1. (a) Morwasinke natu rwanesera Satana unene po ngesi? (b) Ngapi tuna yi diva asi kuvhura tu funde Satana?

SATANA kuna kukondja mokurwanesa vagwavekwa ava simpe vana kara pevhu ntani “nononzwi dapeke.” (Johanesa 10:16) Mosiruwo esi sosisupi sina mu hupire ko, Muzonaguli ana hara kuzonagura po epuro lyovakareli vaJehova. (Resa Ehororo 12:9, 12.) Nye kuvhura tu funde Satana. Bibeli kutanta asi: ‘Nyokereni Muzonaguli, makura age ta mu suwurukwa.’—Jakopo 4:7.

2, 3. (a) Morwasinke Satana ana harere vantu va pure asi kapisi yipo ga kara? (b) Ngapi ono yi diva asi yipo ga kara?

² Vamwe kapi va pura asi Satana yipo ga kara. Awo kugazara asi Satana nonompepo donondona kuna kara tupu masimwititi gomonobuke ndi monomuvi ndi momaudano gomovidiyo. Awo kwa pura asi nsene ove nondunge, kapisi hepero kupura asi nompepo donondona yipo da kara. Ayo kuhandukisa Satana kweyi vantu va pura asi age nonompepo dendi donondona kapi va kara po ndi? Hawe. Ayo  kumurerupira mokupukisa vantu vangoso. (2 Vakolinte 4:4) Age kukorangeda magano aga yipo a pukise vantu.

³ Ngovakareli vaJehova, kapi ga hepa kutupukisa. Ose twa yi diva asi Muzonaguli yipo ga kara. Morwa Bibeli kututantera asi Satana kwa uyungire naEva kupitira mezoka. (Genesis 3:1-5) Age kwa uyungisire Jehova pokupangura sitambo saJoba. (Joba 1:9-12) Satana kwa hetekere Jesus. (Mateusa 4:1-10) Konyima zapa Jesus va mu tumbire a kare Hompa 1914, Satana kwa tamekere ‘kurwisa’ vagwavekwa apa pevhu. (Ehororo 12:17) Yita eyi kuna kutwikira ngomu Muzonaguli ana kukondja mokuzonagura epuro lyovagwavekwa neli lyononzwi dapeke. Mokufunda yita eyi, twa hepa kurwanesa Satana pokunkondopeka epuro lyetu. Mosirongwa esi tatu ka zogera nonkedi ntatu omu natu yi rugana.

4. Yikara musinke ga kara nayo Satana?

⁴ Satana kwa litumba unene. Muengeli ogu gomudona kurwanesa asi Karunga kapisi mupangeli gomuwa ntani age kupukisa vantu va mu karere mevango lyokukarera Jehova. Age ga linenepeka nokulitumba. Ano nkedi zimwe tupu zokurwanesa Satana nokumufunda kuna kara pokulinunupika. (Resa 1 Peturusa 5:5.) Yisinke elitumbo? Alyo nkenye apa edona ndi?

5, 6. (a) Kulikanganga nkenye apa kudona ndi? Faturura. (b) Kulikanganga musinke kwa kara siponga, ntani yihonena musinke yomoBibeli ya yi likida eyi?

⁵ Kuliza nobukenkango zimwe, elitumbo kwa li faturura asi elizuvho lyokulihuguvara nokulifumadeka nyamwetu. Alyo “hena elizuvho lyokulitumbira ndi lyokulikangangare yininke yoyiwa eyi va rugana vekoro lyoge ndi eyi va weka.” Kapi ya kara epuko kukara nomalizuvho gangoso. Mupositoli Paurusa kwa tanterere Vatesaronika asi: “Eyi yiyo nye tuna kulifumadekera nyamwetu mweni monombungakriste daKarunga morwedidimiko lyeni nepuro lyeni momahepeko geni gomaudigu nagenye aga mwa kara nago.” (2 Vatesaronika 1:4) Kulizuvha uwaawa koyirugana yoyiwa vana rugana wopeke ndi pamwe tu likangange kuturetera mauwa. Kapi twa hepa kulifa nomuga kuhamena epata lyetu ndi mpo zetu ndi mukunda ogu twa kulira.—Yirugana 21:39.

⁶ Nye pwa kara elikangango eli nali vhura kuzonagura po malikwatakano, unene po elikwatakano lyetu naJehova. Nsene kuna kutupukurura, elikangango lyangoso kuvhura kutuninkisa tu guve ntani tu dire kutambura epukururo olyo. (Episarome 141:5) Elikangango lyangoso kulisingonona asi kuligazara unene nyamwetu ndi “nkareso zelinenepeko ava likida vantu ava va pura asi awo kwa pitakana vakwawo mekuto.” Jehova kwa nyenga elikangango lyangoso. (Hesekiyeli 33:28; Amosa 6:8) Nye Satana kuyihafera apa vantu ava honene elinenepeko lyendi pokulikanganga vene. Gazara omu Satana ga hefe apa Nimuroto, naFarawo ntani naAbisaromo va likidire elinenepeko pokulikanganga! (Genesis 10:8, 9; Exodus 5:1, 2; 2 Samwere 15:4-6) Elinenepeko yilyo lya ninkisire Kaini a zumbanese elikwatakano lyendi naKarunga. Jehova kwa pukwilire Kaini, nye Kaini kapi ga purakenene morwa kulinenepeka.  Age kwa kere nondino nokuncenuna erondoro lyaKarunga ntani kapi ga likata-katere kuzona.—Genesis 4:6-8.

7, 8. (a) Yisinke elitondoro, ntani ngapi lya likwatakana nokulikanganga? (b) Faturura omu kulikanganga aku zonagwisa po mbili zomombungakriste.

⁷ Naina, vantu kulikanganga monkedi zondona. Poyiruwo yimwe kulikanganga kwa likwatakana nelitondoro. Kuliza nobukenkango zimwe, elitondoro kuna kara katongotongo pokatji kovantu womarudi gokulisiga-siga. Ntani hena, “kwa yi pura asi vantu womarudi gapeke kwa kara noyikara yokulisiga ndi asi marudi gamwe kwa pitakana makwawo mekuto.” Elitondoro kwa retesa po marwanambo noyita, ntani nedipago.

⁸ Yininke yangoso kapisi yi horoke mombungakriste. Madiro kulizuvha pokatji kovanavazinyetu kuvhura kutundilira kokulikanganga ndi kokudira kulipangera. Eyi kwa horokerere Vakriste vamwe wokuhova, eyi ya ninkisire Jakopo a pure epuro lyononkondo eli asi: “Opo muna kara, nani kupi ayi mu tundilire yita nomarwanambo?” (Jakopo 4:1) Nsene tu nyenga wopeke ntani nokulizuvha asi ose twa va pita mekuto, kuvhura ngatu uyunge ndi ngatu rugane eyi ngayi va koresa. (Yisewe 12:18) Yosili, kulikanganga kuvhura kuzonagwisa po mbili zomombungakriste.

9. Ngapi Bibeli azi tu vatere tu nyokere po elitondoro lyorudi ntani nelikangango lyokudira kuzira mo? (Tara efano pepenuno 9.)

⁹ Nsene kuna kulizuvha asi ose twa pita wopeke mekuto, twa hepa kudiworoka asi Jehova kwa nyenga “nkenye ogu ga litumba.” (Yisewe 16:5) Twa hepa kulikonakona nokulipura asi: ‘Ame kulizuvha asi na pita mekuto vakwetu worudi ndi womuhoko ndi wompo zapeke ndi?’ Nsene yimo, ose ngoso kapi tuna kudiworoka asi Karunga ‘yige ga panga asi nomuhoko nadinye di tunde momuntu gumwe tupu.’ (Yirugana 17:26) Eyi kutanta asi natuvenye muhoko gumwe tupu morwa kwa tunda mwaAdamu. Ayo epuko kugazara asi Karunga kwa sita marudi gamwe ga pitakane makwawo. Nsene tu rugana ngoso, ose kuna kupulisira Satana a zonagure po eharo nouumwe wetu woSikrite. (Johanesa 13:35) Mokurwanesa Satana nokumufunda, twa hepa kunyokera po marupe nagenye gelikangango lyokudira kuzira mo.—Yisewe 16:18.

10, 11. (a) Morwasinke pamwe ya karera ureru kuhara uzuni? (b) Yisinke ga gwanene mo Demasa morwa kuhara uzuni?

¹⁰ Satana yige “mupangeli gouzuni ou.” (Johanesa 12:31; 1 Johanesa 5:19) Yininke yoyinzi eyi au tjingisa uzuni ou kwa lilimba nonompango doBibeli. Kapisi yininke nayinye yomouzuni yidona. Nye, twa yi diva asi Satana nga ruganesa uzuni ou a tu dowokese ndi a tu ninkise tu zone. Ndi nga hetekera ko kutuzeda tu hare uzuni nokuncenuna ukareli wetu kwaJehova.—Resa 1 Johanesa 2:15, 16.

¹¹ Vakriste vamwe wokuhova kwa here uzuni. Pasihonena, Paurusa kwa  tjenge asi: “Demasa ga zumba nge, morwa ana dowokere unene uzuni wantani.” (2 Timoteusa 4:10) Bibeli kapi za tumbura nawa-nawa yininke yomouzuni eyi ga here Demasa, eyi ya mu ninkisire a zumbe Paurusa. Nampo Demasa kwa tamekere kuhara emona unene kupitakana kukarera Jehova. Nsene yimo ngoso, Demasa kwa zumbanesere mpito zokugwana yitumbukira mosirugana saJehova. Ayo kwa kere nomulyo ndi? Hawe. Demasa ngano ga kere a vatere Paurusa. Uzuni kapi wa mu pere yomulyo kupitakana Jehova.—Yisewe 10:22.

12. Ngapi Satana a tu pukisa tu dowokere ‘eyivayiwo lyemona’?

¹² Yininke yangoso nose kuvhura yi tu horokere. NgoVakriste, yimo ya kara ngorooro kuhara kulipakera nyamwetu mbili ntani nepata lyetu. (1 Timoteusa 5:8) Twa yi diva asi Jehova kwa tu harera tu hafere eparu, morwa yige ga pere Adamu naEva paradisa zongwa va tunge mo. (Genesis 2:9) Nye Satana kuvhura a tu pukise tu dowokere ‘eyivayiwo lyemona.’ (Mateusa 13:22) Wovanzi kugazara asi yimaliwa nemona ngayi va retera ruhafo. Nsene tu gazara ngoso, kuvhura tu zumbanese sininke somulyo esi twa kara naso, elikwatakano lyetu naJehova. Jesus kwa rondwere asi: “Muntu simpe a vhuru kukerera ohekuru vavali, morwa na nyenga po gumwe, ta hara po mukwawo, ndi na korera kwagumwe, ta nusa po mukwawo. None nokuvhura si kukerera Karunga nomamona.” (Mateusa 6:24) Nsene tu hara po emona, ose ngatu hageka kukarera Jehova. Ano eyi yiyo ana tu harere Satana tu rugane. Kapisi tu pulisire yimaliwa ndi emona yi zonagwise po elikwatakano lyetu naJehova. Mokurwanesa Satana nokumufunda, twa hepa kukara nomutaro gouhunga kemona.—Resa 1 Timoteusa 6:6-10.

13. Ngapi uzuni au tara nonkwara?

¹³ Siraha simwe saSatana kuna kara ruhonda. Wovanzi kugazara asi kukara nomugara ndi nomukadi gumwe tupu ya pwa mo ntani asi kapi ayi gava umanguruki. Pasihonena, mudani gumwe gonomuvi gomukadi kwa tente asi nokuvhura si kukara nomuntu gumwe tupu mononkwara. Age kwa gweda ko asi: “Kapi na si huguvara asi pweli muntu gwangoso ndi ana hara kukara ngoso.” Mudani gonomuvi gomugara kwa tanta asi: “Kapi nina si huguvara asi kwa tu sita tu kare nomuntu gumwe tupu mononkwara meparu lyetu nalinye.” Satana kuhafa unene apa vantu wokudivikwa ava rwanesa uhwi waKarunga wononkwara. Muzonaguli kapi a kwatesa ko mawapaiko gononkwara, ntani kapi ana hara nonkwara di tompoke. Yipo nye, mokurwanesa Satana nokumufunda, twa hepa kutara nonkwara moomu a di tara Karunga.

14, 15. Yisinke no rugana nsene o kara nedowo lyokuhara kuhondera?

¹⁴ Yi kare asi twa kwara ndi tu vadike,  twa hepa kukondja mokunyokera po nkenye rupe roruhonda. Ureru kuyirugana ndi? Hawe! Pasihonena, nsene asi ove mudinkantu, kuvhura o zuvhe vanasure vakweni kuna kulikangangera omu ava ligwanekere panyama novantu wokulisiga-siga. Kuvhura va likangangere omu ava litumine nombudi nomafano goruhonda konoserefona dawo. Moyirongo yimwe vantu ava ava litumine nombudi nomafano goruhonda kuvatara moomu ava tara ava ava ligwanekere panyama novanona. Bibeli kutanta asi: “Ogu a hondere, kuzonagura rutu rwamwene.” (1 Vakolinte 6:18) Ruhonda kuna kuretesa po ruhepo ntani nomauvera gamwe aga gana kudipaga vantu. Vadinkantu wovanzi ava va ligwanekerere panyama awo simpe kapi vana kwara konyima kuyalivera. Uzuni ou womalihafeso kwa tu harera tu gazare asi kuteza po veta zaKarunga kapi aku reta yitundwamo yoyidona. Nsene tu pura yimpempa oyo, kuvhura yi tu ‘pukise tu ture nzo.’—Vahebeli 3:13.

¹⁵ Nsene o kara nedowo lyokuhara kuhondera, yisinke no rugana? Wa ha yi ncenuna. (Varoma 7:22, 23) Kanderera kwaKarunga a ku nkondopeke. (Vafilipi 4:6, 7, 13) Nyokera po maukaro aga naga ku twaredesa kokuhondera. (Yisewe 22:3) Nsene pana kara eheteko  lyokuhondera, li nyokera po usimbu.—Genesis 39:12.

16. Yisinke ga uyungire Jesus apa ga mu hetekere Satana, ntani yisinke natu lirongera ko?

¹⁶ Jesus kwa tu tulira po sihonena sosiwa. Matumbwidiro gaSatana kapi ga mu pukisire. Age kapi tanko ga gazadarere ko. Nye age kwa tanterere Satana poopo asi: “Kwa tjanga va tjanga asi.” (Resa Mateusa 4:4-10.) Jesus ga divire nonkango daKarunga, yipo ya mu vhulikire kutemwinina matjangwa poopo tupu ga mu hetekere Satana. Mokurwanesa Satana nokumufunda, twa ha pulisira madowo getu ga tu ninkise tu hondere.—1 Vakolinte 6:9, 10.

17, 18. (a) Yiraha musinke yimwe a ruganesa Satana, ntani morwasinke atu yi ndindilire? (b) Yisinke ngayi ka horokera Satana, ntani ngapi nayi kukorangeda o lidimikire?

¹⁷ Yiraha yitatu yaSatana kuna kara elitumbo nedowo lyemona ntani ruhonda. Nye pwa kara hena yimwe yoyinzi. Pasihonena, Vakriste vamwe kuvarwanesa vekoro lyawo ndi kuvazora vanasure vakwawo. Vamwe kwa tunga moyirongo omu epangero ali hetekere ko kuhagekesa sirugana sokuzuvhisa. Eyi yiyo twa hepa kundindira. Jesus kwa tu rondwere asi: ‘Ngava mu nyengera navenye morwedina lyange. Nye ogu nga didimika dogoro nokouhura, yige nga yoworoka.’—Mateusa 10:22.

¹⁸ Ngapi natu rwanesa Satana nokumufunda? Jesus kwa tente asi: “Mokudidimika kweni yimo ngomu gwanena mwenyo.” (Rukasa 21:19) Udona ou vana kuturetera ngesi vantu kapi ngau karerera. Kwato gokuvhura kutugusa mo melikwatakano lyetu naKarunga ntudi tu yi pulisire nyamwetu. (Varoma 8:38, 39) Nampili mukareli gwaJehova gomulimburukwi a fe, kapi yina kutanta asi Satana ana fundu. Jehova nga mu pindura koufe. (Johanesa 5:28, 29) Nye Satana kwato uwa ana kundindira komeho. Konyima zapa ngava zonagura po uzuni ou woudona, age ngava mu zugumina mosirongo sokonhi nomumvho 1 000. (Ehororo 20:1-3) Kehagero lyonomuvho eyovi depangero lyaKristusa, Satana ngava ka mu ‘mangurura’ nga ka heteke kupukisa rokuhulilira vantu wokusikilira mo. Konyima zoyo, ngava ka mu zonagwilira po. (Ehororo 20:7-10) Ove kuna kundindira meho zongwa, nye Muzonaguli kwato! Twikira kurwanesa Satana ntani nokunkondopeka epuro lyoge. Ove kuvhura o rwanese Satana nokumufunda!