Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

Age kwa kere gemezimo lyaKayifasa

Age kwa kere gemezimo lyaKayifasa

Poyiruwo yimwe, vasimaguli kugwana yininke yimwe eyi ya hamena komuntu ogu va tumbura moBibeli. Pasihonena, momvhura 2011, valirongi womoIsraeli kwa pwagesere nombudi dokuhamena sikesa sosiwa semanya sokukurupa sonomvhura 2 000 esi sa kere tupu noyisupa yomuntu ogu ga fa.

Posikesa oso kwa tjangere po asi: “Miliyama munwaYeshua zaKayifasa, mupristeli gomombunga zaMasiya gemezimo lyaBeth ′Imri.” Mupristeli gomunene goMujuda ogu ga pangwire Jesus nokumudipagesa kwa kere Kayifasa. (Joh. 11:48-50) Munahistoli Flavius Josephus kwa mu singwenene asi “Josefa, ogu ngava tumbura asi Kayifasa.” Sikesa esi kwa hamena kwagumwe gekoro lyendi. Kosikesa sapeke kwa kere somupristeli gomunene esi va tjenge asi Josefa munwaKayifasa. * Eyi kulikida asi Miliyama kwa kere gumwe gekoro lyaKayifasa.

Kuliza nonombudi edi za gava mbunga zaIsrael Antiquities Authority (IAA), sikesa saMiliyama kwa si hokwene kovawidi ava va si veke. Pokukonakona sikesa esi neyi va tjanga po kupameka maumbangi ogo.

Sikesa esi kuturonga hena yininke yoyipe. Kwa tumbura mbunga ‘zaMasiya’ zimwe zonombunga 24 dovapristeli edi ngadi lipe marufo mokurugana montembeli zomoJerusarema. (1 Hist. 24:18) Mbunga zaIAA kwa tanta asi etjango lyoposikesa esi kulikida asi “vezimo lyaKayifasa kwa kere mombunga zaMasiya.”

Etjango hena kwa tumbura Beth ′Imri. Eyi kuvhura kutanta asi “Beth ′Imri kuna kara edina lyezimo lyovapristeli, vana wovagara vaImere (Esira 2:36, 37; Nehemiya 7:39-42) ruvharo oru rwa rwa kere mombunga zaMasiya.” Ndi nampo kuvhura kutanta asi Beth ′Imri “kuna kara evango lyehampuruko lyaMiliyama ndi lyekoro lyendi.” Sikesa saMiliyama kugava umbangi asi Bibeli kwa uyunga kuhamena vantu ava va hamenene komapata, kapisi masanseko.

^ para. 3 Kuhamena sikesa saKayifasa, tara sirongwa sosiparatjangwa “The High Priest Who Condemned Jesus,” moRuhungu 15 Murongagona 2006, epenuno 10-13.