1, 2. (a) Morwasinke wa tulira po etokoro lyokukarera Karunga? (b) Mapuro musinke natu lipura kuhamena upingwa wetu wopampepo?

MAMILIYONA govantu kwa tura po etokoro lyewa lyokukarera Jehova Karunga nokukwama sihonena saJesus. (Mat. 16:24; 1 Pet. 2:21) Kapi atu tara eligawo lyetu kwaKarunga ngwendi kwato mulyo. Etokoro lyetu kapi lya tundilira tupu kediwo lyesesu lyomatjangwa nye kokulironga nawa-nawa Nonkango daKarunga. Morwa eyi, ose kwa lironga mauzera gomanzi gokunkondopeka epuro kuhamena upingwa ou nga gava Jehova kowo ‘va mu diva nogu ga tuma Jesus Kristusa.’—Joh. 17:3; Rom. 12:2.

² Mokutwikira kukara nelikwatakano lyewa naGuhyetu gemeguru ngoVakriste, twa hepa kutura po matokoro aga naga mu hafesa. Sirongwa esi tasi ka zogera mapuro aga: Yisinke upingwa wetu? Ngapi omu natu u tara? Ngapi omu natu divilisa asi tu u gwane? Yisinke nayi tu vatera tu ture po matokoro gomawa?

3. Upingwa musinke ngava ka gwana (a) vagwavekwa ntani (b) ‘nononzwi dapeke’?

³ Vakriste wovasesu tupu va kara nendindiro lyokukagwana “upingwa ou au dili kuzonauka po ndi u nyate ndi asi u hage,” awo wokukapangera kumwe naKristusa meguru. (1 Pet. 1:3, 4) Mokukagwana upingwa owo va hepa ‘kuvahampurukurura.’ (Joh. 3:1-3) Upingwa musinke womamiliyona ‘gononzwi dapeke’ daJesus, edi adi kwatesa ko vasikuli vendi wovagwavekwa mokuzuvhisa mbudi zongwa zoUhompa waKarunga? (Joh. 10:16) Nonzwi dapeke ngadi ka gwana upingwa ou ga zumbanesere Adamu naEva, mwenyo gwanarunye pevhu moparadisa mokudira  ruhepo nonomfa noruguwo. (Ehor. 21:1-4) Yiyo Jesus ga tumbwidilire munamahaka gwina ga fire nendi asi: “Yosili nina kukutantera naina asi, ngo ka kara kumwe name moParadisa.”—Ruk. 23:43, NW.

4.Mauwa musinke atu hafere?

⁴ Nampili ngesi, ose kuhafera maruha gamwe goupingwa wetu. Morwa ose kulikida epuro ‘mwaJesus Kristusa ogu ga tu zowora,’ yipo nye twa karera nombili zomomutjima nelikwakatakano lyenene naKarunga. (Rom. 3:23-25) Ose twa kwata nawa egano matumbwidiro gomawa gomoNonkango daKarunga. Ntani hena, kukara ruha rovanavazinyetu uzuni mudima kuturetera ruhafo rorunene. Azo mfumwa zonene mokukara gumwe goNombangi daJehova. Eyi yiyo atu haferere upingwa wetu!

5. Yisinke ga hetekera ko Satana kurugana vantu vaKarunga, ntani yisinke nayi tu vatera tu kondjese makoto gendi?

⁵ Mokukwaterera koupingwa wetu, twa hepa kuvangarara komakoto gaSatana. Satana kwa hetekera ko kupukisa vantu vaKarunga va ture po matokoro aga naga vhura kuzonagwisa po upingwa wawo. (Num. 25:1-3, 9) Mokudiva asi uhura pepi, Satana kwa kukondja unene mokutupukisa. (Resa Ehororo 12:12, 17.) ‘Mokukondjesa makoto goumbudi goMuzonaguli,’ twa hepa kutwikira kutara upingwa wetu asi mulyo. (Efe. 6:11) Kuhamena eyi, sihonena serondoro samunwaIsaka, Esau, kutuvatera tu tare upingwa wetu asi mulyo.

6, 7. Yilye Esau, ntani upingwa musinke ngano ga gwene?

⁶ Konyara nomvhura 4 000 da ka pita, Rebeka ga hampurukilire Isaka vamapange, Esau namumbyendi Jakopo. Ngomu vamapange va kulire, awo kwa lisigire moyikara nomoyirugana yawo. ‘Esau ta kara mukongo mwene-mwene, mugara ga here wiza. Ano Jakopo kwa kere mugara gomuwa gokukara membo.’ (Gen. 25:27) Mutoroki goBibeli Robert Alter kwa tanta asi nkango zoRuhebeli va toroka “muwa,” kuvhura kutanta asi “ulimburukwi ndi kudira unzoni.”

⁷ Apa Esau naJakopo va kere nonomvhura 15, zinyakurwawo Abirahamu yipo ga fire, nye etumbwidiro lyaJehova kwaAbirahamu kapi lya hege. Konyima, Jehova ga rugurukire hena etumbwidiro olyo kwaIsaka, pokutanta asi yirongo nayinye ndi nomuhoko nadinye depevhu nga di tungikira moruvharo rwaAbirahamu. (Resa Genesis 26:3-5.) Etumbwidiro olyo kwa likidire asi Mesiyasa, ‘ruvharo’ oru va tumbura mwaGenesis 3:15, ngaru tundilira moruvharo rwaAbirahamu. Ngombeli zaIsaka, Esau yige lya tumbukilire etumbwidiro olyo. Awo kwa kere upingwa wouwa ou ngano ga gwene Esau! Ga u tere asi mulyo ndi?

8, 9. (a) Etokoro musinke ga tulire po Esau kuhamena upingwa wendi? (b) Konyima zonomvhura dongandi, yisinke ga dimbwilire Esau kuhamena etokoro lyendi, ntani ngapi omu ya mu kundamene?

⁸ Ezuva limwe apa Esau ga tundire mowiza, ta ya gwana Jakopo ana ‘mana kutereka nondya.’ Esau makura ta tantere Jakopo asi: “Na kanderere, pe nge ni lye mo moyo yoyigeha mokayiga koge, morwa na roroka unene.” Jakopo ta limburura asi: “Muhowo ntudi to randesa nge ukurona woge.” Etokoro musinke ga tulire po Esau? Esau kwa limbwilire asi: “Ukurona wange yinke nau kwafa nge?” Esau kwa horowere po nondya mevango lyoumbeli wendi! Mokunkondopeka elizuvhasano olyo lyokurandesa ukurona, Jakopo kwa sininikire Esau asi: “Ganena nge tanko.” Ga hana kulikata-kata, Esau ta randesa ukurona wendi. Konyima zoyo, “Jakopo makura ta pe Esau mboroto norupwihira romakunde. Age makura ta li oku ta nu,  ta kuta ta ka za. Yimo nye ga swawisire Esau ngoso ukurona wendi.”—Gen. 25:29-34.

⁹ Konyima zonomvhura dongandi, apa Isaka ga kere pepi nokufa, Rebeka yipo ga tulire po mawapaiko gokudivilisa asi Jakopo a gwane ukurona waEsau. Apa Esau ga dimbwilire etokoro lyedona eli ga tulire po, yipo ga likwamberere Isaka asi: “Tungikeni nge name, tate! . . . Kapi muna hupisa po etungiko limwe?” Apa Isaka ga tente asi kapi ta vhuru kutjindja etungiko eli ana gava nare kwaJakopo, “Esau makura ta ziguruka kulira.”—Gen. 27:30-38.

10. Ngapi omu Karunga ga tere Esau naJakopo, ntani morwasinke?

¹⁰ Nkareso musinke zaEsau ga likida Matjangwa? Age kwa likidire asi kuhafesa madowo gendi gopanyama kwa kere nomulyo unene kwendi kupitakana matungiko gokomeho aga ngano ga tundilire koupingwa wendi. Esau kapi ga likidire rupandu koukurona wendi ntani kapi ga here Karunga. Ntani hena, Esau kapi ga gazarere omu yirugana yendi ngayi kundama ruvharo rwendi. Mokulisiga, Jakopo kwa likidire rupandu koupingwa wendi. Pasihonena, Jakopo kwa tambwire mavyukiso govakurona vendi gokuhamena kuhorowora mukadi. (Gen. 27:46–28:3) Morwa Jakopo ga tulire po etokoro eli lya hepere elididimikiro nelizambero, age ga ya kere zinyakurwa Mesiyasa. Ngapi Karunga ga tere Esau naJakopo? Kupitira momuporofete Marakiya, Jehova kwa uyungire asi: “Ame kwa hara po Jakopo noruvharo rwendi yiyo na nyenga Esau noruvharo rwendi.”—Mara. 1:2, 3.

11. (a) Morwasinke sihonena saEsau sa karera nomulyo koVakriste? (b) Morwasinke Paurusa ga kwatakanesere kudira kukuruka noyirugana yaEsau?

¹¹ Eyi za uyunga ko Bibeli kuhamena Esau mulyo koVakriste naina ndi? Nhi, mulyo. Mupositoli Paurusa kwa rondwere vapuli vakwawo asi mokatji kawo mwa ha “kara gokudira kukuruka ndi munzoni ngwendi Esau, ogu ga randesere po umbeli wendi konondya domuzuhwa gezuva limwe tupu.” (Heb. 12:16) Erondoro eli simpe mulyo koVakriste. Twa hepa kutwikira kulikida rupandu koyininke yokupongoka yipo madowo gopanyama ga dire kutufunda tu dire kuzumbanesa upingwa wetu wopampepo. Morwasinke Paurusa ga kwatakanesere kudira kukuruka noyirugana yaEsau? Kukara nedowo lyopanyama ngwendi Esau ayo kuninkisa muntu a dire kutura muhowo yininke yokupongoka.

12. (a) Ngapi omu Satana a tu ninkisa tu gwire momaheteko? (b) Gava yihonena yomoMatjangwa eyi nayi tu vatera nsene kuna kutura po matokoro gomadigu.

¹² Ngovakareli vaJehova, ose kapi atu  papara maukaro aga naga tu twaredesa tu gwire monkareso zoruhonda. Nye, ose kukanderera asi Jehova Karunga ga ha tu pulisira tu gwire meheteko nsene gumwe kuna kutuzeda tu dire kumulimburukwa. (Mat. 6:13) Nye Satana nkenye apa kuhetekera ko kuzonagwisa po elikwatakano lyetu naKarunga ngomu tuna kukondja kukwaterera koulimburukwi wetu mouzuni ou woudona. (Efe. 6:12) Ngakarunga gouzuni ou woudona, Muzonaguli ga diva omu a ruganesa madowo getu gopanyama pokutuninkisa tu gwire momaheteko aga ga hwa kugwana vantu navenye. (1 Kol. 10:8, 13) Pasihonena, tu ninke asi tuna kara moukaro ou nau tu pa mpito zokuhafesa madowo getu pokuhondera. Etokoro musinke ngo tura po? Ngo kara ngwendi Esau nokutanta asi: ‘Pe nge!’ Ndi ngo nyokera po eheteko nokuduka ngwendi munwaJakopo Josefa, ogu ga hetekere mukadaPotifara?—Resa Genesis 39:10-12.

13. (a) Ngapi omu wovanzi naina va kara ngwendi Josefa, nye ngapi omu vamwe va kara ngwendi Esau? (b) Mokudira kukara ngwendi Esau, yisinke twa hepa kurugana?

¹³ Vanavazinyetu wovanzi kwa ligwanekera nomaukaro omu va hepere kuhorowora kukara ngwendi Esau ndi Josefa. Wovanzi kwa tura po matokoro gomawa nokuhafesa mutjima gwaJehova. (Yis. 27:11) Pokuligwanekera nomaheteko, vapuli vakwetetu vamwe kwa horowora kukara ngwendi Esau pokutura mosiponga upingwa wawo wopampepo. Sinzi sonompanguro nomagusomo mombunga kuhorokera morwa kuhondera. Ee, omu tupu ya kara nomulyo asi tu wapaike nomutjima detu ngesi komeho tu ka ligwanekere noukaro ou nau heteka ulimburukwi wetu! (Epis. 78:8) Kuvhura tu guse nontambo mbali edi nadi tu popera komaheteko nokutuvatera tu ture po matokoro gomawa.

14. Mapuro musinke natu gazadara ko aga naga tu vatera tu ‘nyenge udona tu hame kouwa’?

¹⁴ Ntambo zokuhova kwa kwatera mo kugazadara ko yitundwamo yoyirugana yetu. Rupandu rwetu koupingwa wetu wopampepo kwa korera keharo lyetu kwaJehova, Mugavi goupingwa owo. Nsene twa hara muntu kapi ngatu hara kumukoresa. Mevango lyoyo, ngatu kondjera kumuhafesa. Yipo nye, ya wapa tu gazadare ko omu yitundwamo nayi tu kundama nava wopeke nsene tu hondera. Twa hepa kulipura asi: ‘Ngapi omu yirugana yange yokunyata nayi kundama elikwatakano lyange naJehova? Ngapi omu ngayi kundama epata lyange? Ntani ngapi omu ngayi kundama vanavazinyetu mombungakriste? Kuvhura yi va pukisise ndi?’ (Rom. 14:21) Kuvhura hena tu lipure asi: ‘Etokoro lyange lyokuhafera madowo gomadona pokaruwogona kuvhura li retere nge kukora ndi? Nina hara kukara ngwendi Esau, nokuziguruka kulira apa ngani hepa morwa yirugana yange ndi?’ (Heb. 12:17) Kugazadara ko komapuro gangoso ngayi tu vatera tu ‘nyenge udona tu hame kouwa.’ (Rom. 12:9) Unene po eharo lyetu lyokuhara Jehova ngali tu tumangeda tu kwaterere koupingwa wetu.—Epis. 73:28.

15. Yisinke ngayi nkondopeka etokomeno lyetu lyokunyokera po eyi nayi zonagura elikwatakano lyetu naJehova?

¹⁵ Ntambo zouvali kwa kwatera mo kunkondopeka etokomeno lyetu. Jehova kwa tu tulira po mawapaiko gomanzi mokunkondopeka etokomeno lyetu lyokunyokera po yininke yomouzuni eyi nayi zonagura elikwatakano lyetu nendi. Mawapaiko ogo kwa kwatera mo elirongo lyoBibeli nomapongo goSikriste noyirugana yokuzuvhisa nekanderero.  (1 Kol. 15:58) Nkenye apa atu kanderere kwaJehova nokulihameka moyirugana yokuzuvhisa, ose ngoso kuna kunkondopeka etokomeno lyetu lyokunyokera po maheteko. (Resa 1 Timoteusa 6:12, 19.) Kunkondopeka etokomeno lyetu kwa korera melituromo lyetu. (Gar. 6:7) Eyi kwa yi didilika megaununo lyauvali lyoYisewe.

16, 17. Ngapi nayi tu tompoka mokugwana nondunge yipo tu ture po matokoro gomawa?

¹⁶ Yisewe egaununo 2 kutukorangeda tu gwane unongo nonondunge. Mauhwi ogo kutuvatera tu horowore pokatji keyi yoyiwa neyi yoyidona ntani pokatji kokulipangera nokudira kulipangera. Nye mokututompoka oyo, kwa korera metokomeno lyetu. Mokunkondopeka usili ou, Bibeli kwa tanta asi: ‘Lironga eyi nina kukuronga, munwange gomugara, narumwe si asi o divare eyi nina kukutantera asi yiyo o rugana. O purakene kweyi younongo, to kambadara kuyikwata egano. Nhi, o likwambere unongo to lihenge nondunge. O u papare unene moomu o papara sisiliveli nemona lyokuhoreka. Nsene ngo yi rugana, ngo diva asi yinke ayi tanta yokutjira HOMPA, ngo ragope mokulironga yokuhamena kwaKarunga. HOMPA yige a gava unongo; kwendi yiko aku tundu ediwo nonondunge.’—Yis. 2:1-6.

¹⁷ Yosili, mokututompoka tu gwane nondunge edi da hepa po mokutura po matokoro gomawa kwa korera mokusikisa mo yihepwa eyi va tumbura moYisewe. Kuvhura yi tu tompoke mokunyokera po maheteko nsene tu pulisira nonkango daJehova di rundurure magazaro getu, nsene tu kovekeda kuhundira evyukiso lyaKarunga, ntani nsene tu twikira kupapara ediwo moomu ava papara emona lyokuhoreka.

18. Yisinke ono tokomene kurugana, ntani morwasinke?

¹⁸ Jehova kugava ediwo nonondunge nomayere ntani nounongo kowo ava kondjo mokuyipapara. Moomu tuna kuyipapara nokuyiruganesa yimo hena ngatu hedera pepi noMugavi gwayo, Jehova. Ngoyitundwamo, elikwatakano lyetu lyenene naJehova Karunga ngali tu popero apa ngatu ligwanekera nomaheteko. Kuhedera pepi naJehova nokumulimburukwa ngayi tu popera kokurugana yininke yoyidona. (Epis. 25:14; Jak. 4:8) Ngano ukaume wetu naJehova nokusikisa mo unongo wendi yi tu tumangede natuvenye tu twikire kutura po matokoro aga ngaga hafesa mutjima gwaJehova nokugamena upingwa wetu!