martin naFrederick Robison naJoseph Rutherford naWilliam Van Amburgh ntani Clayton Woodworth. Awo kwa va rundilire asi: “Awo kukorangeda vantu mowina va dire kukwatesa ko epangero ntani awo kunyoka kulihameka moyita.” Mpanguro zawo kwa tamekere mo-3 Pembagona 1918, nye ayo kwa monekere asi tava va gwana unzoni. Morwasinke?

Hahende gumwe kwa gwene vanavazinyetu vena unzoni asi awo kwa tezere po veta ezi va tulisire po mokukwatesa ko yita. Ano mo-16 Kudumonkuru 1918, vemepangero tava hagekesa po veta zimwe ezi ngano za vhulire kupopera ava ngava zuvhisa “usili nositambo souhunga.” Vantu kwa litatanene kuhamena buke The Finished Mystery. Vampitisili vamwe kwa tente kuhamena buke The Finished Mystery asi azo siponga unene ntani kupukisa vantu. Azo kuninkisa eyi vana kurugana vakwayita yi moneke asi kwato mulyo ntani kuninkisa vamwe va dire kuhara kulihameka moyita.

Mo-20 Pembagona 1918, vapanguli tava gwana vanavazinyetu vena unzoni. Ezuva eli lya ya kweme ko mupanguli ta yi divisa. Age kwa tente asi: “Vagara ava siponga unene kupitakana mbunga zovakwayita woVandovesi. Yipo nye, awo vana fire kuvatengeka momunene.” Konyima zoyivike yivali, vanavazinyetu ntantatu tava ka va zedira modorongo mositata saAtlanta momukunda gwaGeorgia ure wonomvhura 10 dogoro 20.

Posiruwo oso, Valirongi woBibeli kwa ligwanekerere nomakwama-kwamo. Vaporosi kwa konakonene yirugana yoValirongi woBibeli.  Maumbangi aga va gwene kwa likidire asi vanavazinyetu owo kwa here kuzuvhisa unene.

Mukondi goposa zomodoropa zaOrlando kwa tumine mbilive kovaporosi omu ga tjenge asi: “[Valirongi woBibeli] kuna ku za tunda embo zende embo unene po, awo kuna kuyirugana masiku. Ayo kwa kumoneka asi vana tokomene kuzuvhisa.”

Mukurona govakwayita kwa tjangerere komberewa zovaporosi mokurapota Frederick W. Franz ogu ga ya kere gumwe gomoMbungagendesi. Mukurona govakwayita kwa tente asi: “F. W. Franz kuna kurandesa nobuke ‘Finished Mystery’.”

Charles Fekel ogu nage ga ya kere gumwe gomoMbungagendesi kwa mu rwanesere. Age kwa mu kwete morwa yeeyi ga gavagerere nobuke The Finished Mystery ntani ngava nomene nkenye eyi nga rugana. Awo kwa mu tere asi nkore zawo makura yipo va mu tulire modorongo zaBaltimore ure wokwedi kumwe. Ngomu ga va zuvhisilire nouradi, age kwa diworokere nonkango edi ga tente Paurusa mo-1 Vakolinte 9:16 asi: ‘Nane vakwetu nsene ni dira kuudisa mbudi zongwa.’ *

Valirongi woBibeli kwa tulire po hena mawapaiko mokuvatera vapuli vakwawo ava va kere modorongo zaAtlanta. Anna K. Gardner kwa tanta asi: “Ose nkenye apa ngatu rugana unene. Ose ngatu pura vantu va sayine yipo vanavazinyetu va va guse mo modorongo. Ngatu zi tunda embo zende embo. Vantu wovanzi kwa sayinine. Ose ngatu tantere vantu asi vanavazinyetu womodorongo kwa kere vantu wovawa ntani kwato eyi va zona.”

Posiruwo oso soudigu, vanavazinyetu kwa kere noyigongi yoyinzi yipo va lipameke pampepo. Ruhungu rumwe kwa tanta asi: “Yigongi yokupitakana po norone . . . kwa yi rugene momvhura zimwe . . . Yigongi nayinye oyo kwa retere yitundwamo yoyiwa. Nare yigongi ngava yi rugana posinema sokwenye ndi sepemba, nye ngesi kuyirugana nkenye kwedi.”

Vantu wonomutjima donongwa ngava tambura mbudi zongwa. Posigongi simwe esi sa kere moCleveland moOhio, vantu wokusika po-1 200 va kere po ntani 42 kwa gwene ekuho. Mumatigona gumwe kwa gwene ekuho nounona-nona posigongi oso.

Ngomu za ya hege mvhura 1918, Valirongi woBibeli kapi va divire eyi nga yi horoka komeho. Etungo limwe lyomoBrooklyn kwa lirandesere ntani mberewa zonene kwa zi dirwire koPittsburgh moPennsylvania. Apa vanavazinyetu ava ngava pitisire va kere simpe modorongo, epongo lyankenye mvhura kwa li tulisire po mo-4 Murongagona 1919. Yisinke ya ya horokere?

Vanavazinyetu kwa litulire mo mosirugana sawo. Awo kwa ndindilire yitundwamo yoyiwa, yipo va horowere etjangwa lyomvhura 1919 eli asi: “Nosirwiso si simwe esi ngasi ku rwadeka.” (Jes. 54:17) Ntani awo kwa ndindilire nononkondo marunduruko aga ga ya nkondopekere epuro lyawo nokuvavatera va twikire nosirugana sawo.