NGAPI ya horokere oyo? Tanko ni mu fatwilire ko. Ame kwa hampurukire nge mo 29 Pembankuru 1929, ame kwa kulilire momukunda gwaBulacan moPhilippines. Ose kapi twa kere noyiweka yoyinzi morwa ekonomi lyomosirongo kwa gwire. Apa na kere munonagona, momukunda gwetu tamu horoka yita. Vayapani kwa homokerere Vaphilippines. Ose kapi ya tu kundamene yita morwa mukunda gwetu kwa kere ure nokuya karerere. Kapi twa kere noradio ndi tivi ndi saitunga, ose kwa gwene nombudi kuhamena yita kweyi ngava tu tantere vantu.

Ose kwa tureta ntantatu ano ame sikwamambeli. Apa na kere nonomvhura ntantatu omama vange wovagara nava wovakadi yipo va gusire nge ni ka tunge nawo. Nampili ngomu twa kere Vakatolika omama wovagara ngava purakene kweyi ngadi rongo nongereka dapeke, awo ngava pongaike nobuke dokuhamena Karunga edi ngava va pe vakaume vawo. Tani diworoka, awo kwa likidire nge Bibeli nonobuke Protection, Safety ntani Uncovered meraka lyoRutagalog. * Ame ngani hafere kuresa Bibeli, unene po mavangeli ga ne. Kurugana oyo kwa ninkisire nge ni hare kukwama sihonena saJesus.—Joh. 10:27.

Yita yoVayapani kwa hege mo-1945. Posiruwo oso, yipo va zigidire nge vakurona vange ni tengure kembo. Omama wovagara kwa yi kwatesere ko, yipo na zire.

Konyima zosiruwo, mwaSindimba 1945, yipo vamwe woNombangi daJehova ava va tundire modoropa zaAngat va wizire va ya zuvhisire momukunda gwetu. Gumwe mowo kwa wizire pembo lyetu nokutufatwilira eyi azi uyunga ko Bibeli kuhamena ‘mazuva gopouhura.’ (2 Tim. 3:1-5) Tatu zigida kelirongo lyoBibeli eli lya karere pepi nomukunda ogu twa tungire. Vakurona vange kapi va zire nye ame na zire. Apo kwa kere po vantu wokusika po-20, ano sinzi sawo kwa here kudiva ko yoyinzi.

Mokumona asi kapi na kwete nawa-nawa egano eyi va uyungire, yipo na tokwere kutunda po. Posiruwo  sooso yipo va tamekere kudimba rusumo roUhompa. Aro kwa hafesere nge makura tani tokora kukara. Konyima zorusumo nekanderero tava tu zigida kepongo lyomoSondaha moAngat.

Sinzi setu ngatu gendi ure wonokilometa 8 tu ze kepongo eli ngali karere mepata lyoCruz. Ayo kwa tetukisire nge pokumona omu vanonagona mowo 50 ava va kere pepongo lina vana kufaturura Matjangwa. Konyima zosiruwo munazinyetu Damian Santos ogu ga kere muzuvhisi gokukarerera kwa zigidire nge ni ka rare pembo lyendi. Ose kwa ruganesere ngurova ozo mokuzogera kuhamena Bibeli.

Momazuva gena, sinzi setu ngatu hafere kulironga Bibeli. Konyima zokuzaaza komapongo yipo va tu pulire vanavazinyetu asi: “Muna hara kugwana ekuho ndi?” Yipo na limbwilire asi, “Nhi, na hara.” Na here “kuruganena Hompa Kristusa.” (Koros. 3:24) Mo-15 Murongankuru 1946, tatu zi komukuro makura tava tu kuhu namukwetu gumwe.

Twa yi dimbwilire asi ngoVakriste ava va gwana ekuho, twa hepere kuzuvhisa nkenye apa mokuhonena Jesus. Kuzuvhisa kapi ya hafesere otate ava va tente asi: “Simpe o munona mokuzuvhisa. Kukudivida momema kapi ya kutanta asi kuvhura o kare muzuvhisi.” Yipo nava fatwilire asi azo mpango zaKarunga asi tu zuvhise mbudi zongwa zoUhompa waKarunga. (Mat. 24:14) Ame kwa tente hena asi, “Na hepa kusikisa mo mugano gwange kwaKarunga.” Opo yipo nye va uyungire otate nonkango dina nina tumbura ketameko. Awo kwa harerere nge ni hageke kuzuvhisa. Oso kwa kere sikando sange sokuhova kusiga nayinye nokukondjera yininke yopampepo.

Konyima epata lyoCruz tali ya zigida nge ni ka tunge nawo moAngat. Awo kwa tu korangedere name namunawo gomukadona Nora, tu rugane uzuvhisi wokukarerera. Yipo twa tamekere uzuvhisi wokukarera mo-1 Mangundu 1947. Nora kwa ka zuvhisilire modoropa zapeke, ano ame kwa twikilire kuzuvhisira moAngat.

Momvhura zautatu mosirugana sange sokuzhuvisa, munazinyetu Earl Stewart gokoMberewa zomutayi, kwa geve siuyungwa esi va purakenene vantu wokupitakana po-500 kevango eli ava gendi unene vantu moAngat. Age kwa si geve moRuingilisa, ano konyima tani ya si toroka meraka lyoRutagalog. Monomvhura nadinye ntambali edi ngani dimbi sure, vamitili ngava tu rongo moRuingilisa. Eyi ya vaterere nge hena ni dive Ruingilisa kuna kara asi morwa pwa kere yimbapiratjangwa yoyisesu moRutagalog. Yipo nye ame ngani resa yimbapiratjangwa yoyinzi moRuingilisa. Eyi ya vatere nge sili mokutoroka siuyungwa sina ntani noyiuyungwa eyi ya ya kweme ko.

Mosiuyungwa sendi munazinyetu Stewart kwa tanterere vazuvhisi asi Mberewa zomutayi zina hepa ko vazuvhisi wokukarera vavali ndi gumwe. Awo kwava hepere mokukavatera, morwa vatumwa kwa zire kosigongi esi sa karerere mositata saNew York moAmerika. Ame kwa kere gumwe ogu va zigidire. Tani ya sigi hena yininke nayinye, nokuza ni ka vatere koBeteli.

Ame kwa ka sikire koBeteli mo-19 Pembagona 1950, nokutameka nosirugana sange. Beteli kwa kere nzugo zonene ezi va kundurukidire noyitji yoyinene. Vanavazinyetugara ronambali wovadike ngava rugana moomo. Kongurangura zonene ame ngani rugana mokombisa. Ano kutunda povili zauntane ngani kuhu yidwara nokukangura. Ngani rugana yokulifana kositenguko. Ame kwa twikilire kurugana koBeteli nampili apa va ka tengwire vatumwa. Ame ngani rongere mapakote goyimbapiratjangwa nokutuma yimbapiratjangwa eyi ngava hundire vanavazinyetu ntani ngani rugana nkenye eyi ngava penge.

Momvhura 1952, name novakwetu ntazimwe womoPhilippines, kwa tu hafesere apa va tu zigidire koSikora zaGiliyata. Sinzi soyininke eyi twa ka mwene moAmerika kwa kere yoyipe kwetu. Yosili, ayo kwa lisigire neyi na divire apa na kere komukunda gwetu.

Pasihonena, twa hepere kulironga kuruganesa mahina ntani yiruganeso yimwe eyi twa dira kuruganesa rumwe. Ano mukarompepo kwa lisigire  noku twa tundire. Ezuva limwe tani pinduka nokumona yininke yoyizera ponze. Aso kwa kere sikando sange sokuhova kumona yiterengenze. Ame kwa zuvhire utenda unene.

Nampili ngoso marunduruko gena kapi ga kere nomulyo kwange, morwa ame kwa haferere edeuro eli twa gwene koSikora zaGiliyata. Varongi kwa rugasere nonkedi donongwa mokuturonga. Ose twa ya divire kurugana nawa epaparo nomu natu lironga. Edeuro eli na ka gwene lya vaterere nge ni kare nelikwatakano lyewa naJehova.

Apa lya pwire edeuro lyetu, tava tumu nge ni ka rugane uzuvhisi wokukarerera momukunda gwaBronx mositata saNew York. Ayo ya vhulikire nge mokukara posigongi esi sa karerere momukunda googo mwaPembankuru 1953. Konyima zosigongi tani ya tengura ko Philippines.

Vanavazinyetu wokoMberewa zomutayi kwa tanterere nge asi: “Ngesi to zi mosirugana sokudingura nombungakriste.” Yipo na ya dimbwilire asi oyo ngayi pa nge mpito zokukwama Kristusa, morwa age nga gendi monodoropa nomoyitata a zuvhisire vantu mbudi zongwa. (1 Pet. 2:21) Awo kwa tumine nge ko sirudi sosinene po moPhilippines. Amo kwa kara mo tumukundagona. Mokukadingura nodoropa dimwe, ngani piti monondundu. Matuwa kapi ngaga ka sika komavango ogo, yipo nye ngani pura vasingi wonoroli ni hingire keguru lyonomurongero. Rorunzi ngava pulisire nge, nye kapi wa kere ugendero wouwa.

Sinzi sonombungakriste kwa kere dononsensu ntani donompe. Yipo nye, vanavazinyetu kwa yi haferere apa ngani vatere kurugana mapongo ntani yirugana yokuzuvhisa.

Konyima yipo va tumine nge komukunda gwaBicol. Amo kwa kere mo tumbunga otu twa likere ure, omu vazuvhisi wosiruwo nasinye ngava zuvhisire. Pembo limwe, kasaise aka ngava ruganesa kwa kere tupu ekero eli va simine mevhu, oku kwa kere yitji yivali. Apa na lyete koyitji oyo, tani gwire mo. Ayo kwa gusire nge siruwo mokulizeresa nyamwange.

Apa na kere mosirugana sange sokudingura nombunga, yipo na gazadarere ko Nora, ogu ga tamekere kurugana uzuvhisi wokukarerera moBulacan. Sikando esi age kwa kere muzuvhisi gosiruwo nasinye mositata saDumaguete, makura tani zi ni ka mu dingure. Ose ngatu zogere nkenye apa, ano mo-1956 yipo twa li kwere. Sivike sokuhova kutunda apa twa likwere, ose kwa ka dingwire mbungakriste zoposirudi saRapu Rapu. Ose twa hepere kupita monondundu nokugenda sinano sosire, nye twa hefe kuruganena kumwe novanavazinyetu wokomavango ogo.

Konyima zokudingura nombunga konyara zonomvhura ne, yipo va tu zigidire tu ka rugane koMberewa zomutayi. MwaMurongagona 1960, yipo twa tamekere sirugana esi tuna kurugana dogoro ngesi. Mwaza nomvhura naya lirongerere ko kovanavazinyetu ava va kara noyitumbukira yoyinene, ano mukadange ga kere noyirugana yokulisiga-siga koBeteli.

Siruwo nasinye esi na rugana koBeteli ame na limonena omu usili wa lihanena moPhilippines. Sikando sange sokuhova apa na zire koBeteli, kwa kere po tupu vazuvhisi wokusika konyara 10 000 mosirongo nasinye. Ngesi pana kara vazuvhisi wokupitakana po-200 000 moPhilippines, ntani pana kara Vabeteli wovanzi ava vana kukwatesa ko sirugana sokuzuvhisa.

Ngomu da ya pitire po nomvhura, valizambeli kwa ya ligwederere. Mbungagendesi yipo za tu tanterere tu papare ko evango yipo tu dikire po Beteli zompe. Mutareli goyinduruka yipo ga zire name tunda embo zende embo momukunda ogu za kere Mberewa mokupapara nsene pweli ogu ana ku randesa evango lyendi. Kwato ogu twa gwene, nye mugara gumwe tatu tantere asi: “Vatjina kapi ava randesa. Nose kuranda.”

Ezuva limwe, ta wiza mugara gumwe nokuya tu pura nsene tuna hara kuranda evango lyendi morwa age kwa here kudirukira koAmerika. Oyo kwa tu tetukisire sili morwa kapi twa yi ndindilire. Musinda zendi nage kwa tokwere kurandesa evago lyendi nokukorangeda vakwawo va rugane yokulifana. Ose twa rende hena evango lyomugara gwina ga tente asi: “Vatjina kapi ava randesa.” Konyima zosiruwo, Mberewa zetu tazi ya ligwederere. Ame na si huguvara asi Jehova Karunga yige ga gendesere nayinye oyo.

Momvhura 1950 nyame na kere gomunona po mepata lyoVabeteli. Nye ngesi name namukadange nyose wovakondi mo. Kapi nina kulivera kweyi na tokora kukwama Kristusa nkenye oku ga tuma nge. Vakurona vange kwa tjidire nge membo, nye Jehova ga tambura nge nokupa nge epata lyewa eli ali mu hafesa. Na yi limonena asi Jehova kuvhura ku tu pa nkenye eyi twa hepa, yi kare asi sirugana musinke ana tu pe. Name namukadange tatu pandura Jehova kweyi ga tu vatera yiruwo nayinye eyi ntani tatu korangeda wopeke nawo va heteke Jehova yipo va limonene mauwa.—Mara. 3:10.

Jesus kwa tanterere mufutisi gomutero Mateusa Revhi asi: “Kwama nge!” Yisinke ga rugene? “Revhi makura ta sigi nayinye, ta katuka ta ka mu kwama.” (Ruk. 5:27, 28). Name na kere nonompito dokulifana, tani korangeda wopeke nawo va rugane yokulifana yipo ngava gwane mauwa gomanzi.