AME kwa hampuruka nge mwaNsinano 1930, momukunda gwaNamkumba, moMalawi, mepata eli ngali karere Karunga noulimburukwi. Mo-1942, yipo na ligeve kwaJehova nokugwana ekuho momukuro gwetu gumwe gomuwa. Monomvhura 70 da ka pita, ame kwa hetekerere ko kurugana ngwendi mupositoli Paurusa ogu ga korangedere Timoteusa a “udise nonkango, o kovekede kuuyunga posiruwo sosiwa nesi sosidona.”—2 Timoteusa 4:2.

Mo-1948, Nathan H. Knorr naMilton G. Henschel kwa wizire moMalawi, ano edinguro lyawo kwa korangedere nge ni karere Jehova mosirugana sosiruwo nasinye. Konyima, yipo na ligwene namunazinyetukadi Lidasi, ogu ga kere nositambo ngwendi sange sokukarera Jehova. Mo-1950 yipo twa likwere, ano 1953 yipo twa kere novana vavali. Nampili ngomu twa kere noyitumbukira yoyinzi yokurera epata, ose twa tokwere kutameka uzuvhisi wokukarerera. Konyima zonomvhura mbali, kwa tambwire nge ngomuzuvhisi gosiruwo nasinye.

Konyima zoyo, na ya kere nositumbukira sokudingura nombungakriste ngomutareli gonombunga. Morwa Lidasi nga vatere nge, ame na vhulire kupakera mbili yihepwa yepata lyange ntani nokutwikira mosirugana sosiruwo nasinye. * Ntani natuvenye twa here kukarera Jehova mosirugana sosiruwo nasinye. Neruganeno kumwe novana vetu, Lidasi ya mu vhulikire kutameka sirugana sosiruwo nasinye 1960.

Mo-1962 ose kwa haferere sigongi sosiparatjangwa “Vazuvhisi wouradi.” Konyima zomvhura zimwe, munazinyetu Henschel kwa ya dingwire Malawi posigongi sokulikarera esi sa karerere pepi nositata Blantyre. Vantu wokupitakana 10 000 kwa kere posigongi esi. Apa ani gazara malikwamo ga ka pitilire mo, ame kwa kukwata egano omu va tu wapaikire nokutunkondopeka moMalawi posiruwo sosidona esi sa ya kweme ko.

Mo-1964 Nombangi kwa di hepekere morwa kunyoka kulihameka moupolitika. Eyi yiyo ya ninkisire Yinyanga yoUhompa 100 nomambo govanavazinyetu gokupitakana 1 000 va ga zonagure po. Name naLidasi kwa twikilire mosirugana soutareli dogoro paapa epangero lya ya silikire sirugana soNombangi 1967. Epangero kwa gusire matungo goBeteli nokutjida vatumwa mosirongo ntani nokutura Nombangi dononzi modorongo, kukwatera mo name namukadange. Apa va tu pwagesere modorongo, ose kwa rugene nonondunge mosirugana soutareli.

Ezuva limwe mwaSikukutu 1972, kambunga koupolitika aka ngava tumbura asi Malawi Youth League kwa vyukire kembo lyetu. Nye gumwe gwawo kwa hovere kukasika kembo lyetu nokukatantera nge asi ni vande morwa kwa kere nositambo sokudipaga nge. Yipo na tanterere mukadange novana vange va vande moyitji yomabanana eyi ya kere pepi. Ame yipo na zire ni ka ronde kositji sosinene soyimango. Ame na mwene omu vana kuzonagura embo lyetu nanayinye eyi twa wekere.

Ngomu ehepeko lya didire, Nombangi mayovi kwa tundire mo moMalawi. Ose kwa ka kere mokamba zovatjayuki moMozambique dogoro mwaPembankuru 1974. Posiruwo oso, name naLidasi kwa tu pulire tu kare vazuvhisi wosiruwo nasinye moDómue, moMozambique. Ose kwa twikilire mosirugana esi dogoro 1975 apa va tu sininikire tu tunde mo moMozambique nokutengura koMalawi, oku ngava hepeke simpe Nombangi.

Konyima zapa twa tengure, kwa tumine nge ni ka dingure nombungakriste domositata Lilongwe. Nampili ngomu pwa kere mahepeko nomaudigu, nombungakriste kwa ligwedererere.

Ezuva limwe kwa zire momukunda omu mwa kere sigongi sovanapolitika. Vantu vamwe ava twa gwene kwa tu dimbwilire asi ose Nombangi, makura tava tu ninki nose tu hingire mokambunga aka ngava tumbura asi Malawi Young Pioneers. Ose kwa likwamberere Jehova a tu vatere. Apa sa pwire sigongi yipo va tamekere kututoona. Hararasi mukurukadi gumwe ta duka nokuzigira asi: “Na kanderere, va sigeni! Mugara ogu munwa mumbyange gomugara. Mu sigeni a twikire norugendo rwendi!” Ogu ga pitisilire epongo lina yipo ga tente asi: “Va sigeni!” Kapi tuna diva asi morwasinke mukurukadi gwina ga uyungilire ngoso, morwa kapi twa litundakana nage. Twa yi pulire asi Jehova ga limbwilire makanderero getu.

 Mo-1981 kambunga oko kwa tu gwene hena. Sikando esi kwa gusire nombasikora detu nonomurongero detu nonobuke ntani nonodokumente. Ose kwa henene nokudukira kembo lyomukuronambunga. Nye twa kere nosinka kuhamena mauzera aga ga kere monodokumente. Apa va ka tere nodokumente tava gwana mo nombilive edi va tuminine nge vanavazinyetu womoMalawi. Eyi kwa va tjilisire yipo va gazarere asi ame gumwe gemepangero. Makura yipo va di geve kovakuronambunga womomukunda.

Ano sikando simwe kwa rutire mukuro nowato. Mwenyawato kwa kere mupitisili govanapolitika, makura ga here kumona yikarata youpolitika yankenye ogu ga kere mowato. Ngomu ga hederere pepi nose, ta dimburura muwidi ogu va paparere vaporosi. Eyi kwa donganesere nkenye ogu, makura mwenyawato kapi hena ga puragerere yikarata youpolitika. Twa lizuvhire hena asi Jehova ga tu vaterere.

MwaMurongankuru 1984, kwa kere monzira zange zokuza koLilongwe ni ka gave mbudi koBeteli zomoZambia. Muporosi kwa sikamekere nge nokutara mondyato zange. Ta gwana mo yimbapiratjangwa yoBibeli, makura ta twara nge kosasiyona zovaporosi nokukatoona nge. Ta manga nge nomarugodi nokutura nge monkondwa omu va kere vanadorongo ava va kwete morwa widi.

Ezuva lyokukwama ko, mukondi govaporosi ta twara nge konkondwa zapeke asi ni ka saine sipepa esi va tjenge asi: “Ame Trophim R. Nsomba, nina hageke kukara Mbangi zaJehova yipo va mangurure nge modorongo.” Ame kwa nyokere kusisaina nokumutantera asi: “Ame kapi tupu nina liwapaikire kukwata nge nye hena nina liwapaikire kufa. Ame simpe tani kara Mbangi zaJehova.” Eyi kwa handukisire mukurona govaporosi, makura ta da ya unene ewoko lyendi positafura eyi ya ninkisire vaporosi womonkondwa zokukwama ko va duke va wize va ya tare eyi ya kuhoroka. Makura ta tantere vakwawo asi: “Mugara ogu kapi ana hara kusaina mokuhageka kukara mbangi. Mu ninkeni a saine asi age gumwe goNombangi daJehova, makura tu mu tume koLilongwe monomango.” Siruwo nasinye esi, mukadange kapi ga divire oku na kere. Konyima zomazuva gane, vanavazinyetu vamwe yipo va mu tanterere eyi ya horokere.

Posasiyona zovaporosi moLilongwe, vaporosi kwa tekwire nge nawa. Mukurona govaporosi kwa tente asi: “Gusa siyaha soreisi morwa ove kwa kukwatera kuzuvhisa Nonkango daKarunga. Vantu wokuhupa ko awo kwa va kwatera  widi.” Makura yipo va tumine nge kodorongo zaKachere oku na ka kere makwedi gatano.

Munomeni godorongo ozo kwa hefe morwa ga here ni kare “pastore” godorongo. Age kwa tjidire mo pastore ogu ga kere mo pokumutantera asi: “Kapi nina kuharere o ronge Nonkango daKarunga hena, ove kwa kutulira modorongo morwa kuvaka mongereka zeni!” Nkenye ezuva ngani rongo Bibeli pomapongo govanadorongo.

Konyima, yininke kwa ya didire. Mukurona godorongo kwa puragerere nge mokudiva sivaro soNombangi domoMalawi. Morwa kapi na va pere mauzera aga va here, yipo va toonene nge dogoro tani pwilire. Konyima, awo kwa ya here kudiva oku za kara mberewa zetu zonene. Yipo na uyungire asi: “Olyo epuro lyoureru, tani mu tantere.” Ame kwa va tanterere asi mberewa zetu zonene kwa zi singonona moBibeli. Awo kwa tetukire nokupura asi: “Kupi ko moBibeli?”

Ame kwa tente asi: “MwaJesaya 43:12.” Yipo va li paparere nokuliresa asi: “‘One nyone nombangi dange,’ yimo ana kutanta Jehova, ntani ‘ame nyame Karunga.’” Tava resa etjangwa olyo yikando yitatu. Makura yipo va pulire asi: “Ngapi omu mberewa zoNombangi daJehova na zi kara moBibeli, nani kapisi moAmerika?” Yipo na va tanterere asi: “Nombangi daJehova domoAmerika nado da yi pura asi etjangwa eli kwa singonona mberewa zawo zonene.” Morwa kapi na va tanterere mauzera va here, yipo va tumine nge kodorongo zaDzaleka, korwaMuzogo gwaLilongwe.

Apa na ka sikire kodorongo zaDzaleka mwaPembankuru 1984, kwa ka gwene mo Nombangi 81. Morwa vanadorongo vanzi, 300 ngava rara porugorongwa. Konyima, Nombangi da ya vhulire kuponga mokambungagona va zogere etjangwa nkenye ezuva, ano eyi kwa tu korangedere unene.

MwaSikukutu 1984, natuvenye kwa zire kompanguro, makura tava tu tomene nomvhura mbali modorongo. Ose kwa tu tulire novanadorongo va hana asi Nombangi. Nye mukurona govanadorongo kwa tanterere vakwawo asi: “Nombangi daJehova kapi adi koko makanya. Mwa ha va pura makanya ndi mu va tume va ka mu retere makara gokuhwamekesa makanya. Awo vantu vaKarunga! Mokumona asi Nombangi daJehova nadinye kapi va di kwatera morwa widi, mwa hepa kudipa nondya ruvali mezuva morwa kwa pura moBibeli.”

Ose kwa gwene mauwa gomanzi morwa nkareso zetu zongwa. Apa ngazi roko mvhura, vanomeni kapi ngava pulisire vanadorongo va pwage  ponze. Nye ose kwa tu pulisilire tu pwage morwa kwa tu huguvarere ntani va divire asi kapi tatu hene. Pasihonena, ezuva limwe kwa rugene ponze makura munomeni tau mu kwata uvera. Yipo twa mu damwine tu mu tware kodorongo. Morwa kwa twikilire nonkareso zongwa, ya tu tompokere tu mone edina lyaJehova omu vana kuliyererepeka vagara ava ngava tu nomene.—1 Peturusa 2:12. *

Momazuva 11 Kudumonkuru 1985, yipo va mangwilire nge modorongo zaDzaleka ntani na hefe mokutengura kembo! Ose kupandura Jehova kweyi ga tu vatera tu kare ngorooro valimburukwi nampili posiruwo sosidona. Ose kulizuvha ngwendi mupositoli Paurusa ogu ga tjenge asi: “Vakwetu, ose kuna hara none mu dive yomaudigu aga twa kere nago . . . , ose asi kapi natu paruka hena. Ose kwa sikire po asi kwa tu tokwera nomfa. Eyi kwa horokerere asi tu dire kulihuguvara nyamwetu, nye asi tu huguvare Karunga ogu a pindura novafe vaava. Age yige ga tu yoworora koyihuna yoyinene yonomfa.”—2 Vakolinte 1:8-10.

Poyiruwo yimwe kwa monekere ngwendi kapi tatu paruka. Nye nkenye apa ngatu hundire Jehova a tu pe uradi nounongo ntani nelinunupiko yipo tu twikire kuyererepeka edina lyendi lyenene.

Jehova ga tungika sirugana setu nampili “posiruwo sosiwa nesi sosidona.” Naina, ose tuna hafa mokumona mberewa zetu zompe zomutayi moLilongwe ntani Yinyanga yoyipe yoUhompa yokupitakana 1 000 moMalawi! *