BIBELI za yi zeresa nawa-nawa asi: ‘Mugara ga hepa kuhara mukadendi moomu ga lihara mwene.’ Mokulifana, ‘mukadi a fumadeke yendi.’ Navenye va hepa kusikisa mo yitumbukira yawo ‘ngorutu rumwe.’ (Efe. 5:33; Gen. 2:23, 24) Mwaza siruwo, eharo lyawo ngovalikwali kuyankondopara unene. Elikwatakano lyawo kuvhura kulihetakanesa konondandani doyitji yivali edi da likwatakana kumwe. Mugara nomukadi kuyalikwatakana kumwe nokukara nomalizuvho gokulifana.

Nye ngapi nsene mugara ndi mukadi a fa? Makura elikwatakano olyo kuteka po. Mulikwali ogo ana kara po kumusigira kukora kokunene nomukuma ntani kuvhura hena kulizuvha unzoni ndi ehandu. Monomvhura 58 domononkwara dendi, Daniella ga divire wovanzi ava va fisa valikwali vawo. * Nye konyima zapa mugara gwendi ga fire, age kwa tente asi: “Kapi na kwete egano malizuvho gokufisa mulikwali dogoro noku na ya fisire mugara gwange ntani na yi kwete egano.”

Vapapali nombudi vamwe kwa tanta asi kwato kukora kwa pitakana kokuzumbanesa mulikwali monomfa. Sinzi sava va fisa valikwali vawo kuyikwatesa. Pana piti nomvhura dononzi kutunda apa mugara gwaMillie ga fire. Mokusingonona eparu lyendi ngomufisayendi, age kwa tanta asi: “Ame kulizuvha ngwendi sirema.” Age kwa tembe komalizuvho gendi aga ga kere nago apa ga fisire mugara gwendi gonomvhura 25.

 Susan nga lizuvhu asi vafisavayawo ava ngava guwu nomvhura dononzi morwa kufisa valikwali vawo, ngava pitakanesa kuguva. Makura mugara gwendi gonomvhura 38 yipo ga fire. Age kwa tanta asi nomvhura 20 da ka pita nye “ame simpe kumugazara nkenye ezuva.” Nkenye apa age kulira morwa kumurongora unene.

Bibeli kwa yi pameka asi kukora kokufisa mulikwali kudona unene ntani kapi a kuhaga usimbu. Apa Sara ga fire, mugara gwendi Abirahamu ‘kwa lilire’ nokuguva unene. (Gen. 23:1, 2) Nampili ngomu ga pulire mevhumbuko, Abirahamu kwa kere noruguwo rorunene apa ga fire mulikwali gwendi. (Heb. 11:17-19) Konyima zonomfa daRakera, Jakopo kapi ga divarere usimbu mukadendi. Age nkenye apa nga uyunga novana vendi kuhamena Rakera.—Gen. 44:27; 48:7.

Yisinke natu lirongera ko koyihonena eyi yomoMatjangwa? Rorunzi, ruguwo rovafisavayawo kugusa nomvhura dononzi. Twa ha tara ruguwo nokulira kwawo ngwendi asi kapi va kara nononkondo nye twa hepa kuyitara ngoyitundwamo yokufisa valikwali vawo. Kuvhura va hepe kuvalikida nkenda nevatero lyetu nkenye apa.

Eparu lyomufisayendi kapisi ngwendi lyomudike. Konyima zonomvhura dongandi mononkwara, mugara kuyadiva omu na hengagwida mukadendi nokumuninka a hafe nsene ana guwu ndi kapi ana kulizuvha nawa. Nsene mugara gwendi ana fu, gokumuhengagwida nokumulikida eharo kapi hena a kara po. Mokulifana, mukadi apa a kara siruwo mononkwara, age kudiva omu na ninka mugara gwendi a lizuvhe ehafo negameno. Nonkango dendi donongwa neharo lyendi nokupakera mbili yihepwa yayendi mulyo unene. Nsene a fa, mugara gwendi ta mu rongora unene. Vamwe ava ava fisa valikwali vawo, kapi ava kara hena nehuguvaro lyokomeho. Nompango musinke doBibeli nadi va vatera va kare noruhafo negameno?

Bibeli kutanta asi: “Yipo nye nomu dilira kulipakera sinka kweyi yomungura, yeeyi olyo lyomungura nalyo nayalyo. Nkenye ezuva kwa kara nayalyo.” (Mat. 6:34) Nonkango odo daJesus kwa tamba unene po koyihepwa yopanyama, nye da vatera wovanzi ava va fisa vahali vawo va likidimikire. Konyima zomakwedi gongandi zapa ga fire mukadendi, Charles kwa tjenge asi: “Ruguwo rokurongora Monique simpe kuna ligwederera, ano poyiruwo yimwe kumoneka ngwendi kuna kudida unene. Nye, ame nayi dimburura asi yimo ngorooro ya kara ntani ngomu sina kupita siruwo ruguwo ngaru litura.”

Yimo, ‘ngomu sa pitire siruwo’ Charles ga hepere kulididimikira. Ngapi omu ga vhulire kuyirugana? Age kwa tanta asi: “Nevatero lyaJehova ame kwa yi tere asi nkenye ezuva kwa kara nayalyo.” Charles kapi ga pulisilire ruguwo ru mu dompese. Ruguwo rwendi kapi rwa dongonokere po tupu ezuva limwe ndi ru mu dininine po. Nsene wa fisa mulikwali goge, hetekera ko kuyitara asi nkenye ezuva kwa kara nayalyo. Kapi to diva asi mungura ekorangedo musinke ngo gwana.

 Nomfa kapi da kere sitambo saJehova. Nye ado ruha ‘royirugana yoMuzonaguli.’ (1 Joh. 3:8; Rom. 6:23) Satana kuruganesa nomfa yipo vantu wovanzi va kare moupika wetjiro lyonomfa ntani va hana ehuguvaro. (Heb. 2:14, 15) Satana kumuhafesa apa vantu ava dili kugwana ruhafo meparu, nampili va kare nehuguvaro lyomouzuni woupe waKarunga. Yipo nye, ruguwo oru a lizuvhu mulikwali ogu ga fisa kuna kara yitundwamo yonzo zaAdamu ntani makoto gaSatana. (Rom. 5:12) Jehova nga ka gusa po yitundwamo eyi ga retesa po Satana, pokukahagekesa po sirwiso sonyanya, nomfa. Sinzi sava va gwana emanguruko koutjirwe ou ga retesa po Satana kuna kara ava va fisa valikwali vawo ngwendi nyove.

Kuhamena ava ngava gwana evhumbuko apa pevhu, awo ngava ka hafera elikwatakano lyanarunye. Gazadara ko kuhamena vakurona ava va fa nare ava ngava ka tengwidira keparu nokukakara vana sikilire mo kumwe novana vawo novatekuru vawo. Ukurupe ngava ka u gusa po. Vantu vantaantani ngava ka lironga kutara vantu ava va fa nare monkedi zapeke nomu vana kuvatara naina ndi? Twa yi pura asi marunduruko gangoso nga ka kara ruha rokuwapukurura malikwatakano govantu ndi?

Pwa kara mapuro gomanzi aga natu vhura kulipura kuhamena ava ngava ka vhumbura, ngwendi ava va fisa valikwali vawo kupitakana pwagumwe. Vasadukayi va pulire epuro kuhamena  mukadi ogu ga fisire mugara gwendi gokuhova nogu gwauvali dogoro gwautano-nauvali. (Ruk. 20:27-33) Elikwatakano musinke ngava ka kara nalyo pevhumbuko? Kapi tuna diva, ntani kapisi hepero kugazarera ndi yi tu pe sinka yininke yangoso. Ose twa hepa tupu kuhuguvara mwaKarunga. Sininke simwe twa hepa kudiva seesi asi, nkenye eyi nga ka rugana Jehova komeho ngayi ka kara yoyiwa.

Usili wokuzera womoNonkango daKarunga wou asi vafe ngava ka va vhumbura. Yihorokwa yomoBibeli yevhumbuko kugava ehuguvaro asi ‘navenye ava va kara monontoko, ngava pwaga mo.’ (Joh. 5:28, 29) Vantu ava ngava paruka posiruwo oso, ngava kara noruhafo ngomu ngava ka gwanekera nava ngava vhumbura. Nye kapi tatu vhuru kukwata egano ruhafo oru ngava ka lizuvha ava ngava ka vhumbura.

Ngomu vafe ngava ka va vhumbura, vantu ngava ka kara noruhafo oru rwa dira kukara po rumwe. Mamiliyona govafe ngava ka kara hena nomwenyo. (Mar. 5:39-42; Ehor. 20:13) Kuteda ko kuhamena meho zongwa ezi, kuvhura kuhengagwida navenye ava va fisa vahali vawo.

Kweli gumwe nga ka guva morwa vafe vana vhumbuka ndi? Bibeli kulimburura asi kwato. Kuliza naJesaya 25:8, Jehova nga ka “hanagura po nomfa dogoro narunye!” Eyi kwa kwatera mo kukagusa po ruguwo oru adi retesa po nomfa morwa muporofete kwa twikira ko asi Jehova ‘nga kokota navenye mahodi.’ Nsene ove kuna guwu morwa kufisa mulikwali goge, evhumbuko ngali ka ku retera ruhafo.

Kwato muntu na vhura kukwata momunene egano eyi Karunga nga ka rugana mouzuni woupe. Jehova kwa tanta asi: “Moomu lya likara eguru ure nevhu, nononzira dange nomagazaro gange yimo ga likara ure naga geni.” (Jes. 55:9) Etumbwidiro lyaJesus kuhamena evhumbuko kutupa mpito zokuhuguvara mwaJehova, ngwendi Abirahamu. Sininke somulyo ga hepa nkenye Mukriste ngesi kuna kara sokurugana eyi ana hepa  ko Karunga kwetu ntani ‘nokuwapera uzuni wokomeho’ kumwe nava ngava ka vhumbura.—Ruk. 20:35.

Mevango lyokukara nosinka, tunga po ehuguvaro. Kuliza nomutaro govantu, ehuguvaro lyokomeho kuna kara tupu ngwendi nzodi. Nye Jehova kwa tu pa ehuguvaro lyewa. Kapi tatu vhuru kudiva nawa-nawa omu Jehova nga ka sikisa mo yihepwa yetu nayinye, nye kapisi tu kare nomasinganyeko. Mupositoli Paurusa kwa tjenge asi: “Nsene o mona eyi wa ndindira, patupu hena endindiro. Yeeyi yilyogu a ndindire eyi ana kumona? Ano nsene tu huguvara eyi tuna dili kumona, kuyindindira nedidimiko.” (Rom. 8:24, 25) Kuhuguvara unene momatumbwidiro gaKarunga kutuvatera tu kare nedidimiko. Kupitira medidimiko, ngo limonena meho zoruhafo omu Jehova nga ka ku pa “eyi gwa tokomena mutjima goge.” Age nga ‘kutika nayinye moufenkenda wendi.’—Epis. 37:4; 145:16; Ruk. 21:19.

Apa nomfa daJesus da hederere pepi, vapositoli vendi va kere nosinka. Jesus kwa va hengagwidire nononkango edi asi: “Gwa ha mu pwaga. Huguvareni Karunga oku hena mu huguvare nge ame.” Age kwa va tanterere asi: “Kapi na kumusiga mu kare nonsigwe, nye tani wiza hena kweni.” (Joh. 14:1-4, 18, 27) Nonkango dendi kwa pere vasikuli vendi wovagwavekwa konda zokukara nehuguvaro nelididimiko monomvhura nadinye dononzi. Ava vana kundindira nononkondo mokukamona vahali vawo ava ngava ka vhumbuka kapisi hepero va kare nosinka. Jehova naMunwendi kapi ngava va sigilira meguwo. Kara nehuguvaro asi yiyo tupu kukahoroka!