1, 2. Eheteko musinke ga ligwanekerere nalyo Jefuta namunwendi?

MUDINKANTU gomukadona kwa dukire a simbagwire oguhwe. Age kwa hefe sili pokumona oguhwe kuna ka tunda koyita va hana kuremana. Age kwa dimbire nokudana morwa oguhwe kwa fundire moyita. Nye eyi va rugene neyi va uyungire oguhwe kwa mu tetukisire. Jefuta kwa tawire yikoverero yendi nokutanta asi: “Ani nane munwangiee! To dipaga nge!” Makura Jefuta ta tantere munwendi asi ame kwa tumbwidira Jehova nomugano ogu ngagu kundama eparu lyoge. Etumbwidiro olyo kwa hamena mo asi kapi ngo kwara ndi o kare novana. Nye munwendi ta limburura oguhwe nokuvakorangeda va sikise mo etumbwidiro lyawo kwaJehova. Elimbururo lyendi kwa likidire asi age kwa huguvarere Jehova asi nkenye eyi a rugana yiwa. (Vapanguli 11:34-37) Apa Jefuta ga mwene epuro lyamunwendi, ga hefe morwa ga yi divire asi elizambero lyamunwendi ngali hafesa Jehova.

 ² Jefuta namunwendi kwa huguvarere mwaJehova nomu a rugana yininke. Awo kwa limburukwire nampili moomu ya dilire kukara ureru. Awo kwa here Jehova a va hafere morwa ayo mulyo kupitakana nkenye nzambo.

3. Morwasinke sihonena saJefuta namunwendi sa karera nomulyo kwetu naina?

³ Ayo kapi ya kara ureru kulimburukwa Jehova nkenye apa. Twa hepa ‘kukondjera epuro.’ (Juda 3) Mokutuvatera tu yi sikise mo oyo, tatu ka konakona omu Jefuta namunwendi va lididimikilire maudigu meparu. Ngapi va twikilire kulimburukwa Jehova?

4, 5. (a) Yisinke Jehova ga pangerere Vaisraeli apa va hwililire moSirongo sEtumbwidiro? (b) Kuliza nEpisarome 106, yisinke ya horokerere Vaisraeli apa va dilire kulimburukwa?

⁴ Nkenye ezuva, Jefuta namunwendi ngava mono yitundwamo yoVaisraeli yokudira kulimburukwa kwaJehova. Apo kwa pitire po nomvhura 300, kutunda apa Jehova ga pangerere Vaisraeli va dipage vakareli navenye woyimpempa moSirongo sEtumbwidiro, nye kapi va limburukwire. (Deuteronomium 7:1-4) Vaisraeli wovanzi kwa tamekere kuhonena Vakanani, ava ngava karere yikarunga yoyimpempa nokurugana yokunyata.​—Resa Episarome 106:34-39.

⁵ Morwa kudira kulimburukwa koVaisraeli, yipo Jehova ga dilire kuvapopera kononkore dawo. (Vapanguli 2:1-3, 11-15; Episarome 106:40-43) Eyi kwa digoperere mapata aga ga here Jehova mokumulimburukwa monomvhura odo doudigu. Nye Bibeli kwa tumbura valimburukwi vamwe, ngwendi Jefuta namunwendi naElikana naHana ntani Samwere. Awo kwa tokomenene kuhafesa Jehova.—1 Samwere 1:20-28; 2:26.

6. Mapukiso musinke gana kara mouzuni, ntani yisinke natu rugana?

⁶ Naina, vantu wovanzi kugazara nokurugana yininke ngwendi Vakanani. Eparu lyawo kwa demenena tupu koruhonda nonyanya noyimaliwa. Nye Jehova kuturondora. Age kuna hara a tu popere ngwendi moomu ga here kupopera Vaisraeli komapukiso gangoso. Kuvhura tu lirongere ko komapuko gawo ndi? (1 Vakolinte 10:6-11) Tu kondjeni yipo tu nyokere po magazaro gomouzuni ou. (Varoma 12:2) Kuvhura tu yi rugane oyo ndi?

7. (a) Ngapi Jefuta va mu tekwire Vaisraeli vakwawo? (b) Yisinke ga rugene Jefuta?

⁷ Momazuva gaJefuta, Vafilisiti noVaamoni kwa hepekere Vaisraeli morwa kudira kulimburukwa Jehova. (Vapanguli 10:7, 8) Jefuta kwa kere hena noudigu novakuru vendi ntani novapitisili woVaisraeli. Morwa vakuru vendi kwa mu fililire mfudu, awo kwa mu tjidire mo membo lyawo. (Vapanguli 11:1-3) Jefuta kapi ga pulisilire nkareso zawo zondona zi mu pukise.  Ngapi twa yi diva? Morwa apa vagendesi womuhoko va mu likwamberere a va vatere, age ga va vaterere. (Vapanguli 11:4-11) Yisinke nampo ya tumangederere Jefuta a va vatere?

8, 9. (a) Nompango musinke domoVeta zaMosesa edi da vaterere Jefuta? (b) Yisinke ya kere yomulyo po kwaJefuta?

⁸ Jefuta kwa kere mukwayita gomuradi, ntani ga divire nawa ehistoli lyoVaisraeli noVeta zaMosesa. Nkedi ezi nga tekura Jehova vantu vendi kwa rongere Jefuta nompango daKarunga kuhamena uwa noudona. (Vapanguli 11:12-27) Jefuta nga ruganesa ediwo olyo pokutura po matokoro. Age ga divire omu Jehova a lizuvhu kuhamena ehandu nokurugwida kuwoko ntani nomu ga hara vantu vendi va lihara-hare. Ntani, Veta za mu rongere omu na tekura wopeke, nampili ava va mu nyengere.​—Resa Exodus 23:5; Levitikus 19:17, 18.

⁹ Sihonena saJosefa nampo sa vaterere Jefuta. Age kwa lirongere omu Josefa ga fililire nkenda vakuru vendi nampili ngomu va mu nyengere. (Genesis 37:4; 45:4, 5) Kugadazara ko kosihonena sina nampo ya vaterere Jefuta a hafese Jehova. Eyi va rugene vakuru vendi kwa koresere Jefuta. Nye kupopera edina lyaJehova novantu vendi kwa kere mulyo kupitakana malizuvho gendi. (Vapanguli 11:9) Age kwa tokomenene kulimburukwa Jehova. Jehova kwa tungikire Jefuta noVaisraeli morwa nkareso zendi zongwa.​—Vahebeli 11:32, 33.

10. Yisinke natu rugana nsene vanavazinyetu va tu koresa?

¹⁰ Kuvhura tu lirongere ko kwaJefuta ndi? Yisinke natu rugana nsene vanavazinyetu va tu koresa ndi va tu tekura momudona? Twa ha pulisira malizuvho getu ga tu hagekese kukarera Jehova. Ndi tu hageke kuza komapongo ndi kukara novanavazinyetu. Tu honeneni Jefuta nokulimburukwa Jehova. Eyi ngayi tu vatera tu lididimikire maudigu.​—Varoma 12:20, 21; Vakorosi 3:13.

11, 12. Mugano musinke ga gene Jefuta, ntani yisinke ya hamenene mo?

¹¹ Jefuta ga divire asi ga hepere evatero lyaJehova mokukazowora Vaisraeli koVaamoni. Age kwa gene kwaJehova asi nsene nga mu pa efundo nga mu “swakererera nzambo” muntu ogu nga hova kupwaga membo lyendi a mu simbagwire. (Vapanguli 11:30, 31) Yisinke ayi tanta eyi?

¹² Jehova kwa nyenga nonzambo dokuswakerera  vantu, yipo nye Jefuta kapi ga here kuswakerera muntu. (Deuteronomium 18:9, 10) Kuliza noVeta zaMosesa, nzambo zeswakerero kwa kere uhwi wokulikarera ou nga gava muntu kwaJehova. Jefuta kwa tembe asi ta ka gava muntu kwaJehova a ka mu karere koNkongoronzugo eparu lyendi nalinye. Jehova kwa purakenene kwaJefuta ntani ga mu vaterere a ka funde. (Vapanguli 11:32, 33) Yilye Jefuta ga geve kwaJehova?

13, 14. Yisinke adi likida nonkango daJefuta domoVapanguli 11:35 kuhamena epuro lyendi?

¹³ Gazara sihorokwa esi vana tumbura ketamekero lyosirongwa esi. Apa ga ka tengwire Jefuta koyita, muntu ga hovere kupwaga a mu simbagwire kwa kere munwendi. Jefuta ga sikisire mo mugano gwendi ndi? Age ga geve munwendi kwaJehova a ka mu karere koNkongoronzugo eparu lyendi nalinye ndi?

¹⁴ Nompango domoVeta zaKarunga kwa vaterere Jefuta a ture po etokoro lyewa. Age nampo ga diworokere nonkango domoExodus 23:19, edi adi tanta asi vantu vaKarunga va hare kugava yoyiwa po kwaJehova. Veta ozo kwa tente hena asi muntu nsene ta gana mugano kwaJehova, “ga ha teza etumbwidiro lyendi, nye a sikise mo nayinye eyi ga tanta asi yiyo nga rugana.” (Numeri 30:2) Ngwendi Hana, Jefuta ga hepere kusikisa mo etumbwidiro lyendi nampili ngomu ga divire eyi ya hamenene mo. Morwa kukakarera Jehova koNkongoronzugo, munwaJefuta kapi ga vhulire kukwara nokureta vanona. Ntani kwato ga vhulire kupinga sirongo nedina lyaJefuta. (Vapanguli 11:34) Nampili  ngoso, Jefuta kwa tente asi: “Ame kwa tumbwidira HOMPA nomugano, nokuvhura si hena kulitengwida.” (Vapanguli 11:35) Jehova kwa tambwire nzambo zaJefuta nokumutungika. Ngano nyove, ngano wa limburukwire ngwendi Jefuta ndi?

15. Mugano musinke twa gana, ntani ngapi natu gu sikisa mo?

¹⁵ Apa twa ligeve kwaJehova, ose kwa gene asi ngatu sikisa mo mpango zendi. Twa yi divire asi kapisi ureru kusikisa mo etumbwidiro olyo. Nye yisinke atu rugana nsene va tu pura tu rugane eyi tuna dili kuhara? Nsene tu funda po woma nokulimburukwa Karunga, ngatu likida asi ose kusikisa mo etumbwidiro lyetu. Kulizambera pamwe udigu, nye matungiko gaJehova mawa. (Marakiya 3:10) Nye ngapi kuhamena munwaJefuta? Yisinke ga rugene ko ketumbwidiro lyoguhwe?

16. Nkareso musinke ga kere nazo munwaJefuta ketumbwidiro lyoguhwe? (Tara efano pepenuno 3.)

¹⁶ Mugano gwaJefuta kwa lisigire nogu gwaHana. Hana kwa gene asi nga gava munwendi Samwere a ka kare koNkongoronzugo ngoMunasili. (1 Samwere 1:11) Munasili kwa mu pulisire a kware nokukara novana. Nye munwaJefuta kwa mu geve ‘ngonzambo zeswakerero’ eyi kwa tente asi kapi nga kwara ndi a kare novana. (Vapanguli 11:37-40) Gazara tupu! Age ngano kwa kwere mugara gomuwa mosirongo sawo morwa oguhwe kwa kere mupitisili goVaisraeli. Nye age kwa kere mukareli koNkongoronzugo. Nkareso musinke ga kere nazo munwaJefuta? Age kwa yi likidire asi kukarera Jehova mulyo pokutantera oguhwe asi: “Kurugana tupu eyi wa tanta asi yiyo ngo rugana nge.” (Vapanguli 11:36) Age kwa lizamberere mokudira kukwara nokukara novana yipo a karere Jehova. Ngapi natu honena nkareso zendi zelizambero?

17. (a) Ngapi natu honena epuro lyaJefuta namunwendi? (b) Ngapi nonkango domoVahebeli 6:10-12 adi ku korangeda o lizambere?

 ¹⁷ Nampili naina, vadinkantu woVakriste wovanzi kulizambera mokudira kukwara ndi va kare novana. Morwasinke? Morwa vana hara kudemenena unene kokukarera Jehova. Ntani vakurona wovanzi kulizambera mokuruganesa siruwo nononkondo dawo va karere Jehova mevango lyokukara novana ndi novatekuru vawo. Vamwe kurugana ketungo ndi kuza koSikora zovazuvhisi woUhompa ntani nokudirukira oku vana hepa vazuvhisi. Vamwe kutura po mawapaiko yipo va zuvhise unene posiruwo soMurarero. Karunga kapi nga divara yirugana yovalimburukwi owo. (Resa Vahebeli 6:10-12.) Ove ngapi? Kuvhura o lizambere mokukarera Jehova momunene ndi?

18, 19. Yisinke tuna lirongere ko kwaJefuta namunwendi, ntani ngapi natu va honena?

¹⁸ Yisinke ya vaterere Jefuta a lididimikire maudigu? Jefuta kwa pulisilire Jehova a vyukise matokoro gendi. Age kapi ga pulisilire nkareso zondona zi mu pukise. Ntani kwa twikilire kulimburukwa nampili apa ngava mu tekura momudona. Jehova kwa tungikire Jefuta namunwendi kweyi va lizamberere, ntani ga va ruganesere va kwatese ko ukareli wousili. Nampili apa vamwe va hagekere kurugana youhunga, Jefuta namunwendi kwa twikilire kukarera Jehova noulimburukwi.

¹⁹ Bibeli kwa tanta asi: “Omu honene wokupinga eyi ga tumbwidira Karunga epuro noudidimiki wawo moudigu.” (Vahebeli 6:12) Tu honeneni Jefuta namunwendi, nokuhuguvara asi nsene tu twikira kulimburukwa, Jehova nga tu tungika.