NOMVHURA dononzi Nombangi daJehova kwa ponga kumwe poyigongi yoyirongo neyi yomazuva gatatu. Sinzi setu walye twa kara po nare poyigongi oyo yoruhafo mwa za nomvhura.

1, 2. Yisinke natu ka lironga kuhamena yigongi mosirongwa esi?

² Nomvhura mayovi da ka pita, vantu vaKarunga nawo kwa kere noyigongi yangoso. Ngesi tatu ka lironga kuhamena yigongi yovantu vaKarunga womosiruwo sanare nomu yina lifana noyigongi yetu yanaina. Ntani natu ka lironga hena eyi ya wapera kukara po poyigongi yangoso.—Epis. 44:1; Rom. 15:4.

3. (a) Yisinke eyi ya horokere posigongi sokuhova sovantu vaJehova esi va tumbura moBibeli? (b) Ngapi omu va divire Vaisraeli asi siruwo sokuponga kumwe?

³ Sigongi sosinene sokuhova esi va tumbura moBibeli kwa kere apa Vaisraeli va pongere poNdundu zaSinayi yipo va gwane mapukururo kwaJehova. Aso kwa kere silika sokulikarera mehistoli lyoukareli wousili. Alyo kwa kere ezuva eli ngano va dilire kudivara Vaisraeli, morwa Jehova kwa va likidire nonkondo dendi nokuvapa Veta zendi. (Ex. 19:2-9, 16-19; resa Exodus 20:18; Deuteronomium 4:9, 10.) Mezuva olyo yipo elikwatakano lyoVaisraeli naKarunga lya rundurukire. Konyima tupu zokuponga poNdundu zaSinayi, Jehova kwa tanterere Mosesa omu na vhura kupongeka vantu. Age kwa pangerere Mosesa a hambure nombendo mbali dosisiliveli, ano apa ngava di fuda Vaisraeli va hepere kuponga “pevero lyoNkongoronzugo zoMagwanekerero.” (Num. 10:1-4) Gazadara ko tupu omu va lizuvhire  vantu pokukara poyigongi yangoso!

4, 5. Morwasinke ya karerere nomulyo yigongi eyi va tulisire po Mosesa naJosuwa?

⁴ Konyima zokukara Vaisraeli momburundu nomvhura 40, Mosesa kwa tulisire po sigongi somuhoko gomupe gwaIsraeli. Esi kwa kere siruwo somulyo morwa awo kwa kere pepi nokuhwilira moSirongo sEtumbwidiro. Esi kwa kere siruwo sosiwa kwaMosesa sokudiworokesa Vaisraeli vakwawo eyi ga va ruganena Jehova neyi nga ka va ruganena.—Deut. 29:1-15; 30:15-20; 31:30.

⁵ Nampo posigongi sooso yipo Mosesa ga tanterere vantu asi ngava kara nosigongi sokulikarera. Sinene mvhura zautano-nauvali poSipito soYikorogo, vagara novakadi novanona novanayirongo navenye va hepere kuponga pevango eli ga horowere Jehova yipo ‘va zuvhe, va lirongere ko kutjira HOMPA Karunga ntani va limburukwe komarongo gendi.’ (Resa Deuteronomium 31:1, 10-12.) Eyi kulikida asi Jehova kwa here vantu vendi va ponge yipo va lironge nompango dendi nositambo sendi. Konyima, Vaisraeli apa va ya fundire Sirongo sEtumbwidiro, Josuwa kwa va zigidire va ponge morwa kwa va kundurukidire nomuhoko dovapagani yipo va hepere ekorangedo va kwaterere koulimburukwi wawo kwaJehova. Mbunga kwa limbwilire asi azo kuna hara kuruganena Karunga.—Jos. 23:1, 2; 24:1, 15, 21-24.

6, 7. Yigongi musinke yomulyo va kere nayo monomvhura da ka pita?

⁶ Mosiruwo setu, pwa kara yigongi yomulyo yokulikarera, ano poyigongi oyo marunduruko kugadivisa monkedi omu mbunga zaKarunga zina kurugana yininke nomu tuna kukwata egano Matjangwa gongandi. (Yis. 4:18) Momvhura 1919, Valirongi woBibeli kwa kere nosigongi sokuhova sosinene moCedar Point moOhio, mosirongo saAmerika konyima zoYita yoPomuhowo yoUzuni. Posigongi oso kwa kere po vantu wokusika po-7 000, ntani apo kwa divisire po asi vantu vaKarunga va hepa kulitura mo unene va zuvhisire uzuni mudima. Momvhura 1922, posigongi somazuva ntane esi sa karerere kevango lyoolyo, Joseph F. Rutherford kwa geve siuyungwa somukumo sokukorangeda vapurakeni va twikire kuzuvhisa dogoro Babironi zonene ngava zi zonagure po. Age kwa tente asi: “Uzuni wa hepa kudiva asi Jehova yige Karunga ntani asi Jesus Kristusa yige Mupangeli govapangeli naHompa govahompa. Eli kuna kara ezuva lyokulikarera. Konekeni asi Hompa kuna kupangera! One nyone vakarelipo vendi. Yipo nye, diviseni, diviseni, diviseni, Hompa nouhompa wendi.” Vakalipo posigongi novantu vaKarunga kwa tambwire ekorangedo olyo nomupampi.

⁷ Momvhura 1931, posigongi esi sa karererere moColumbus moOhio, Valirongi woBibeli kwa tambwire noruhafo edina Nombangi daJehova. Ano mo-1935 moWashington D.C., munazinyetu Rutherford kwa fatwilire “emukurumbunga” va uyunga mEhororo eli lya ‘sikama komeho zosipundi souhompa nokomeho zoNzwigona.’ (Ehor. 7:9-17) Momvhura 1942, poYita yaUvali yoUzuni, Nathan H. Knorr kwa geve siuyungwa sokuhafesa esi “Mbili—kuvhura zi karerere ndi?” Age kwa fatwilire eyi sa fanekesa ‘sikasama sosigeha ge’ semEhororo 17 nokulikida asi simpe va hepa kuzuvhisa konyima zoyita.

8, 9. Morwasinke yigongi yimwe ya karera yilika yokuhafesa kovantu vaKarunga?

⁸ Posigongi ‘soNomuhoko doruhafo’ mo-1946, munazinyetu Knorr kwa geve siuyungwa sokuhafesa unene sosiparatjangwa “Maudigu gokuwapukurura nokugwederera.” Munazinyetugara gumwe  ogu ga kere kositantara posiruwo sosiuyungwa oso kwa tjenge kuhamena omu va kere vapurakeni. Age kwa tente asi apa munazinyetu Knorr ga uyungire kuhamena mawapaiko gokugwederera Beteli zaBrooklyn nofabilika zazo, vapurakeni kwa sakererere kutwikida. Nampili koure, to mono ruhafo oru va kere naro. Momvhura 1950, posigongi soyirongo mositata saNew York, vapurakeni kwa hefe mokugwana Bibeli zoNew World Translation of the Christian Greek Scriptures, ruha rokuhova roBibeli omu va tura edina lyaKarunga moNonkango dendi ngomu ya wapera.—Jer. 16:21

⁹ Yigongi kwa yi tulisa po moyirongo yimwe konyima zokuhageka kuhepeka ndi kusilika Nombangi daJehova. Pasihonena, Adolf Hitler kwa gene asi nga zonagura po Nombangi daJehova moNdovesiranda, nye mo-1955 moNuremberg Nombangi dokusika po-107 000 kwa kere nosigongi mevango omu nga pongere Hitler novakwatesiko vendi. Sinzi sawo kwa lilire morwa kwa kere noruhafo rorunene! Mo-1989, vanavazinyetu wokusika po-166 518 kwa wizire koPoranda va ya kare poyigongi yitatu yomazuva gatatu yoyiparatjangwa “Eligawo kwaKarunga.” Sinzi sawo kwa tundililire koyirongo yokoUpumezuva waEuropa oku va silikire yirugana yetu. Kwa kere sikando sawo sokuhova sokuponga novantu vaKarunga wokupitakana po-15 ndi 20. Ntani gazadara ko tupu ruhafo posigongi soyirongo somo-1993 sosiparatjangwa “Erongo lyaKarunga” esi sa karerere moKiev moUkraine apa va kuhwire vantu wokusika po-7 402, ano esi kwa kere sivaro sosinene soNombangi daJehova adi va kuhwire ezuva limwe.—Jes. 60:22; Hag. 2:7.

10. Yigongi musinke ya ku hafesere unene, ntani morwasinke?

¹⁰ Nampo koyili yigongi yomazuva gatatu ndi yoyirongo eyi ya ku hafesere unene. Kuvhura o diworoke sigongi soge sokuhova ndi posigongi apa wa gwene ekuho ndi? Ayo kuna kara yilika yoyiwa yokuvhura kudiworoka.—Epis. 42:4.

11. Yipito musinke Karunga ga harerere Vaisraeli va dane nkenye mvhura?

¹¹ Jehova kwa hepere ko koVaisraeli va ka ponge moJerusarema va ka dane yipito yitatu momvhura: Sipito sonomboroto da hana muhahu noSipito soYivike (konyima kwa ya si tumbwire asi Pentekoste) noSipito soYikorogo. Kombinga zeyi, Karunga kwa va pangerere asi: “Rutatu momumvho yiro rokuhoroka vagara navenye kwaHOMPA.” (Ex. 23:14-17) Vagara wovanzi va divire omu yipito oyo ya kere nomulyo, yiyo ngava zire nomapata gawo.—1 Sam. 1:1-7; Ruk. 2:41, 42.

12, 13. Yisinke ngava rugana Vaisraeli wovanzi yipo va ka kare poyipito momvhura?

¹² Gazadara ko eyi ngayi tanta komapata goVaisraeli mokuliwapaikira rugendo oro. Pasihonena, Josefa naMariya  va hepere kugenda konyara nokilometa 100 va tunde koNasareta va ze koJerusarema. Siruwo sokuhura kupi nayi ku gusa nsene o genda sinano sangoso kumwe novanonagona? Apa atu resa kuhamena edinguro lyaJesus koJerusarema ngomunona, ose kulironga asi vanekoro novakaume poyiruwo yimwe ngava gendi kumwe. Gazara omu ya kere kwawo mokugenda nokuliwapaikira nondya kumwe nokuvatera nkenye gumwe a gwane mararo komavango aga va dira kudiva. Twa yi diva asi rugendo kwa kere roruwa yiyo vakurona vaJesus va mu sigilire a gende nemanguruko nampili ngomu ga kare nonomvhura 12. Gazara omu yipito oyo va dilire kuyidivara, unene po vanonagona.—Ruk. 2:44-46.

¹³ Konyima zapa Vaisraeli va lihanene komaruha gamwe gouzuni, ava ngava wiza koyipito ngava tundilire konomuhoko dononzi. Pentekoste momvhura 33, Vajuda novakareli vamwe vaJehova kwa likidire asi yipito oyo mulyo kwawo pokugenda va ze koJerusarema va tunde komavango ngwendi Italia naLibiya naKirene naAsiya naMesopotamiya.—Yirug. 2:5-11; 20:16.

14. Ngapi omu Vaisraeli ngava lizuvhu apa ngava kara poyipito momvhura?

¹⁴ KoVaisraeli wovalimburukwi, sininke somulyo po sokuhafesa kwawo kuhamena rugendo oro kwa kere mokukakarera Jehova kumwe nomayovi govantu ava va mu here. Ngapi omu va lizuvhire ava ngava ka kara po? Jehova kwa uyungire novantu vendi kuhamena Sipito soYikorogo pokutanta asi: “Ngomu hafe kumwe novana veni wovagara nava wovakadi novakareli veni wovagara nava wovakadi noVarevhi novanayirongo nononsigwe novafisavayavawo ava va kara moyitata yeni. Ngomu dane sipito esi mazuva gatano-nagavali pevega lyokutongamenena, mu fumadekere po HOMPA Karunga gweni. Hafeni unene, yeeyi HOMPA kwa tungika muzangu gwendi noyirugana yeni.”—Deut. 16:14, 15; resa Rukasa 11:28.

15, 16. Malizambero musinke wa tura po o ka kare po poyigongi? Morwasinke o haferere kutura po malizambero ogo?

¹⁵ Yipito yina yomoJerusarema kuna kara yihonena yoyiwa kovantu vaKarunga vanaina. Yigongi yetu ya lifana noyipito yina yanare mononkedi dononzi. Ngwendi vantu vaKarunga womosiruwo sanare, sinzi setu twa hepa kutura po malizambero yipo tu ka kare po. Nye, kugatura po morwa twa diva mauwa aga atu gwanene mo. Yigongi oyo mulyo moukareli wetu. Ose twa hepa nombudi nediwo eyi atu gwana koyigongi yipo tu nkondopeke elikwatakano lyetu naKarunga. Yigongi kututumangeda tu ture pasirugana eyi atu lirongo nokutuvatera tu nyokere po maudigu nokutukorangeda tu dire kukondjera yininke yopanyama yipo tu kondjere po yininke eyi ayi tu retere ruhafo meparu.—Epis. 122:1-4.

¹⁶ Yigongi nkenye apa kuretera ruhafo vakalipo. Erapoto kuhamena sigongi sosinene mo-1946 kwa tente asi ayo kwa retere ruhafo mokumona mayovi gomanzi goNombangi kuna pongo pevango limwe tupu. Unene po mokuzuvha mbungasiki zonene kuna kusika ano vapurakeni kuna kudimba nonsumo dokuhamberera Jehova. Erapoto kwa gwedererere ko asi valizambeli wovanzi kwa rugene konodepartemende dokulisiga-siga, ano eyi kwa va reterere ruhafo pokuruganena vanavazinyawo. Nove wa limonena ruhafo rwangoso poyigongi yomazuva gatatu ndi yoyirongo ndi?—Epis. 110:3; Jes. 42:10-12.

17. Marunduruko musinke gana kara po monkedi omu ngava wapaike yigongi?

 ¹⁷ Pana kara marunduruko monkedi omu ngava wapaike yigongi. Pasihonena, vamwe kudiworoka yigongi yanare yomazuva ntantatu! Ayo kwa kere noruha rongurangura noru rositenguko noru rongurova. Sirugana sokuzuvhisa kwa kere ruha rwankenye elikwamo. Poyiruwo yimwe elikwamo ngali tameke povili 9 ngurangura nokukahaga povili 9 masiku. Valizambeli ngava rugana novili dononzi va wapaikire nkenye gumwe mulihako nomuzuhwa nomurarero. Naina yigongi kapi yina kara hena yomazuva gomanzi ngwendi yanare, ano sinzi sovanavazinyetu kuvhura kupurakena nawa kelikwamo morwa nkenye gumwe kuwapaika nondya damwene nokudipitira kosigongi.

18, 19. Ruha musinke rosigongi o hafere unene, ntani morwasinke?

¹⁸ Koyili yininke yimwe pelikwamo eyi atu ndindire nkenye apa nononkondo eyi ayi kara ruha rosigongi setu. Pasihonena, ose kugwana “nondya posiruwo sado” edi adi tundu moyiuyungwa nomoyimbapiratjangwa yoyipe eyi ayi tu vatere tu kwate egano nawa mauporofete goBibeli nomarongo gazo. (Mat. 24:45) Sinzi soyimbapiratjangwa oyo kuvhura kuyiruganesa mokuvatera vantu va kwate egano mausili goBibeli. Yidanauka yoBibeli kutuvatera natuvenye, tu kare asi vadinkantu ndi vakurona tu divilise asi ose kuna kukarera Jehova monkedi zongwa nokutupopera komagazaro gouzuni. Siuyungwa sekuho kutuvatera natuvenye tu gazadare kweyi ya kara nomulyo meparu lyetu, ntani kutuhafesa mokumona vapeke omu vana kuligava kwaJehova pokuvakuhwa.

¹⁹ Yigongi kwa kara ruha roukareli wousili nomvhura dononzi, ntani ayo kutuvatera tu kare noruhafo nokulimburukwa kwaJehova nampili moyiruwo yoyidigu nokutukorangeda tu lihameke mo unene mosirugana sendi. Ayo kutupa nompito dokulidiva novakaume wovape nokutuvatera tu dive eyi ayi tanta kukara ruha rwepata rovanavazinyetu mouzuni mudima, ntani azo nkedi zomulyo omu Jehova ana kutungika vantu vendi nokuvapakera mbili. Nkenye gumwe gwetu ga hepa kudivilisa mokudira kudumwa po nampili ruha rumwe rosigongi.—Yis. 10:22.