Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

Asa, Jehosafata, Hisikiya, Josiya

Karera Jehova nomutjima nagunye!

Karera Jehova nomutjima nagunye!

“Ano HOMPA, diworoka omu na ku ruganena moulimburukwi nomutjima nagunye.”—2 VAH. 20:3.

MARUSUMO: 52, 65

1-3. Yisinke ya kwatera mo kukarera Jehova ‘nomutjima nagunye’? Gava sihonena.

NATUVENYE kutura mapuko, morwa kapi twa sikilira mo. Nye nampili ngoso, Jehova “kapi a tu futisa moomu twa yi liruganena” age kutudongwenena po nsene tu litezurura nokuhundira egusiropo kupitira monzambo zaJesus zosizoweseso. (Epis. 103:10) Ngwendi moomu Ndafita ga tanterere Saromo, mokuninka asi Jehova a tambure ukareli wetu twa hepa ‘kumuruganena nomutjima nagunye.’ (1 Hist. 28:9) Ngapi natu vhura kuyirugana oyo ngomu twa dira kusikilira mo?

2 Mokutuvatera, twa hepa kutarurura eparu lyahompa Asa nahompa Amasiya. Vahompa owo kwa rugene eyi ngayi hafesa Jehova, nye Asa kwa yi rugene nomutjima nagunye. (2 Hist. 15:16, 17; 25:1, 2; Yis. 17:3) Vahompa owo kwa tulire mapuko morwa kapi va sikilira mo. Asa nga sikisa mo nompango daKarunga morwa ‘mutjima gwendi nagunye,’ kwa heme kwaKarunga (1 Hist 28:9). Nye Amasiya kapi nga sikisa mo nawa-nawa nompangera daJehova. Amasiya apa ga ka tengwire oku ga ka fundire kwa ka pitwire ko vakarunga woyimpempa makura tava tongamene.—2 Hist. 25:11-16.

3 Kukarera Karunga ‘nomutjima nagunye’ kutanta asi kumuhara unene nokutwikira kumukarera narunye. MoBibeli, nkango “mutjima” kwa tamba muntu gomonda. Ayo kwa kwatera mo nkareso noyitambo yetu neyi atu gazara neyi twa hara. Yipo nye, muntu ogu a karere Jehova nomutjima nagunye kapi a lininkisa ndi a yi rugane komusininiko. Ngapi kuhamena ose? Nampili ngomu twa dira kusikilira mo, nsene tu dira kuruganena Karunga komusininiko ose ngatu mu karera nomutjima nagunye.—2 Hist. 19:9.

4. Yisinke natu ka zogera?

4 Mokukwata egano eyi ayi tanta kukarera Karunga nomutjima nagunye, tu zeni tu ka zogere sihonena saAsa ntani sovahompa vamwe vaJuda ava va karerere Karunga nomutjima nagunye ngwendi Jehosafata naHisikiya ntani Josiya. Vahompa owo kwa tulire mapuko, nye simpe va hafesere Jehova. Yisinke ya ninkisire Karunga ava tare asi kuna kumukarera nomutjima nagunye, ntani ngapi omu natu va honena?

ASA “KWA LIMBURUKWIRE NGOROORO” JEHOVA

5. Yisinke ga rugene Asa apa ga kere hompa?

5 Asa kwa kere hompa gwautatu gwaJuda konyima apa mauhompa murongo gaIsraeli gokomuzogo va ga gawinine. Age kwa hanagwire po vakarunga woyimpempa nokutjida mo mosirongo vagara wokulirara vene navene. Ta gusa po ozinakuru Maka pevega eli va va tulire ‘lyozinyahompa, yeeyi awo kwa ruganene yifisamuga.’ (1 Vah. 15:11-13) Ntani hena Asa kwa korangedere vantu va ‘ruganene HOMPA, oku tava limburukwa komarongo nokonompangera dendi.’ Age kwa vaterere vantu va hame koukareli wousili.—2 Hist. 14:4.

6. Yisinke ga rugene Asa apa Vasudani va homokerere Juda?

6 Mouye waAsa, sirongo saJuda kwa kere mompora nomvhura murongo morwa Jehova kwa si tungikire. Konyima Musudani gedina Sera kwa katukire a ya homone sirongo saJuda novakwayita 1 000 000 noturukara 300. (2 Hist. 14:1, 6, 9, 10) Yisinke ga rugene Asa? Age kwa huguvarere mwaJehova. (Resa 2 Histoli 14:11.) Karunga kwa limbwilire ekanderero lyaAsa, ano age ga fundire po vakwayita woVasudani. (2 Hist. 14:12, 13) Nampili apa vahompa vaJuda ngava dili kulimburukwa Jehova, age ngava vatere va funde nonkore dawo morwa edina lyendi. (1 Vah. 20:13, 26-30) Nye Asa kwa huguvarere mwaJehova, ano age ga limbwilire ekanderero lyendi. Konyima, Asa kwa rugene ugova. Pasihonena, age kwa pulire evatero kwahompa gwaSiliya mevango lyokuhundira kwaJehova. (1 Vah. 15:16-22) Nampili ngoso, apa Karunga ga konakonene mutjima gwaAsa, ga dimbwilire asi age “kwa limburukwire ngorooro kwaHOMPA ukaro wendi naunye.” Ngapi omu natu honena Asa mokurugana yoyiwa?—1 Vah. 15:14.

7, 8. Ngapi omu no honena Asa mokukarera Jehova?

7 Ngapi natu yi diva nsene asi ose kukarera Karunga nomutjima nagunye? Kuvhura tu lipure asi: ‘Ame nina tokomene kuhafesa Jehova nokupopera ukareli wousili ntani kwankenye eyi yokuvhura kunyatekesa mbungakriste zendi?’ Gazadara tupu uradi ou ga hepere kutunga po Asa mokugusa po ozinakuru Maka pevega lyawo “lyozinyahompa.” Nampo kwato ogu wa diva ogu a rugana eyi ga rugene Maka, nye kuvhura pa horokere ukaro ou nau kuninkisa o honene uradi waAsa. Pasihonena, ngapi nsene asi gumwe gekoro lyoge ndi kaume goge gomunene a tura nzo nye kapi ana kulitezurura ntani va hepa kumugusa mo mombunga? Ove ngo tokora kuhageka po ukame weni ndi? Yisinke nga gu ku tumangeda mutjima goge o rugane?

8 Ngwendi Asa, ngo yi likida asi ove kukarera Jehova nomutjima nagunye pokumuhuguvara nsene kuna kuligwanekera nomakwama-kwamo nampili gomanene. Kuvhura ngava kusinde kosure morwa ove gumwe goNombangi daJehova. Vakweni koyirugana kuvhura va kuswaure nokukuninkagura morwa kugusa lifa o ze kosigongi ndi morwa kapi o rugana nkenye apa harutayima. Ngwendi Asa, momaukaro gangoso kanderera kwaKarunga. Ntani kara nouradi nokutwikira kurugana eyi ayi hafesa Jehova. Diworoka asi Karunga kwa nkondopekere nokuvatera Asa, ntani nove nga ku nkondopeka.

9. Ngapi natu hafesa Jehova apa atu zuvhisa?

9 Vakareli vaKarunga kapi ava ligazara tupu vene. Asa kwa korangedere vantu va li hameke moukareli wousili. Nose kuvatera wopeke va ‘ruganene’ Jehova. Age kumona apa atu tantere ko vantu kumuhamena, ntani ayo kumuhafesa apa atu yi rugana morwa twa mu hara ntani tuna hara vantu ngava ka gwane mwenyo gwanarunye.

JEHOSAFATA NGA RUGANENE JEHOVA

10, 11. Ngapi omu no kwama sihonena saJehosafata?

10 Jehosafata munwaAsa ‘age kwa kere moomu tupu va kere oguhwe Asa.’ (2 Hist. 20:31, 32) Monkedi musinke? Ngwendi oguhwe, hompa Jehosafata kwa korangedere vantu va ruganene Jehova. Age kwa tumine vakurona moyitata va ka ronge vantu “buke zoVeta zaHOMPA.” (2 Hist. 17:7-10) Age kwa zire kosirongo sonondundu saEfuraimi koMuzogo “mokonda zokuzigida mbunga zi tengure kwaHOMPA.” (2 Hist. 19:4) Jehosafata ‘nga ruganene HOMPA paapa ga hulira.’—2 Hist. 22:9.

11 Nose kuvhura tu lihameke mo mosirugana sokuronga vantu esi ga gava Jehova. Ove kulitulira po sitambo nkenye kwedi o ronge vantu Nonkango daKarunga yipo nawo va karere Karunga ndi? Nsene o litura mo unene, Karunga nga ku vatera o tameke kuronga muntu Bibeli. Ove kukandera kwaKarunga yipo o sikise mo sitambo oso? Ono liwapaikire kuruganesa siruwo soge mokuronga muntu Bibeli ndi? Ngwendi moomu tupu Jehosafata ga zire kosirongo saEfuraimi mokukavatera vantu va tengure koukareli wousili, nose kuvhura kuvatera ava va tengura monyima. Mokugwederera ko, vakuronambunga kuvhura va ka dingure ava va gusa mombunga ava va siga nonzo dawo danare.

12, 13. (a) Yisinike ga rugene Jehosafata apa wa mu kwete woma? (b) Morwasinke natu kwamena sihonena saJehosafata?

12 Ngwendi oguhwe Asa, Jehosafata kwa huguvarere mwaKarunga nampili apa da mu kundurukire nonkore. (Resa 2 Histoli 20:2-4.) Jehosafata kwa mu kwete woma. Nye ‘ta kanderere kwaHOMPA a mu pitisire.’ Mekanderero lyendi age kwa linunupikire pokutanta asi nage novantu vendi kapi ‘tava tompora yuma’ ntani kapi vana diva eyi nava rugana. Age kwa huguvarere mwaJehova pokuuyunga asi: “Ose nyove tuna tara o tu kwafe.”—2 Hist. 20:12.

13 Ngwendi Jehosafata, poyiruwo yimwe nose, kuvhura tu dire kudiva eyi natu rugana ndi kuvhura tu kare nowoma. (2 Kol. 4:8, 9) Nye diworoka asi, Jehosafata kwa kanderere komeho zombunga kuhamena omu ga lizuvhire nomu vantu vendi va lizuvhire. (2 Hist. 20:5) Vareti kuvhura va honene Jehosafata pokuhundira kwaJehova mavyukiso nononkondo yipo va lididimikire maudigu aga vana kupita. Mwa ha lifa nomuga kukanderera komeho zepata lyeni nsene muna kara nomaudigu. Vemepata ngava dimburura asi one mwa huguvara mwaJehova. Karunga ga vaterere Jehosafata, none nga mu vatera.

HISIKIYA KWA TWIKILIRE KURUGANA YOYIWA

14, 15. Ngapi Hisikiya ga yi likidire asi age kwa huguvarere mwaKarunga?

14 Hisikiya kwa kere hompa ogu nga “limburukwa” kwaJehova, nampili ngomu oguhwe va tulire po sihonena sosidona mokukarera yikarunga yoyimpempa. Hisikiya ‘kwa hanagwire mavega gosipagani gokutongamenena, ta tezagura nongundi domamanya. Age kwa bamagwire hena ununu-ununu ezoka lyongoporo eli ga hambwire Mosesa,’ eli ngava tongamene vantu. Age kwa ligeve ukaro wendi naunye kwaJehova, “nga sikisa mo nawa-nawa nompangera edi ga geve HOMPA kwaMosesa.”—2 Vah. 18:1-6.

15 Hisikiya kwa huguvarere mwaJehova nampili apa Vaasiliya muhoko ogu gwa kere nononkondo posiruwo sina va homokerere sirongo saJuda nokuhara kuzonagura po Jerusarema. Hompa goVaasiliya Senakelibu kwa swawire Jehova nokuheteka kutjilisa Hisikiya asi a ligave. Nampili ngoso, Hisikiya kwa huguvarere mononkondo daJehova nokukanderera a mu vatere. (Resa Jesaya 37:15-20.) Karunga kwa limbwilire ekanderero lyendi apa ga tumine muengeli a ka dipage vakwayita 185 000 woVaasiliya.—Jes. 37:36, 37.

16, 17. Ngapi no honena Hisikiya?

16 Konyima zosiruwo Hisikiya kwa verere unene pokufa ga karerere. Age kwa kanderere kwaJehova a diworoke omu ga mu ruganenene noulimburukwi nomutjima nagunye. (Resa 2 Vahompa 20:1-3.) Kuliza noBibeli, ose twa yi diva asi ngesi Karunga kapi tatu verura pasitetu ndi a gwederereko keparu lyetu. Nye ngwendi Hisikiya kuvhura tu kanderere kwaJehova asi: “Diworoka omu na ku ruganena moulimburukwi nomutjima nagunye.” Wa yi pura asi Jehova ga kara nononkondo neharo lyokukuvatera nsene to vere ndi?—Epis. 41:3.

17 Pokuteda ko kosihonena saHisikiya, koyili yimwe tuna dimburura meparu lyetu twa hepa kuwapukurura eyi yina kudonganesa elikwatakano lyetu naKarunga ndi eyi yina kumana siruwo setu mokumukarera ndi? Kapi tuna hara kuhonena vantu ava ava ruganesa Intaneta mokufumadeka ndi mokuhara unene vantu ngwendi asi vakarunga vawo. Vakriste vamwe kwa hara kuzogera novanekoro ndi vakaume vawo kupitira moIntaneta. Nye vantu wovanzi kuruganesa unene Intaneta mokupapara vantu va dira kudiva. Ndi awo kuruganesa siruwo sawo sosinzi pokutara mafano ndi pokuresa kuhamena vantu vangoso. Pwa kara siponga mokulitura mo unene moyininke yangoso. Mukriste kuvhura a linenepeke nsene vantu wovanzi kuna kuhafera mafano ndi yininke eyi ana kutura koIntaneta, ndi kuvhura a handuke nsene a dimburura asi vamwe vana hageke kugatara. Pasihonena, ngoso mupositoli Paurusa ndi Akura naPilisikira kwa litulire mo nkenye ezuva va dive eyi vana kurugana vantu unene po ava ngava dili kukarera Jehova ndi? Bibeli kututantera asi Paurusa kwa litulire mo unene ndi kwa ‘pamperekedere kuudisa.’ Ntani Pilisikira naAkura kwa ruganesere siruwo sawo va fatwilire wopeke “nzira zaKarunga.” (Yirug. 18:4, 5, 26) Ngano tu lipure asi: ‘Ame kunyokera po kukarera vantu ndi ni ruganese siruwo sange koyininke ya hana mulyo ndi?’—Resa Vaefeso 5:15, 16.

JOSIYA KWA LIMBURUKWIRE NOMPANGERA DAJEHOVA

18, 19. Mononkedi musinke ono hara kuhonena Josiya?

18 Hompa Josiya, nage kwa limburukwire nompangera daJehova ‘nomutjima gwendi nagunye.’ (2 Hist. 34:31) Apa ga kere mudinkantu, ‘kwa varekere kukerera Karunga gwahompa Ndafita,’ ano apa ga ya kere nonomvhura 20 ta hanagura yikarunga yoyimpempa moJuda. (Resa 2 Histoli 34:1-3.) Josiya kwa litulire mo unene kuhafesa Karunga kupitakana vahompa vamwe vaJuda. Apa va gwene buke zoVeta zaMosesa nokuziresera Josiya, age kwa litulire mo unene mokurugana mpango zaKarunga. Age kwa korangedere mbunga zaIsraeli va karere Jehova. Ngoyitundwamo, apa Josiya ga kere simpe nomwenyo vantu ‘kwa ruganenene’ Jehova.—2 Hist. 34:27, 33.

19 Ngwendi Josiya, nsene asi ove mudinkantu tameka kuruganena Jehova ngesi. Hompa Manase ogu ga ya litezwilire konyima, nampo ga rongere Josiya kuhamena nkenda zaKarunga. Vadinkantu, tuliseni po ukaume novakurona wovalimburukwi mepata lyeni ntani mombungakriste yipo mu lirongere ko kwawo omu Jehova ga va vatera. Diworokeni asi, apa Josiya va mu reserere veta ayo ya mu gumine komutjima nokumutumangeda a rugane ko yuma. Nsene mu resa Nonkango daKarunga kuvhura ngayi mu tumangede mu rugane ko yuma ano ayo ngayi mu retera ruhafo nokunkondopeka elikwatakano lyeni naKarunga nokuvatera wopeke va dive Karunga. (Resa 2 Histoli 34:18, 19.) Pokulironga Bibeli kuvhura ngomu dimburure maruha aga mwa hepa kuwapukurura mokukarera nawa Karunga. Nsene mu yi dimburura ngoso, tureni po marunduruko ngwendi moomu ga yi rugene Josiya.

KARERA JEHOVA NOMUTJIMA NAGUNYE!

20, 21. (a) Yisinke va rugene vahompa vane ava tuna zogere? (b) Yisinke ngatu ka konakona mosirongwa sokukwama ko?

20 Yisinke ono lirongere ko kovahompa vane womosirongo saJuda ava tuna zogere ava va karerere Jehova nomutjima nagunye? Awo kwa tokomenene kuhafesa Karunga nokumukarera meparu lyawo nalinye. Awo kwa twikilire kurugana mpango zaKarunga. Awo kwa huguvarere mwaKarunga apa nonkore da va homokerere. Unene po, awo kwa karerere Jehova morwa va mu here.

21 Mosirongwa sokukwama ko ngatu ka lironga asi vahompa owo vane ava tuna zogere va tulire mapuko. Nye, apa Jehova ga konakonene nomutjima dawo ga dimbwilire asi awo va mu here. Nose kutura mapuko. Nye Jehova ngayi mu hafesa nsene a dimburura asi ose kuna kumukarera nomutjima nagunye. Mosirongwa sokukwama ko, ngatu ka konakona eyi natu lirongera ko komapuko govahompa owo.