1, 2. Yisinke ga harera Karunga vakareli vendi, yi kare asi vadinkantu ndi vakondi?

OVE mudinkantu ndi? Nsene yimo, kara nehuguvaro asi ove mulyo mombunga zaJehova. Moyirongo yoyinzi, sinzi sava vana kugwana ekuho kuna kara vadinkantu. Ayo kuhafesa mokumona asi vadinkantu wovanzi kuna kutokora kukarera Jehova!

² Ngomudinkantu, ove kuhafera kukara kumwe novadinkantu vakweni ndi? Yosili, ove kuyihafera. Poyiruwo yimwe, ose kuhafa mokukara kumwe novantu womapupi getu. Yi kare asi tu vadinkantu ndi tu vakondi ndi ntundiliro zetu musinke, Karunga kuna tu harere tu kare mouumwe pokumukarera. Mupositoli Paurusa kwa tjenge asi mpango zaKarunga kuna kara asi “vantu navenye va paruke, awo hena va ka sike kediwo lyousili.” (1 Tim. 2:3, 4) Ntani Ehororo 7:9, kwa singonona ava ava karere Karunga asi kwa tundilira ‘momarudi nomomakoro nomonomuhoko nomomaraka nagenye.’

3, 4. (a) Nkareso musinke zina lihanene movadinkantu naina? (b) Yisinke ga singonona Paurusa moVaefeso 4:25?

³ Pwa kara malisigo gomanene pokatji kovadinkantu ava ava  karere Jehova nava ava dili kumukarera. Wovanzi ava ava dili kukarera Jehova kuligazara tupu vene ntani nokudemenena kweyi va hara. Valirongi vamwe kwa uyunga asi vadinkantu vanaina kuligazara tupu vene. Monkedi omu ava uyunga nondwareso zawo kulikida asi kapi ava fumadeke wopeke, unene po vakurona.

⁴ Nkareso zangesi kuna lihanene uzuni mudima. Ano ayo kuhepa elituromo lyenene kovadinkantu ava ava karere Jehova mokuzinyokera po yipo va mu hafese. Mosiruwo sovapositoli, Paurusa kwa rondwere vapuli vakwawo va nyokere po “mpepo ezi zina kurugana ntaantani movantu ava ava dili kulimburukwa kwaKarunga.” (Resa Vaefeso 2:1-3.) Vadinkantu ava ava dimburura mulyo gokunyokera po mpepo ezi zouzuni ntani nokukara mouumwe novapuli vakwawo, va fira kuyivapandadekera. Awo kukwata egano nonkango daPaurusa edi asi “ose maruha gorutu rumwe tupu.” (Efe. 4:25) Ayo ya kara nomulyo unene mokukara mouumwe novapuli vakwetu ngomu uhura una kuhedera pepi. Ngesi tatu ka konakona yihonena yimwe yomoBibeli eyi nayi tu vatera tu dimburure mulyo gokukara mouumwe.

5, 6. Sirongwa musinke natu lirongera ko kosihorokwa saRoto novana vendi?

⁵ Pwanare, Jehova kwa poperere vantu vendi apa va likwatakanene kumwe mosiruwo soudigu. Ngovakareli vaJehova naina, vadinkantu ndi vakondi, kuvhura va lirongere ko koyihonena yomoBibeli. Tu konakoneni sihonena saRoto.

⁶ Roto nepata lyendi kwa kere mosiponga morwa sitata saSodoma omu va tungire, kwa kere pepi nokusizonagura po. Muengeli gwaKarunga kwa rondwere Roto a tunde mo mositata nokutjwayukira konondundu, pokutanta asi: “Dukisa mwenyo goge!” (Gen. 19:12-22) Roto novana vendi vavali wovakadona kwa limburukwire nokutunda mo mositata. Nye vamwe ava va vandekerere vana vendi kapi va limburukwire. Apa Roto ga va tanterere asi va tunde mo mositata, “awo kwa mu tere ngwendi gogu asi ta teura.” Awo va fire apa va zonagwire po sitata. (Gen. 19:14) Roto novana vendi tupu va parukire morwa kwa likwatakanene kumwe.

7. Ngapi Jehova ga poperere vantu vena va tundire moEgipite?

⁷ Koneka hena sihonena simwe. Apa Vaisraeli va tundire moEgipite kapi va ligaunukire motumbunga, nkenye ava va ligendere velike. Apa Mosesa ga “gonwenene kuwoko kwendi kontunda zefuta,” Jehova a tepane efuta, Mosesa kapi ga zire gelike ndi noVaisraeli wovasesu tupu. Jehova kwa va poperere Vaisraeli navenye. (Ex. 14:21, 22, 29, 30) Vaisraeli kwa likidire nkareso zouumwe, eyi ya tumangedere “mbunga zonene” zovantu wopeke va ze kumwe nawo. (Ex. 12:38) Ayo ngano ya kere ugova kovadinkantu vamwe mokulihangura ko kombunga va ligendere nonzira zavene, ezi va mwene asi ngwa kwawo. Ngano pwa kere vamwe ava va gusire nzira zavene, Jehova ngano kapi ga va poperere.—1 Kol. 10:1.

8. Momazuva gaJehosafata, ngapi vantu vaKarunga va likwatakanene kumwe?

⁸ Momazuva gahompa Jehosafata, vantu vaKarunga kwa here kuvahomona “mbunga zonene” zovakwayita zononkore dawo. (2 Hist. 20:1, 2) Vakareli vaKarunga kapi va hetekerere ko kukarwanesa nonkore dawo mononkondo davene. Nye awo kwa kanderere kwaJehova yipo a va pitisire. (Resa 2 Histoli 20:3, 4.) Nkenye ogu kapi ga hetekerere ko kukohonona po udigu pwamwene, nye awo kwa pongere kumwe ngombunga. Bibeli kutanta asi: “Vagara navenye womoJuda kumwe  novakadi vawo nomaruvharo gawo, kwa sikamene pontembeli.” (2 Hist. 20:13) Mbunga nazinye, va kare asi vadinkantu ndi vakondi kwa likwatakanene kumwe pokuhuguvara mwaJehova, ano age ga va poperere kononkore dawo. (2 Hist. 20:20-27) Esi kuna kara sihonena sosiwa kovantu vaJehova mokumukarera mouumwe ngomu uhura una kuhedera pepi.

9. Yisinke natu lirongera ko kouumwe ou va kere nawo Vakriste womomazuva govapositoli?

⁹ Momazuva govapositoli, Vakriste ngava karere Jehova mombili nomouumwe. Pasihonena, konyima zapa Vajuda wovanzi novapagani va kere Vakriste, awo kwa ligeve ‘merongo lyovapositoli nomonkarapamwe nomokulya kumwe nomomakanderero.’ (Yirug. 2:42) Apa Vakriste va va hepekere, awo kwa likwatakanene kumwe nokulivatera. (Yirug. 4:23, 24) Apa atu ligwanekere nomahepeko, nose kukara mouumwe nokulivatera-vatera ndi?

10. Siruwoke vantu vaKarunga ngava hepa kulikwatakana kumwe kupitakana pwanare?

¹⁰ Siruwo soudigu wounene kuna kuhedera pepi. Muporofete Jowera kwa si singonona asi ngasi kara siruwo ‘somundema nodovera.’ (Jow. 2:1, 2; Sef. 1:14) Posiruwo oso, vantu vaKarunga ngava hepa kulikwatakana kumwe kupitakana pwanare. Diworoka nonkango daJesus edi asi: “Nkenye sirongo esi sa litavagana mwasene, kuhanauka po.”—Mat. 12:25.

11. Yisinke vantu vaKarunga nava lirongera ko naina kEpisarome 122:3, 4? (Tara efano pepenuno 22.)

¹¹ Ngomu uhura wouzuni ou una kuhedera pepi, twa hepa kukara mouumwe. Uumwe ou ngatu hepa kukara nawo mokatji ketu, kuvhura kuuhetakanesa konkedi omu va tungire matungo gomoJerusarema zanare. Ago kwa ga pakakanene kugatunga yiyo muepisarome ga singwenene asi sitata va tunga “melikwamo lyewa nomuzogumwe.” Eyi kwa ninkisire vatungimo va livaterere-vatere nokulipopera. Monkedi omu ngava tungu nonzungo dawo kumwe nampo ya diworokesere muepisarome kuhamena “mazimo gaIsraeli” omu ngaga pongo kumwe mokukarera Jehova. (Resa Episarome 122:3, 4.) Ngesi ntani nomomazuva goudigu ou una kara pepi, ya kara nomulyo asi tu kare mouumwe ndi ‘momuzogumwe.’

12. Yisinke ngayi tu vatera tu paruke apa ngava homokera vantu vaKarunga?

¹² Morwasinke kukara mouumwe posiruwo oso ngayi karera nomulyo? MwaHesekiyeli egaununo 38 kwa pumba asi: ‘Gogo mosirongo saMagogo’ nga homokera vantu vaKarunga. Posiruwo oso, kapisi ngatu pulisire nkenye eyi yi tu gaunune. Ntani ayo ngayi kara epuko kwetu mokupapara evatero mouzuni. Yipo nye ngatu hepera kulikwatakana novanavazinyetu. Kapi ngatu parukira asi morwa yeeyi twa hamena kombunga zendi, nye morwa kuhuguvara Jehova nokumulimburukwa. (Jow. 2:32; Mat. 28:20) Twa hepa kukara mouumwe novantu vaKarunga. Omu ono kugazara, Karunga nga parura ava ava ligusa ko kombunga zendi ndi?—Mika 2:12.

13. Yisinke nava lirongera ko vadinkantu ava va tjira Karunga kweyi tuna zogere?

¹³ Nsene asi ove mudinkantu, ono dimburura eyi ya karera nomulyo kulikwatakana kumwe novapuli vakweni ndi? Nyokera po nkareso zokuhara kukara tupu nava womapupi goge ndi zokuligusa kovapuli vakweni. Ngomu siruwo soudigu sina kuhedera pepi, twa hepa unene vanavazinyetu womapupi nagenye. Esi yiso siruwo sokunkondopeka elikwatakano lyoge noVakriste vakweni nokuhafera kukarera Jehova kumwe.

14, 15. (a) Sitambo musinke Jehova a tu dewire naina? (b) Mapukururo musinke a tu pe Jehova mokutukorangeda tu kare mouumwe?

¹⁴ Jehova kutuvatera tu mu karere mouumwe. (Sef. 3:8, 9) Age kuna kutudeura yipo tu paruke kuliza nositambo sendi. Yisinke ya hamena mo? Kwa hamena mo ‘kupakerera yiungwa nayinye, yipo Kristusa a kare mupitisili gwayo.’ (Resa Vaefeso 1:9, 10.) Age ana hara kupakerera kumwe yisitwa nayinye eyi yina kumulimburukwa, ano ayo ngayi mu tompoka. Ngomudinkantu, ono dimburura eyi ya karera nomulyo kukara mouumwe nombunga zaJehova ndi?

¹⁵ Jehova kuna kuturonga tu kare mouumwe ngesi, yipo ngatu ka kare mouumwe mouzuni woupe. Nkenye apa Matjangwa kutukorangeda tu “lifire sinka,” tu ‘lihara-hare neharo lyosiumbya,’ tu ‘likorangede,’ ntani tu ‘likwafa-kwafe.’ (1 Kol. 12:25; Rom. 12:10; 1 Tes. 4:18; 5:11) Jehova ga yi diva asi kapi twa sikilira mo, ano eyi kuvhura yi tu digopere mokukara mouumwe, yipo nye twa hepera ‘kulidongwenena-dongwenena po.’—Efe. 4:32.

16, 17. (a) Sitambo musinke somapongo? (b) Yisinke vadinkantu nava lirongera ko kosihonena saJesus?

¹⁶ Jehova ga tu wapaikira hena mapongo mokutuvatera tu lironge kukara mouumwe. Ose nkenye apa kuresa ekorangedo lyomoVahebeli 10:24, 25. Sitambo somapongo kuna kara ‘sokulikoraika-koraika mokulihara-hara nomokurugana yirugana yoyiwa.’ Ntani hena mapongo kutuvatera tu ‘likorangede, unene po pokumona asi ezuva lyaHompa tali hedere pepi.’

¹⁷ Ngomudinkantu, Jesus kwa tulire po sihonena sosiwa sokulikida rupandu komawapaiko gangoso. Apa ga kere nonomvhura 12, age kwa zire kepongo lyenene novakurona vendi. Sikando simwe, apa Josefa naMariya va paparere Jesus, kapi va mu gwene kovadinkantu vakwawo, nye kwa ka mu gwene age kuna kuzogera novarongi womatjangwa montembeli.—Ruk. 2:45-47.

18. Morwasinke natu kanderera po vanavazinyetu?

¹⁸ Kugusa ko kulihara-hara nokuza komapongo tu ka nkondopeke uumwe wetu, ose kuvhura kukanderera po vapuli  vakwetetu. Pokuvyukilira kutumbura mekanderero yihepwa yawo, ayo tayi likida asi twa kara nosinka kwawo. Eyi kapisi vakondi velike ya tumbukira nye novadinkantu. Nsene ove mudinkantu, nove kuruganesa mawapaiko aga mokunkondopeka elikwatakano lyoge novapuli vakweni ndi? Pokurugana ngoso, ayo ngayi ku vatera o dire kulikwatakana nouzuni ou una kuza u ka hage po.

19-21. (a) Monkedi musinke zokulikarera atu likida asi “ose kulikwatakana moomu aga likwatakana maruha gorutu”? Gava yihonena. (b) Yisinke tuna lirongere ko omu vanavazinyetu vamwe va geve mbatero kwava va kere moyimpagwa?

¹⁹ Vantu vaJehova awo nare kuna kuparuka kuliza nompango zomoVaroma 12:5 ezi asi: “Ose kulikwatakana moomu aga likwatakana maruha gorutu.” Ose kuyimona eyi apa ayi horoka yimpagwa. MwaSindimba 2011, ekundungu lyenene kwa retere ruhanzo posirudi saPhilippine momukunda gwaMindanayo. Mezuva limwe tupu, mambo gokupitakana 40 000 kwa hanzerere, kukwatera mo govanavazinyetu. Mberewa zomutayi kwa divisire asi: “Komeho komitiye zevatero zi ya sike, vanavazinyetu womonomukunda dapeke kwa geve mbatero.”

²⁰ Mokulifana, apa ekankamo lyevhu lya retesere po mamunkupi aga ga hanzerere koUpumezuva waYapani, vanavazinyetu kwa zumbanesere yiweka yawo. Vamwe kwa zumbanesere nayinye. Yoshiko, ogu ga zumbanesere embo lyendi, kwa tungire ure wonokilometa 40 kutunda koSinyanga soUhompa. Age kwa divisa asi: “Ose kwa tu tetukisire pokudimburura asi konyima zezuva limwe mutareli gonombungakriste novanavazinyetu vamwe kwa ya tu paparere.” Nemenya-menyo, age kwa gweda ko asi: “Ose kwa hefe mokugwana evatero lyopampepo kupitira mombungakriste. Ntani twa gwene hena nombayikisa nononkaku nonondjato ntani nomudwaro gokuraresa.” Gumwe gomoKomitiye zevatero kwa tanta asi: “Vanavazinyetu womoYapani kwa ruganenene kumwe mokulivatera-vatera. Vamwe kwa tundire koAmerika va ya vatere. Apa twa va pulire eyi va tundilire koure ngoso, awo kwa tente asi: ‘Ose kwa likwatakana novanavazinyetu womoYapani, ntani vana hepa evatero lyetu.’” Ove kapi ono hafa mokukara ruha rombunga ezi azi livatere-vatere ndi? Kara nehuguvaro asi Jehova kumuhafesa sili mokumona nkareso zangoso zouumwe.

²¹ Kukara nonkareso zangoso ngayi tu vatera tu kare mouumwe nampili ngatu ka ligwanekere nomaudigu komeho nsene ngava tu gusa ko kovanavanyizetu. Nkareso ezi kuna kutuwapaikira maudigu aga ngatu ligwanekera nago ngomu uhura wouzuni una kuhedera pepi. Fumiko, ogu lya kundamene ekundungu lyomoYapani, kwa tanta asi: “Uhura pepi una kara. Twa hepa kutwikira kuvatera vapuli vakwetetu ngomu tuna kundindira nononkondo apa yimpagwa ngayi dira kukakara po hena.”

22. Mauwa musinke aga tundu mouumwe woVakriste?

²² Vadinkantu novakondi ava vana kulironga kutulisa po uumwe ngesi kuna kuliwapaikira mokukaparuka uhura wouzuni ou wokudira uumwe. Ngomu siruwo sina kupita, Karunga nga ka zowora vantu vendi. (Jes. 52:9, 10) Diworoka asi ove kuvhura ngo kare mokatji kowo nga ka zowora nsene o kara movantu vendi ava va kara mouumwe. Sininke hena simwe esi ngasi kuvatera kuna kara kukara norupandu kweyi va ku pa. Eyi ngatu ka yi zogera mosirongwa sokukwama ko.