Zende koyikaramo

Zende koyikaramo

‘One nyone Nombangi dange’

‘One nyone Nombangi dange’

“Karunga ta tanta asi: ‘One nyone nondipo [ndi nombangi] dange.’”—JES. 43:8, 10.

1, 2. (a) Yisinke ayi tanta kukara mbangi, ntani ngapi omu ya sumpira vagavimbudi womouzuni? (b) Morwasinke Jehova a dili kuruganesa vagavimbudi womouzuni?

YISINKE ayi tanta kukara mbangi? Bukenkango zimwe kwa faturura asi: “Mbangi kuna kara muntu ogu a mono sihorokwa ntani nokutanta eyi yina horoka.” Pasihonena, mositata saPietermaritzburg mosirongo saAfrika Mbindakano, saitunga ezi ava tumbura asi The Witness kwa tameka kuzipwagesa nomvhura 160 da ka pita. Mokumona asi sitambo sosaitunga ozo sokurapota usili woyihorokwa eyi ayi horoka mouzuni, edina olyo kwa liza nosaitunga ozo. Gumwe govatotesi po wosaitunga ozo kwa gene asi azo ngazi rapota “usili naunye, ntani kwato hena yimwe yapeke, nye usili.”

2 Nye vagavimbudi womouzuni kwa horeka ndi kwa pirura mausili gomulyo gokuhamena vantu. Eyi ya liza neyi ga uyungire Karunga munakondo nadinye kupitira momuporofete gwendi Hesekiyeli asi: “Nomuhoko ngadi dive asi, ame nyamelike” Jehova. (Hes. 39:7) Mupangeli gwanayinye gouzuni mudima kapi a ruganesa vagavimbudi womouzuni. Age ga kara noNombangi dendi konyara dokusika pomamiliyona ntantatu edi adi tantere nomuhoko nadinye kuhamena eyi ga rugene neyi nga ka ruganena vantu komeho. Pokutura muhowo sirugana esi, ose kugava umbangi wedina eli ga tu pa Karunga gwetu, ngomu va yi  tumbura mwaJesaya 43:10 asi: “One nyone nondipo dange; ame kwa ku horowora o kare mukereli gwange.”

3, 4. (a) Mvhura musinke va tambwire Valirongi woBibeli edina lyepe, ntani ngapi omu va lizuvhire? (Tara efano pepenuno 23.) (b) Mapuro musinke natu ka zogera?

3 Aso situmbukira sosinene kusimba edina Jehova, morwa age “Hompa gwanarunye,” ogu ga tanta asi: “Eli yilyo edina lyange lyanarunye, alyo yilyo sidiworokeso sange somaruvharo geni nagenye.” (1 Tim. 1:17; Ex. 3:15; hetakanesa Muudisi 2:16.) Valirongi woBibeli kwa tambwire edina Nombangi daJehova 1931. Konyima zoyo, nombilive dononzi dokulikida rupandu kwa di pwagesere mosifo soruhungu. Mbilive zimwe zokutunda kombungakriste zomoKanada kwa tente asi: “Ayo kutuhafesa mokututumbura asi ‘Nombangi daJehova,’ ntani eyi kunkondopeka etokomeno lyetu lyokuparuka kuliza nedina lyetu lyepe.”

4 Ngapi omu no likida rupandu roge kositumbukira sokusimba edina lyaKarunga? Kuvhura o faturure eyi Jehova atu tumbwire asi Nombangi dendi ngomu atu yi resa mwaJesaya ndi?

NOMBANGI DAKARUNGA MOSIRUWO SANARE

5, 6. (a) Monkedi musinke vakurona woVaisraeli va geve umbangi kuhamena Jehova? (b) Yisinke hena va pangerere vakurona va rugane, ntani morwasinke yina karere nomulyo kovakurona vanaina?

5 Momazuva gaJesaya, Jehova kwa tere muhoko nagunye goVaisraeli ‘ngomukareli’ gwendi, ano nkenye Muisraeli ‘ngombangi’ zendi. (Jes. 43:10) Nkedi zimwe omu vakurona woVaisraeli va geve umbangi kuna kara pokuronga vana vawo kuhamena eyi ga ruganenene Karunga vazinyakurwawo. Pasihonena, apa va gwene mavyukiso omu nava dana Paska zankenye mvhura, vantu kwa va tanterere asi: “Nsene vana veni ngava mu pura asi: ‘Nkedi musinke ezi?’ tanteni asi: ‘Nzambo zoPaska zaHOMPA ogu ga  pitakanene mambo goVaisraeli, apa ga di va sere Vaegipite, nye mambo getu ga ga parwire.’” (Ex. 12:26, 27) Vakurona owo nampo kwa fatwililire vana vawo asi apa ga zire Mosesa komupangeli gwaEgipite nokukahundira epulisiro asi a sige Vaisraeli va ka zambere Jehova momburundu, Farawo kwa limbwilire asi: “Eraka lyaHompa ke eli nani purakena ame, ni sige Israeli a ze.” (Ex. 5:2) Vakurona va hepere hena kutantera vana vawo kuhamena mahepeko murongo ntani napa Vaisraeli va zowokere kovakwayita woVaegipite pEfuta lyEgeha, eyi ya likidire Farawo novantu navenye asi Jehova yige Munankondo nadinye. Ntani muhoko goVaisraeli kwa kere nombangi edi da mwene asi Jehova yige Karunga gosili ntani Musikisimo gomatumbwidiro.

6 Vaisraeli ava va tambwire situmbukira sokusimba edina Jehova va vhulire kutantera ko hena vanayirongo ava va ya kere vapika momambo gawo. Awo hena kwa va korangedere va deure vana vawo va sikise mo nompango daKarunga dokupongoka mwanayinye eyi ngava rugana meparu. Jehova kwa tente asi: “Omu kare vapongoki, yeeyi ame ni mupongoki. Ame nyame HOMPA Karunga gweni.” (Lev. 19:2; Deut. 6:6, 7) Esi kuna kara sihonena sosiwa kovakurona woVakriste naina ava nawo va hepa kuronga vana vawo nompango daJehova dokupongoka, ano eyi ngayi va vatera va yererepeke edina lyaKarunga!—Resa Yisewe 1:8; Vaefeso 6:4.

Kuronga vana vetu kuhamena Jehova kureta mfumwa kedina lyendi (Tara paragarafu 5, 6)

7. (a) Apa Vaisraeli ngava limburukwa kwaJehova, ngapi omu ya kundamene nomuhoko edi dava kundurukidire? (b) Situmbukira musinke va kara naso navenye ava va simba edina lyaKarunga?

7 Yipo nye, apa Vaisraeli va kere simpe valimburukwi, awo kwa geve umbangi kuhamena edina lyaKarunga. Awo kwa va tanterere asi: “Nomuhoko nadinye depevhu ngadi dive asi, HOMPA yige ga mu horowora, mu kare mbunga zamwene, makura ngadi mu tjire.” (Deut. 28:10) Nampili ngoso, Vaisraeli kapi ngava limburukwa. Poyiruwo noyiruwo awo ngava kerere yikarunga eyi ngava rugana vantu. Ntani hena, awo kwa ya kere nonyanya pokuzamba vana vawo nokuhepeka nohepwe, ngwendi vakarunga woVakanani ava ngava karere. Aso sirongwa somulyo unene kwetu ava atu kondjere mokukara vapongoki pokuhonena Mupongoki gomunene, gedina eli twa simba.

“TARENI YOYIPE EYI NANI KA RUGANA”

8. Sirugana musinke ga gwene Jesaya kwaJehova, ntani ngapi omu ga lizuvhire?

8 Jehova kwa pumbire asi nga zowora muhoko goVaisraeli mounkwate yipo ngagu gave umbangi. (Jes. 43:19) Magaununo ntazimwe gokuhova gomobuke zaJesaya kwa rondwere kuhamena maudigu aga ga ya horokerere Jerusarema noyitata eyi ya zi kundurukidire. Jehova ogu ga diva nomutjima, kwa tanterere Jesaya a twikire kurondora vantu nampili ngomu ga yi divire asi kapi ngava tambura mbudi zendi. Mbudi ezi kwa tukukisire Jesaya ntani ga here kudiva asi siruwo sokuhura kupi ngagu kara muhoko gwa hana kulitezurura. Karunga kwa mu limbwilire asi: “Dogoro paapa ngayi kara yitata mapuku – nononzugo nsene kapi ngamu kara vantu – nosirongo nsene sina kara mawoko-woko.”—Resa Jesaya 6:8-11.

9. (a) Siruwo musinke wa sikire mo uporofete waJesaya kuhamena Jerusarema? (b) Morwasinke natu vangararera ngesi?

9 Jesaya kwa gwene sirugana souporofete momvhura zokuhulilira zepangero lyahompa Usiya momvhura 778 komeho zokuwiza Kristusa. Age kwa si rugene nomvhura 46 ndi kupitakana opo, dogoro momvhura 732 komeho zokuwiza Kristusa mepangero lyahompa Hisikiya. Eyi kwa horokere nomvhura 125 komeho zezonauko  lyaJerusarema eli lya horokere momvhura 607 komeho zokuwiza Kristusa. Ntani vantu vaKarunga kwa va divisire komeho zosiruwo eyi ya ya horokerere muhoko gwawo. Nampili naina, Jehova ga divisa vantu vendi eyi ngayi horoka komeho. Ngesi kuna piti po nomvhura 135, kutunda apa va pwagesere sifo sokuhova soRuhungu, dogoro ngesi aso kwa pukurura varesi vaso va vangarare koupangeli waSatana ou una kara pepi nokuhaga, makura ngali pinganene po Epangero lyaJesus Kristusa lyoNomumvho Eyovi.—Ehor. 20:1-3, 6.

10, 11. Esikiliromo musinke lyouporofete waJesaya va limonenene Vaisraeli ava va ka tengwire kounkwate womoBabironi?

10 Vajuda wovalimburukwi ava va ligeve koVababironi, va parukire ezonauko lyaJerusarema ntani kwa va twere kounkwate koBabironi. (Jer. 27:11, 12) Konyima zonomvhura 70, vantu vaKarunga kwa limonenene esikiliromo lyouporofete ou: “Karunga gokupongoka gwaIsraeli, HOMPA ogu a parura kuna kutanta asi: ‘Ame ngani tuma mbunga zovakwayita koBabironi, ni ku parure; ngani tezagura marungavero gositata.’”—Jes. 43:14.

11 Kuliza nouporofete wina, mbudi zokutukukisa kwa horokere mwaSikukutu momvhura 539 komeho zokuwiza Kristusa. Hompa gwaBabironi nomarenga gendi kwa nwininine vhinyu mononkinda edi va ka gusire montembeli zomoJerusarema oku tava hamberere yikarunga yawo, apa vakwayita woVamediya noVaperesiya va ya fundire Babironi. Momvhura 538 ndi 537 komeho zokuwiza Kristusa, Koresi ogu ga fundire Babironi kwa pangerere Vajuda va tengure koJerusarema yipo va ka tungurure ntembeli. Eyi kwa sikisire mo uporofete waJesaya kukwatera mo etumbwidiro lyaKarunga asi nga popera vantu vendi wokulitezurura pokuvatengwida koJerusarema. Karunga kwa va tumbwire asi “vantu ava na lisitira nyamwange, awo ngava dimba yehamberero lyange.” (Jes. 43:21; 44:26-28) Apa va ka tengwire kounkwate nokuyatungurura ntembeli zaJehova moJerusarema, Vajuda kwa ya limonenene umbangi ou asi Jehova Karunga kusikisa mo nonkango dendi.

12, 13. (a) Wolye hena va hamenene mo apa Vaisraeli va tungwilire ntembeli? (b) Yisinke adi rugana ‘nonzwi dapeke’ ngomu dina kukwatesa ko ‘muhoko gwaKarunga,’ ntani ehuguvaro musinke da kara nalyo?

12 Apa Vaisraeli va ka tengwire va ya tungurure ntembeli, vapagani wokusika komayovi kwa ya lipakerere nawo moukareli waJehova. (Esir. 2:58, 64, 65; Esit. 8:17) Naina “emukurumbunga” ndi ‘nonzwi dapeke’ daJesus kukwatesa ko vagwavekwa,  ava vana kara ‘muhoko gwaKarunga.’ (Ehor. 7:9, 10; Joh. 10:16; Gar. 6:16) Ano emukurumbunga nalyo kuruganesa edina eli ga va pa Karunga, Nombangi daJehova.

13 MEpangero lyaKristusa lyoNomumvho Eyovi, emukurumbunga ngali ka yi hafera pokukatantera ko vafe ava ngava ka vhumbuka omu ya fene kukara gumwe goNombangi daJehova momazuva gopouhura. Pokukalimonena mauwa aga ntudi twa hepa kuparuka kuliza nedina lyetu ntani nokukara valimburukwi. Nampili ngapi omu tuna kukondja, twa hepa kuhundira egusiropo kononzo detu nkenye ezuva ntani nokupandura Karunga kweyi ga tu pa situmbukira sokusimba edina lyendi.—Resa 1 Johanesa 1:8, 9.

EYI ALI TANTA EDINA LYAKARUNGA

14. Yisinke ali tanta edina Jehova?

14 Mokunkondopeka rupandu rwetu ko situmbukira sokusimba edina lyaKarunga, twa hepa kuteda ko kweyi ali tanta. Edina Jehova, kwa tunda konkangorugano zomoRuhebeli ezi va toroka asi “kusikisa mo.” Yipo nye, edina Jehova kutanta asi: “Age kuninka yi kare po.” Etanto eli lya wapera situmbukira saJehova ngoMusiti gouzuni naunye noyinamwenyo nayinye ntani ngoMusikisimo sitambo sendi. Karunga nga sikisa mo sitambo sendi nampili ngomu Satana a hetekere ko kusihagekesa po.

15. Ngapi Jehova ga singwenene eyi ali tanta edina lyendi? (Tara kakende “ Edina eli lya kara nontanto zomulyo.”)

15 Apa Jehova Karunga ga pere Mosesa situmbukira sokupitisira vantu vendi va tunde mo moEgipite, age kwa singwenene edina lyendi, pokuruganesa nkango AME. Bibeli kwa tanta asi: “Karunga ta tantere Mosesa asi: ‘AME NYAME.’ Age ta tanta hena asi: ‘Yimo nye no ka limburura Vaisraeli ngesi asi: AME NYAME yige ana tumu nge kweni.’” (Ex. 3:14) Jehova nga kara nkenye eyi yina hepa po mokusikisa mo sitambo sendi. KoVaisraeli ava va kere moupika, age kwa kere Muzowoli noMupopeli noMupitisili ntani noMugavi ogu ga va pere yihepwa yawo yopanyama neyi yopampepo.

KULIKIDA RUPANDU RWETU

16, 17. (a) Ngapi natu likida rupandu rwetu kositumbukira sokusimba edina lyaKarunga? (b) Yisinke ngatu ka zogera mosirongwa sokukwama ko?

16 Nampili naina, Jehova kuna kutwikira kusikisa mo eyi ali tanta edina lyendi pokutupa eyi twa hepa. Ntani hena, ntanto zedina lyaKarunga kutanta asi age kukara nkenye eyi ana hara kukara. Ayo kwa kwatera mo kuninka Nombangi dendi di kare eyi yina hepa po mokusikisa mo sitambo sendi. Kuteda ko kweyi, ngayi tu tumangeda tu twikire kuparuka kuliza nedina lyendi. Kåre gonomvhura 84, ogu ga zuvhisa noupampi nomvhura 70 da ka pita moNoroweyi, kwa tanta asi: ‘Ame kulizuvha mfumwa zonene mokukarera Jehova, Hompa gwanarunye, ntani nokukara gumwe govantu ava ava zigidisa kedina lyendi lyokupongoka. Aso situmbukira sosinene sokufaturura usili woBibeli ntani nokumona vantu omu vana hafa morwa kukwata egano Bibeli. Pasihonena, ayo kuhafesa nge unene apa ani va rongo omu nava gwanena mo uwa monzambo zaKristusa zosizoweseso ntani nomu ngatu ka gwana mwenyo gwanarunye mouzuni woupe wombili.”

17 Monomukunda dimwe kuna kudigopa unene mokugwana vantu ava vana kara neharo lyokulironga kuhamena Karunga. Ngwendi Kåre, wa limonena ruhafo rokugwana muntu ogu ana kupurakena ntani nokulironga nage kuhamena edina Jehova ndi? Ngapi natu vhura kukara Nombangi daJehova ntani tu kare hena nombangi daJesus? Epuro eli ngatu ka lizogera mosirongwa sokukwama ko.