Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

Mapuro gokutunda kovaresi

Mapuro gokutunda kovaresi

Vaisraeli va kere nonondya dapeke momburundu kugusa ko mana noyidira yekefuta ndi?

Vaisraeli ngava li unene po mana apa va kere momburundu nomvhura 40. (Ex. 16:35) Jehova kwa va pere hena yidira yekefuta yikando yivali. (Ex. 16:​12, 13; Num. 11:31) Nye nampili ngoso, Vaisraeli va kere hena nonondya dapeke edi ngava li.

Pasihonena, poyiruwo yimwe, Jehova nga twara vantu vendi kevango “oku nava ka tulira” oku kwa kere mema gokunwa ntani nondya. (Num. 10:33) Evango limwe kwa kere Elimi “omu mwa kere marunone gomema 12 ntani noyitji yonongone 70.” Yitji oyo nampo kwa kere yitji yonongone edi ava tumbura asi date palms. (Ex. 15:27) Buke ava tumbura asi Plants of the Bible kwa tanta asi yitji ava tumbura asi date palm eyi ayi mene komavango gokulisiga-siga, “ayo kuna kara yitji ava ruganesa po unene momburundu mokugwana nondya. Ako kugwana ko magadi ntani kutungisa ko mambo govantu mamiliyona.”

Vaisraeli nampo kwa tulilire hena pevango limwe lyenene oku kwa kere mema eli lyadivikwa neina asi Feiran eli lya hamena komuramba gwaFeiran. Buke ava tumbura asi Discovering the World of the Bible kwa tanta asi: “Muramba moure wago nokilometa 130 ntani ago kuna kara muramba gumwe gomure gomuwa po ogu gwa divikwa moSinayi.” Buke kwa tanta hena asi nsene muntu a genda nokilometa 45 kutundilira oku muramba gwa ka gwanekera nefuta, age ta gwana sidiva ava tumbura asi Feiran. Sidiva esi moure waso nokilometa 130. Ako kwa zura ko yitji yonongone ntani siwa unene, eyi yiyo nye ava si hetakanesere kosikunino saEdeni. Nomvhura mayovi, vantu ngava wiza kosidiva esi morwa kwa zura mo yitji ava tumbura asi date palms.”

Yitji ava tumbura asi Date palms kosidiva saFeiran

Apa Vaisraeli va tundire moEgipite, awo kwa simbire yiduva nomarupasa gokuduvira ntani nampo nousura nomagadi. Yininke eyi kapi ya kere nampo siruwo. Vantu kwa simbire hena “yimuna yoyinzi.” (Ex. 12:​34-39) Mokumona asi momburundu kwa kere mo ukaro woudigu, sinzi soyimuna nampo kwa fire. Yimwe nampo kwa yi lire Vaisraeli. Ano yimuna yimwe nampo kwa yi geve ngononzambo nampili koyikarunga yoyimpempa. a (Yirug. 7:​39-43) Nye nampili ngoso, Vaisraeli va kere simpe noyimuna yimwe. Ose kuyimonenena eyi kononkango edi Jehova ga tanterere vantu vendi apa ngava dili kumulimburukwa asi: “Vana veni ngava kara vasita momburundu nomvhura 40.” (Num. 14:33) Yipo nye, ayo kumoneka asi koyimuna yawo ngava gwana ko masini ntani poyiruwo yimwe nyama, nye nampo kapi za kere zonzi mokukutika vantu ava va hulire koyiha yomamiliyona gatatu nomvhura 40. b

Kupi ya gwene yimuna nondya nomema? c Posiruwo sina nampo mvhura ngazi roko unene, yipo nye momburundu kwa kere mo yimeno. Insight on the Scriptures, Volume 1 kwa uyunga asi nomvhura 3 500 da ka pita, “pwa kere mema gomanzi oku va kere Vaisreli kupitakana neina. Ose eyi twa yi diva morwa pwa kara yidiva yokudira mema eyi ya tundililire monomukuro edi da kere ko siruwo sina.” Nye nampili ngoso, mburundu kwa kere evango lyokudira mema ntani lyokutjilisa. (Deut. 8:​14-16) Pwa hana mema aga ga geve Jehova pasitetu, Vaisraeli noyimuna yawo, ngano va fire.—Ex. 15:​22-25; 17:​1-6; Num. 20:​2, 11.

Mosesa kwa tanterere Vaisraeli asi Jehova kwa va pere mana ‘nositambo sokuvaronga asi kapisi nondya delike a paruka muntu, muntu kuparuka nkenye nkango, ezi azi tundu mokana kaKarunga.’—Deut. 8:3.

a Bibeli kwa tumbura yikando yivali apa yimuna va yi geve ngononzambo kwaJehova momburundu. Sikando sokuhova kuna kara apa va horowere vapristeli, ano sikando sauvali kuna kara posipito soPaska. Yihorokwa nayinye eyi kwa horokere mo-1512, komeho Jesus a wize pevhu, momvhura zauvali kutunda apa Vaisraeli va tundire moEgipite.—Lev. 8:14–9:24; Num. 9:​1-5.

b Pepi nehagero lyonomvhura 40 momburundu, Vaisraeli kwa ka hokwene koyita yimuna mayovi gomanzi. (Num. 31:​32-34) Nye nampili ngoso, awo kwa twikilire kulya mana dogoro apa va zire moSirongo sEtumbwidiro.—Jos. 5:​10-12.

c Kapi pwa kara umbangi ou au likida asi yimuna ngayi li mana morwa Jehova kwa tanterere vantu va pongaike mana kuliza neyi na vhura kulya nkenye muntu.—Ex. 16:​15, 16.