MWAPEMBAGONA 1970, ame kwa kere mosipangero moPennsylvania moAmerika. Ame kwa kere mukwayita gonomvhura 20, ogu ga hepere kouvera womukagu. Nesa gomugara kwa konakonene upyu wange nkenye hafura zovili. Nesa ogo kwa kere mukondi kwange nonomvhura dongandi, kwa kere nosinka. Ngomu upyu wange wa twikilire kugurumuka, ame kwa uyungire asi: “Ga kufira rumwe muntu ove kuna kumutara ndi?” Sipara sendi ta si litjindji makura ta limburura asi: “Hawe.” Ayo kwa monekere ngwendi tani fu nye na parukire. Tanko ni mu simwitire ko eparu lyange.

Ame kwa verere, ame opo mosirugana sange somonzugo zokutawira posiruwo soyita moVietnamu. Ame kwa haferere kuvatera vaveli nava wokuremana ntani na kere nositambo sokukara mutauli. Ame kwa ka sikire moVietnamu mwaPembankuru 1969. Ngwendi vakwayita navenye wovape, name kwa pere nge ko sivike yipo ni yike siruwo noupyu.

Ame kwa tulire nge ni rugane mosipangero sovakwayita moMekong Delta. Matjeke-tjeke ngaga reta vakwayita wokuremana kosipangero. Ame kwa here sirongo nosirugana sange, yiyo na harerere kuvatera womosirongo setu. Vakwayita wokuremana kwa va wapaikilire etauro nokuvatuma usimbu kotunzugo otu ngava tawire. Mutauli nogu gokuvendwa a dipage kukora ntani novanesa vavali kwa rugene unene mokuparura vantu. Ntani na mwene nondyato dononsovagani dononene edi ngava dili kuherura momatjeke-tjeke. Kwa tanterere nge asi ado nondyato domaruha gomarutu govakwayita ava ngava fire moyita. Oyo kuna kara yimwe yoyihorokwa na limonena moyita.

Sikando sange sokuhova kuzuvha usili koNombangi daJehova paapa na kere mudinkantu. Onane ngava lirongo Bibeli noNombangi daJehova, nye kapi va gwene ekuho. Ame na haferere kukara pelirongo lina. Ezuva limwe, name notate wositumbwena kwa pitire pepi noSinyanga  soUhompa. Makura tani va pura asi: “Etungo musinke eli?” Awo tava limburura nge asi: “Narumwe si o ze kovantu owo!” Morwa na here otate wositumbwena nokuvafumadeka, yipo na limburukwire nokudira kugwanekera noNombangi daJehova.

Apa na ka tengwire koVietnamu, yihorokwa yomoyita simpe ngayi rorora nge pamagazaro. Eyi kwa ninkisire nge ni dire kukara noruhafo. Kwa lizuvhire ngwendi kwato ogu ana kara nosinka seyi yina kuhoroka moVietnam. Tani diworoka apa na zuvhire kuna kutumbura vakwayita wovaAmerika asi vakwayita wokudipaga vakeke morwa mbudi za pwege asi vakeke wovanzi kwa va dipagere. Yihorokwa nayinye eyi kwa ninkisire nge ni lizuvhe asi nina hepa Karunga.

Mokupapara Karunga, ngani zi konongereka dokulisiga-siga. Ame kwa here Karunga nye eyi ngani mono monongereka odo kapi ngayi hafesa nge. Konyima yipo na zire koSinyanga soUhompa moDelray Beach, moFlorida. Epongo lyange lyokuhova kwa kere moSondaha Murongankuru 1971.

Apa na ka sikire koSinyanga, siuyungwa sanavenye kuna kupwa, yipo na kere mElirongo lyoRuhungu. Kapi nina kudiworoka sirongwa, nye tani diworoka omu vanona va paparere Matjangwa moNobibeli dawo. Ame kwa tetukire. Ame kwa purakenene tupu nokutarera. Apa na pwege mo, mugara gonomvhura 80 ta wizire nge. Edina lyendi Jim Gardner. Age kwa pere nge buke The Truth That Leads to Eternal Life nokupura asi: “Ono hara buke ezi ndi?” Ame yipo na zi tambwire, nokutokora kukaligwana moUne ngurangura yipo tu ka tameke kulironga.

Konyima zepongo lyomoSondaha, na hepere kuza koyirugana. Na kere nosirugana kosipangero moBoca Raton, moFlorida, aso ngasi tameke povili 11 zomasiku dogoro povili 7 ngurangura. Ezuva olyo kapi kwa kere vaveli wovanzi, yipo na vhulire kuresa buke Truth. Nesa ta hokona nge buke, ta tara pontunda nokupura nge nsene ngani kara gumwe goNombangi daJehova. Yipo name na mu gusire buke nokumutantera asi nampili ngomu nina resa tupu ruha robuke, ame kuna kugazara kukara Mbangi. Apa ga sigire nge makura tani manesa kuziresa.

Ame kwa tamekere elirongo lyoBibeli namunazinyetu Gardner pokumupura asi: “Yisinke natu lironga?” Age ta limburura asi: “Buke ezi kani ku pere.” Yipo na uyungire asi: “Kani mene kuziresa.” Munazinyetu Gardner yipo ga uyungire asi: “Nampii ngoso, tu konakone tupu tanko egaununo lyokuhova.” Ayo kwa tetukisire nge komauzera aga na dilire kudiva. Age kwa pulire nge ni tare matjangwa gomanzi moBibeli King James Version. Na ya lirongere Karunga gosili, Jehova. Ngurangura ozo, Jim kwa lirongere name magaununo gatatu mobuke ozo. Konyima zoyo, ose ngatu lirongo magaununo gatatu nkenye Une ngurangura.  Ame kwa haferere elirongo olyo. Azo kwa kere mfumwa kwange mokulironga namunazinyetu gomugwavekwa ogu ga divire Charles T. Russell!

Konyima zokulironga yivike yongandi, makura tava pulisire nge ni zuvhise mbudi zongwa. Kuzuvhisa tunda embo zende embo kwa kere udigu kwange, nye Jim kwa vaterere nge ni u funde po. (Yirugana 20:20) Nevatero lyendi, na ya lirongere kuhara sirugana sokuzuvhisa. Na ya lizuvhire asi kuzuvhisa situmbukira sosinene esi na kara naso. Nina hafa kweyi na kara murugani kumwe naKarunga.—1 Vakolinte 3:9.

Tanko ni mu tantere ko sininke esi sa kere kwange sokulikarera, eharo lyange lyomuhowo kwaJehova. (Ehororo 2:4) Alyo kwa vatera nge ni lididimikire yihorokwa yokukoresa yokutunda koyita ntani nomaudigu gamwe gomanzi.—Jesaya 65:17.

Mo-1971, kwa tanterere nge ni sige nzugo ezi na kere. Morwasinke? Otate wositumbwena kapi va here Mbangi zi tunge mo. Kapi na kere noyimaliwa yoyinzi. Sipangero ngasi futu nge tupu konyima zoyivike yivali, ntani yimaliwa yange kwa yi rende yikoverero yomoyirugana yokuzuvhisa morwa na here kufumadekesa ko Jehova. Na pungwire ko yimaliwa yongandi kombanga modoropa Michigan ezi na kulilire. Etuwa lyange yilyo lya kere embo lyange momazuva gongandi. Ngani zoganene nokulikurwira motunzugo twepevango lyokunwisira maholi.

Ezuva limwe, apa na dumbukire koyirugana tani livinduka kuza koSinyanga soUhompa komeho li ka tameke epongo lyokuzuvhisa. Ngomu na hingilire konyima zoSinyanga, yihorokwa  yokoVietnamu tayi wiza momagano gange. Ame kwa lizuvhire ngwendi kuna kufumbwira edumba lyomarutu govantu gana kupya nokumona honde, makura tani tameke kukara nosinka. Ntani ngwendi kuna kuzuvha nokumona vamati vana kulikwambera nge asi: “Nani paruka ndi? Nani paruka ndi?” Na yi divire asi tava fu, nye na hetekerere ko kuvahengagwida nokulininkisa ngwendi nayinye yiwaawa. Ngomu na hingilire, tani tameke kulizuvha udona-dona.

Tani kanderere kwaJehova oku kuna kulira. (Episarome 56:8) Tani tameke kugazadara ko unene kuhamena evhumbuko. Yipo na mwene mulyo gwehuguvaro olyo! Jehova nga ka vhumbura vamati vena, ntani ngava ka gwana mpito zokukadiva usili kumuhamena. Evhumbuko ngali ka gusa po kukora noruhepo oru twa kara naro. (Yirugana 24:15) Apa na yi kwete eyi egano, eharo lyange kwaJehova kwa nkondoparere kupita pwanare. Ezuva olyo simpe kuna kara lyokulikarera kwange. Kutunda pena, nkenye apa ani kara nomaudigu, ame kukondja mokudiworoka eharo lyange lyomuhowo kwaJehova.

Vantu kurugana yininke yoyidona moyita, name yiyo na rugene. Pokuteda ko komatjangwa aga na hara, kwa hengagwida nge. Lyokuhova Ehororo 12:10, 11, eli lya uyunga asi Muzonaguli kwa mu fundisisa kohonde zaJesus ntani nekezuvhiso lyetu. Lyauvali Vagarata 2:20, eli ali diworokesa nge asi Jesus kwa fira nge. Tani pandura konzambo zaKristusa, Jehova ga gusira nge po kweyi na rugene. Ngesi nina kara nezwi lyewa lyokomutjima ntani neharo lyokutantera ko wopeke kuhamena Karunga gwetu gonkenda, Jehova!—Vahebeli 9:14.

Apa ani gazara eyi na limonena meparu, ayo kulikida asi Jehova kwa pakera nge mbili. Pasihonena, apa ga yi divire Jim asi ame kuna kurara metuwa yipo ga divisire nge kwamunazinyetukadi ogu nga heheresa nonzugo. Nina yi diva asi Jehova kwa ruganesere Jim namunazinyetukadi va pe nge mararo. Jehova muwa! Age kupakera mbili vakareli vendi wovalimburukwi.

MwaKudumonkuru 1971, na hepere kuza koMichigan. Komeho ni tunde moFlorida, ame kwa tulire yimbapiratjangwa yoyinzi metuwa lyange, makura tani singi. Komeho ni tunde moGeorgia, yimbapiratjangwa yange tayi pu kuyihanesa. Ame ngani zuvhisa noupampi mbudi zongwa zoUhompa nkenye oku. Ngani zuvhisire monodorongo ntani nokomavango gokupwizumukira. Kapi nina diva nsene asi vantu vena na zuvhisilire va tambura usili.—1 Vakolinte 3:6, 7.

Pomuhowo, apa na lirongere usili, kapi ngani uyunga nonondunge, unene po apa ngani uyunga nekoro lyange. Poyiruwo yimwe ngani vyukilire kutumbura mapuko gawo. Ame kwa hara unene vamumbya vange John naRon, makura apa ngani va zuvhisire, ame ngani va sinininke va tambure usili. Konyima, na ya hundilire egusiropo. Nye ame kutwikira kukanderera asi ngava tambure usili. Kutunda opo, Jehova ga vatera nge ni zuvhise nokuronga nonondunge.—Vakorosi 4:6.

Elikwatakano lyange naJehova nkenye apa kwa kara sininke somuhowo meparu. Nye, koveli vamwe ava na hara, unene po mukadange, Susan. Ame kwa here kukara nomukadi ogu na vatera nge ni twikire kukarera Jehova. Susan kwa hara unene Jehova. Ezuva limwe ose simpe kuna kulivandekera, ame kwa zire ni ka mu tarere po membo lyovakurona vendi posirundi Rhode. Age kwa hingilire pevero nokuresa Ruhungu kumwe noBibeli zendi. Eyi ya kundamene nge kuna kara  asi age kwa tere matjangwa nagenye nampili ngomu sa dilire kukara sirongwa selirongo. Na dimbwilire asi elikwatakano lyendi naJehova mulyo kwendi. Ose kwa likwere mwaSindimba 1971. Ame nina hafa kweyi na kara nomukwafi gomuwa. Eyi ani hafere unene yeeyi asi nampili ngomu ga hara nge, age kwa hara unene Jehova.

Jehova ga tu pa vanona vavali wovamati, Jesse naPaul. Ngomu va kulire, Jehova kwa va pitisilire. (1 Samwere 3:19) Awo va kara nelikwatakano nendi, ano eyi kutuhafesa unene. Awo kwa karera Jehova mosirugana sosiruwo nasinye nomvhura dokupitakana 20. Ntani awo kuna kutwikira kumukarera morwa kudiworoka eharo lyawo lyomuhowo. Ame kuhafera hena vangumweyi zange vavali, Stephanie naRacquel, ava ani tara ngwendi vana vange wovakadi. Ame nina hafa kweyi vana vange va kwara vakadi ava va hara Jehova nonomutjima dawo nadinye nokuruganesa eparu lyawo mokumukarera.—Vaefeso 6:6.

Ame kwa zuvhisira posirudi Rhode nomvhura 16 nokutulisa po vakaume wovanzi. Simpe kudiworoka vakuronambunga wovawa ava ngani ruganene nawo kumwe. Ntani kupandura vatareli wokudingura ava va vatera nge. Azo mfumwa kukarera Jehova kumwe novagara ava va kwaterera keharo lyawo lyomuhowo kwaJehova. Mo-1987, yipo twa dirukilire korwaMuzogo gwaKarolina  oku kwa hepere vazuvhisi, ntani oko twa ka tulisire po vakaume wovawa. *

MwaSiwogedi 2002, name naSusan kwa tambwire ezigido lyokukakara vahameni womoBeteli zomoAmerika moPatterson. Ngani rugana moDepartemende zoSirugana sokuzuvhisa, ano Susan kokukuhwa yikoverero, eyi ga here! MwaSiwogedi 2005, ame kwa gwene situmbukira sokukara gumwe gomoMbungagendesi. Ame kwa lizuvhire ngwendi kapi nina wapere situmbukiro oso. Susan ga kere nosinka kuhamena yitumbukira noyirugana ntani nomadinguro aga ga hamena mo. Age kapi ga here kugendera monondira nampili ngomu ngatu gendere mo yikando yoyinzi. Mapukururo gomawa govakadi wovahameni womoMbungagendesi kwa mu vatera unene. Kwa mu vaterere a kwatese nge ko, eyi yiyo na mu harera unene.

Momberewa zange kwa kara mo mafano gomanzi aga aga diworokesa nge eparu eli na hafera. Ame kwa gwana matungiko gomanzi morwa kukondja mokudiworoka eharo lyange lyomuhowo kwaJehova!