Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

Omu Vakriste nayi va tompoka mononkwara

Omu Vakriste nayi va tompoka mononkwara

“Nkenye mugara a hare mukadendi moomu ga lihara mwene, ano mukadi hena a fumadeke yendi.”—EFE. 5:33.

MARUSUMO: 87, 3

1. Nampili ngomu nonkwara adi tameke noruhafo, yisinke ayi ndindire valikwali? (Tara efano pepenuno 13.)

PEZUVA lyononkwara, mufuko nomukwali kuwapa ntani awo kuhafa sili unene. Pelivandekero eharo lyawo kunkondopara ayo kuvaninkisa va tokore kutura po mugano gokulihuguvara mononkwara. Nye mouvali wawo va hepa kutura po marunduruko ngomu vana ka tameka nepata lyawo. Bibeli kugava mapukururo gomawa kowo vana hara kukwara, morwa Karunga ogu ga tulisa po nonkwara ana hara va kare noruhafo ntani yi va tompoke. (Yis. 18:22) Bibeli za vyukilira kuuyunga asi vantu wokukwara “ngava gwana maudigu gomouzuni ou.” (1 Kol. 7:28) Ngapi maudigu ogo nava ga sesupika? Yisinke nayi ninkisa nonkwara doVakriste di tompoke?

2. Eharo musinke lyokulisiga-siga va hepa kulikida valikwali?

2 Bibeli za nkondopeka mulyo geharo. Valikwali va hepa kutunga po eharo eli lya kara pokatji kovakaume wovanene. Va hepa hena kukara neharo eli lya kara pokatji komugara nomukadi. Nsene va reta vana va hepa kukara neharo eli lya kara pokatji kava vemepata. Nye mokuninka asi nonkwara di gende po nawa mulyo kukara neharo eli adi gendesa nompango doBibeli. Kuhamena eharo olyo, mupositoli Paurusa kwa tjenge asi: “Nkenye mugara a hare mukadendi moomu ga lihara mwene, ano mukadi hena a fumadeke yendi.”—Efe. 5:33.

YITUMBUKIRWA YOVALIKWALI

3. Ngapi eharo lyovalikwali nali vhura kukara?

3 Paurusa kwa tjenge asi: ‘Vagara, omu hare vakadi veni, moomu ga hara Kristusa mbungakriste, yiyo ga lizumbilira mwarwazo monomfa.’ (Efe. 5:25) Mokuhonena sihonena saJesus, vasikuli vendi va hepa kulihara-hara ngwendi moomu ga va here. (Resa Johanesa 13:34, 35; 15:12, 13.) Vakriste ava va kwara, eharo lyawo lya hepa kunkondopara unene yipo va hare kufira valikwali vawo. Muntu kapi nga hara kufira mulikwali gwendi nsene vana kara nomaudigu gomanene mononkwara dawo. Nye nampili ngoso, eharo “kwa kwata nayinye: kupura nayinye, kuhuguvara nayinye, kudidimika nayinye.” Ntani “eharo kapi ali haga.” (1 Kol. 13:7, 8) Pokudiworoka mugano ogu va tulire po apa va kwere nga yi vatera valikwali ava va tjira Jehova Karunga va ruganene kumwe kuliza nonompango dendi mokukohonona po maudigu gawo.

4, 5. (a) Situmbukira musinke ga kara naso mugara gokukwara? (b) Ngapi mukadi na tara ngendeseso zoupangeli mepata? (c) Marunduruko musinke valikwali vamwe va tulire po?

4 Paurusa kwa tjenge kuhamena situmbukira sankenye mulikwali asi: ‘Vakadi, omu zuvhe vagara veni moomu omu zuvhu Hompa. Yeeyi mugara yige mupangeli gomukadi, moomu ga kara Kristusa mutwe, kuninka asi mupangeli gombungakriste.’ (Efe. 5:22, 23) Ngendeseso ezi kapi zina kutanta asi mukadi kwato mulyo. Nye azo kumuvatera a sikise mo situmbukira esi ga pere Karunga mukadi apa ga tente asi: “Kapisi nawa asi muntu [Adamu] a kare gelike. Tani mu ruganene ko gokumuhamena, mukwafi gwendi.” (Gen. 2:18) Ngwendi moomu Kristusa ‘mutwe gombungakriste’ a likida eharo, mugara goMukriste ogu ga kwara nage ga hepa kuruganesa nawa upangeli wendi. Nsene a yi rugana oyo, mukadendi kapi nga kara nowoma ntani nga kara neharo lyokumufumadeka nokumukwatesa ko nokumulimburukwa.

5 Cathy [1] ga yi kwatesa ko asi mononkwara mwa hepa marunduruko. Age kwa tanta asi: “Apa na kere mudike ngani rugana yininke pwanyaamwange. Nye apa na kwere na lirongere kuhuguvara mugara gwange. Kapi ya kere ureru, nye kurugana yininke kuliza nomu ga yi harera Jehova ya nkondopeka nonkwara detu.” Mugara gwendi Fred, kwa tanta asi: “Kapi ya kere ureru kutura po matokoro. Udigu unene kutulira po matokoro vantu vavali. Nye ya tompokere nge pokupura evatero lyaJehova mekanderero ntani nokupurakena nawa magano gamukadange. Ame kuna kulizuvha asi ose kuruganena kumwe.’’

6. Ngapi eharo ali nkondopeke ‘malikwatakano gene-gene’ apa maudigu aga wiza mononkwara?

6 Nonkwara dokupama kwa hamena mo vantu ava ava ligusire po. Awo ‘kulididimika-didimikira, oku tava ligusa-gusire po.’ Navenye kutura mapuko. Nsene yina horoka, ta yi va pe mpito va lirongere ko komapuko gawo nokuligusira po ntani nokupulisira eharo li nkondopeke ‘malikwatakano gene-gene.’ (Koros. 3:13, 14) Ntani hena, “eharo kwa kwata nedidimiko nounambili,  . . kapi lya paka nkoko.” (1 Kol. 13:4, 5) Madiro kulizuvha va hepa kugakohonona po usimbu. Yipo nye, valikwali woVakriste va hepa kukohonona po udigu alyo ezuva lya hana kukatoka. (Efe. 4:26, 27) Nsene o linunupika nokukara nouradi mokuhundira egusiropo, ta yi mu vatere mu kohonone po maudigu geni nokupameka malikwatakano gononkwara.

MULYO KUGAZADARA KO MALIZUVHO GOMULIKWALI GOGE

7, 8. (a) Mapukururo musinke za gava Bibeli kuhamena eligwanekero panyama? (b) Morwasinke valikwali va hepera kugazadara ko komalizuvho govalikwali vawo?

7 Bibeli kwa gava mapukururo aga naga vatera valikwali va kare nomutaro gomuwa kuhamena yihepwa yomononkwara. (Resa 1 Vakolinte 7:3-5.) Mulyo unene kugazadara ko komalizuvho noyihepwa yomulikwali goge. Nsene mukadi kapi ava mu tekura nawa, kuvhura nga dire kuhafera eligwanekero panyama. Bibeli kutantera vagara asi va tekure vakadi vawo “nonondunge.” (1 Pet. 3:7) Kapisi kusininika mulikwali goge mu ligwanekere panyama nye nage ga hepa kuyihafera. Malizuvho govagara kupinduka usimbu kupitakana govakadi, nye komeho zokuyirugana navenye malizuvho gawo ga hepa kupinduka.

8 Bibeli kapi za tura po noveta kuhamena eyi nava rugana valikwali mokupindura malizuvho gokuligwanekera panyama, nye za tumbura ko omu nava lilikida eharo. (Rus. 1:2; 2:6) Vakriste ava va kwara va hepa kugazadara ko komalizuvho govalikwali vawo.

9. Morwasinke ya karera epuko kukara neharo lyokuligwanekera panyama nagumwe ga hana asi mulikwali goge?

9 Nsene twa hara unene Karunga novakwetetu, kapi ngatu pulisira nkenye ogu ndi nkenye eyi yi donganese nonkwara detu. Nonkwara dimwe kwa ligwanekera nomaudigu ndi kwa teka po morwa gumwe govalikwali kutarera mafano goruhonda. Twa hepa kunyokera po nononkondo nkareso ozo ndi eharo lyokuligwanekera panyama nagumwe ga hana asi mulikwali gwetu. Ntani twa hepa hena kunyokera po nkareso zokulihoresa. Pokudiworoka asi Karunga ga diva magazaro getu ntani kumona eyi atu rugana ngayi nkondopeka eharo lyetu lyokumuhafesa nokukara tuna kuhuka pamukaro.—Resa Mateusa 5:27, 28; Vahebeli 4:13.

NSENE MONONKWARA MAUDIGU MO

10, 11. (a) Ngapi lina kara elizumbo naina? (b) Yisinke za uyunga ko Bibeli kuhamena kuligaunuka? (c) Yisinke ngayi vatera valikwali va dire kuligaunuka usimbu?

10 Nsene maudigu gomanene ga twikira mononkwara kuvhura yi ninkise gumwe a hare kuligaunuka ndi kuzumba mulikwali gwendi. Moyirongo yimwe, valikwali wovanzi kulizumba. Nkareso ozo kapi azi horauka unene mombungakriste, nye maudigu aga vana kuligwanekera nago vantu vaKarunga ava vakwara kuna kureta sinka sosinene.

11 Bibeli kwa gava mapukururo aga asi: “Mukadi nokuligaunuka si nayendi. Nye nsene a ligaunuka nayendi, a kare ngorooro udike ntani, ndi va lirugwide nayendi; ano mugara nage ga ha siga mukadendi.” (1 Kol. 7:10, 11, NW) Valikwali vamwe kulizuvha asi va hepa tupu kuligaunuka morwa maudigu gawo gana didi. Nye, maudigu kuvhura simpe kuligwederera nampili muna ligaunuka. Apa Jesus ga mene kuuyunga eyi ga tente Karunga asi mugara kusiga oguhwe nozina a hamene kwamukadendi, ta tanta hena asi: “Eyi ga gwanekedesa Karunga, muntu walye a yi gaununa.” (Mat. 19:3-6; Gen. 2:24) Eyi kutanta hena asi mugara ndi mukadi kapisi va ‘gaunune eyi ga gwanekedesa Karunga.’ Jehova kutara nonkwara asi elikwatakano lyokukarerera. (1 Kol. 7:39) Pokudiva asi natuvenye nga tu ka zeresa yirugana yetu kwaKarunga ngano yi tumangede valikwali va kondje unene kukohonona po usimbu maudigu yipo ga dire kuligwederera.

12. Yisinke pamwe ayi reta maudigu mononkwara?

12 Eyi pamwe ayi reta maudigu mononkwara kuna kara yininke eyi va ndindira kapi yina kusika mo. Vamwe nsene kapi vana kugwana ruhafo oru va ndindira mononkwara, awo kuguva ndi kulizuvha asi kwa va kumbagera ndi pamwe kuhanduka. Maudigu pamwe kuwiza po morwa kulisiga monkareso ndi omu va mu rera ndi pamwe morwa yimaliwa nava womukwarero ntani vanona. Nye Vakriste wovanzi ava va kwara va diva omu nava vhura kukohonona po maudigu ogo morwa awo kutambura mavyukiso gaKarunga.

13. Momaukaro musinke ya wapa kuligaunuka?

13 Momaukaro gamwe ya wapa kuligaunuka. Vamwe kwa tokora kuligaunuka nomulikwali gwawo nsene kapi ga hara kurera vanona ndi kumutoona ntani kapi a mu pulisire a lihameke moyininke yopampepo. Vakriste ava va kwara nsene vana kara nomaudigu gomanene va hepa kupura evatero kovakuronambunga. Awo kwa kara noudivi wokuvhura kuvatera valikwali va ture pasirugana mapukururo gomoBibeli. Pokukohonona po maudigu mononkwara twa hepa hena kuhundira Jehova a tu pe ko mpepo zendi ntani a tu vatere tu ture pasirugana nompango domoBibeli nokulikida yiyimwa yompepo.—Gar. 5:22, 23. [2]

14. Yisinke za uyunga ko Bibeli koVakriste ava va kwara ava ava dili kukarera Jehova?

14 Vakriste vamwe kwa kwara ava ava dili kukarera Jehova. Bibeli za gava nokonda donongwa eyi nava dilira kulizumba. (Resa 1 Vakolinte 7:12-14.) Mulikwali ga hana kupura kwa “pongokera” morwa mulikwali gwendi ogu ga pura. Ano vana vawo wovanona nawo kuvatara asi kwa “pongoka” kosipara saKarunga. Paurusa kwa pulire asi: “Ove mukadi ngapi omu wa diva asi ngo parura yoge? Ndi nyove mugara, ngapi omu wa diva asi ngo parura mukadoge?” (1 Kol. 7:16) Sinzi sonombungakriste doNombangi daJehova mwa kara ava va “parura” valikwali vawo.

15, 16. (a) Epukururo musinke za gava Bibeli kovakadi woVakriste ava va kwara vagara va dira kupura? (b) Yisinke ga hepa kurugana Mukriste nsene mulikwali gwendi ‘ogu ga dira kupura, ana hara asi va ligaunuke’?

15 Mupositoli Peturusa kwa geve epukururo kovakadikwara woVakriste asi va limburukwe vagara vawo ‘vamwe mo ava va dira kupura nonkango daKarunga, ngayi va tezwilise po yikara yovakadi vawo, awo va hana kuuyunga, nsene va mona ukuhuki netjirokarunga lyawo.’ Pokukara ‘nompepo za tenda zombili za fumana kosipara saKarunga,’ mukadi kuvhura nga tezwilise mugara ngwendi a tambure ukareli wousili kupitakana tupu kumuzuvhisira.—1 Pet. 3:1-4.

16 Ngapi nsene muntu ga dira kupura ana hara kuligaunuka nomulikwali gwendi? Bibeli kutanta asi: “Nye ogu ga dira kupura, nsene ana hara asi va ligaunuke, kuvasiga tupu va ligaunuke. Mweyi yangoso, a kare mugara ndi mukadi, kutupu esininiko. Yeeyi Karunga kwa tu zigidira mbili.” (1 Kol. 7:15, NW) Pokuligaunuka kuvhura o lizuvhe ko mbili. Nye kapi yina kutanta asi Mukriste ta manguruka Patjangwa mokukakwara hena. Ntani kapisi a sininike mulikwali gwendi ogu ga dira kupura asi va ha ligaunuka. Komeho mulikwali gwendi kuvhura nga ka tengure ntani kuvhura nga ya kare mupuli.

EYI NAYI KARA NOMULYO MEPARU LYETU

Kutura muhowo yininke yopampepo kuvhura kureta ruhafo mononkwara (Tara paragarafu 17)

17. Yininke musinke nava tura muhowo Vakriste ava va kwara?

17 Morwa kuna kuparuka “pomazuva gopouhura” yiyo tuna kuligwanekera ‘noyiruwo yoyidigu.’ (2 Tim. 3:1-5) Nye nsene tu pama pampepo ngatu nyokera po mapukiso gomouzuni. Paurusa kwa tjenge asi: ‘Kutunda apa, ava va kara novakadi va kare ngwendi kapi va va paka, ano ava va hamena kweyi yomouzuni, ngwendi vava ava dili kugwana mo yuma.’ (1 Kol. 7:29-31) Age kapi ga tembe asi valikwali kapisi va pakere mbili yihepwa yawo yomononkwara. Nye mokumona asi siruwo sisupi, va hepa kutura muhowo yininke yopampepo.—Mat. 6:33.

18. Yisinke nayi vhura kuvatera Vakriste yi va tompoke mononkwara nokugwanena mo ruhafo?

18 Nampili ngomu tuna kuparuka moyiruwo yoyidigu omu nonkwara dononzi dina kurumbwangera, ose kuvhura yi tu tompoke mononkwara nokugwanena mo ruhafo. Vakriste wokukwara ava va hama kombunga zaJehova nokutura pasirugana mapukururo gomoBibeli ntani kutambura evyukiso lyompepo zokupongoka zaJehova kuvhura kupameka “eyi ga mangakana Karunga.”—Mar. 10:9.

^ [1] (paragarafu 5) Madina kwa ga rundumuna.

^ [2] (paragarafu 13) Tara buke “Omu kare meharo lyaKarunga,” magwederereko “Mutaro goBibeli kuhamena elizumbo neligaunuko,” epe. 219-221.