TIMOTEUSA kuna kugenda monzira zokutunda membo lyawo, meho gendi kuna tara oku ana vyuka. Vakwaawo ava ana kugenda nawo kuna kara komeho zendi tava piti momapya aga ga diva nawa. Awo kuna kutunda mositata saLisitira esi sa kara pondundu. Timoteusa ta zoro ngomu ana kugazara ozina nozinakuru, omu kava mu tara apa ana tundu membo. Ta gazara asi a piruke a va morore hena sikando sokuhulilira ndi?

Mupositoli Paurusa ta tara Timoteusa noruhafo ngomu vana kugenda. Paurusa ga divire asi Timoteusa simpe ana kara nonomuga, nye etokomeno lyendi lya mu hafesere. Timoteusa simpe kwa kere mumati, nampo nomvhura dokoyiha norombali nye age kwa here nokufumadeka Paurusa. Timoteusa kwa zire kumwe naPaurusa mugara gomupampi noulimburukwi morugendo oru rwa va gusire nokilometa mafere kutunda kembo lyawo. Awo kwa gendere pevhu nomoyikepa ntani kwa ligwanekerere nomaudigu gomanzi. Timoteusa kapi ga divire asi kuvhura nga mone hena embo lyawo.

Yisinke ya ninkisire Timoteusa a tokore kuza naPaurusa? Mfeto musinke ga gwanenene mo momalizambero ogo? Ntani ngapi epuro lyaTimoteusa nali tu kundama?

Nomvhura mbali ndi ntatu komeho yi horoke eyi, Timoteusa kwa kere modoropa zawo Lisitira. Azo kwa kere doropagona ezi za kere momuramba omu mwa kere mema gomanzi. Vantu vamo nampo ngava zuvhu Rugereka nye awo ngava uyunga eraka lyawo Rulikoniya. Ezuva limwe doropa ozo zokulimwenena kwa kere mo ndjorongani. Vakriste vavali wovatumwa, mupositoli Paurusa ntani naBaranabasa, kwa tundire moIkoniya sitata sosinene sopopepi va ze moLisitira. Apa va zuvhisire, Paurusa ta mono mugara gosirema ogu ga likidire epuro. Makura Paurusa ta rugana sitetu mokumuverura!—Yirugana 14:5-10.

Sinzi sovantu moLisitira kwa pulire asi vakarunga ngava lisitunuka nokuwiza momukunda gwawo. Makura vantu yipo va gazarere asi Paurusa karunga gedina Heremesi ano Baranabasa asi Zeusi. Vakriste ava vavali kwa nyokerere vantu mokuvazambera nonzambo.—Yirugana 14:11-18.

Nye vamwe wovasesu moLisitira kapi va gazarere asi vakarunga wovapagani va ya va dingwire, nye awo kwa haferere edinguro olyo. Pasihonena Eunike, mukadi goMujuda, ogu ga kwere Mugereka gomuhapuli ntani nozina Roise kwa purakenene kwaPaurusa naBaranabasa nelituromo ntani nehafo. Ezi kwa kere mbudi zongwa ezi ga here kuzuvha nkenye Mujuda gomulimburukwi, asi Mesiyasa ga wiza ntani ga sikisa mo mauporofete gokumuhamena.

Gazara tupu omu Timoteusa lya mu kundamene edinguro lyaPaurursa. Timoteusa kwa mu rongere ‘kutunda unona’ mokuhara Matjangwa goRuhebeli. (2 Timoteusa 3:15) Timoteusa ga yi dimbwilire asi Paurusa naBaranabasa kwa uyungire  usili kuhamena Mesiyasa ngwendi ozina nozinakuru. Gazara hena mugara gosirema ogu ga verwire Paurusa. Kutunda unona Timoteusa ga mwene mugara ogo yikando yoyinzi moyitarata yaLisitira. Nye Timoteusa ga mwene mugara ogo kuna kugenda sikando sokuhova! Eyi nampo yiyo ya ninkisire Eunike naRoise va ya kare Vakriste kumwe naTimoteusa. Vakurona kuvhura va lirongere ko kwaRoise naEunike. Kuvhura vanona va lirongere ko kosihonena soge ndi?

Vantu womoLisitira va tetukira pokudiva ehuguvaro eli va kara nalyo vasikuli vaJesus. Nye va lirongere hena asi kapisi ureru kukara murongwa gwaJesus. Vajuda wovarwanesi ava va tundire moIkoniya nomoAntiyokiya kwa zire modoropa zaLisitira, nokukazeda vantu womodoropa ozo va di vyuke oPaurusa naBaranabasa. Makura mbunga tazi homokere Paurusa nokumutoona nomamanya. Makura ta liganda. Yipo va mu kokerere ponze zositata awo kwawo asi ana fu.—Yirugana 14:19.

Nye varongwa womoLisitira tava zi va ka papare Paurusa. Awo kwa hefe apa Paurusa ga pindukire nokuza hena moLisitira. Ezuva lya kweme ko nage naBaranabasa tava tundu mo va ze koDerube va ka zuvhise. Konyima zapa va ka tulisire po varongwa, awo kwa ka lididimikilire maudigu tava ka tengura hena koLisitira. Morwasinke? Va ya “koreke nomutjima dovarongwa.” Bibeli kutanta asi “tava va korangeda va kare mepuro.” Gazara tupu omu Timoteusa ga purakenene nelituromo apa Paurusa naBaranabasa va rongere Vakriste asi mfeto zawo nene unene kupitakana maudigu vana kuligwanekera nago. Awo kwa va tanterere asi: “Mokuza moUntungi waKarunga, nyose kupita momaudigu gomanzi ntani.”—Yirugana 14:20-22.

Timoteusa ga mwene Paurusa kuna kusikisa mo nonkango odo, age kwa lididimikilire maudigu yipo a zuvhisire vantu mbudi zongwa. Timoteusa ga yi divire asi nsene na kwama sihonena saPaurusa, vantu womoLisitira ngava mu rwanesa; kukwatera mo oguhwe. Nye Timoteusa kapi ya mu konderere mokutura po etokoro lyokukarera Karunga. Naina sinzi sovadinkantu va fana ngwendi Timoteusa. Awo kutulisa po ukaume nava va kara nepuro lyokupama, ava ngava va korangeda nokuvankondopeka. Awo kapi ava  pulisire marwaneso ga va hagekese kukarera Karunga.

Ngwendi moomu tuna yi tumbura, Paurusa kwa ya dingwire hena Lisitira konyima zonomvhura mbali ndi ntatu. Gazara tupu omu lya hefe epata lyoTimoteusa apa Paurusa ga ya sikire namukwawo Sirasa. Paurusa nage kwa hefe unene. Age ga mwene yitundwamo yombuto ezi ga kunine moLisitira. Roise namunwendi Eunike kwa kere Vakriste wovalimburukwi, ava va kere nepuro “lya hana nkenye uyilipaki” eli lya hafesere unene Paurusa. (2 Timoteusa 1:5) Ano ngapi kuhamena Timoteusa?

Paurusa kwa ya zuvhire asi Timoteusa ana kuru pampepo. Timoteusa ngava ‘mu tangauka vakwetetu,’ moLisitira nomoIkoniya sitata esi sa kere nokilometa 32 komuzogopumezuva gwaLisitira. (Yirugana 16:2) Yisinke ya mu ninkisire va mu tangauke?

“Matjangwa gokupongoka” aga va mu rongere Timoteusa “kutunda unona” ozina nozinakuru kwa kwaterere mo nomapukururo kuhamena vadinkantu. (2 Timoteusa 3:15) Pasihonena epukururo eli asi: “Diworoka musiti goge momazuva goge goudinkantu.” (Muudisi 12:1) Nonkango odo kwa kundamene Timoteusa unene kutunda apa ga tambwire Ukriste. Age ga yi divire asi nkedi zongwa kudiworoka Musiti kuna kara pokuzuvhisa mbudi zongwa kuhamena MunwaKarunga Kristusa. Timoteusa ga ya fundire po nomuga edi ngadi mu kondere kutantera ko vantu mbudi zongwa.

Vagara ava ngava pitisire mombungakriste va mwene ezokomeho lyaTimoteusa. Awo ya va kundamene mokumona omu Timoteusa ga tulire po ezokomeho ntani nokukorangeda ava ngava kara kumwe nage. Nye somulyo po Jehova ga mwene ezokomeho lyaTimoteusa. Karunga ga retesere po mauporofete gamwe kumuhamena, nampo kuhamena sirugana esi nga rugana monombungakriste. Apa Paurusa ga ya dingwire ga yi dimbwilire asi Timoteusa kuvhura nga kare muvateli gomuwa momarugendo goutumwa. Vapuli moLisitira nawo va yi kwatesere ko. Tava mu kambeke mawoko, ayo kwa likidire asi ana gwana situmbukira sokulikarera mokukarera Jehova Karunga.—1 Timoteusa 1:18; 4:14.

Gazara woma ga lizuvhire Timoteusa pokugwana situmbukira esi sosinene. Nye age ga si tambwire. * Ngapi va lizuvhire oguhwe wovahapuli kositumbukira esi ga gwene sokudingura nombungakriste? Awo va kere nehuguvaro asi munwawo nga rugana yirugana yapeke. Nye ngapi kuhamena ozina ntani ozinakuru? Awo va hefe nokuheteka kuhoreka sinka sawo ndi?

Nye somulyo po Timoteusa ga zire. Ngomu tuna yi tumbura kevareko lyosirongwa esi, Timoteusa ga zire morugendo kumwe naPaurusa. Apa ga tundire moLisitira age kwa sigire embo lyawo ntani kwa zire oku ga dilire kudiva. Konyima zokugenda sinano sosire vagara ava vatatu kwa sikire moIkoniya. Timoteusa ga mwene omu Paurusa naSirasa vana kugava mapukururo gokutunda kombungagendesi moJerusarema ntani eyi va rugene mokunkondopeka vapuli womoIkoniya. (Yirugana 16:4, 5) Nye olyo kwa kere tupu etameko.

Konyima zokudingura nombungakriste domoGarata, vatumwa ava kwa sigire sitaura va tavakane momazana nomonondundu daFiligiya va vyuke komuzogo ntani koutokero. Morwa kukwama epitisiro lyompepo zokupongoka awo kwa zire koTorowasa tava ka ronda sikepa va ze koMakedoniya. (Yirugana 16:6-12) Paurusa yipo ga dimbwilire evatero lyaTimoteusa. Yipo ga sigire Timoteusa naSirasa moBereya. (Yirugana 17:14) Konyima ga ya tumine Timoteusa gelike koTesaronika. Oko Timoteusa kwa ka honenene eyi ga mwene mokunkondopeka Vakriste vamo.—1 Vatesaronika 3:1-3.

Konyima Paurusa kwa ya tjenge kuhamena Timoteusa asi: “Yige gelike thi ga konda nge sininga.”  (Vafilipi 2:20) Epandadeko olyo kapi lya kere lyomawoko-woko. Timoteusa kwa li gwene morwa kurugana unene, nokulinunupika ntani kwa lididimikilire maudigu noulimburukwi. Aso kuna kara sihonena sosiwa kovadinkantu! Nsene ono hara vantu va ku uyunge momuwa ayo kwa korera kwanyaamoge. Nsene ove o mudinkantu, wa kara nompito zokuninka va ku uyunge momuwa pokutura Jehova Karunga muhowo meparu lyoge ntani nokutekura vantu nonkenda ntani nefumadeko.

Konyara nomvhura 14 Timoteusa kwa rugene kumwe naPaurusa, kaume kendi. Timoteusa ga ligwanekerere noruhafo ntani maudigu aga ga pitire Paurusa. (2 Vakolinte 11:24-27) Age kwa mu tulire modorongo morwa epuro lyendi. (Vahebeli 13:23) Timoteusa kumwe naPaurusa kwa likidire eharo ntani sinka kovapuli vakwawo. Yipo nye Paurusa ga mu tjangerere asi: “Mahodi goge na diworoka.” (2 Timoteusa 1:4) Ngwendi Paurusa, Timoteusa ga lirongere ‘kulilisa ko ava vana kulira,’ ntani nokuvafira nkenda yipo a va korangede nawa. (Varoma 12:15) Nose ngano tu honeneni sihonena sendi.

Eyi yiyo konyima Timoteusa ga ya karerere mutareli gomuwa. Paurusa kapi tupu ga pere Timoteusa situmbukira sokudingura nombungakriste nokudikorangeda ntani kudinkondopeka, nye hena a horowore vakuronambunga novakwafimbunga monombungakriste.—1 Timoteusa 5:22.

Paurusa kwa here unene Timoteusa nokumuvatera ntani kumupa mapukururo gomawa. Age kwa korangedere Timoteusa a nkondopare ntani nokutwikira kukura ndi kutura po ezokomeho. (1 Timoteusa 4:15, 16) Ntani age kwa korangedere Timoteusa asi kapisi a pulisire unona wendi u mu kondere mokukwatesa ko yininke youhunga. (1 Timoteusa 1:3; 4:6, 7, 11, 12) Paurusa kwa pere hena magano Timoteusa kuhamena uvera ou ngau mu rorora, nampo wokukora-kora mezimo.—1 Timoteusa 5:23.

Paurusa ga yi divire asi siruwo sokumudipaga pepi sa kere. Yipo ga tuminine Timoteusa mbilive zokuhulilira. Amo kwa tjenge mo nonkango edi dokuguma komutjima asi: “Genderera kuwiza usimbu kwange.” (2 Timoteusa 4:9) Paurusa kwa here unene Timoteusa; age kwa mu tumbwire asi “munwange mwahompa, ogu na hara na huguvara.” (1 Vakolinte 4:17) Eyi yiyo Paurusa ga harerere asi kaume kendi a wize kwendi ngomu nomfa dendi da hederere pepi! Nose kuvhura tu lipure asi: ‘Vantu kupapara nge ni va hengagwide nsene kuna kuligwanekera nomaudigu ndi?’

Timoteusa ga zire kwaPaurusa ndi? Kapi tatu diva. Twa diva asi age nkenye apa nga kondjo mokuhengagwida Paurusa ntani kumukorangeda. Timoteusa kwa sikisire mo ntanto zedina lyendi asi: “Ogu a fumadeke Karunga.” Ntani age kwa tu sigira sihonena natuvenye vakondi novanona tu honene epuro lyendi.