1, 2. Ngapi vakareli vaKarunga va lizuvhire kuhamena uzuni ou, ntani epopero musinke va kara lyalyo?

 OVE kulizuvha epopero nehengagwido mouzuni ou woudona ndi? Nsene kapisi yimo, ove kuna lifana nomu va lizuvhire vakareli vaJehova. Kutundilira mosiruwo sanare, navenye ava va here Jehova kwa lizuvhire ngwendi vageni mouzuni ou. Pasihonena, apa vakareli vaKarunga wokulimburukwa va tungire tunda kamba zende kamba va ze mosirongo saKanani, awo kwa litongwenene vene asi “vageni novanayirongo.”—Heb. 11:1.

² Mokulifana, vasikuli wovagwavekwa vaKristusa ava ava tumbura asi “vanaUntungi weguru,” kulitara vene asi ‘vagenda novanayirongo’ mouzuni ou. (Fil. 3:20; 1 Pet. 2:11) ‘Nonzwi dapeke’ daKristusa nado ‘kapisi douzuni ou, moomu Jesus ga dilire kukara gouzuni ou.’ (Joh. 10:16; 17:16) Nampili ngoso, vantu vaKarunga kwa kara nepopero negameno. Mosesa kwa tjenge asi: “HOMPA, nyove epopero lyetu wa kere nkenye apa.” (Epis. 90:1) Ngapi Jehova ga kere “epopero” kovakareli vendi wovalimburukwi womoyiruwo yanare? Ngapi omu ga kara “epopero” kovantu vendi naina? Ntani ngapi nga kara “epopero” komeho?

3. Ngapi omu Episarome 90:1 ali tumbura Jehova, ntani morwasinke?

³ Bibeli kutuvatera tu kwate nawa egano yikara yaJehova. Pasihonena, Episarome 90:1 kutumbura Jehova asi “epopero lyetu.” Apa atu gazara epopero, ose kugazara evango omu mwa kara eharo nombili. Bibeli kutanta asi Jehova yige eharo. (1 Joh. 4:8) Ntani kutanta hena asi age Karunga gombili, ogu  a popere vakareli vendi wovalimburukwi. (Epis. 4:8) Pasihonena, tu konakoneni omu Jehova ga ruganenene kumwe naAbirahamu naIsaka naJakopo.

4, 5. Ngapi Jehova ga tungikire nokupopera Abirahamu?

⁴ Abirahamu nampo kwa lipulire eyi ga mu tanterere Jehova asi: “Tunda mo mosirongo seni nemekoro lyoge nemembo lyoguho, o ze kosirongo esi ngani ku likida.” Nye nonkango daJehova edi dina kukwama ko kwa hengagwidire Abirahamu: “Ame ngani ku ninke, ngo kare muhoko gomunene, ngani ku tungike, edina lyoge ngani li fumbure asi ngo ntungipire mo. Ame ngani tungika ava ngava ku tungika, ame ngani fingilira ava ngava ku fingilira.”—Gen. 12:1-3.

⁵ Nononkango odo, Jehova kwa kere epopero lyaAbirahamu noruvharo rwendi. (Gen. 26:1-6) Jehova kwa sikisire mo etumbwidiro lyendi. Pasihonena, age kwa keve Farawo hompa gwaEgipite nahompa Abimereki gwaGerara va dire kurugana yoyidona Sara naAbirahamu. Age kwa poperere Isaka naRebeka monkedi zokulifana. (Gen. 12:14-20; 20:1-14; 26:6-11) Bibeli kutanta asi Jehova “kapi ga sigire nampili gumwe a va hepeke, age nga tugumukire ohompa mwarwawo. Nga tanta asi: ‘Walye omu gumu vakereli vange ava na horowora, ndi asi omu hepeke vaporofete vange!’”—Epis. 105:14, 15.

6. Yisinke Isaka ga tanterere Jakopo a rugane, ntani ngapi omu Jakopo ga lizuvhire?

⁶ Vaporofete owo kwa kwatera mo mutekurwaAbirahamu Jakopo. Apa sa sikilire mo siruwo saJakopo sokukwara, oguhwe Isaka kwa tente asi: “Nokanunu si o kware mukadona goMukanani. Liwapaika o ze koMesopotamiya, kembo lyonyokokuru Betuwere, ngo ka kware po mukadona gumwe povana vahekuroge Rabani.” (Gen. 28:1, 2) Jakopo kwa limburukwire Isaka. Jakopo ta tundu mo moKanani omu va tungire, nokugenda gelike nokilometa mafere a ze kosirongo saHarani. (Gen. 28:10) Nampo ga lipulire asi: ‘Siruwo sokuhura kupi ngani ka kara ko? Hekurwange nga ka tambura nge nokukapa nge mukadi ogu ga hara Karunga ndi?’ Nye koyili yimwe eyi ya horokere poRusu, ure wonokilometa 100 kutunda ko Bereseba, eyi ya vaterere Jakopo a hageke kukara nosinka. Yininke musinke oyo?

7. Ngapi Karunga ga hengagwidire Jakopo kupitira monzodi?

 ⁷ PoRusu, Jehova kwa monekerere Jakopo monzodi, nokutanta asi: ‘Tara, ame poge na kara, ano ame hena ngani ku kunga nkenye oku ngo za, dogoro ngani ku rugwide mosirongo esi. Ame kapi ngani ku siga dogoro noku ngani sikisa mo eyi na ku tantera.’ (Gen. 28:15) Ee, omu tupu nonkango odo da vaterere nokuhengagwida Jakopo! Konyima zoyo, Jakopo ga kere nendindiro lyononkondo mokumona omu Jehova na sikisa mo etumbwidiro lyendi. Nsene wa siga embo lyeni nokukazuvhisira kosirongo sapeke, kuvhura o lizuvhe ngwendi moomu ga lizuvhire Jakopo. Yosili, wa limonena omu Jehova ga ku pakera mbili.

8, 9. Ngapi omu Jehova ga kere “epopero” lyaJakopo, ntani yisinke natu lirongera ko kweyi?

⁸ Apa Jakopo ga ka sikire koHarani, hekurwendi Rabani ga mu tambwire ano konyima ga ya mu pere Reya naRakera a kware. Mwaza siruwo Rabani kwa tekwire Jakopo momudona pokurundurura mfeto zendi yikando murongo. (Gen. 31:41, 42) Nampili ngoso, Jakopo kwa lididimikilire udona naunye owo, pokuhuguvara asi Jehova nga twikira kumupakera mbili, ano yimo ya horokere ngorooro! Apa Karunga ga tanterere Jakopo a tengure koKanani, age ana kara “noyiunda yoyinzi novapika nonongameru noyindongili.” (Gen. 30:43) Jakopo kwa pandwire Jehova nokukanderera asi: “Nkenda noulimburukwi naunye ou wa ruganena mukareli goge, kapi na u wapera, yeeyi apa na rutire ogu Jorodana, mburo zelike na simbire, ntaantani nyame ogu nonombunga mbali.”—Gen. 32:10.

⁹ Yihonena oyo kulikida usili wononkango daMosesa edi asi: “HOMPA, nyove epopero lyetu wa kere nkenye apa.” (Epis. 90:1) Jehova kapi ga runduruka, age simpe ga hara vakareli vendi wovalimburukwi nokuvapopera nokuvapakera mbili. (Jak. 1:17) Tanko tu ka yi konakone.

10. Morwasinke natu huguvarera asi Jehova nga twikira kukara “epopero” lyovakareli vendi?

¹⁰ Gazadara ko kosihorokwa esi: Ove kuna kara mompanguro o rwanese mugara gonondunge gononkondo. Age munayimpempa gomunene nomudipagi ntani ga kara novantu mouzuni naunye ava ava mu ruganene. Ngapi no lizuvha nsene mpanguro ozo zina pu? No lizuvha epopero ndi? Hawe! Ove ngo papara epopero. Mokulifana, ngovakareli vaJehova, ose kurwanesa nkore zondona zaJehova, Satana. (Resa Ehororo 12:17.) Satana kwa hetekera ko kuhagekesa vantu vaKarunga. Ya mu tompoka ndi? Hawe! Ose kuna kutwikira kuzuvhisira vantu navenye mouzuni, nye ngapi omu ayi tu vhulika oyo? Morwa Jehova yige “epopero” lyetu, unene po pomazuva aga gopouhura. (Resa Jesaya 54:14, 17.) Nsene tu dira kupulisira Satana a tu pukise, Jehova nga twikira kukara “epopero lyetu.”

11. Sirongwa musinke natu lirongera ko kwaAbirahamu naIsaka naJakopo?

¹¹ Ngesi tatu ka lirongera ko sirongwa hena simwe kwaAbirahamu naIsaka naJakopo. Nampili ngomu va tungire mosirongo saKanani, awo kapi ngava lihameke moyininke yoyidona. (Gen. 27:46) Kapi va hepere elikwamo lyere lyonompango va dive yoyiwa neyi yoyidona. Awo va yi divire eyi ga hara neyi ga nyenga Jehova. Awo va rugene paapa va hulira mokudira  kuhama kouzuni. Ee, sihonena musi sosiwa va tu tulira po! Ove kukondja mokuhonena vakareli ava wovalimburukwi vaJehova pokuhorowora nawa vakaume noyilihafeso ndi? Vamwe womombungakriste kuyilikida asi awo kulizuvha epopero mouzuni ou waSatana. Nsene yimo ngoso o lizuvhu, kanderera kwaJehova a ku vatere. Diworoka asi uzuni ou kwa hamena kwaSatana, age kwato eharo ntani kapi a tu pakere mbili.—2 Kol. 4:4; Efe. 2:1, 2.

12. (a) Ngapi omu Jehova a vatere vakareli vendi? (b) Ngapi omu o lizuvhu komawapaiko gangoso?

¹² Nsene kapi tuna hara Satana a tu pukise, twa hepa kuruganesa nawa mawapaiko aga atu gwana kwaJehova. Mawapaiko ogo kwa kwatera mo mapongo goSikriste noukareli wepata nehengagwido nevatero eli atu gwana kovakuronambunga yipo tu vhure kulididimikira maudigu meparu. (Efe. 4:8-12) Munazinyetugara George Gangas, ogu ga kere moMbungagendesi, kwa tjenge kuhamena kukara mokatji kovantu vaKarunga asi: “Apa ani kara mokatji kawo, ame kulizuvha epopero.” Nove yimo o lizuvhu ngoso ndi?

13. Sirongwa musinke somulyo natu lirongera mo metjangwa lyoVahebeli 11:13?

¹³ Sirongwa simwe somulyo natu lirongera ko kwaAbirahamu naIsaka naJakopo kuna kara sokudira kutjira kulisiga novantu womouzuni. Ngomu tuna yi resa  moparagarafu 1, awo ‘kwa litongwenene asi vageni novanayirongo pevhu.’ (Heb. 11:13) Ove kuyilikida asi wa lisiga novantu womouzuni ndi? Eyi kapisi ureru kuyirugana. Nye nevatero lyaKarunga nekwatesoko lyovanavazinyetu, kuvhura yi ku tompoke. Diworoka asi kapisi nyovelike. Navenye ava va hara kukarera Jehova kurwanesa Satana nouzuni ou! (Efe. 6:12) Nye kuvhura tu funde erwano olyo, nsene tu huguvara mwaJehova nokumutura a kare epopero lyetu.

14. “Sitata” musinke va ndindilire vakareli vaJehova?

¹⁴ Twa hepa kuhonena Abirahamu nokunwika komfeto zokomeho. (2 Kol. 4:18) Mupositoli Paurusa kwa tjenge asi Abirahamu “kwa ndindilire sitata esi sa kara nomatateko, ano musundi nomutateki gwaso, Karunga.” (Heb. 11:10) “Sitata” oso kuna kara Uhompa waKarunga. Abirahamu ga hepere kundindira “sitata” oso si wize. Ose kapi twa hepa kusindindira, morwa aso ngesi  kuna kupangera meguru. Ntani uporofete woBibeli kwa yi zeresa nawa-nawa asi ntaantani ngasi pangere evhu nalinye. Mparukiso zoge kuyilikida asi wa pura moUhompa owo ndi? Ove wa tura muhowo Uhompa meparu lyoge nokudira kuhama kouzuni ou ndi?—Resa 2 Peturusa 3:11, 12.

15. Yisinke yina kundindira ava va huguvara mouzuni ou?

¹⁵ Mouzuni ou, maudigu ngaga twikira kuligwederera komeho u wize uhura. (Mat. 24:7, 8) Apa udigu wounene ngau tameka, eparu ngali digopa unene. Mouzuni mudima, ngamu kara ezonauko nepiyagano, ano vantu ngava kankama. (Hab. 3:16, 17) Bibeli kutanta asi awo ngava kankama nokupapara epopero “momakombombo gomamanya gonondundu.” (Ehor. 6:15-17) Nye yi kare asi ekombombo ndi unangesefa ndi mbungapolitika, kapi ngayi va popera.

16. Ngapi twa hepa kutara mapongo gomombungakriste, ntani morwasinke?

¹⁶ Jehova nga tu popera posiruwo soudigu wounene. Ngwendi muporofete Habakuku, ose ngatu ‘hafa nokupembura, morwa Karunga yige Muparuli gwetu.’ (Hab. 3:18) Mononkedi musinke Jehova nga kara “epopero” lyetu posiruwo soudigu wounene? Kapi tuna diva omu ngayi kara. Nye tuna si huguvara asi vantu vaJehova ngava kwama mavyukiso gendi ngwendi Vaisraeli apa va tundire moEgipite. (Ehor. 7:9; resa Exodus 13:18.) Ngapi omu Jehova nga tu pa mavyukiso? Jehova nga ruganesa mbungakriste mokututantera eyi ngatu rugana. MwaJesaya kwa tumbura mo ‘nonzugo’ edi ngadi gava epopero kovantu vaKarunga. Nonzugo odo kwa tamba konombungakriste mouzuni mudima. (Resa Jesaya 26:20.) Ove kutara mapongo gomombungakriste asi mulyo ndi? Ove kutura pasirugana nkenye eyi a ku tantere Jehova kupitira mombungakriste ndi?—Heb. 13:17.

17. Ngapi omu Jehova ga kara “epopero” nampili kovakareli vendi wovalimburukwi ava va fa?

¹⁷ Jehova nga kara simpe “epopero” kovantu vendi wovalimburukwi nampili va fe ngesi komeho u wize udigu wounene. Monkedi musinke? Jehova kwa tanterere Mosesa kuhamena masimbi ogo gomalimburukwi asi: “Ame nyame Karunga . . . gwaAbirahamu naKarunga gwaIsaka naKarunga gwaJakopo.” (Ex. 3:6) Jesus kwa rugwilire nonkango odo nokugwederera ko asi: “Kapisi Karunga govafe, Karunga govanamwenyo, yeeyi navenye yige va kerera po nomwenyo.” (Ruk. 20:38) Vakareli wovalimburukwi ava va fa, Jehova kuvatara ngwendi vazuni morwa nga ka va vhumbura.—Muud. 7:1.

18. Ngapi omu Jehova nga kara “epopero” lyovantu vendi mouzuni woupe?

¹⁸ Mouzuni woupe, Jehova nga ka kara “epopero” lyovantu vendi monkedi zokulikarera. Ehororo 21:3 kutanta asi: “Tara, nzugo zaKarunga pozili povantu. Age ta ya tungu pwawo.” Jehova nga ruganesa Jesus Kristusa nga pangere evhu nomvhura eyovi. Kehagero lyonomvhura eyovi, Jesus nga ka sikisa mo sitambo sokuninka evhu li kare paradisa, makura nga ka gava Uhompa kwaKarunga Guhwe. (1 Kol. 15:28) Makura Jehova nga ka pangera vantu wokusikilira mo. Meho musi kouwa tuna kundindira! Tu honeneni vakareli vanare wovalimburukwi pokutura Jehova a kare “epopero lyetu” ngesi.