1, 2. Yisinke ava gazara vantu vamwe kuhamena Karunga?

VANTU wovanzi kugazara asi Karunga kapi a pakere mbili eyi ava rugana. Awo kugazara asi Karunga kapi a pakere mbili eyi ayi va horokere. Pasihonena, konyima zekundungu lyenene eli lya zonagwire ruha rorunene rwaPhilippines mwaMangundu 2013, mukurona gumwe godoropa zositata sosinene kwa tente asi: “Karunga kokuli kumwe oku ga kere.”

² Vantu vamwe kugazara asi Karunga kapi a mono eyi ava rugana. (Jesaya 26:10, 11; 3 Johanesa 11) Vantu vamwe mosiruwo saPaurusa nawo yimo ngava gazara ngoso. Age kwa uyungire kuvahamena asi: “Va nyoka . . . kudiva yokuhamena Karunga.” Awo kwa zulire umbudi nounye noudona noudumbe.—Varoma 1:28, 29.

3. (a) Mapuro musinke twa hepa kulipura? (b) MoBibeli, yisinke kwa tamba “kuwoko” kwaKarunga?

³ Ose ngapi? Ose twa yi diva asi Jehova kumona nayinye eyi atu rugana. Nye twa yi pura asi Jehova kutupakera mbili ndi?  Ose kumona kuwoko kwendi meparu lyetu ndi? MoBibeli, “kuwoko” kwaKarunga kwa tamba nonkondo dendi. Age kuruganesa nonkondo dendi mokuvatera vakareli vendi nokufunda nonkore dendi. (Resa Deuteronomium 26:8.) Jesus kwa uyungire asi vantu vamwe ngava ka “mona Karunga.” (Mateusa 5:8) Nose vamwe wovantu owo ndi? Ngapi natu “mona Karunga”? Tu konakoneni yihonena yomoBibeli yovantu ava va mwene kuwoko kwaKarunga meparu lyawo ntani nava va dilire kukumona. Tatu ka lironga hena omu epuro ali tu vatere tu mone kuwoko kwaKarunga.

4. Morwasinke nonkore doVaisraeli da nyokere kumona kuwoko kwaKarunga?

⁴ Pwanare, vantu wovanzi va kere nompito zokumona ntani nokuzuvha omu Karunga ga vaterere Vaisraeli. Jehova kwa ruganesere yitetu mokuzowora vantu vendi moEgipite nokufunda vahompa wovanzi moSirongo sEtumbwidiro. (Josuwa 9:3, 9, 10) Nampili ngomu vahompa vamwe va zuvhire nokumona omu Jehova ga poperere vantu vendi, ‘navenye kwa lipongaikire asi va rwise Josuwa noVaisraeli.’ (Josuwa 9:1, 2) Apa ngava ru noVaisraeli, vahompa owo va mwene kuwoko kwaKarunga. Nonkondo dononene daJehova, kwa lihorwere apa ‘ezuva lya sikeme ndjikiti, ano kwedi kapi kwa ligumagwire dogoro noku gwa mene muhoko kukwata nonkore dago.’ (Josuwa 10:13) Nye Jehova kwa “kukutikire” nomutjima dononkore yipo di rwise Vaisraeli. (Josuwa 11:20) Nonkore doVaisraeli kwa di fundire morwa da nyokere kuyitambura asi Jehova yige ana kurwira mo vantu vendi.

5. Yisinke ga nyokere kupura hompa gomudona Ahaba?

⁵ Konyima, hompa gomudona Ahaba ga gwene mpito zokumona kuwoko kwaKarunga yikando yoyinzi. Eliya kwa tanterere Ahaba asi: “Kapi ngali kara ko eme ndi mvhura, . . . ntudi nyame ngani uyunga ko ntani.” (1 Vahompa 17:1) Eyi kwa tompokere tupu morwa kuwoko kwaKarunga, nye Ahaba kwa nyokere kuyipura. Konyima, Eliya kwa kanderere kwaJehova Karunga, ano kwa mu limbwilire pokutuma mundiro gu tunde meguru. Ahaba ga yi mwene. Makura Eliya yipo ga tanterere Ahaba asi Jehova nga hagekesa po ruteni nokurokesa mvhura. (1 Vahompa 18:22-45) Ahaba ga mwene yitetu nayinye oyo nye simpe ga nyokere kuyipura asi ana mono nonkondo daKarunga. Yisinke natu lirongera ko koyihonena eyi? Twa hepa kupapara kuwoko kwaKarunga meparu lyetu.

6, 7. Yisinke va dimbwilire Vangibiyoni ntani Rahabu?

⁶ Vangibiyoni kwa lisigire nonomuhoko dapeke. Awo va mwene kuwoko kwaKarunga. Mevango lyokurwanesa Vaisraeli, Vangibiyoni kwa tulisire po mbili nawo. Morwasinke? Awo kwa zuvhire kuhamena Jehova ntani nanayinye eyi ga rugene. (Josuwa 9:3, 9, 10) Awo va dimbwilire asi Jehova kwa rwililire mo Vaisraeli.

 ⁷ Rahabu nage kwa mwene kuwoko kwaJehova. Age kapisi Muisraeli, nye ga zuvhire omu Jehova ga mangwilire vantu vendi moEgipite. Apa nondadi mbali da wizire kembo lyendi, age kwa di tanterere asi: “Ame na yi diva asi, sirongo esi HOMPA ga si mu pa.” Rahabu kwa pulire asi Jehova kuvhura a mu zowore nepata lyendi. Age kwa likidire epuro mwaJehova nampili ngomu ga yi divire asi siponga kuyirugana.—Josuwa 2:9-13; 4:23, 24.

8. Ngapi Vaisraeli vamwe va dimbwilire kuwoko kwaKarunga?

⁸ Mokulisiga nahompa Ahaba, Vaisraeli vamwe ava va mwene mundiro kuna kutunda meguru va yi dimbwilire asi Karunga yige ga yi rugene. Awo kwa zigilire asi: “HOMPA yige gelike Karunga!” (1 Vahompa 18:39) Awo va limonenene nonkondo daKarunga.

9. Ngapi natu mona Jehova nokuwoko kwendi naina?

⁹ Tuna zogere yihonena yoyiwa neyi yoyidona eyi nayi tu vatera tu kwate egano eyi ayi tanta ‘kumona Karunga’ ndi kuwoko kwaKarunga. Ngomu tuna kudiva Jehova noyikara yendi, ose kumona kuwoko kwendi nomeho gokomutjima. Eyi kututumangeda tu hare kuhonena vantu wovalimburukwi vanare nava vantaantani ava va mwene Jehova omu ga vaterere vantu vendi. Nye twa kara noumbangi asi Karunga kuna kuvatera vantu naina ndi?

10. Umbangi musinke tuna kara nawo asi Jehova kuvatera vantu vendi naina? (Tara efano pepenuno 3.)

¹⁰ Ose twa kara nomaumbangi asi Jehova kutwikira kuvatera vantu vendi naina. Nkenye apa ose kuzuvha yihorokwa yava ava hundire evatero lyaKarunga meparu lyawo ntani  nomu ga limburura makanderero gawo. (Episarome 53:2) Pasihonena, apa ga zuvhisire posirudigona somoPhilippines, Allan kwa gwene mukadi ogu ga tamekere kulira. Age kwa tanta asi: “Ngurangura, mukadi ogo kwa kanderere kwaJehova asi Nombangi dendi ngano di mu gwane.” Pounona, age nga lirongo Bibeli noNombangi, nye apa ga kwere nokudirukira posirudi, age kwa hagekere kulironga. Morwa Karunga kwa limbwilire ekanderero lyendi usimbu-simbu yipo ya mu gumine komutjima. Momvhura zoozo, mukadi ogo kwa ligeve kwaJehova.

11, 12. (a) Ngapi Jehova a vatere vakareli vendi? (b) Faturura omu Jehova ga vaterere munazinyetukadi gumwe.

¹¹ Vakareli wovanzi vaJehova kwa mona kuwoko kwendi apa va hagekere nkareso zawo zondona ngwendi kukoka makanya nepangwe ndi kutarera mafano goruhonda. Vamwe kutanta asi kwa hetekerere ko kuhageka pwavene nye kapi ya va tompokere. Nye apa va hundilire Jehova evatero, age ga va pere “nonkondo edi dononene,” ano mouhura va ya hageka nkareso zawo zondona.—2 Vakolinte 4:7; Episarome 37:23, 24.

¹² Jehova kuvatera hena vakareli vendi va lididimikire maudigu. Eyi yiyo ya horokerere Amy. Age kwa mu tumine a ka vatere kudika Sinyanga soUhompa nembo lyovatumwa posirudigona semEfuta lyaPacific. Nompo kwa lisigire, rorunzi kapi ngava kara norutjeno nomema, nonzira ngadi hanzere, age kwa rongwere epata lyawo, ntani kwa tungire mokanzugogona gomohotera. Ezuva limwe, kwa harukilire munazinyetukadi ogu ngava rugana nage. Amy yipo ga lizuvhire udona-dona kweyi ga rugene. Apa ga zire monzugo zendi zomundema, ta ka kanderere kwaJehova nokuhundira evatero. Apa da temene noramba, ta resa sirongwa somoRuhungu kuhamena egwano nonzapo doSikora zaGiliyata. Sirongwa kwa zogerere maudigu gokulifana naga ga lididimikilire. Age kwa tanta asi: “Ame na lizuvhire asi Jehova yige ga uyungisire nge masiku gena. Ayo kwa tumangedere nge ni twikire mosirugana sange.”—Episarome 44:25, 26; Jesaya 41:10, 13.

13. Umbangi musinke twa kara nawo asi Jehova kuvatera vantu vendi va gave undipo kosirugana sawo sokuzuvhisa?

¹³ Jehova kwa vatera vantu vendi va gave undipo ntani va koreke mbudi zongwa. (Vafilipi 1:7) Pasihonena, apa mapangero gamwe ga hetekere ko kuhagekesa po sirugana zokuzuvhisa, ose kwa geve undipo mompanguro. Ose kwa funda yihorokwa konyara 268 mompanguro zonene mouzuni mudima, ano 24 kwa di fundire moMpanguro zaEuropa zeyi yountu womuntu kutundilira momvhura 2000. Eyi kulikida asi kwato gokuvhura kuhagekesa po kuwoko kwaKarunga.—Jesaya 54:17; resa Jesaya 59:1.

14. Umbangi musinke umwe au likida asi Karunga mweli mokatji kovantu vendi?

¹⁴ Kuzuvhisa mbudi zongwa uzuni mudima kuna kara umbangi umwe wokuwoko kwaKarunga. (Mateusa 24:14; Yirugana 1:8) Uumwe wovakareli vaJehova monomuhoko nadinye  kutompoka tupu morwa evatero lyaJehova. Uumwe ou wa likarera! Nampili ava ava dili kukarera Jehova va yi kwatesa ko asi: “Yosili Karunga mweli mokatji keni!” (1 Vakolinte 14:25) Ose twa kara nomaumbangi gomanzi asi Karunga mweli mokatji kovantu vendi. (Resa Jesaya 66:14 NW *.) Ove ngapi? Wa mona kuwoko kwaKarunga meparu lyoge ndi?

15. Poyiruwo yimwe, morwasinke atu dilire kumona kuwoko kwaJehova meparu lyetu?

¹⁵ Poyiruwo yimwe, ose nokuvhura si kumona kuwoko kwaKarunga meparu lyetu. Morwasinke? Apa atu kara nomaudigu gomanzi, ose kuvhura kudivara asi Jehova kwa tu vatera yikando yoyinzi. Eyi yiyo ya horokerere Eliya. Age kwa kere nouradi, nye apa hompa gomukadi Jesebeli ga here kumudipaga, age kwa tjilire. Age kwa divarere omu Jehova ga mu vatera pomuhowo. Bibeli kutanta asi Eliya kwa here kufa. (1 Vahompa 19:1-4) Kupi ogu ga vhulire kugwana evatero nouradi? Age ga hepere kuhuguvara mwaJehova.—1 Vahompa 19:14-18.

16. Ngapi natu vhura kumona Karunga nsene tuna kara nomaudigu?

¹⁶ Joba kwa demenenene koyinka yendi yipo ga dilire kumona ukaro wendi monkedi omu ga u mwene Jehova. (Joba 42:3-6) Poyiruwo yimwe, nose kutudigopera kumona Karunga morwa maudigu getu. Yisinke nayi tu vatera tu mone eyi a tu ruganene Karunga? Twa hepa kuteda eyi za uyunga ko Bibeli komaudigu getu. Makura ngatu mona Jehova nokuuyunga asi: “Ame kwa divire tupu yeeyi  va tanterere nge vapeke, ano ntaantani nina ku limonene nomeho gange.”

17, 18. (a) Ngapi no mona kuwoko kwaJehova meparu lyoge? (b) Tumbura sihorokwa esi asi likida asi Karunga kuna kutuvatera naina.

¹⁷ Ngapi natu mona kuwoko kwaJehova meparu lyetu? Tu tareni yihonena yitano. Sokuhova, kuvhura o lizuvhe asi Jehova kwa ku vatera o gwane usili. Sauvali, kuvhura o diworoke apa wa zire komapongo, nokukazuvha siuyungwa ntani nokutanta asi: “Eyi yiyo na hepa!” Sautatu, nampo wa mona omu Jehova ga limburura limwe lyomakanderero goge. Saune, nampo wa here kuruganena unene Jehova ntani wa mwene omu ga ku vaterere o sikise mo sitambo oso. Sautano, nampo wa siga yirugana yoge morwa ngayi mana siruwo soge sokukarera Jehova ntani wa mona omu Karunga ana kusikisa mo etumbwidiro eli asi: “Ame kapi ngani ku zumba ndi ni ku sige.” (Vahebeli 13:5) Nsene tu kara nelikwatakano lyokupama naJehova, ngayi tu rerupira kumona kuwoko kwendi.

¹⁸ Sarah, munazinyetu gomoKenya, kwa tanta asi: “Ame kwa kanderere kuhamena murongwa ogu na lizuvhire asi kapi ana kuhafera elirongo lyoBibeli. Ame kwa hundilire Jehova nsene kuvhura ni hageke kulironga nogo murongwa. Tupu na ninkire asi ‘Amen,’ selefoni sange tazi lili. Murongwa ogo yige ga toonenene nge ngodi a pure nge nsene kuvhura a ze name kepongo! Kwa tetukisire nge!” Nsene tu dimburura eyi Karunga ana kuturuganena, ngatu mona kuwoko kwendi. Rhonna, munazinyetukadi gomoAsia kwa tanta asi ayo kugusa siruwo mokumona omu Jehova ana kutuvatera meparu lyetu. Age kwa gweda ko asi: “Nsene o yi rugana, ngo dimburura asi ga tu hara unene!”

19. Yisinke hena twa hepa kurugana yipo tu mone Karunga?

¹⁹ Jesus kwa tente asi “wonomutjima da kuhuka,” yiwo ngava “ka mona Karunga.” (Mateusa 5:8) Yisinke ayi tanta eyi? Nomutjima detu da hepa kukara dina kuhuka ntani kuhageka nkenye udona. (Resa 2 Vakolinte 4:2.) Mosirongwa esi, tuna lirongo asi mokumona Karunga, twa hepa kunkondopeka elikwatakano lyetu nendi. Mosirongwa sokukwama ko, ngatu ka zogera omu epuro nali tu vatera tu mone nawa kuwoko kwaJehova meparu lyetu.